Motywacja i sposoby nominacji wybranych oronimów rejonu Czerwonych Wierchów w polskiej części Tatr Zachodnich
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.17.2022.33.14Słowa kluczowe:
oronimia, Tatry Zachodnie, motywacja nazewnicza, sposoby nominacjiAbstrakt
MOTIVATION AND METHODS OF SELECTING NAMES FOR CHOSEN ORONYMS OF THE CZERWONE WIERCHY AREA IN THE POLISH PART OF THE WESTERN TATRA MOUNTAINS
The purpose of this article is to show various ways of expressing the reality which is characteristic of people who have given names of places in the mentioned area. In this article, the attempt was made to reach to the motivational meaning of 207 oronyms from the Czerwone Wierchy area which is located in the Polish part of the Western Tatra Mountains. These names origin from two detailed mountain guides of the Czerwone Wierchy area and they have been assigned to two different groups. The first group is made up of names that have been formed during the onimization process, and the second – of names that have been formed during the transonimization process. Within these groups further subcategories have been distinguished. In this article multipart names were highlighted. They are characterized by complex motivation. The study showed that a large part of the collected names is a group of oronyms, which have been formed during the onimization process with a part of them that origin from other toponyms (77 oronyms). They are localized names and they show a practical approach to the reality. It can be concluded that this feature caused a high popularity of this naming model. In this article, attention has been paid to the necessity of conducting the socio-onomastics survey.
Pobrania
Bibliografia
Bijak U., 2013, Nazwy wodne dorzecza Wisły. Potamonimy odapelatywne, „Prace Instytutu Języka Polskiego”, t. 142, Kraków.
Bijak U., 2017, Transonimizacja, czyli „wędrówki nazw”, „Folia Onomastica Croatica” 26, s. 1–14, https://doi.org/10.21857/mzvkptz139. DOI: https://doi.org/10.21857/mzvkptz139
Bubak J., 1970, Nazwiska ludności dawnego starostwa nowotarskiego, cz. I, „Prace Onomastyczne PAN”, t. 14, Wrocław – Warszawa – Kraków.
Bubak J., 1971, Nazwiska ludności dawnego starostwa nowotarskiego, cz. II, „Prace Onomastyczne PAN”, t. 15, Wrocław – Warszawa – Kraków.
Bubak J., 1991, Nazwy osobowe mieszkańców Zakopanego (nazwiska, przydomki, przezwiska i imiona), [w:] R. Dutkowa (red.), Zakopane – czterysta lat dziejów, t. 1, Zakopane, s. 504–527.
Cieślikowa A., 1999, Oronimia Gorców – rozważania teoretyczno-metodologiczne, „Österreichische Namenforschung” 27, nr 1–2, s. 15–22.
Cywiński W., 1995, Tatry. Przewodnik szczegółowy, t. 2: Czerwone Wierchy – część wschodnia: Małołączniak – Kopa Kondracka, Poronin.
Cywiński W., 1996, Tatry. Przewodnik szczegółowy, t. 3: Czerwone Wierchy – część zachodnia, Poronin.
DK: M. Baścik (red.), Dolina Kościeliska. Śladami badaczy, artystów i wędrowców, Zakopane 2014.
Gałkowski A., Bijak U., 2018, Polish Equivalents of ICOS Key Onomastic Terms, [on-line:] http://docplayer.pl/223067272-Polish-equivalents-of-icos-key-onomastic-terms.html (dostęp: 4 II 2022).
HodSG: S.A. Hodorowicz, Słownik gwary górali Skalnego Podhala, Nowy Targ 2004 (wyd. 2 uzup. – 2005, wyd. 3 rozszerz. – 2013).
Jurczyńska-Kłosok A., 2020, Nazewnictwo Tatr Wysokich. Konceptualizacja przestrzeni górskiej, Kraków.
Jurczyńska-Kłosok A., 2021, Wybrane doliny i żleby polskiej części Tatr Zachodnich w perspektywach językoznawczej i geomorfologicznej, „Prace Geograficzne” z. 165, s. 7–22, https://doi.org/10.4467/20833113PG.21.007.14584. DOI: https://doi.org/10.4467/20833113PG.21.007.14584
KąśILG: J. Kąś, Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. I: A–B, Bukowina Tatrzańska – Nowy Sącz 2015; t. II: C–Do, Bukowina Tatrzańska – Nowy Sącz – Nowy Targ 2015; t. III: D–Gr, Bukowina Tatrzańska – Nowy Targ 2016; t. IV: Gu–Kol, Kraków 2017; t. V: Koł–Mad, Nowy Sącz 2017; t. VI: Maf–Nie, Nowy Sącz 2018; t. VII: Nif–Pap, Nowy Sącz 2018; t. VIII: Par–Pou, Nowy Sącz 2018; t. IX: Pow–Sce, Nowy Sącz 2019; t. X: Sch–Śró, Nowy Sącz 2019; t. XI: Śry–Wych, Nowy Sącz 2019; t. XII: Wyci–Ż, Nowy Sącz 2019.
Kornaszewski M., 1986, W sprawie klasyfikacji nazw terenowych. Uwagi i propozycje, „Onomastica” XXX, s. 5–15.
Kosecki K., 2014, Metafory i metonimie w oronimach tatrzańskich, [w:] A. Gałkowski, R. Gliwa (red.), Mikrotoponimia i makrotoponimia. Problematyka wstępna / Microtoponymy and Macrotoponymy. Preliminary Problems, Łódź, s. 207–2018, https://doi.org/10.18778/7969-307-8.21. DOI: https://doi.org/10.18778/7969-307-8.21
Kunicki M., Szczerba T., 1996, Polskie Tatry Zachodnie. Monografia. Przewodnik, „Seria Tatrzańska Wydawnictwa RMR”, t. 2, Gliwice.
Malec M., 2003, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa.
Mrózek R., 1998, Nazwy górskie, [w:] E. Rzetelska-Feleszko (red.), Polskie nazwy własne.
Encyklopedia, Kraków – Warszawa, s. 259–268.
Nitsch K., 1933, Kościelisko = Polany, „Język Polski” XVIII, s. 137–143.
Nyka J., 1977, Z piśmiennictwa [rec. Witold H. Paryski, Tatry Wysokie. Przewodnik taternicki], „Taternik” LIII, nr 1, s. 45.
Nyka J., 2001, Skąd te nazwy? – Zadni Mnich, „Głos Seniora” nr 6, s. 1–2.
Nyka J., 2018, Siodło znaczy Siodło, „Górska Biblioteczka Historyczna” z. 35 (55), s. 1–14.
Paryski W.H., 1957, Nazwy ludowe Doliny Małej Łąki w Tatrach, „Onomastica” III, s. 54–87.
Paryski W.H., 1963, Pasterskie nazwy geograficzne w Tatrach Polskich i na Skalnym Podhalu, [w:] Wędrówki pasterskie i nazewnictwo ludowe Tatr Polskich i Podhala, oprac. W. Antoniewicz i in., „Pasterstwo Tatr Polskich i Podhala”, t. 5, Wrocław – Warszawa – Kraków, s. 7–144.
Rozwadowski J., 1914, O nazwach geograficznych Podhala, „Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego” XXXV, s. 1–7.
Rutkowski M., 2001a, Mikrotoponimia przestrzeni wspinaczkowej. Studium socjoonomastyczne, Olsztyn.
Rutkowski M., 2001b, Typ przestrzeni społecznej a nazewnictwo (na przykładzie oronimii Tatr), [w:] A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch (red.), Toponimia i oronimia, Kraków, s. 323–331.
SKarł: J. Karłowicz, Słownik gwar polskich, t. I–VI (t. IV–VI do druku przygot. J. Łoś), Kraków 1900–1911.
SL: S.B. Linde, Słownik języka polskiego, t. I–VI, wyd. 2 popr. i zm., Lwów 1854–1860.
USJP: S. Dubisz (red.), Uniwersalny słownik języka polskiego, t. I–IV, Warszawa 2008.
WET: Z. Radwańska-Paryska, W.H. Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin 2004.
Włoskowicz W., 2021, Uzus toponimiczny. Zarys teorii na przykładzie polskiej toponimii Huculszczyzny, Kraków, https://doi.org/10.17651/64007613. DOI: https://doi.org/10.17651/64007613
ZborSG: J. Zborowski, Słownik gwary Zakopanego i okolic, oprac. i uzup. z materiałów aut. przez Zespół Instytutu Języka Polskiego PAN pod kier. J. Okoniowej, „Wydawnictwa Muzeum Tatrzańskiego im. dra T. Chałubińskiego w Zakopanem”, t. 29, Zakopane – Kraków 2009.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
