Etniczny charakter Epirotów i Macedończyków
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.13.2017.25.03Słowa kluczowe:
starożytna Macedonia, Epir, epirocko-macedoński obszar językowy, język grecki, języki paleobałkańskie, kontakty językowe, dwujęzycznośćAbstrakt
The Ethnic Character of Ancient Epirotes and Macedonians
The inhabitants of Epirus and Macedonia were treated as “barbarians” by ancient Greeks (so Hecataeus of Miletus, Herodotus, Thucydides, Ps.-Scylax, Ps.-Scymnus, Strabo, and others). According to Plutarch (Pyrrhus I 3), the intensive hellenization of Epirus started with Tharrypas’ reign in the end of fifth century BC. According to Strabo (VII 7.8), ancient Epirotes and Macedonians spoke the same language but some of them were bilingual. This means that the original language of Epirotes and Macedonians was non-Greek, but they used Greek in the capacity of the international language of the East Mediterranean area. Numerous preserved glosses demonstrate an Indo-European (and non-Greek) origin of Epirotes and Macedonians.
Pobrania
Bibliografia
Arystoteles, 1990, Meteorologika, tłum. A. Paciorek, [w:] idem, Dzieła wszystkie, red. E. Głębicka, N. Szancer, t. 2, Warszawa, s. 425–554.
Bednarczuk L., 1984, Starożytne języki Bałkanów, [w:] S. Parnicki-Pudełko, W. Pająkowski, L. Mrozewicz (red.), Mezja – Tracja – Bałkany, „Balcanica Posnaniensia. Acta et Studia”, t. 1, Poznań, s. 21–37.
Bednarczuk L., 1986, Indoeuropejskie języki Bałkanów, [w:] idem (red.), Języki indoeuropejskie, t. 1, Warszawa, s. 469–513.
Blažek V., 2005, Paleo-Balkanian Languages I: Hellenic Languages, „Sborník Prací Filozofické Fakulty Brněnské Univerzity / Studia Minora Facultatis Philosophicae Universitatis Brunensis” X, s. 15–33.
Brixhe C., 1999, Un „noveau” champ de dialectologie grecque: le Macedonien, [w:] A.C. Cassio (red.), Katà diálekton. Atti del III Colloquio Internazionale di Dialettologia Greca.
Napoli – Fiaiano d’Ischia, 25–28 settembre 1996, „ΑΙΩΝ. Annali dell’Istituto Universitario Orientale di Napoli. Dipartimento di Studi del Mondo Classico e del Mediterraneo Antico. Sezione Filologico-Letteraria”, t. 19, Napoli, s. 41–71.
Chantraine P., 1966, La langue des Macédoniens et leur onomastique, „Bulletin de la Société de Linguistique de Paris” 51, s. 157–166.
Crespo E., 2012, Languages and Dialects in Ancient Macedon, [w:] G.K. Giannakis (red.), Archaía Makedonía. Glóssa, istoría, politismós. Ancient Macedonia. Language, History, Culture, Thessaloniki, s. 121–131.
Engels J., 2010, Macedonians and Greeks, [w:] J. Roisman, I. Worthington (red.), A Companion to Ancient Macedonia, Oxford, s. 81–97.
Georgiev V., 1981, Introduction to the History of the Indo-European Languages, Sofija.
Hajnal I., 2003, Methodische Vorbemerkungen zu einer Paleolinguistik des Balkanraums, [w:] A. Bammesberger, Th. Vennemann (red.), Languages in Prehistoric Europe, Heidelberg, s. 117–145.
Hammond N.G.L., 1967, Epirus. The Geography, the Ancient Remains, the History and Topography of Epirus and Adjacent Areas, Oxford.
Hammond N.G.L., 1999, Starożytna Macedonia. Początki, instytucje, dzieje, tłum. A.S. Chankowski, Warszawa.
Herodot, 1959, Dzieje, t. I–II, tłum. S. Hammer, Warszawa.
Hoffmann O., 1906, Die Makedonen. Ihre Sprache und ihr Volkstum, Göttingen.
Ilievski P.Hr., 1994 [= P.Hr. Ilievski], Potekloto na antičkiot makedonski i imeto na sovremeniot makedonski јazik, „Prilozi MANU/OLLN” 17, № 2, s. 100–125.
Kalléris J.N., 1988, Les anciens Macédoniens. Étude linguistique et historique, t. 1–2, Athénes.
Katičić R., 1975, Epirska plemena i njihov jezik, „Živa Antika” XXI, s. 375–380.
Katičić R., 1976, Ancient Languages of the Balkans, The Hague – Paris 1976.
Ködderitsch R., 1985, Brygisch, Päonisch, Makedonisch, „Linguistique Balkanique” XXVIII, z. 4, s. 17–41.
Kokoszko M., Witczak K.T., 1991, Ancient Epirus and its Inhabitants, „Linguistique Balkanique” XXXIV, z. 1–2, s. 41–49.
Kokoszko M., Witczak K.T., 2009, Stosunki etnolingwistyczne w starożytnym Epirze, [w:] R. Sajkowski, M. Wolny (red.), Grecja, Kartagina, Rzym, Olsztyn, s. 9–26.
Kretschmer P., 1896, Einleitung in die Geschichte der griechischen Sprache, Göttingen.
Martis N.K., 1993, Fałszowanie historii Macedonii. Hebrajskie źródła i świadectwa o Macedonii, tłum. W. Gawłowska, I. Szelągiewicz Ellenikos, Łódź.
Mayer A., 1957–1959, Die Sprache der alten Illyrier, t. 1–2, Wien.
Méndez Dosuna J., 2012, Ancient Macedonian as a Greek Dialect. A Critical Survey on Recent Work, [w:] G.K. Giannakis (red.), Ancient Macedonia. Language, History, Culture, Thessaloniki, s. 133–145.
Méndez Dosuna J., 2014, Macedonian, [w:] G.K. Giannakis (red.), Encyclopedia of Ancient Greek Language and Linguistics, t. 2, Leiden – Boston, s. 392–397.
Meyer E., 1928, Geschichte des Altertums, t. 2, cz. 1, Stuttgart – Berlin.
MMQ: Macedonia and the Macedonian Question. A Brief Survey, Thessaloniki 1983.
Nenci G., 1954, Hecataei Milesii fragmenta, Firenze.
Nieroznak W., 1978 [= V. Neroznak], Paleobalkanskie âzyki, Moskva.
Pająkowski W., 1970, Starożytny Epir i jego mieszkańcy. Studia, Poznań.
Panayotou A., 2015, The Position of the Macedonian Dialect, [w:] A.-F. Christidis (red.), A History of Ancient Greek from the Beginnings to Late Antiquity, t. 1, Cambridge, s. 433–443.
Pisani V., 1937, La posizione linguistica del macedone, „Revue Internationale des Études Balkaniques” I, z. 5, s. 8–31.
Pudić I., 1966, Staromakedonski jezik, „Godišnjak Centara za Balkanološka Ispitivanija” IV, s. 5–25.
Rzepka J., 2006, Monarchia macedońska. Zgromadzenie i obywatelstwo u schyłku epoki klasycznej i w okresie hellenistycznym, Warszawa.
Sowa W., 2006, Die makedonischen Glossen in antiken Quellen, „Studia Etymologica Cracoviensia” 11, s. 115–133.
Toynbee A.J., 1969, Some Problems of Greek History, London.
Tukidydes, 1991, Wojna peloponeska, tłum. K. Kumaniecki, oprac. R. Turasiewicz, Wrocław.
Witczak K.T., 1995, Two Macedonian Glosses in Hesychius’ Lexicon, [w:] I.R. Danka, K.T. Witczak (red.), In honorem memoriamque Stephani Oświecimski (1906–1990), „Collectanea Philologica”, t. 1, Łódź, s. 85–90.
Witczak K.T., 2008, Pojęcie „Balkan-Indogermanisch” w perspektywie badań nad historią i genezą języka greckiego. Założenia i konsekwencje nowej metodologii, [w:] A. Marchewka (red.), „Rem acu tangere”. Studia interdisciplinaria ad linguam et litteras Graecorum antiquorum pertinentia, Gdańsk, s. 17–28.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Krzysztof Tomasz Witczak
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
