Notulae etymologicae Lemkovianae
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.17.2022.34.14Słowa kluczowe:
etymologia słowiańska, etymologia gwarowa, etnolekt łemkowski, słownictwo łemkowskieAbstrakt
NOTULAE ETYMOLOGICAE LEMKOVIANAE (LEMKO ETYMOLOGICAL NOTES)
The study was inspired by the recent monograph Lemko Etymologies (Fałowski, Hojsak, 2020) which analyses more than 520 words from the Lemko ethnolect, mostly lexicon of unclear and unreliable origin, lexicon for which new explanations may be proposed, as well as rare lexemes which had not yet been interpreted etymologically. The present article consists of 18 etymological notes in which the author discusses a fragment of the lexicon included in the monograph (additional arguments in favour of the proposed etymologies, alternative etymological explanations, attempts at interpretation of obscure lexemes). Against the background of recent advances in Slavonic etymology (more emphasis on etymological research into dialectal lexicon), the author also expresses his unequivocal support for the intended project of a comprehensive etymological dictionary of the Lemko ethnolect.
Pobrania
Bibliografia
Anikin A.E., 2007–2021, Russkij ètimologičeskij slovar’, t. I–XV, Moskva.
Bednarczuk L., 2015, Porównawcze językoznawstwo słowiańskie w Krakowie, [w:] H. Mieczkowska, E. Solak, P. Fałowski, N. Palich (red.), Tradycja i wyzwania. Metodologia badań slawistycznych XX i XXI wieku, Kraków 2015, s. 13–23.
Berezovič E.L., Krivoŝapova Û.A., 2006, Ètnonimičeskaâ model’ v slavânskih nazvaniâh nasekomyh, [w:] I. Janyšková, H. Karlíková (red.), Studia etymologica Brunensia 3, Praha, s. 17–33.
Berneker E., 1908–1913, Slavisches etymologisches Wörterbuch, t. I–II, Heidelberg.
DW: Deutsches Wörterbuch von Jacob Grimm und Wilhelm Grimm auf CD-ROM und im Internet, [on-line:] http://dwb.uni-trier.de/de/.
ESBM: V.U. Martynaŭ, G.A. Cyhun (red.), Ètymalagičny sloŭnik belaruskaj movy, t. I–XIV, Minsk 1978–2017.
ESJS: E. Havlová, A. Erhart, I. Janyšková (red.), Etymologický slovník jazyka staroslověnského, t. I–XX, Praha – Brno 1989–2021.
ESSČ: Elektronický slovník staré češtiny, [on-line:] https://vokabular.ujc.cas.cz/hledani.aspx.
ESSJa: O.N. Trubačëv, A.F. Žuravlëv, Ž.Ž. Varbot (red.), Ètimologičeskij slovar’ slavânskih âzykov. Praslavânskij leksičeskij fond, t. I–XLII, Moskva 1974–2021.
ESUM: O.S. Mel’nyčuk (red.), Etymolohičnyj slovnyk ukraïns’koï movy u semy tomah, t. I–VI, Kyïv 1982–2012.
EWU: L. Benkő (red.), Etymologisches Wörterbuch des Ungarischen, t. I–III, Budapest 1992–1997.
Gáldi L., 1987, Magyar-orosz szótár – Vengersko-russkij slovar‘, Budapest – Moszkva.
Kluge F., 2011, Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache, red. E. Seebold, wyd. 25 popr. i rozsz., Berlin – Boston.
Kopečný F., 1973, Etymologický slovník slovanských jazyků. Slova gramatická a zájmena, t. 1: Predložky – koncové partikule, Praha.
Králik Ľ., 2015, Stručný etymologický slovník slovenčiny, Bratislava.
Krasovskaâ N.A., 2019, Reprezentaciâ predstavlenij o krupnom nasekomom v russkih govorah, [w:] S.A. Myznikov (red.), Leksičeskij atlas russkih narodnyh govorov. Materialy i issledovaniâ 2019, Sankt-Peterburg, s. 395–403.
Kroonen G., 2013, Etymological Dictionary of Proto-Germanic, Leiden – Boston. Lexer: Mittelhochdeutsches Handwörterbuch von Matthias Lexer, [on-line:] https://www.woerterbuchnetz.de/Lexer.
ŁE: A. Fałowski, W. Hojsak, Łemkowskie etymologie, Kraków 2020. DOI: https://doi.org/10.12797/9788381383653
Machek V., 1930, Studie o tvoření výrazů expresivních, Praha.
Maksimuškin A., 2022, Groza nad Pol’šej, [on-line:] https://books.google.sk/books?id=f_UxC_bGd2cC&hl=sk&source=gbs_navlinks_s.
Merkulova V.A., 1985, Vostočnoslavânskie ètimologii. III, [w:] O.N. Trubačëv (red.), Ètimologiâ 1983, Moskva, s. 58–69.
Misiak M., 2006, Łemkowie. W kręgu badań nad mniejszościami etnolingwistycznymi w Europie, Wrocław.
Nimčuk V.V. (red.), 1978, Istoriâ ukraïns’koï movy. Morfolohiâ, Kyïv.
Nitsche G., 1965, Die Namen der Libelle, „Wörterbuch der deutschen Tiernamen”, dod. 3, Berlin. DOI: https://doi.org/10.1515/9783112572764
Onions C.T. (red.), 1996, The Oxford Dictionary of English Etymology, Oxford.
Pokorny J., 1959–1968, Indogermanisches etymologisches Wörterbuch, t. I–II, Bern – München.
Rainer F., 2015, Agent and Instrument Nouns, [w:] P.O. Müller, I. Ohnheiser, S. Olsen, F. Rainer (red.), Word-Formation. An International Handbook of the Languages of Europe, t. II, Berlin – Boston, s. 1304–1316. DOI: https://doi.org/10.1515/9783110246278-030
Ripka I., 1992, Lexikálne prevzatia v nárečových prejavoch amerických Slovákov, [w:] „Slovenská reč” LVII, s. 346–351.
Rix H., Kümmel M., Zehnder T., Lipp R., Schirmer B. (red.), 2001, Lexikon der indogermanischen Verben. Die Wurzeln und ihre Primärstammbildungen, wyd. 2. popr. i rozsz., Wiesbaden.
Rocchi L., 1999–2010, Hungarian Loanwords in the Slovak Language, t. I–III, Trieste. Smoczyński W., 2018, Lithuanian Etymological Dictionary, t. I–V, Berlin.
SPsł: F. Sławski (red.), Słownik prasłowiański, t. I–VIII, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1974–2001.
SRNG: F.P. Filin, F.P. Sorokoletov, S.A. Myznikov (red.), Slovar’ russkih narodnyh govorov, t. I–LII, Leningrad (Sankt-Peterburg) 1965–2021.
SSJ: Š. Peciar (red.), Slovník slovenského jazyka, t. I–VI, Bratislava 1959–1968.
SSN: I. Ripka, A. Ferenčíková (red.), Slovník slovenských nárečí, t. I–III, Bratislava 1994–2021.
Stanislav J., 1967, Dejiny slovenského jazyka, t. 1: Úvod a hláskoslovie, wyd. 3 uzup., Bratislava.
Stieber Z., 1982, Dialekt Łemków. Fonetyka i fonologia, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź.
SUM: Slovnyk ukraïns’koï movy. Akademičnyj tlumačnyj slovnyk (1970–1980), [on-line:] http://sum.in.ua/.
SW: J. Karłowicz, A.A. Kryński, W. Niedźwiedzki (red.), Słownik języka polskiego, t. I–VIII, Warszawa 1900–1927.
Targan H., Gerdes J. (red.), 2002, Biotope im Bamberg, wyd. 3. zaktual. i rozsz., Bamberg, [on-line:] https://www.buergerparkverein.de/fileadmin/dateien/Bamberg_Biotope.pdf.
TLFi: Trésor de la Langue Française informatisé, [on-line:] http://atilf.atilf.fr/.
Tolstoj N.I., 1969, Slavânskaâ geografičeskaâ terminologiâ. Semasiologičeskie etûdy, Moskva.
Trubačëv O.N., 2004, Zadači ètimologičeskih issledovanij v oblasti slavânskih âzykov, [w:] idem, Trudy po ètimologii. Slovo – istoriâ – kul’tura, t. I, Moskva, s. 25–35.
ÚMT: É.B. Lőrinczy, F. Hosszú (red.), Új magyar tájszótár, t. I–V, Budapest 1979–2010.
Vaillant A., 1958, Grammaire comparée des langues slaves, t. 2: Morphologie, cz. 2: Flexion pronominale, Lyon – Paris.
Vinogradova L.N., Gura A.V., 2021, Ŝekotka v svete slavânskoj leksiki i mifologii (polesskie dannye na obŝeslavânskom fone), „Slavânskiy mir v tret’em tysâčeletii” XVI, nr 1–2, s. 7–38, https://doi.org/10.31168/2412-6446.2021.16.1-2.01. DOI: https://doi.org/10.31168/2412-6446.2021.16.1-2.01
WDLP: Wörterbuch der deutschen Lehnwörter in der polnischen Schrift- und Standardsprache, [on-line:] https://diglib.bis.uni-oldenburg.de/bis-verlag/wdlp/46701.html.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
