O potrzebie zastosowania terminu wernakularyzacja w polskich badaniach historycznojęzykowych

Autor

  • Dorota Masłej Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.13.2017.25.09

Słowa kluczowe:

wernakularyzacja, upiśmiennienie języka polskiego, glosa, wersja interlinearna, przekład w średniowieczu, tekst w średniowieczu

Abstrakt

On the Need for the Term Vernacularization in Polish Historical Linguistic Research
In European science, the thought about the beginnings of the written national language is accompanied by the study of the process of vernacularization – understood as the entering of the national language into (at first exclusively Latin) texts. This paper aims to show the usefulness of the term vernacularization in Polish historical linguistic research. The author analyses how it is used and interpreted in European Mediaeval studies, and indicates and discusses selected Old Polish monuments which instantiate the various stages of the process.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Adamska A., 2011, Czy potrzebna nam jest społeczna historia języka, [w:] S. Gawlas, M.T. Szczepański (red.), Historia społeczna późnego średniowiecza. Nowe badania, „Colloquia – Centrum Historii Europy Środkowo-Wschodniej Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego”, Warszawa, s. 189–202.

Adamska A., 2013a, Latin and Three Vernaculars in East Central Europe from the Point of View of the History of Social Communication, [w:] M. Garrison, A.P. Orbán, M. Mostert (red.), Spoken and Written Language. Relations between Latin and the Vernacular Languages in the Earlier Middle Ages, „Utrecht Studies in Medieval Literacy”, t. 24, Turnhout, s. 325–364.

Adamska A., 2013b, Od łaciny do języków wernakularnych – i z powrotem. Język dokumentu średniowiecznego w świetle nowszych badań, [w:] A. Adamska, P. Kras (red.), Kultura pisma w średniowieczu. Znane problemy. Nowe metody, „Colloquia Mediaevalia Lublinensia”, t. 2, Lublin, s. 51–99.

Borek P., 2013, Filologia porównawcza. Wprowadzenie do metodologii Sheldona Pollocka, „The Polish Journal of the Arts and Culture” nr 8, s. 9–22.

Borowiec K., 2015, Średniowieczne teksty interferowane, [w:] K. Borowiec, D. Masłej, O. Ziółkowska (red.), Juwenalia historycznojęzykowe, Poznań, s. 9–24

Brückner A., 1897, Drobne zabytki języka polskiego XV wieku. Pieśni. Modlitwy. Glosy, „Rozprawy Akademii Umiejętności”, seria II, t. X, Kraków.

Crespo B., 2012, A Study on Noun Suffixes: Accounting for the Vernacularisation of English in Late Medieval Medical Texts, „Linguistik Online” 57, s. 27–41, [on-line:] http://dx.doi.org/10.13092/lo.57.249.

Doležalová L., 2015, Multilingualism and Late Medieval Manuscript Culture, [w:] M. Johnston, M. Van Dussen (red.), The Medieval Manuscript Book. Cultural Approaches, „Cambridge Studies in Medieval Literature”, t. 94, Cambridge, s. 160–180.

Grossgrove W., 2000, The Vernacularisation of Science, Medicine and Technology in Late

Medieval Europe: Broadening our Perspectives, „Early Science and Medicine” 5, s. 47–63.

Krążyńska Z., Mika T., 2018, Języki „Kazań świętokrzyskich”, Poznań.

Krążyńska Z., Mika T., Słoboda A., 2015, Składnia średniowiecznej polszczyzny, cz. I: Konteksty – metody – tendencje, Poznań.

Lantschner P., Skoda H., 2012, Introduction, [w:] H. Skoda, P. Lantschner, R.L.J. Shaw (red.), Contact and Exchange in Later Medieval Europe. Essays in Honour of Malcolm Vale, Woodbridge, s. 6–30.

Leńczuk M., 2013, Staropolskie przekazy kanonu Mszy Świętej. Wariantywność leksykalna, Warszawa.

Masłej D., 2017a, Głos w dyskusji o tekście staropolskim. Znad kanonów mszy św., „LingVaria” nr 2 (24), s. 93–111, [on-line:] https://doi.org/10.12797/LV.10.2015.20.01.

Masłej D., 2017b, Zbiór glos czy tekst? Kazania augustiańskie jako problem edytorski i naukowy, [w:] K. Borowiec i in. (red.), Jak wydawać teksty dawne?, „Staropolskie Spotkania Językoznawcze”, t. 2, Poznań, s. 185–202.

Masłej D., w druku, O zapomnianym polskim tłumaczeniu tzw. Parafrazy Modlitwy Pańskiej Ludolfa z Saksonii, [w:] Język religijny dawniej i dziś, t. XXX.

Mika T., 2012, „Kazania świętokrzyskie” – od rękopisu do zrozumienia tekstu, „Filologia Polska”, nr 132, Poznań.

Mika T., 2015, Tekst staropolski jako odmienny obiekt badań? W poszukiwaniu narzędzi opisu, „LingVaria” nr 2 (20), s. 235–250, [on-line:] https://doi.org/10.12797/LV.10.2015.20.01.

Mika T., 2016, Początki polskiego języka religijnego a upiśmiennienie języka polskiego. O możliwości nowego spojrzenia na staropolskie przekłady religijne przez pryzmat badań nad piśmiennością, [w:] M. Krajewska, J. Kulwicka-Kamińska, A. Schulz (red.), Święte księgi judaizmu, chrześcijaństwa i islamu w słowiańskim kręgu kulturowym. Prace dedykowane Profesorowi Czesławowi Łapiczowi, t. III: Słowiańscy chrześcijanie Wschodu i Zachodu. Język – dialekt – piśmiennictwo, Toruń, s. 63–76.

Muessig C., 2010, The Vernacularisation of Late Medieval Sermons. Some French and Italian Examples, [w:] Ch. Kleinhenz, K. Busby (red.), Medieval Multilingualism. The Francophone World and its Neighbours, Turnhout, s. 267–284.

Pahta P., Taavitsainen I., 2004, Vernacularisation of Scientific and Medical Writing in its Sociohistorical Context, [w:] iidem (red.), Medical and Scientific Writing in Late Medieval English, „Studies in English Language”, Cambridge, s. 1–22.

Schendl H., 2009, William Harvey’s „Prelectiones anatomie universalis” (1616). Code-switching in Early Modern English Lecture Notes, „Brno Studies in English” 35, nr 2, s. 185–198, [on-line:] http://hdl.handle.net/11222.digilib/105140.

Snow D., 2013, Towards a Theory of Vernacularisation. Insights from Written Chinese Vernaculars, „Journal of Multilingual and Multicultural Development” 34, s. 597–610, [on-line:] https://doi.org/10.1080/01434632.2013.786082.

Taavitsainen I., 2012, Discourse Forms and Vernacularisation Processes in Genres of Medical Writing 1375–1550, „COLLeGIUM. Studies across Disciplines in the Humanities and Social Sciences” 7, s. 91–112, [on-line:] http://hdl.handle.net/10138/34748.

Taavitsainen I., Pahta P., 1998, Vernacularisation of Medical Writing in English. A Corpus-Based Study of Scholasticism, „Early Science and Medicine” 3, s. 157–185.

Wydra W., Rzepka W.R., 2004, Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, wyd. 3, Wrocław.

Pobrania

Opublikowane

2018-05-30

Jak cytować

Masłej, D. (2018) „O potrzebie zastosowania terminu wernakularyzacja w polskich badaniach historycznojęzykowych”, LingVaria, 13(25), s. 113–122. doi: 10.12797/LV.13.2017.25.09.

Numer

Tom 13 Nr 25 (2018)

Dział

Polszczyzna historyczna

Licencja

Prawa autorskie (c) 2018 Dorota Masłej

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Informacje o finansowaniu