O sposobach tworzenia nazw miejscowości w świetle etymologii ludowej
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.10.2015.19.18Słowa kluczowe:
etymologia ludowa, nazwy miejscowości, klasyfikacja strukturalna toponimówAbstrakt
On creation of place names in the light of folk etymology
The paper discusses the ways in which Polish place names were created, in the light of their folk etymologies. The author uses the example of selected morphological reinterpretations of place names from various regions of Poland. By comparing folk-etymologized place names, and the words and expression that they indicate as bases for derivation, the paper shows that, in fact, folk etymology divides Polish toponyms into similar structural categories as scientific etymology: the primary, the secondary, and the compound. Very few re-etymologized place names do not fit into any of these types. In details, however, pseudoetymologies differ from the results of onomastic research with regard to the methods of creation of place names. Among other differences, the former tend to prefer certain structural types, especially compounds, and display a greater degree of tolerance for phonetic differences.
Pobrania
Bibliografia
Brzozowska M., 2009, Etymologia ludowa w „podaniach etymologicznych” a konotacja nazw własnych, [w:] eadem, Etymologia a konotacja słowa. Studia semantyczne, Lublin, s. 128–144.
Cienkowski W., 1972, Teoria etymologii ludowej, „Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego” nr 58, Warszawa.
Dąbrowska A., 1998, Język polski, Wrocław.
Gloger Z., 1903, Dolinami rzek. Opisy podróży wzdłuż Niemna, Wisły, Bugu i Biebrzy przez…, Warszawa.
Kostkiewiczowa T., 1988, hasło: Etymologia ludowa, [w:] J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich, wyd. 2. poszerz. i popr., Wrocław, s. 132.
Kotwica W., 2007, Ostrowiec – „Ostrosław” czy „ostro wiedź”. Etymologiczne a realne znaczenie wyrazów, „Wiadomości Świętokrzyskie” (on-line: ostrowiec-sw.pl/aktualnosci,9259,,4,sport,.html; dostęp 11 xi 2012).
Liniewicz T., 2005, Raport z badań projektu edukacyjnego pn. „Każde miejsce opowiada swoją historię – partnerstwo sektora samorządowego i pozarządowego na rzecz zrównoważonego rozwoju regionalnego”, Białystok (on-line: grajewo2.website.pl/pdf/Badania2008.pdf; 20 xii 2014).
Luboński P. (red), 2012, Beskid Niski. Przewodnik dla prawdziwego turysty, Pruszków.
Malec M., 2003, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Polski, Warszawa.
Michow E., 2008, Legenda Kielc zamknięta w nazwie. Studium etymologiczne i kulturowe, Kielce.
Miodek J., 2014, Co ma Polak na języku? Bynajmniej, wywiad Doroty Wodeckiej z Janem Miodkiem, „Gazeta Wyborcza” 12–13 iv 2014, s. 22–23.
NMP: K. Rymut (red.), Nazwy miejscowe Polski. Historia – pochodzenie – zmiany, t. I−VII, Kraków 1996−2007.
Pisarczyk H., 2010, Najdawniejsze dzieje Trzebnicy (scenariusz lekcji regionalnej w klasie IV), „Dolnośląskie Ścieżki. Pismo metodyczne” nr 19, s. 69–71.
Rogowska-Cybulska E., 2012, O wypowiedziach, które stały się nazwami miejscowości, jako jednym z rodzajów etymologii ludowej, [w:] E. Koriakowcewa, V. Machnicka, R. Mnich, K. Wojtczuk (red.), Verba docent. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Janinie Gardzińskiej z okazji 40-lecia pracy naukowo-dydaktycznej w UPH w Siedlcach, t. I, Siedlce, s. 199–212.
Rogowska-Cybulska E., 2013, O etymologii ludowej nazw miejscowych jako zjawisku skalarnym, [w:] J. Migdał, A. Piotrowska-Wojaczyk (red.), Cum reverentia, gratia, amicitia…
Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogdanowi Walczakowi, t. III, Poznań, s. 77–85.
Rogowska-Cybulska E., 2014, Motywy łowieckie w etymologiach ludowych polskich toponimów, [w:] I. Kępka, L. Warda-Radys (red.), Nasz język w przeszłości – nasza przeszłość w języku, Pelplin, s. 113–131.
Rospond S., 1957, Klasyfikacja strukturalno-gramatyczna słowiańskich nazw geograficznych, Wrocław.
Rospond S., 1984, Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź.
Sochacka S. (red.), 2007, Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska, t. XIII, Opole.
Zierfoffer K., 1957, Nazwy miejscowe północnego Mazowsza, Wrocław.
Zierhofferowa Z., Zierhoffer K., 2012, Etymologie ludowe, ich funkcja i struktura, „Onomastica” LVI, s. 15–23.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
