O frazematyce w Słowniku warmińskim Wiktora Steffena
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.17.2022.34.13Słowa kluczowe:
frazeologia, frazematyka, gwara warmińska, słownik gwarowyAbstrakt
ON PHRASEMATICS IN WIKTOR STEFFEN’S SŁOWNIK WARMIŃSKI
The aim of the article is describing and analysing phrasematics from Słownik warmiński. There are over two hundreds phrasemes and most of them are placed in quotes or in the author’s comments. The Author described the collected material using Lewicki’s phraseological division into types, including proverbs (e. g. Skumpi dubel traci) and showed sample phrasemes belonging to the thematic fields such as poverty and health, stupidity and wisdom, features of character, drinking alcohol, and violence. The last part of the article concerns the phenomenon of variance in dialects and it shows that a dialect can express the same thing in many different ways (eg. dressing up yourself or someone else excessively).
Pobrania
Bibliografia
Będkowska-Kopczyk A., 2009, Przekleństwa jako przykład łamania tabu (na podstawie języka polskiego i słoweńskiego oraz innych języków słowiańskich), [w:] A. Dąbrowska (red.), Tabu w języku i kulturze, „Język a Kultura”, t. 21, Wrocław, s. 209–224.
Breza E., 1986 (rec.), Słownik warmiński W. Steffena, „Zeszyty Naukowe Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Gdańskiego. Prace Językoznawcze” nr 12, s. 119–126.
Breza E., 1991, O „Słowniku warmińskim” raz jeszcze, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” nr 4, s. 277–282.
Buława M., 2016, Paralusz i inne „odmiany złośliwych diabłów”, czyli o związkach między chorobą a diabłem we frazeologii gwarowej, [w:] M. Rak, K. Sikora (red.), Słowiańska frazeologia gwarowa, „Biblioteka LingVariów”, t. 23, Kraków, s. 229–249.
Chlebda W., 2010, Frazematyka, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, wyd. 3, Lublin, s. 335–342.
Dziamska-Lenart G., 2020, Gwarowe słowniki frazeologiczne języka polskiego – przegląd, [w:] M. Rak, V.M. Mokienko (red.), Słowiańska frazeologia gwarowa II, „Biblioteka LingVariów”, t. 28, Kraków, s. 127–136. DOI: https://doi.org/10.12797/9788381382458.11
Gumowska I., 2016, Językowy obraz biedy w związkach frazeologicznych i paremiach o charakterze gwarowym, [w:] M. Rak, K. Sikora (red.), Słowiańska frazeologia gwarowa, „Biblioteka LingVariów”, t. 23, Kraków, s. 267–277.
Kąś J., 1986 (rec.), Wiktor Steffen, Słownik warmiński, Wrocław 1984, s. 207, „Język Polski” LXVI, s. 133–136.
Kołodziejczykowa D., Krasowska M., 2003, Frazeologia w Słowniku gwar Ostródzkiego, Warmii i Mazur, [w:] J. Sierociuk (red.), Gwary dziś 2. Regionalne słowniki i atlasy gwarowe, Poznań, s. 189–201.
Krzyżanowski J., 1960, U średniowiecznych źródeł przysłów polskich, „Pamiętnik Literacki” LI, s. 69–90.
Lewicki A.M., 1983, Składnia związków frazeologicznych, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” XL, s. 75–83.
Lewicki A.M., Pajdzińska A., 2010, Frazeologia, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, wyd. 3, Lublin, s. 315–334.
Młynarczyk E., 2016, Językowy obraz pożywienia ludności wiejskiej w sytuacjach niedostatku materialnego (na przykładzie wybranych frazemów), [w:] M. Rak, K. Sikora (red.), Słowiańska frazeologia gwarowa, „Biblioteka LingVariów”, t. 23, Kraków, s. 253–266.
Pajdzińska A., 1990, Antropocentryzm frazeologii potocznej, „Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury” 3, s. 59–68.
Przymuszała L., 2013, Śląska leksyka i frazeologia dotycząca picia alkoholu (na tle porównawczym), „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” LIX, s. 237–251.
Przymuszała L., 2016, Miejsce frazeologii w słownikach gwarowych, „Prace Filologiczne” LXVIII, s. 345–356.
Rak M., 2006, Antropocentryzm gwarowej frazeologii zwierzęcej z Gór Świętokrzyskich i Podtatrza, „Język Polski” LXXXVI, s. 367–375.
Rak M., Sikora K. (red.), 2016, Słowiańska frazeologia gwarowa, „Biblioteka LingVariów”, t. 23, Kraków. DOI: https://doi.org/10.12797/9788376387390
SGP: Słownik gwar polskich, red. M. Karaś (Źródła, t. 1), J. Reichan (t. 2–9, z. 2), S. Urbańczyk (t. 2–5), J. Okoniowa (t. 6–9, z. 2), B. Grabka (t. 7–9, z. 2), R. Kucharzyk (t. 9, z. 2; t. 10, z. 2), t. 1–3: Wrocław – Warszawa – Kraków 1977–1991, t. 4–10: Kraków 1992–2019.
SJPD: W. Doroszewski (red.), Słownik języka polskiego, t. I–XI, Warszawa 1958–1969, [on-line] https://sjp.pwn.pl/doroszewski/lista.
SKarł: J. Karłowicz, Słownik gwar polskich, t. I–VI (t. IV–VI do druku przygot. J. Łoś), Kraków 1900–1911.
Sobolewska K., 2020, Nazwy właścicieli gospodarstw rolnych i ich pracowników w gwarach Warmii i Mazur, „Gwary Dziś” nr 12, s. 189–197. DOI: https://doi.org/10.14746/gd.2020.12.14
Sobolewska K., 2021, Bieda i bogactwo w życiu dawnych Mazurów i Warmiaków, [w:] J. Porayski-Pomsta, K. Sobolewska (red.), Polszczyzna jest zobowiązaniem, a dla niektórych pasją. Tom prac ofiarowanych prof. dr hab. Barbarze Falińskiej w 90. rocznicę urodzin, Warszawa, s. 79–97.
Steffen W., 1989, Wokół Słownika warmińskiego wydanego przez Komitet Językoznawstwa Polskiej Akademii Nauk w r. 1984, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” nr 1–4, s. 105–114.
SW: J. Karłowicz, A.A. Kryński, W. Niedźwiedzki (red.), Słownik języka polskiego, t. I–VIII, Warszawa 1900–1927.
Treder J., 1986, Ze studiów nad frazeologią kaszubską (na tle porównawczym), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego. Rozprawy i Monografie”, nr 68, Gdańsk.
Tyrpa A., 2005, Frazeologia somatyczna. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała w gwarach polskich, wyd. 2, Łask.
Tyrpa A., 2019, Wariantywność frazematyki w gwarach polskich, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica” nr 14, s. 246–257. DOI: https://doi.org/10.24917/20831765.14.20
Tyrpa A., Rak M., 2015, Założenia słownikowego opisu frazematyki gwarowej, [w:] D. Bralewski (red.), Problemy frazeologii europejskiej X, Łask, s. 9–25.
Wikipedia: Kamienny Dom w Braniewie, [on-line:] https://pl.wikipedia.org/wiki/Kamienny_Dom_w_Braniewie.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
