Sprawy wspólne
Rok 1968 i krytyka biurokracji w Polsce i we Francji
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.28.15Keywords:
1968 revolt, Kuroń, Modzelewski, Castoriadis, bureaucracyAbstract
Things in common. 1968 and the critique of bureaucracy in Poland and France
This article aims to compare the critiques of bureaucracy that emerged before and during the events of 1968 in Poland and France, where these issues gained particular significance. In Poland a systematic analysis of bureaucracy was presented in 1964 by Jacek Kuroń and Karol Modzelewski, whereas in France it was one of main focus themes for the group of intellectuals (esp. Cornelius Castoriadis) gathered around Socialisme ou barbarie review. Slogans inspired by these critiques were present and visible throughout the protests. The comparison allows to indicate some important differences, caused above others by different circumstances in which ideas were formulated and manifestations took place. Still, it allows also to grasp something that the militants from both sides of iron curtain had in common, namely – according to the main thesis of the article – the protest against the end of history, understood as a conviction about the inevitability of socialist (on the Eastern side) or capitalist (in the West) formation. Critique of bureaucracy that enabled the authors to analyze both systems at the same time undermined the false alternative between them and created a starting point for seeking the possibility of a way other than the two pursued at that time.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Bazy źródłowe
Google Scholar
Bibliothèque de Documentation Internationale Contemporaine (BDIC):
Google Scholar
Dossier F Δ 106152.
Google Scholar
Dossier France mai‑juin 1968, F Δ 61: partis et mouvements.
Google Scholar
Bibliothèque nationale de France (BnF):
Google Scholar
Dossier Les journées de mai, 4Lb61‑600 (1968).
Google Scholar
Opracowania
Google Scholar
‑2009. Modzelewski, Friszke i Koczanowicz o Liście otwartym do partii. Zapis konferencji z dnia 14 grudnia 2009 roku, red. M. Syska, Wrocław 2010.
Google Scholar
in Europe. A History of Protest and Activism, 1956‑1977, red. M. Klimke, J. Scharloth, New York 2008, Palgrave Macmillan Transnational History Series.
Google Scholar
, the World Transformed, red. C. Fink, P. Gassert, D. Junker, Cambridge–New York 1998, Publications of the German Historical Institute.
Google Scholar
Bauman Z., Przedmowa, [w:] Wydarzenia marcowe 1968, przedm. Z. Bauman, Paryż 1969, Biblioteka „Kultury”. Dokumenty, 25.
Google Scholar
Blanchard D., Introducion, [w:] J. Amair [i in.], Socialisme ou barbarie. Anthologie, La Bussière 2007.
Google Scholar
Bénéton P., Touchard J., Les interprétations de la crise de mai‑juin 1968, „Revue française de science politique” 1970, Vol. 20, nr 3.
Google Scholar
Berman P., Opowieść o dwóch utopiach. Ewolucja polityczna pokolenia ’68, przeł. P. Nowakowski, Kraków 2008, Poleca Adam Michnik.
Google Scholar
Between Marx and Coca‑Cola.
Google Scholar
Youth Cultures in Changing European Societies, 1960‑1980, red. A. Schildt, D. Siegfried, New York 2006.
Google Scholar
Chaulieu P. (C. Castoriadis), Socialisme ou barbarie, „Socialisme ou barbarie” 1949, nr 1.
Google Scholar
Cohn‑Bendit D., Cohn‑Bendit G., Le gauchisme, remède à la maladie sénile du communisme, Paris 1968, Combat.
Google Scholar
Co się za tym kryje?, [w:] Wydarzenia marcowe 1968, przedm. Z. Bauman, Paryż 1969, Biblioteka „Kultury”. Dokumenty, 25.
Google Scholar
Debord G., Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu, przeł. M. Kwaterko, Warszawa 2006, Biblioteka Myśli Współczesnej.
Google Scholar
Dudek A., Komunizm, [w:] B. Bankowicz, A. Dudek, J. Majchrowski, Główne nurty współczesnej polskiej myśli politycznej, t. 1, Kraków 1996, Monografie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Seria B, Podręczniki.
Google Scholar
Eisler J., Marzec 1968. Geneza, przebieg, konsekwencje, Warszawa 1991.
Google Scholar
Eisler J., Polski rok 1968, Warszawa 2006, Monografie – Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu, t. 22.
Google Scholar
Friszke A., Anatomia buntu. Kuroń, Modzelewski i komandosi, Kraków 2010.
Google Scholar
Gildea R., France since 1945, Oxford–New York 1996.
Google Scholar
Głowiński M., Marcowe gadanie. Komentarze do słów. 1966‑1971, Warszawa 1991.
Google Scholar
Gombin R., Les origines du gauchisme, Paris 1971.
Google Scholar
Góra W., Polska Ludowa 1944‑1984. Zarys dziejów politycznych, Lublin 1986.
Google Scholar
Jeleński K. A., Notatki o majowej rewolucji, „Kultura” 1968, nr 6.
Google Scholar
Jobs R. I., Youth Movements: Travel, Protest, and Europe in 1968, „The American Historical Review” 2009, Vol. 114, nr 2, [online] http://dx.doi.org/10.1086/ahr.114.2.376.
Google Scholar
Katsiaficas G., The Imagination of the New Left. A Global Analysis of 1968, Boston 1987.
Google Scholar
Kuroń J., Autobiografia, red. S. Liszka [i in.], Warszawa 2011.
Google Scholar
Kuroń J., Modzelewski K., List otwarty do partii, [w:] J. Kuroń, Dojrzewanie. Pisma polityczne 1964-1968, red. S. Liszka, M. Sutowski, Warszawa 2009, Pisma Jacka Kuronia, t. 1.
Google Scholar
Lefort C., Éléments d’une critique de la bureaucratie, Paris 1979, Collection Tel, 43.
Google Scholar
Martin A., La révolte des jeunes en Pologne, „Études” 1968, nr 6.
Google Scholar
Michnik A., Moje pokolenie, mój bunt, [w:] Rewolucja 1968. Zachęta Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 16.09.-09.11.2008, red. M. Jurkiewicz, M. Pieńkoi, Warszawa 2008.
Google Scholar
Michnik A., Sakrament byka, „Krytyka” 1988, nr 28‑29.
Google Scholar
Mieroszewski J., Ewolucja czy rewolucja?, „Kultura” 1968, nr 4.
Google Scholar
Paczkowski A., 1968: Marzec kontra Maj?, „Krytyka” 1988, nr 28/29.
Google Scholar
Perspectives du régime après les élections, „Analyses et documents” 1968, nr 156.
Google Scholar
Preiss P., Biurokracja totalna, Paryż 1969, Biblioteka „Kultury”, t. 179.
Google Scholar
Statera G., Death of a Utopia. The Development and Decline of Student Movements in Europe, New York 1975.
Google Scholar
Tezy do programu walki młodego pokolenia, [w:] Wydarzenia marcowe 1968, przedm. Z. Bauman, Paryż 1969, Biblioteka „Kultury”. Dokumenty, 25.
Google Scholar
Transnational Moments of Change. Europe 1945, 1968, 1989, red. G.‑R. Horn, P. Kenney, Lanham 2004.
Google Scholar
Wydarzenia marcowe 1968, przedm. Z. Bauman, Paryż 1969, Biblioteka „Kultury”. Dokumenty, 25.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
