Problemy opisu staropolskiej derywacji czasownikowej

Autor

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.15.2020.29.09

Słowa kluczowe:

słowotwórstwo, historia języka polskiego, derywacja czasowników, doba staropolska

Abstrakt

Problems in the description of old polish verbal derivation

The article discusses the problems associated with the description of verbal derivation in the earliest period of the Polish language. The type of linguistic material that was preserved, the slight amount of attestations, the lack of clarity of the context, are all responsible for the appearance of difficulties associated with the word-formative description of verbs already at the level of the separation of linguistic facts, the establishment of the formant that we are dealing with. Even greater problems are associated with the establishment of the semantic value of derivatives, and with the indication of motivation relations. The author considers the extent to which the methodology that was developed upon contemporary material may be used in research of this kind. She also points out the scholarly ‘neglected’ areas of verbal word-formation of this period.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Deptuchowa E., 2009, Leksemy z przedrostkowym z- w „Słowniku staropolskim”, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXV, s. 199–212.

Deptuchowa E., Wanicowa Z., 2000, Funkcje i znaczenia przedrostka za- w staropolskich czasownikach odczasownikowych, [w:] K. Rymut, W.R. Rzepka (red.), Rozwój polskiego systemu językowego, s. 145–153.

Doroszewski W., 1926, O znaczeniu dokonanym osnów czasownikowych (słownych) w języku polskim, „Prace Filologiczne” X, s. 192–310.

Jadacka H., 2017, Ewolucja zakresu pojęciowego niesufiksalnych technik słowotwórczych, „LingVaria” nr 1 (23), s. 89–97, https://doi.org/10.12797/LV.12.2017.23.06.

Jakowicka E., 1968, Konstrukcje typu „dochodzić czego, dochodzić do czego” w języku polskim, „Poradnik Językowy” nr 4, s. 186–196.

Janowska A., 2007, Polisemia staropolskich czasowników. Źródła, swoistość, konsekwencje, Katowice.

Janowska A., 2018, Homonimia polskich przyimków i przedrostków z perspektywy diachronicznej, „Issledovanija po Slavianskim Jazykam” nr 1 (23), s. 19–28.

Janowska A., Pastuchowa M., 2005, Słowotwórstwo czasowników staropolskich. Stan i tendencje rozwojowe, Kraków.

Kleszczowa K., 1998, Staropolskie kategorie słowotwórcze i ich perspektywiczna ewolucja. Rzeczowniki, Katowice.

Kleszczowa K., 2002, Słowotwórstwo w świetle historii, „Postscriptum. Kwartalnik Szkoły Języka i Kultury Polskiej UŚ” nr 42–43, s. 8–14.

Krążyńska Z., 2000–2012, Staropolskie konstrukcje z przyimkami, cz. 1–5, Poznań.

Krupianka A., 1979, Czasowniki z przedrostkami przestrzennymi w polszczyźnie XVIII wieku, Poznań.

Kucała M., 1966, Rozwój iteratiwów dokonanych w języku polskim, „Prace Komisji Językoznawstwa PAN. Oddział w Krakowie”, nr 8, Wrocław.

Kucała M., 2000, Bi-Aspectual Verbs in Old Polish, [w:] idem, Polszczyzna dawna i współczesna. Studia i szkice, Kraków, s. 133–139.

Maziarz M., 2009, Kategoria aspektu w „Kazaniach świętokrzyskich” i w 1. cz. „Psałterza floriańskiego” na tle prasłowiańskim (staro-cerkiewno-słowiańskim), rozprawa doktorska, https://doi.org/10.13140/2.1.2560.8006.

Piwowar J., 2001, O sposobach opisu funkcji prefiksów o- i ob(e)- we współczesnej praktyce leksykograficznej, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Prace Językoznawcze” 3, s. 93–106.

Przybylska R., 2006, Schematy wyobrażeniowe a semantyka polskich prefiksów czasownikowych do-, od-, prze-, roz-, u-, Kraków.

S I: E. Deptuchowa (red.), Słownik staropolski. Suplement, cz. I: Verba absentia, Kraków 2014.

SEBań: A. Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–2, Warszawa 2000.

Sieradzki A., 2004, Prefiksalne derywaty czasownikowe w „Rozmyślaniu przemyskim”, Poznań.

Skarżyński M., 2004, Wstęp, [w:] idem i in., Słownik gniazd słowotwórczych współczesnego języka ogólnopolskiego, t. 3: Gniazda odczasownikowe, Kraków, s. VII–XIV.

Skulina T., 1959, O aspekcie czasowników w słowniku Jana Mączyńskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Filologia” 3 (23), s. 109–152.

Sobotka P., 2014, Etymologia a typy pochodności – casus rzeczowników zakończonych na -holiki, -ant, „Polonica” XXXIV, s. 247–260.

SStp: S. Urbańczyk (red.), Słownik staropolski, t. I–IX, Wrocław 1953–2002.

Śmiech W., 1986, Derywacja prefiksalna czasowników polskich, Wrocław.

Wiśnicki M., 2010, Czy w polszczyźnie XV wieku funkcjonowała derywacja prefiksalna wymienna?, [w:] I. Burkacka, R. Pawelec, D. Zdunkiewicz-Jedynak (red.), Słowa – kładki, na których spotykają się ludzie różnych światów, Warszawa, s. 443–453.

Witkowska-Gutkowska M., 1989, Funkcje czasownikowego przedrostka przy- w porównaniu z funkcjami przyimka przy w języku polskim, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica”, t. 21, s. 3–41.

Witkowska-Gutkowska M., 1996, Funkcje znaczeniowe prefiksu wz- i przyimka wz w staropolszczyźnie, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego. Wydział I Językoznawstwa, Nauki o Literaturze i Filozofii” 41, s. 67–76.

Witkowska-Gutkowska M., 1999, Staropolskie prefiksalne dublety czasownikowe i ich współczesne odpowiedniki, Łódź.

Wróbel H., 1998, Czasownik, [w:] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, wyd. 2 zm., Warszawa, s. 536–583.

Żabowska M., 2018, O potrzebie historycznej składni pragmatycznej języka polskiego, [w:] T. Mika, D. Rojszczak-Robińska, O. Ziółkowska (red.), Terminy w językoznawstwie synchronicznym i diachronicznym, „Staropolskie Spotkania Językoznawcze”, t. 3, Poznań, s. 107–123.

Pobrania

Opublikowane

2020-05-16

Jak cytować

Janowska, A. (2020) „Problemy opisu staropolskiej derywacji czasownikowej”, LingVaria, 15(1(29), s. 135–144. doi: 10.12797/LV.15.2020.29.09.

Numer

Dział

Polszczyzna historyczna