Ormianie w Zamościu w pierwszych trzech dekadach istnienia miasta (1580-1610)
DOI:
https://doi.org/10.12797/LH.07.2020.07.01Keywords:
Zamość, Polish Armenians, Jan Zamoyski, oriental tradeAbstract
Armenians in Zamość in the first three decades of the city’s existence
Armenian settlement in Zamość was legally based on the privilege issuedon April 30, 1585 in Belz by the Grand Chancellor of the Crown, Jan Zamoyski,acting as a private owner of the city. Most likely, however, the first Armeniansbegan to arrive in the city even before the official announcement of the privilege.The author presents the process of their settlement in Zamość in the years 1580-1610, discusses the activity of the first Armenian settlers in the city’s life, especiallyin trade, crafts and real estate, as well as the emergence of the representation of thisethnic group in the city authorities and their own community.
References
Źródła rękopiśmienne
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie: sygn. AZ 3040
Archiwum Państwowe w Lublinie: Akta Miasta Lublina, sygn. 153, 157, 158; Akta Miasta Zamościa, sygn. 1, 2, 19, 20
Biblioteka Narodowa w Warszawie: sygn. BOZ 1594 (kopia przywilejów kościoła w Zamościu z l. 1585-1700)
Bibliothek des Mechitharistenklosters w Wiedniu: sygn. 441, Księga umów zaręczynowych (krorąków) i testamentów (diatików) gminy ormiańskiej Lwowa, 1572-1630
[Centralnyj] Centralʹnij deržavnij іstoričnij arhіv Ukraїni u m. Lʹvovі: f. 52, op. 2, od. zb. 21 (Księga radziecka Lwowa, 1591-1592), od. zb. 513-527 (Acta iudicii civili Armenorum, 1590-1601)
Źródła drukowane
Album civium Leopoliensium. Rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388-1783, 1-2, wyd. A. Janeczek, Poznań–Warszawa 2005, Wydawnictwa Źródłowe Komisji Historycznej, 29
Archiwum Jana Zamoyskiego, kanclerza i hetmana wielkiego koronnego, 3, wyd. J. Siemieński, Warszawa 1913; 4, wyd. K. Lepszy, Kraków 1948
Die Aufzeichnungen des Dominikaners Martin Gruneweg (1562 – ca. 1618) über seine Familie in Danzig, seine Handelsreisen in Osteuropa und sein Klosterleben in Polen, wyd. A. Bues, 1-4, Wiesbaden 2008
Horodyski B., Najstarsza lustracja Zamościa, „Teka Zamojska. Kwartalnik poświęcony zagadnieniom regionalnym”, 1, 1938, 4, s. 197-212
Jasachy gminy Ormian lwowskich za lata 1598-1638 w języku ormiańsko-kipczackim, wyd. K. Stopka, Kraków 2020, Pomniki Dziejowe Ormian Polskich, 2
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608, 2, Proza, wyd. J. Czubek, Kraków 1918
Syreński S., Zielnik, herbarzem z ięzyka łacińskiego zowią. To iest opisanie własne imion, kształtu, przyrodzenia, skutkow y mocy zioł wszelakich, drzew, krzewow i korzenia […], Kraków 1613
Zapisy sądu duchownego Ormian miasta Lwowa za lata 1564-1608 w języku ormiańsko-kipczackim, wyd. E. Tryjarski, Kraków 2017, Pomniki Dziejowe Ormian Polskich, 1
Opracowania
Choroby zakaźne zwierząt domowych, red. J. Beer, 2, Warszawa 1980
Drozd A., Majewski M. Ł., Ormiański przekaz kultury arabskiej i muzułmańskiej na tereny polskie (wybrane zagadnienia) (w druku).
Kowalczyk K., Rzemiosło Zamościa 1580-1821, Warszawa 1971, Biblioteka Tysiąclecia Rzemiosła Polskiego, 10
Mamikonian H., Symeon Lehacy. Siedemnastowieczny podróżnik ormiański z Polski na tle swoich czasów, w: Ormianie – historia i kultura. Sesja naukowa, Szreniawa, 24- 25 czerwca 2017, red. A. A. Zięba, W. Mielewczyk, Szreniawa 2017, s. 64-69
Mańkowski T., Polskie tkaniny i hafty XVI-XVIII wieku, Wrocław 1954, Studia z Dziejów Polskiego Rzemiosła Artystycznego, 2
Mnacakanian P., Kultura języka ormiańskiego w dawnej Polsce, praca doktorska obroniona na Uniwersytecie Jagiellońskim w 2015 roku
Pawlicki M., Kamienice ormiańskie w Zamościu, w: Zamość – miasto idealne. Studia z dziejów rozwoju przestrzennego i architektury, red. J. Kowalczyk, Lublin 1980, s. 79-102
Stopka K., Die Armenier im Königreich Polen zur Zeit von Martin Gruneweg, w: Martin Gruneweg (1562 – nach 1615). Ein europäischer Lebensweg, red. A. Bues, Wiesbaden 2009, Deutsches Historisches Institut Warschau. Quellen und Studien, 21, s. 137-166
Stopka K., Języki oswajane pismem. Alografia kipczacko-ormiańska i polsko-ormiańska w kulturze dawnej Polski, Kraków 2013
Stopka K., Symeon (Simēon, Simon, Szymon) Lehac’i (Lehaci, Lehacy, z Polski, Polak) Zamosc’aci (z Zamościa) Mardyrosowicz (Mardyryszowicz, Madyryssowicz, Marderysowic, Mardyrisowicz, Mardiroszowicz, Martirysowicz, ordi Martorosi, Mardirosoghlu), w: Polski słownik biograficzny, 46, Warszawa–Kraków 2009, s. 231-234
Szczygieł R., Ruch budowlany w Zamościu w XVII w., w: Zamość – miasto idealne. Studia z dziejów rozwoju przestrzennego i architektury, red. J. Kowalczyk, Lublin 1980, s. 103-119
Tryjarski E., Ze studiów nad rękopisami i dialektem kipczackim Ormian polskich, „Rocznik Orientalistyczny”, 23, 1960, 2, s. 7-55
Zakrzewska-Dubasowa M., Ormianie w dawnej Polsce, Lublin 1982
Zakrzewska-Dubasowa M., Ormianie zamojscy i ich rola w wymianie handlowej i kulturalnej między Polską a Wschodem, Lublin 1965
Zarębska T., Zamość – miasto idealne i jego realizacja, w: Zamość – miasto idealne. Studia z dziejów rozwoju przestrzennego i architektury, red. J. Kowalczyk, Lublin 1980, s. 7-77
Netografia
Kędziora A., Jakubowicz Murat, kupiec ormiański, w: Zamościopedia Andrzeja Kędziory, https://www.zamosciopedia.pl/index.php/ja-jd/item/716-jakubowicz-muratkupiec-ormianski
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
