Czy opis synchroniczny systemu słowotwórczego polszczyzny jest kompletny?
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.15.2020.30.06Słowa kluczowe:
alternacja morfonologiczna, derywacja alternacyjna, derywacja paradygmatyczna, derywacja prefiksalna, derywacja prefiksalna wymienna, derywacja ujemna, słowotwórstwo synchroniczne, techniki słowotwórczeAbstrakt
Is the Synchronic Description of the Word-Formation System in Polish Complete?
The paper describes sixty years of the development of studies on synchronic word formation in Poland. The period is divided into two stages: 1959–1999, and 1999–2019. The first part recalls the comprehensive, profound characterization of the forty-year period from 1959 to 1999, given by Mirosław Skarżyński in Powstanie i rozwój polskiego słowotwórstwa opisowego. The second part is devoted to the twenty years from 1999 to 2019, and presents the most important changes that occurred in this period in the description of our (sub)discipline of linguistics. It highlights M. Skarżyński’s influence on the direction and essence of those changes, as the personality who inspired and penned groundbreaking works in the field, especially as the editor and collaborator on the third volume of SGS. Not all of the findings presented in this dictionary are sufficiently known in the scientific millieu, primarily due to the dispersion of works that continue previous research. Only after a synthesis of the newest accomplishments is prepared, will it be possible to give a positive answer to the question in the title.
Pobrania
Bibliografia
Burkacka I., 2012, Kombinatoryka sufiksalna w polskiej derywacji odrzeczownikowej, Warszawa.
Dokulil M., 1962, Tvořeni slov v češtině, cz. 1: Teorie odvozováni slov, Praha.
Fijałkowska W., 2019, La dérivation par échange de préfixes au sein du système dérivationnel polonais et français, Warszawa.
Grzegorczykowa R., 1972, Zarys słowotwórstwa polskiego, cz. I: Słowotwórstwo opisowe, Warszawa.
Grzegorczykowa R., Puzynina J., 1979, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne rodzime, Warszawa.
Grzegorczykowa R., Puzynina J., 1984, Problemy ogólne słowotwórstwa, [w:] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski., H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa, s. 307–332.
GWJP I–II: R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, t. I–II, wyd. 2 zm., Warszawa 1998.
Honowska M., 1967, Zarys klasyfikacji polskich derywatów, Wrocław.
Jadacka H., 1987a, O przydatności opisu gniazdowego w badaniach nad polisemią i homonimią, „Poradnik Językowy” nr 1, s. 11–40.
Jadacka H., 1987b, Zagadnienie motywacji słowotwórczej w opisie gniazdowym, „Poradnik Językowy” nr 8, s. 576–585.
Jadacka H., 1988, Zeszyt próbny „Słownika gniazd słowotwórczych współczesnego języka polskiego”, red. J. Puzynina, Warszawa.
Jadacka H., 1995, Rzeczownik polski jako baza derywacyjna. Opis gniazdowy, Warszawa.
Jadacka H., 2001, System słowotwórczy polszczyzny (1945–2000), Warszawa.
Jadacka H., 2005, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa.
Jadacka H., 2009, Nieporozumienia wokół nazw żeńskich, [w:] M. Skarżyński, M. Szpiczakowska (red.), W kręgu języka. Materiały konferencji „Słowotwórstwo – słownictwo – polszczyzna kresowa” poświęconej pamięci Profesor Zofii Kurzowej. Kraków 16–17 maja 2008 r., „Biblioteka LingVariów”, t. 2, Kraków, s. 277–284.
Jadacka H., 2012, Status słowotwórczy tzw. alternacji ilościowych, [w:] H. Burkhardt, R. Hammel, M. Łaziński (red.), Sprache im Kulturkontext. Festschrift für Alicja Nagórko, Frankfurt am Main, s. 135–143.
Jadacka H., 2017, Ewolucja zakresu pojęciowego niesufiksalnych technik słowotwórczych, „LingVaria” nr 1 (23), s. 89–98, https://doi.org/10.12797/LV.12.2017.23.06.
Jadacka H., Nagórko A., 1985, O „Słowniku gniazd słowotwórczych współczesnej polszczyzny”, „Poradnik Językowy” nr 9/10, s. 555–580.
Kallas K., 2010, Słowotwórstwo polskich hipokorystyków imiennych, [w:] I. Burkacka, R. Pawelec, D. Zdunkiewicz-Jedynak (red.), Słowa – kładki, na których spotykają się ludzie różnych światów, Warszawa, s. 159–176.
Kaproń-Charzyńska I., 2005, Derywacja ujemna we współczesnym języku polskim. Rzeczowniki i przymiotniki, Toruń.
Kaproń-Charzyńska I., 2008, Czasowniki z formantami ujemnymi, „LingVaria” 1 (5), s. 49–60.
Kreja B., 1963, Pojęcie derywacji wymiennej, „Z polskich studiów slawistycznych”, seria 2: „Językoznawstwo”, Warszawa, s. 133–140.
Kreja B., 1974, Słowotwórcza rola fleksji we współczesnym języku polskim, „Studia Śląskie. Seria Nowa” t. 26, s. 193–205.
Kreja B., 1975, Kategorie fleksyjne w funkcji formantu słowotwórczego we współczesnym języku polskim, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Językoznawcze” nr 3, s. 49–55.
Kurzowa Z., 1974, Derywacja fleksyjna w języku polskim oraz próba wyjaśnienia jej genezy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Językoznawcze” nr 42, Kraków, s. 94–103.
Laskowski R., 1978, Alternacje morfonologiczne, [w:] S. Urbańczyk (red.), Encyklopedia wiedzy o języku polskim, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk, s. 16–17.
Laskowski R., Wróbel H., 1964, Użycie paradygmatu w funkcji formantu słowotwórczego we współczesnej polszczyźnie, „Język Polski” XLIV, s. 214–220.
Nagórko A., 1998, Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem), wyd. 3 rozsz., Warszawa.
Nagórko A., 2010, Podręczna gramatyka języka polskiego, Warszawa.
SGS: Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, t. I: Gniazda odprzymiotnikowe, T. Vogelgesang, Kraków 2001, t. II: Gniazda odrzeczownikowe, H. Jadacka (red.) oraz M. Bondkowska, I. Burkacka, E. Grabska-Moyle, T. Karpowicz, Kraków 2001, t. III: Gniazda odczasownikowe, M. Skarżyński (red.) oraz M. Berend, M. Bondkowska, I. Burkacka, H. Jadacka, M. Olejniczak, T. Vogelgesang, cz. 1–2, Kraków 2004, t. IV: Gniazda motywowane przez liczebniki, przysłówki, zaimki, przyimki, modulanty, onomatopeje, wykrzykniki, M. Skarżyński, Kraków 2004.
Skarżyński M., 1981a, O nowym typie słowników jednojęzycznych, „Przegląd Humanistyczny” 7–9, s. 221–226.
Skarżyński M., 1981b, Tworzenie wyrazów w języku polskim (Zeszyt próbny słownika słowotwórczego języka polskiego, litery A–D), Kielce.
Skarżyński M., 1982, Słownik gniazdowy jako metoda opisu słowotwórczego, [w:] J. Tokarski (red.), Język – teoria – dydaktyka. Materiały V Konferencji Młodych Językoznawców-Dydaktyków, Nowa Wieś Szlachecka, 16–17 maja 1980 r., Kielce, s. 115–123.
Skarżyński M., 1985, Próba zastosowania metody analizy gniazdowej do badań systemu słowotwórczego współczesnej polszczyzny, rozprawa doktorska, mszps.
Skarżyński M., 1986a, Próba określenia możliwości słowotwórczych rzeczownika, [w:] M. Preyzner (red.), Język – teoria – dydaktyka. Materiały VII Konferencji Młodych Językoznawców-Dydaktyków, Trzemeśnia, 2–4 VI 1982 r., Kielce, s. 41–65.
Skarżyński M., 1986b, Słowotwórcze gniazda odliczebnikowe, „Polonica” XII, s. 157–172.
Skarżyński M., 1989, Mały słownik słowotwórczy języka polskiego dla cudzoziemców, Kraków.
Skarżyński M., 1999a, Powstanie i rozwój polskiego słowotwórstwa opisowego, Kraków.
Skarżyński M., 1999b, Stan obecny i perspektywy słowotwórstwa synchronicznego, [w:] M. Brzezina, H. Kurek (red.), Collectanea linguistica in honorem Casimiri Polański, Kraków, s. 199–208.
Skarżyński M., 2000, Słownik przypomnień gramatycznych, Kraków.
Skarżyński M., 2003, Słowotwórcze gniazda odczasownikowe (charakterystyka wstępna), [w:] idem (red.), Słowotwórstwo gniazdowe. Historia, metoda, zastosowania, Kraków, s. 137–155.
Stankiewicz J., 2006, Wymiana prefiksów w derywacji odczasownikowej (na materiale gniazdowym), „Poradnik Językowy” nr 10, s. 119–126.
Vogelgesang T., 1984, Budowa gniazd słowotwórczych przymiotników we współczesnym języku polskim, „Poradnik Językowy” nr 4, s. 230–240.
Waszakowa K., 1991, Derywacja sufiksalna, paradygmatyczna czy ujemna „Polonica” XVI, s. 101–110.
Waszakowa K., 1993, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki z formantami paradygmatycznymi, Warszawa.
Waszakowa K., 1994, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego. Rzeczowniki sufiksalne obce, Warszawa.
Wierzchowski J., 1959, Uwagi słowotwórczo-leksykologiczne, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XVIII, s. 223–229.
Wiśnicki M., 2010, Derywacja prefiksalna wymienna w czasownikach polskich (na materiale gniazdowym), rozprawa doktorska, mszps.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
