Kazimierz Nitsch jako historyk języka

Autor

  • Bogusław Dunaj Uniwersytet Jagielloński, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/LV.14.2019.27.19

Słowa kluczowe:

Kazimierz Nitsch, historia języka, dialektologia historyczna, pochodzenie polskiego języka literackiego

Abstrakt

Kazimierz Nitsch as a Historian of Language
Kazimierz Nitsch is the founder of Polish dialectology. In addition, he also studied, though to a lesser extend, contemporary Polish language and its history. His early works in the field of linguistic history are typical philological studies. An analysis of rhymes in poetry from the 16th to the beginning of the 20th century was methodologically innovative, and allowed for an interpretation of some phonetic processes that took place in the past. Growing out of dialectological research, the most important method applied to the interpretation of historical linguistic processes, was reasoning about their course on the basis of an analysis of the reaches of certain phenomena in dialects. The great merit of K. Nitsch was the initiation in 1913 of a discussion about the origin of the Polish literary language.

Pobrania

Brak dostęþnych danych do wyświetlenia.

Bibliografia

Budzyk K. (red.), 1956, Pochodzenie polskiego języka literackiego, „Studia Staropolskie”, t. 3, Wrocław.

Dejna K., 1973, Dialekty polskie, Wrocław.

Dunaj B., 1974, Kształtowanie się odmiany przymiotnikowo-zaimkowej w języku polskim, „Zeszyty Naukowe UJ”, „Prace Językoznawcze”, nr 41, Kraków, s. 17–66.

Dunaj B., 1975, Język polski najstarszej doby piśmiennej (XII–XIII w.), „Zeszyty Naukowe UJ”, „Prace Językoznawcze”, nr 45, Kraków.

Dunaj B., 1980, Pochodzenie polskiego języka literackiego, „Język Polski” LX, s. 245–254.

Dunaj B., 1987, Dialektologia historyczna – zakres i metody badań, [w:] M. Basaj, W. Boryś, H. Popowska-Taborska (red.), Slawistyczne studia językoznawcze, Wrocław, s. 85–93.

Klemensiewicz Z., 1961, Historia języka polskiego, cz. I: Doba staropolska: od czasów najdawniejszych do początków XVI w., „Z Prac Instytutu Badań Literackich PAN”, Warszawa.

Kuraszkiewicz W., 1951, Oboczność -’ev- // -’ov- w dawnej polszczyźnie i w dzisiejszych gwarach, „Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Seria A”, nr 28, Wrocław.

Mańczak W., 1955, O zasięgach typów polskich nazw miejscowych w XVI wieku (prócz Śląska i Pomorza), „Język Polski” XXXV, s. 26–41.

Mańczak W., 1956, Uwagi o nazwach miejscowych Pomorza Gdańskiego, [w:] Z. Stieber (red.), Konferencja Pomorska (1954). Prace językoznawcze, Warszawa, s. 175–189.

Milewski T., 1956, Chronologia i przyczyny mazurzenia, [w:] W. Taszycki (red.), Prace językoznawcze, „Zeszyty Naukowe UJ”, „Seria Nauk Społecznych. Filologia”, nr 2, s. 5–57.

Mycawka M., 2012, Język polski XIV wieku. Wybrane zagadnienia, Kraków.

Nieminen E., 1928, Polska końcówka -och w loc. pl. rzeczowników męskich, [w:] Symbolae grammaticae in honorem Ioannis Rozwadowski II, Kraków, s. 381–388.

Nitsch K., 1896, O pisowni i języku Kazań Paterka na podstawie materiału zebranego przez prof. dra Malinowskiego, „Sprawozdania z Posiedzeń Akademii Umiejętności w Krakowie. I. Wydział Filologiczny”, rok 1895, s. 47–54.

Nitsch K., 1899, O pisowni i języku „Kazań Paterka”, zabytku języka polskiego z początku w. XVI, „Prace Filologiczne” V, s. 521–585.

Nitsch K., 1902, Studia kaszubskie: Gwara luzińska, „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie” I, s. 221–273.

Nitsch K., 1907a/1954, Dialekty polskie Prus Wschodnich, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. III: Pisma pomorzoznawcze, Wrocław 1954, s. 252–321.

Nitsch K., 1907b/1954, Dialekty polskie Prus Zachodnich, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. III: Pisma pomorzoznawcze, Wrocław 1954, s. 47–251.

Nitsch K., 1909, Dialekty polskie Śląska, „Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie” IV, s. 85–356.

Nitsch K., 1911, Mowa ludu polskiego. Z mapą, Kraków.

Nitsch K., 1912a/1954, Z historii polskich rymów, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 33–77.

Nitsch K., 1912b/1958, Polska fonetyka międzywyrazowa. Studium z geografii językowej, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. IV: Pisma dialektologiczne, Wrocław 1958, s. 272–304.

Nitsch K., 1913/1954, O wzajemnym stosunku gwar ludowych i języka literackiego, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 193–218.

Nitsch K., 1915, Dialekty języka polskiego, [w:] Encyklopedia polska AU, t. 3, dział 3 (cz. 2): Język polski i jego historia z uwzględnieniem innych języków na ziemiach polskich, Kraków, s. 238–343.

Nitsch K., 1919, Rozbiór językowy „Ojczenasza”. I. Analiza części znaczeniowych, „Język Polski” IV, s. 75–85, 116–117, 147–155.

Nitsch K., 1920, Rozbiór językowy „Ojczenasza”. II. Analiza głosowa. III. Zmiany historyczne, „Język Polski” V, s. 23–27, 44–48.

Nitsch K., 1921/1954, Polska deklinacja na *-ije, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 249–252.

Nitsch K., 1924/1954, Skąd się wziął typ depczę?, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 270–271.

Nitsch K., 1928/1958, Z historii narzecza małopolskiego, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. IV: Pisma dialektologiczne, Wrocław 1958, s. 255–268.

Nitsch K., 1931/1954, Polskie chy, chi i hy, hi, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 228–233.

Nitsch K., 1933/1954, Przyczynki do charakterystyki polskich czechizmów, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 219–225.

Nitsch K., 1934/1954, Z zagadnień języka Mickiewicza, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 3–14.

Nitsch K., 1937a/1954, Typ -ywuje obok -ywa, -uje, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 279–281.

Nitsch K., 1937b/1954, Zagadka zaniku w polszczyźnie literackiej „pochylonego” é, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 234–237.

Nitsch K., 1948a/1958, Co to jest dialektologia historyczna?, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. IV: Pisma dialektologiczne, Wrocław 1958, s. 253–254.

Nitsch K., 1948b/1954, Odmiana rzeczowników męskich na -o, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954, s. 260–262.

Nitsch K., 1950/1958, Granice mazurzenia w świetle Polski plemiennej, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. IV: Pisma dialektologiczne, Wrocław 1958, s. 269–271.

Nitsch K., 1953/1958, Co wiemy naprawdę o dialektach ludowych XVI wieku?, [w:] idem, Wybór pism polonistycznych, t. IV: Pisma dialektologiczne, Wrocław 1958, s. 387–406.

Stieber Z., 1958, Rozwój fonologiczny języka polskiego, wyd. 2, Warszawa.

Taszycki W., 1956, Co to jest dialektologia historyczna?, [w:] idem (red.), Prace językoznawcze, „Zeszyty Naukowe UJ”, „Seria Nauk Społecznych. Filologia”, nr 2, s. 59–71.

Taszycki W., Milewski T., 1956, Polski język literacki powstał w Małopolsce. Głos w dyskusji nad pochodzeniem literackiej polszczyzny, [w:] K. Budzyk (red.), Pochodzenie polskiego języka literackiego, „Studia Staropolskie”, t. 3, Wrocław, s. 364–436.

WPP: K. Nitsch, Wybór pism polonistycznych, t. I, Wrocław 1954; t. III: Pisma pomorzoznawcze, Wrocław 1954; t. IV: Pisma dialektologiczne, Wrocław 1958.

Opublikowane

2019-05-31

Jak cytować

Dunaj, B. (2019) „Kazimierz Nitsch jako historyk języka”, LingVaria, 14(27), s. 297–306. doi: 10.12797/LV.14.2019.27.19.

Numer

Dział

Przypomnienia