Rękopiśmienny śpiewnik benedyktynki ormiańskiej Antoniny Grzegorzowiczówny z 1757 roku jako przykład alografii ormiańsko-polskiej

Authors

  • Andrzej A. Zięba Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.12797/LH.09.2022.09.02

Keywords:

Polish Armenians, Lwów (Lviv), Jerusalem, Benedictine nuns, sacral music, St. Toros Manuscript Library

Abstract

THE HANDWRITTEN PRAYER BOOK OF THE BENEDICTINE NUN ANTONINA GRZEGORZOWICZÓWNA FROM 1757

The collections of the library of the Armenian patriarchate in Jerusalem (St. Toros Manuscript Library) include a valuable souvenir of the cultural heritage of the Polish Armenians – the handwritten prayer book of Antonina Grzegorzowiczów na, a Benedictine nun from Lwów (ref. number 3856). It is the oldest collection of songs from the monastery of the Armenian Benedictines nuns in Lwów, which has been preserved until our times. It dates back to 1757 and comprises the colophon written by Asvadzadur, a son of Ovanes. It provides information that the songbook was to be a gift for his sister, whose name had been written with the Polish letters under the copyist’s colophon. The consecration of Antonina, which took place a month later, on 13th November, in the Armenian cathedral of Lwów, was a reason of the gift. The article characterises the figure of the owner, analyses the content of the songbook – its usefulness for research on cultural (linguistic and religious) relations in Lwów in the 18th century – and determines the fate of the manuscript.

Author Biography

Andrzej A. Zięba, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Uniwersytet Jagielloński

Historyk, pracownik Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, wiceprzewodniczący Komisji Wschodnioeuropejskiej Polskiej Akademii Umiejętności, dyrektor Ośrodka Badań nad Kulturą Ormiańską w Polsce, kierownik projektu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki pt. „Encyklopedia Ormian polskich”, autor prac z dziedziny historii etnicznej Europy Środkowej i Wschodniej oraz Ameryki Północnej, w tym zwłaszcza dotyczących dziejów Ormian polskich.

References

Źródła drukowane

Album civium Leopoliensium. Rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388-1783, 1-2, wyd. A. Janeczek, Poznań–Warszawa 2005

Laterna M., Harfa duchowna, to iest dziesięć rozdziałow modlitw katholickich, Kraków 1604

Metryka katedry ormiańskiej we Lwowie za lata 1635-1732, oprac. K. Stopka, M. Ł. Majewski, Kraków 2020

Mojzesowicz M., „Urach leruk dzynyntiamp” (kolęda kucka), „Posłaniec św. Grzegorza”, 6, 1932, 12 (67), s. 183-184

Msza święta Kościoła ormiańskokatolickiego w transkrypcji z alfabetu ormiańskiego na łaciński i w tłumaczeniu na język polski, Warszawa 2019, publikacja Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich Opracowania

[Ałeksandrowycz W. S.] Александрович В. С., Епілог львівського середовища малярів вірменського походження: майстри середини 17 – першої третини 18 ст., w: Україна в минулому, Київ–Львів 1996, s. 136-150

[Antabian P.] Անտապեան Փ., Հայերեն նորայայտ ձեռագիր [Nieznany rękopis ormiański], „Սիոն” [Sion], 53, 1979, 9-10, s. 216-222

Augustynowicz-Ciecierska H., Sczaniecki P., Kronika benedyktynek ormiańskich, „Nasza Przeszłość”, 62, 1984, s. 97-146

Barącz S., Żywoty sławnych Ormian w Polsce, Lwów 1856

Benko M., Kilka uwag o zabytkowych domach podcieniowych w Stanisławowie i Latowiczu na tle założeń przestrzennych tych osiedli, „Ochrona Zabytków”, 8, 1955, 4 (31), s. 252-261

Danmarks industrielle udvikling, red. E. Wolfson, København 1943

Nordisk bokkalender: en översikt över bokutgivningen i Norden, red. B. Åhlén, Stockholm 1947

Słownik polszczyzny XVII wieku, 21, red. R. M. Mayenowa, F. Pepłowski, Wrocław–Warszawa–Kraków 1992

Stopka K., Języki oswajane pismem. Alografia kipczacko-ormiańska i polsko-ormiańska w kulturze dawnej Polski, Kraków 2013

Svenskt författarlexikon: biobibliografisk handbok till Sveriges moderna litteratur, 2, 1941-1950, red. B. Åhlén, Stockholm 1953

Thing M., The Russian Revolution and the Danish Labour Movement, „Socialismo Storia”, 1991

Who’s Who Israel 1952, 1956, red. D. Peretz, Tel-Aviv 1952, 1956

Wolfson E., Sovjetunionens industrialisering, København 1945

Zsigmond B., A csíkszépvízi kéziratos örmény énekeskönyv-töredék, w: Örmény diaszpóra a Kárpát-medencében, 2, red. S. Őze, B. Kovács, Piliscsaba 2007, s. 258-277

Netografia

https://archiwum.ormianie.pl/archiwumk.php (Wirtualne Archiwum Polskich Ormian: księgi chrztów parafii katedralnej we Lwowie, Horodence, Kutach i Stanisławowie, księgi zmarłych parafii ormiańskokatolickiej w Horodence i Kutach, księga ślubów parafii ormiańskokatolickiej w Stanisławowie)

http://www.diplomacy.co.il/diplomatic-magazine/11-current-events/1570-kkl-jnf-marks70th-anniversary-of-the-rescue-of-danish-jewry (KKL-JNF Marks 70th Anniversary of the Rescue of Danish Jewry, 2013, Diplomacy.co.il. The Diplomatic Portal in Israel)

https://en.checkid.co.il/company/OJ7NEZx-511239618 (Check ID. Israeli Companies Index)

https://safe-haven.dk/P.M._Wolfson__Eugen.pdf (Dansk Jødisk Museum: raport szwedzkiego konstabla kryminalnego Olle Olssona, Hälsingborg, 13 listopada 1943)

https://wiki.ormianie.pl/index.php?title=Plik:Koledy_Ormianskie_rekopis_Anna_Mojzesowicz.jpg (WikiOrmianie. Wolna Encyklopedia Ormian w Polsce, A. Mojzesowicz, Kolędy ormiańskie, ze zbiorów M. Zeller)

Downloads

Published

2022-12-19

How to Cite

Zięba, A. A. (2022). Rękopiśmienny śpiewnik benedyktynki ormiańskiej Antoniny Grzegorzowiczówny z 1757 roku jako przykład alografii ormiańsko-polskiej. Lehahayer, 9, 69–81. https://doi.org/10.12797/LH.09.2022.09.02

Issue

Section

Articles