Metryka józefińska jako źródło do dziejów wojskowości ze szczególnym uwzględnieniem wschodniej Galicji

Authors

  • Michał Baczkowski Jagiellonian University, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/KPK.14.2022.14.01

Keywords:

Polish-Lithuanian Commonwealth, Galicia, fortifications, military garrisons

Abstract

THE JOSEPHINE METRICA AS A SOURCE FOR MILITARY HISTORY WITH PARTICULAR EMPHASIS ON EASTERN GALICIA

The Austrian land cadastre (Josephin record) drawn up in the years 1785-1788 in Galicia, i.e. in the territories of the First Polish Partition, is an important material for economic research (especially regarding agriculture and tax matters) in these areas. An in-depth analysis of these materials reveals that they are of some importance for reconstructing the military significance of cities and towns. This applies to two periods of time:
1. Times of the Polish-Lithuanian Commonwealth (late 16th-early 18th century)
2. Austrian rule (late 18th century)
For the times of the Polish-Lithuanian Commonwealth, the Josephine record contains scarce, but in individual cases valuable information about the city’s fortifications. The most valuable are the data on small defensive sites, which until now remain almost unknown. For Austrian times, information about military garrisons, especially in small towns, is of value, omitted in the collective summaries from the times. As a source of a tax nature, the Josephine record is only complementary to other sources concerning military history.

Downloads

Download data is not yet available.

Author Biography

Michał Baczkowski, Jagiellonian University, Kraków

Profesor, kierownik Pracowni Historii Polski Nowoczesnej w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Komisji Historii Wojen i Wojskowości Polskiej Akademii Umiejętności, członek Komisji Podręcznikowej Polskiej Akademii Umiejętności, członek Komitetu Redakcyjnego Polskiego Słownika Biograficznego. Zainteresowania badawcze: dzieje wojskowości XVIII-XX w., historia społeczno-gospodarcza Galicji, dzieje Krakowa XVIII-XX w., biografistyka XVIII-XX w.

References

Adamczyk J. L., Fortyfikacje stałe na polskim przedmurzu od połowy XV do końca XVII wieku, Kielce 2004.
View in Google Scholar

Aftanazy R., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, t. 1-11, Wrocław 1991-1997.
View in Google Scholar

Baczkowski M., Austriackie fortyfikacje w zachodniej Galicji w drugiej połowie XVIII wieku, „Studia Historyczne” 1998, nr 1, s. 13-26.
View in Google Scholar

Betlej A., Sibi, Deo, posteritati. Jabłonowscy a sztuka w XVIII wieku, Kraków 2010.
View in Google Scholar

Bevz M., Okonchenko O., Zamek w Brodach: fazy rozwojowe fortyfikacji, „Budownictwo i Architektura” R. 14, 2015, nr 4, s. 5-18, https://doi.org/10.35784/bud-arch.1511. DOI: https://doi.org/10.35784/bud-arch.1511
View in Google Scholar

Ciesielski T., Armia koronna w czasach Augusta III, Warszawa 2009.
View in Google Scholar

Dybaś B., Fortece Rzeczypospolitej. Studium z dziejów budowy fortyfikacji stałych w państwie polsko-litewskim w XVII wieku, Toruń 2018.
View in Google Scholar

Falniowska-Gradowska A., Leśniak F., Struktura własności ziemskiej i użytkowania gruntów w Galicji w cyrkułach rzeszowskim, sanockim i tarnowskim w świetle katastru józefińskiego (1785-1787), Toruń 2009.
View in Google Scholar

Falniowska-Gradowska A., Studia nad społeczeństwem województwa krakowskiego w XVIII wieku. Struktura własności ziemskiej i użytkowanie gruntów w świetle katastru józefińskiego, Warszawa 1982.
View in Google Scholar

Fierich J., Kultury rolnicze, zmianowanie i zbiory w katastrze józefińskim, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1950, t. 12, s. 26-66.
View in Google Scholar

Jewuła Ł., Galicyjskie miasta i miasteczka oraz ich mieszkańcy w latach 1772-1848, Kraków 2013.
View in Google Scholar

Kargol T., Konfrontacja metryki józefińskiej z innymi źródłami historycznymi na przykładzie topografii i społeczeństwa Brodów w II połowie XVIII wieku, [w:] Galicyjskie miasta w epoce zmian społeczno-politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII-XIX wieku.
View in Google Scholar

Zbiór studiów, red. T. Kargol, B. Petryszak, K. Ślusarek, Kraków–Lwów 2018, s. 131-148.
View in Google Scholar

Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, t. 1-2, Warszawa 1980.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 1: Brody, oprac. T. Kargol, Kraków 2018.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 2: Husiatyń i Tarnopol, oprac. V. Dolinovskyi, Kraków 2018.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 3: Zbaraż, oprac. K. Ślusarek, Kraków 2018.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 9: Olesko i Skałat, oprac. V. Dolinovskyi, Kraków 2018.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 14: Budzanów i Skała, oprac. T. Kargol, Kraków 2019.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 20: Bohorodczany i Stanisławów, oprac. V. Dolinovskyi, Kraków 2019.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 34: Czernelica, Horodenka i Kudryńce, oprac. G. Zamoyski, Kraków 2020.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 39: Złoczów, oprac. I. Stadnyk, Kraków 2020.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 42: Bołszowce, Dźwinogród, Gródek, Mariampol i Otynia, oprac. Ł. Jewuła, Kraków 2020.
View in Google Scholar

Na styku kultur i narodów. Galicyjskie miasta i miasteczka w józefińskim katastrze gruntowym, t. 44: Jeziernia i Podkamień, oprac. B. Petryszak, Kraków 2020.
View in Google Scholar

Nowak D., Austriackie katastry gruntowe w zasobach Centralnego Historycznego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie, „Krakowskie Pismo Kresowe” R. 11, 2019, s. 37-53, https://doi.org/10.12797/KPK.11.2019.11.03. DOI: https://doi.org/10.12797/KPK.11.2019.11.03
View in Google Scholar

Państwo wojnickie w metryce józefińskiej z 1785-1787 roku. Wojnicz, Zamoście, Ratnawy i Łopoń, wyd. J. Szymański, Wojnicz 2000.
View in Google Scholar

Rozdolski R., Die grosse Steuer- und Agrarreform Joseph II, Warschau 1961.
View in Google Scholar

Rozdolski R., Stosunki poddańcze w dawnej Galicji, t. 1-2, Warszawa 1962.
View in Google Scholar

Ruszała K., Społeczeństwo miasteczka galicyjskiego w pierwszych latach rządów austriackich w świetle pierwszego katastru gruntowego, tzw. metryki józefińskiej na przykładzie Jasła, [w:] Społeczeństwo i gospodarka Galicji w latach 1772-1867. Źródła i perspektywy badań. Zbiór studiów, red. T. Kargol, K. Ślusarek, Kraków 2014, s. 129-144.
View in Google Scholar

Rutkowski J., Galicyjski kataster gruntowy jako podstawa statystyki własności ziemskiej, „Wiadomości Statystyczne o Stosunkach Krajowych” 1917, t. 25, z. 3, s. 25-36.
View in Google Scholar

Styś W., Metryki gruntowe józefińskie i franciszkańskie jako źródło do historii gospodarczej Galicji, „Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1932, t. 2, s. 57-92.
View in Google Scholar

Ślusarek K., Materiały podatkowe jako źródło do dziejów miast galicyjskich w czasach józefińskich, [w:] Galicyjskie miasta w epoce zmian społeczno-politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII-XIX wieku. Zbiór studiów, red. T. Kargol, B. Petryszak, K. Ślusarek, Kraków–Lwów 2018, s. 269-287.
View in Google Scholar

Wagner M., Stanisław Jabłonowski (1634-1702). Polityk i dowódca, t. 1-2, Siedlce 1997.
View in Google Scholar

Wimmer J., Wojsko Rzeczypospolitej w dobie wojny północnej, Warszawa 1956.
View in Google Scholar

Wojtasik J., Podhajce 1698, Warszawa 1990.
View in Google Scholar

Wrede A. von, Geschichte der k. und k. Wehrmacht, Bd. 1-5, Wien 1898-1903.
View in Google Scholar

Zamoyski G., Nowy Targ i jego mieszkańcy w świetle metryki józefińskiej, [w:] Galicyjskie miasta w epoce zmian społeczno-politycznych w Europie Środkowo-Wschodniej w XVIII-XIX wieku. Zbiór studiów, red. T. Kargol, B. Petryszak, K. Ślusarek, Kraków–Lwów 2018, s. 289-313.
View in Google Scholar

Downloads

Published

2022-12-01

How to Cite

Baczkowski, Michał. 2022. “Metryka józefińska Jako źródło Do dziejów wojskowości Ze szczególnym uwzględnieniem Wschodniej Galicji”. Krakowskie Pismo Kresowe 14 (December):9-23. https://doi.org/10.12797/KPK.14.2022.14.01.

Issue

Section

Articles