Konstrukcja objaśniająca rozumiej w staropolskich tekstach z kodeksu Wawrzyńca z Łaska

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.16.2021.31.09

Słowa kluczowe:

staropolskie apokryfy, kodeks Wawrzyńca z Łaska, glosa, konstrukcja objaśniająca, metatekst

Abstrakt

The Explaining Structure rozumiej (‘understand’) in Old Polish Texts from the Code of Wawrzyniec from Łask

The aim of the article is to show functional divergence of the explaining structure: rozumiej (‘understand’) in the Old Polish apocryphal works from the code of Wawrzyniec from Łask: History of the Three Kings and The Gospel of Nicodemus. This structure was used to introduce new contents to a sentence (explaining a pronoun or a noun/verb). There were two main functions of this structure in analysed texts: organisation of the text, and a didactic role. The analysis leads to some conclusions about possible origins of these elements (it seems that they did not come from glosses or from the last copyist), and shows the need for further research of metatexts in Old Polish literature.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Data K., 2014, Zaimki względne w historii polszczyzny na przykładzie jen, jenże, [w:] K. Kleszczowa, A. Szczepanek (red.), Wyrażenia funkcyjne w perspektywie diachronicznej, synchronicznej i porównawczej, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach”, nr 3141, Katowice, s. 247–255.

Data K., 2015, Wielofunkcyjność zaimków kto i który jako źródło wyrażeń funkcyjnych, „Forum Lingwistyczne” nr 2, s. 65–71.

Gesner A., 2011, Glosy w Rozmyślaniu przemyskim. Wyniki analizy formalnej i perspektywy badań, „Kwartalnik Językoznawczy” nr 3, s. 89–96.

Hawk B.W., 2018, Preaching Aporypha in Anglo-Saxon England, Toronto.

Izydorczyk Z., Wydra W. (red.), 2007, A Gospel of Nicodemus Preserved in Poland. Evangelium Nicodemi in Polonia asservatum, „Corpus Christianorum. Series Apocryphorum. Instrumenta” 2, Turnhout.

Jodłowski S., 1973, Ogólnojęzykoznawcza charakterystyka zaimka, Wrocław.

Kalina A., 1879, Anecdota palaeopolonica, „Archiv für Slavische Philologie” 3, s. 1–66.

Krążyńska Z., 2010, Średniowieczne techniki rozbudowywania zdań (na przykładzie wielkopolskich rot sądowych), „Kwartalnik Językoznawczy” nr 3–4, s. 1–17.

Krążyńska Z., Mika T., 2018, Kazania świętokrzyskie w perspektywie tekstowej i ogólnojęzykowej, Poznań.

Krążyńska Z., Mika T., Słoboda A., 2015, Składnia średniowiecznej polszczyzny, cz. 1: Konteksty, metody, tendencje, Poznań.

Lizisowa M.T., 2002, O spójności tekstu Kazań świętokrzyskich, „Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Folia 6. Studia Linguistica” I, s. 219–236.

Masłej D., 2020a, Jak rodził się średniowieczny tekst. Tak zwane Kazania augustiańskie w perspektywie historycznojęzykowej, Poznań.

Masłej D., 2020b, Wykorzystanie Biblii w tekście apokryficznym i kaznodziejskim na przykładzie staropolskich tłumaczeń perykopy o uzdrowieniu syna dworzanina, „Polonica” XL, s. 91–103, [on-line:] https://doi.org/10.17651/POLON.40.6.

Masłej D., Mika T., 2020, Glosy jako integralny składnik średniowiecznego tekstu. W poszukiwaniu adekwatnych procedur badawczych, „LingVaria” nr 1 (29), s. 121–133, [on-line:] https://doi.org/10.12797/LV.15.2020.29.08.

Mika T., 2015, Problemy z Rozmyślaniem przemyskim. Formułowanie sądów ogólnych a wielowarstwowość średniowiecznego tekstu, „LingVaria” nr specjalny, s. 87–104, [on-line:] https://doi.org/10.12797/LV.10.20151SP08.

Mika T., Rojszczak-Robińska D., 2016, Kanon wiedzy o Rozmyślaniu przemyskim, [w:] J. Bartmiński, A. Timofiejew (red.), Rozmyślanie przemyskie. Świadectwo średniowiecznej kultury religijnej, Przemyśl, s. 13–24.

Mika T., Twardzik W., 2011, Jak zagadkowe cztery tytuły rozdziałów w Rozmyślaniu przemyskim pozwalają wyobrażać sobie jego zagubiony autograf, „Język Polski” XCI, s. 321–334.

Nagórko A., 1998, Zarys gramatyki polskiej (ze słowotwórstwem), wyd. 3 rozsz.,Warszawa.

Rejter A., 2004, Metatekst w staropolskiej literaturze apokryficznej, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” XII, s. 113–122.

Rojszczak-Robińska D., 2011, Trudne miejsca „Rozmyślania przemyskiego”. Problem glos, [w:] I. Fijałkowska-Janiak i in. (red.), Zbliżenie. Literatura – kultura – język – translatoryka, Gdańsk, s. 213–220.

Rojszczak-Robińska D., 2020, Gdzie postawić… cudzysłów? Przytoczenie jako problem wydawcy staropolskich tekstów religijnych, „Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie” 1, s. 17–24, [on-line:] https://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/sztukaedycji/article/view/SE.2020.0002.

Sobczykowa J., 2012, O naukowej polszczyźnie humanistycznej złotego wieku. Wujek – Budny – Murzynowski, Katowice.

Twardzik W., 1994, Glosy w „Rozmyślaniu przemyskim”, „Teksty Drugie” nr 3, s. 155–165, [on-line:] https://rcin.org.pl/Content/68919/WA248_73488_P-I-2524_twardzik-glosy_o.pdf.

Wierzbicka-Piotrowska E., 2011, Polskie zaimki nieokreślone. Wybrane zagadnienia semantyczne, syntaktyczne i pragmatyczne, Warszawa.

Wydra W., 2017, O kodeksie Wawrzyńca z Łaska (1544 rok) i Ewangelii Nikodema w nim zawartej, [w:] W. Wydra, W.R. Rzepka (red.), Z dziejów literatury i kultury staropolskiej. Studia o książkach i tekstach, Poznań, s. 83–96.

Pobrania

Opublikowane

2021-05-10

Jak cytować

Masłej, D. . (2021) „Konstrukcja objaśniająca rozumiej w staropolskich tekstach z kodeksu Wawrzyńca z Łaska”, LingVaria, 16(1(31), s. 111–122. doi: 10.12797/LV.16.2021.31.09.

Numer

Dział

Polszczyzna historyczna

Informacje o finansowaniu