"Słowniczek wyrazów dotyczących pokrewieństwa i powinowactwa"
Nieznany rękopis Jana Łosia
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.13.2017.25.13Słowa kluczowe:
Jan Łoś, nazwy pokrewieństwa, leksykografia, historia leksykografii, językoznawstwa, rękopisy, historia językoznawstwaAbstrakt
Słowniczek wyrazów dotyczących pokrewieństwa i powinowactwa. An Unknown Manuscript by Jan Łoś
The paper discusses Jan Łoś’s Słowniczek wyrazów dotyczących pokrewieństwa i powinowactwa z zabytków językowych do końca XVI w. (‘A dictionary of kinship and affinity terms from monuments till the 16th century’) whose manuscript is stored in the collections of the Silesian Library in Katowice. The article contains a physical description of the unit and a metalexicographic analysis of its microand macrostructure, contrasted with Łoś’s conception of Słownik staropolski (‘Old Polish dictionary’). Furthermore, the paper indicates content and source relationships between the analysed work and another text by Łoś (Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa w dawnej Polsce ‘Names of degrees of kinship and affinity in old Poland’) and draws attention to the lack of reception of the manuscript in later linguistic works. The article also presents the history of the manuscript, so far as it could be reconstructed. It ends with conclusions about the significance of the manuscript for linguistics, in times when it was written, and currently.
Pobrania
Bibliografia
AGZ: Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z archiwum tak zwanego bernardyńskiego, Lwów 1868–1935.
Basaj M., Siatkowski J., 2006, Bohemizmy w języku polskim. Słownik, Warszawa.
Czelakowska A., Skarżyński M. (wyd.), 2011, Materiały do dziejów polskiego językoznawstwa.
Listy Jana Niecisława Baudouina de Courtenay, Jana Łosia, Kazimierza Nitscha, Jana Michała Rozwadowskiego, Henryka Ułaszyna, „Biblioteka LingVariów”, t. 8, Kraków.
Deptuchowa E., Liberek A., 2012, Słownik staropolski, Kraków 1953–2002, red. Stanisław Urbańczyk, „Poradnik Językowy” nr 6, s. 100–109.
Erzepki B. (wyd.), 1900, Słownik łacińsko-polski Bartłomieja z Bydgoszczy, Poznań.
Groicki B., 1559, Artykuły prawa magdeburskiego, które zowią Speculum Saxonum, Kraków.
Iżykowska M., 1991a, W sześćdziesiątą rocznicę śmierci Jana Łosia, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” XVII, s. 9–14.
Iżykowska M., 1991b, Bibliografia podmiotowa Jana Łosia w układzie chronologicznym, „Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego” XVII, s. 15–27.
Kartoteka SStp, [on-line:] https://pjs.ijp.pan.pl/ksstp.html.
Klich E., 1929, Jan Łoś 1860–1928, „Slavia Occidentalis” 8, s. 1–7.
Kucała M., 2003, Ukończony został Słownik staropolski, „Język Polski” LXXXIII, s. 1–4.
Leśnodorski Z., 1929, Ś.p. Jan Łoś – wspomnienie pośmiertne, Kraków.
LG: H. Stammerjohann (red.), Lexicon Grammaticorum. A Bio-Bibliographical Companion to the History of Linguistics, wyd. II, Tübingen 2009.
Łopaciński H., 1899, Najdawniejsze polskie słowniki drukowane, „Prace Filologiczne” V, s. 393–454.
Łoś J., 1905, Plan ułożenia Słownika staropolskiego, „Sprawozdania z Czynności i Posiedzeń Akademii Umiejętności w Krakowie” 10, nr 3, s. 3–4.
Łoś J., 1913, Jak powstaje słownik staropolski, „Język Polski” I, s. 23.
Łoś J., 1914, Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa w dawnej Polsce, „Język Polski” II, s. 1–7.
Łoś J., 1918, O przyszłym Słowniku staropolskim, „Rocznik Slawistyczny” VIII, s. 1–57.
Łoś J., 1922–1927, Gramatyka polska, cz. 1: Głosownia historyczna, cz. 2: Słowotwórstwo, cz. 3: Odmiennia (fleksja) historyczna, Lwów ‒ Warszawa ‒ Kraków.
Łoś J., 1925, O nazwach urzędów staropolskich typu podkomorzy, łowczy, [w:] Księga pamiątkowa ku czci Oswalda Balzera, t. II, Lwów, s. 113–120.
Magda-Czekaj M., 2012, Historyczne a współczesne nazwy relacji rodzinnych, „Język Polski” XCII, s. 212–218.
Nehring W., 1896, Kazania gnieźnieńskie: tekst i glosy, Kraków.
Nitsch K., 1929, Nécrologie [Jan Łoś], „Revue des Études Slaves” IX, s. 209–213.
Nitsch K., 1948, Studia z historii polskiego słownictwa, Kraków.
Nitsch K., 1960, Jan Łoś, [w:] idem, Ze wspomnień językoznawcy, Kraków, s. 203–209.
Obrębska A., 1929, Stryj, wuj, swak w dialektach i historii języka polskiego, Kraków.
Ostrówka M., 2006, Nazwy stopni pokrewieństwa w polszczyźnie łotewskiej, „Acta Baltico-Slavica” 30, s. 453–469.
PFl: Psalterii Florianensis partem polonicam ad fidem codicis recensuit apparatu critico indice locupletissimo instruxit Wladislaus Nehring, Poznań 1883.
PSB: Polski słownik biograficzny, Kraków 1935–.
Reczek J., 1963, Oddawanie pojęcia parentes ‘rodzice’ w staropolszczyźnie, „Język Polski” XLIII, s. 49–57.
Rembiszewska D.K., Siatkowski J., 2012, Nazwy stopni pokrewieństwa w gwarach wschodniosłowiańskich białostocczyzny na tle ogólnosłowiańskim (OLA), „Teka Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych” VII, s. 135–142.
RoczAU: „Rocznik Akademii Umiejętności w Krakowie” 1913/1914.
RS: „Rocznik Slawistyczny” X, 1931.
SPJS: B. Sieradzka-Baziur (red.), Słownik pojęciowy języka staropolskiego, [on-line:] https://spjs.ijp.pan.pl.
SPXVI: Słownik polszczyzny XVI wieku, t. I–IV, red. komitet redakcyjny, t. V–XVII, red. M.R. Mayenowa, t. XVIII–XXXIV, red. F. Pepłowski, t. XXXV–XXXVI, red. K. Mrowcewicz, P. Potoniec, Wrocław – Warszawa – Kraków 1966–2012.
SSNO: W. Taszycki (red.), Słownik staropolskich nazw osobowych, Wrocław 1965–1987.
SStp: S. Urbańczyk (red.), Słownik staropolski, Kraków 1953–2002.
Starnawski J., 1965, Korespondencja Jana Łosia z Hieronimem Łopacińskim, „Język Polski” XLV, s. 44–63.
Szymczak M., 1966, Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa rodzinnego w historii i dialektach języka polskiego, Warszawa.
Śródka A., 1994–1998, Uczeni polscy XIX–XX stulecia, Warszawa.
Taszycki W., 1926, Jan Łoś. W czterdziestolecie pracy naukowej, Kraków.
Taszycki W., 1927a, [Jan Łoś], „Prace Filologiczne” XII, s. VII–XII.
Taszycki W., 1927b, Bibliograficzny wykaz prac prof. Jana Łosia, „Prace Filologiczne” XII, s. XIII–XXVII.
Taszycki W., 1960, Jan Łoś – twórca Słownika staropolskiego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” XXIV, „Prace Językoznawcze” z. 3, s. 95–103.
Taszycki W., 1964, Historia Katedry Języka Polskiego w Uniwersytecie Jagiellońskim, [w:] W. Taszycki, A. Zaręba (red.), Wydział Filologiczny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Historia katedr, Kraków, s. 145-162.
Urbańczyk S., 1947, Próba „Słownika staropolskiego”, Kraków.
Urbańczyk S., 1953–1955, Z historii słownika, [w:] idem (red.), Słownik staropolski, t. I: A–Ć, Kraków 1953–1955, s. I–IV.
Urbańczyk S., 1993, Dwieście lat polskiego językoznawstwa (1751–1950), Kraków.
Urbańczyk S., 1995, Powstanie i dalsze losy „Języka Polskiego”, „Język Polski” LXXV, s. 161–168.
Walczak B., 1997, Kontekst wyrazowy w leksykografii, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LIII, s. 157–167.
Wilk B., 2011, Z archiwum osobistego językoznawcy, [w:] R. Majkowska, T. Filip (red.), Kazimierz Nitsch (1874–1958). Materiały z posiedzenia naukowego w dniu 20 czerwca 2008 r., Kraków, s. 91–99.
WSJP: P. Żmigrodzki (red.), Wielki słownik języka polskiego PAN, [on-line:] https://wsjp.pl.
Żmigrodzki P., 2009, Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Kacper Kardas
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
