Realizm polityczny „Tygodnika Powszechnego” (1945-1989)

Authors

  • Roman Graczyk Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.25.06

Keywords:

Neopositivism, “Solidarity”, political realism

Abstract

The political realism of ,,Tygodnik Powszechny” (1945-1989)

In the history of „Tygodnik Powszechny” under the administration of the communist government, I distinguish four periods – each one characterized by a different attitude of its environment to communism. The first one (1945‑1948) was dominated by the aim to create an ideological alternative towards the new power; the second one (1949‑1953) in which the goal of survival, in the face of communism’s inevitable victory, prevailed; the third one (1956/7-1976), characterized by willingness to cohabitate and limited collaboration; and the fourth one (1977‑1989), which saw the exit from People’s Republic of Poland communist system. Glancing on this history through the prism of political realism, one can establish, that „Tygodnik” disregarded its guidelines in the first period (1945‑1948), tried to fulfill them – in a very original way nonetheless – in the second period (1949‑1953), and finally became its eulogist, having created its own doctrine of catholic political realism in the actuality of a communist state, in the third one (1956/7‑1976). The fourth period (1977‑1989), however, is difficult to classify in this aspect.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Roman Graczyk, Instytut Pamięci Narodowej w Krakowie

Jest absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego (dyplom z politologii w 1984 r.), był dziennikarzem i redaktorem m.in. w „Tygodniku Powszechnym” (1983‑1991), Radiu Kraków (1991‑1993), „Gazecie Wyborczej” (1993‑2005). Obecnie jest pracownikiem Biura Edukacji Publicznej IPN oraz współpracownikiem m.in. portalu Interia.pl oraz tygodnika „W Sieci”. Opublikował książki: Konstytucja dla Polski (1997), Polski Kościół – polska demokracja (1999), Bo jestem z Wilna (wywiad-rzeka z Józefą Hennelową, 2001), Tropem SB. Jak czytać teczki (2007), Cena przetrwania? SB wobec Tygodnika Powszechnego (2011).

References

Archiwum Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, sygn. 0032/952, t. 2.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], 22 VII 1944 – 22 VII 1960, Tygodnik Powszechny” 1960, 24 VII.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], 60 urodziny Prezydenta RP, „Tygodnik Powszechny” 1952, 16 IV.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], Nic co polskie nie jest nam obce, „Tygodnik Powszechny” 1952, 21 IX.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], Nowa konstytucja, „Tygodnik Powszechny” 1952, 3 VIII.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], Po procesie krakowskim, „Tygodnik Powszechny” 1953, 15 II.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], Projekt nowej konstytucji, „Tygodnik Powszechny” 1952, 16 III.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], Sprawa odpowiedzialności, „Tygodnik Powszechny” 1953, 4 I.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], Stosunek Kościoła do państwa, „Tygodnik Powszechny” 1949, 10 IV.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], W dzień wyborów, „Tygodnik Powszechny” 1952, 26 X.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], Ważne akty państwowe, „Tygodnik Powszechny” 1952, 30 XI.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], „Tygodnik Powszechny” 1971, 3 I.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], „Tygodnik Powszechny” 1973, 22 VII.
Google Scholar

[Artykuł odredakcyjny], „Tygodnik Powszechny” 1974, 21 VII.
Google Scholar

Błoński J., Biedni Polacy patrzą na getto, „Tygodnik Powszechny” 1987,11 I.
Google Scholar

Bratkowski S., Gramy o swój los, „Tygodnik Powszechny” 1989, 30 IV.
Google Scholar

Brunetko K., Jak głosować, „Tygodnik Powszechny” 1989, 30 IV.
Google Scholar

„Chcemy jeszcze więcej i jeszcze szybciej”, z Vytautasem Landsbergisem, przewodniczącym Sajudisu rozmawia Marek Karp, „Tygodnik Powszechny” 1989, 5 II.
Google Scholar

Chrzanowski W., Pokolenie jedności – pokolenie walki, „Almanach” 1988, nr 1.
Google Scholar

Deklaracja Episkopatu, „Tygodnik Powszechny” 1952, 28 IX.
Google Scholar

Demboróg J., Utopia i anarchia, „Tygodnik Powszechny” 1981, 8 III.
Google Scholar

Doniosły fakt, „Tygodnik Powszechny” 1986, 21 IX.
Google Scholar

Drawicz A., „Doktor Żywago” źle potraktowany, „Tygodnik Powszechny” 1987, 24 V.
Google Scholar

Drawicz A., I cóż dalej z Rosją, Panie i Panowie?, „Tygodnik Powszechny” 1989, 1 I.
Google Scholar

Drawicz A., „Nominacja” czyli koniec żelaznej epoki, „Tygodnik Powszechny” 1987, 8 II.
Google Scholar

Drawicz A., Próba normalności, „Tygodnik Powszechny” 1987, 31 V.
Google Scholar

Drawicz A., Toż to idzie…, „Tygodnik Powszechny” 1987, 16 VIII.
Google Scholar

Drawicz A., Zmiana klimatu, „Tygodnik Powszechny” 1986, 12 X.
Google Scholar

Dziewanowski K., Notatki spod stolika i na marginesie, „Tygodnik Powszechny” 1989, 19 III.
Google Scholar

Fieldorf M., Zachuta L., Uwięzienie i proces generała „Nila”, „Tygodnik Powszechny” 1989, 5 III.
Google Scholar

Friszke A., Koło Posłów „Znak” w Sejmie PRL 1957‑1976, Warszawa 2002, Archiwum Sejmu PRL.
Google Scholar

Geremek B., Warszawska wiosna?, „Tygodnik Powszechny” 1989, 23 IV.
Google Scholar

Gawlik J. P., Wielka szansa Odry, „Tygodnik Powszechny” 1952, 6 IV.
Google Scholar

Graczyk R., Bohaterowie mieli wybór, „Gazeta Wyborcza” 2011, 4 IV.
Google Scholar

Graczyk R., Cena przetrwania? SB a „Tygodnik Powszechny”, Warszawa 2011.
Google Scholar

Graczyk R., Nie ma wolności bez „Solidarności”, „Tygodnik Powszechny” 1989, 4 VI.
Google Scholar

Graczyk R., Z „Tygodnikiem Powszechnym” związki bliskie i trudne, [w:] Stefan Kisielewski.
Google Scholar

Kisiel 1911‑1991‑2011, red. nauk. R. Habielski i M. Jabłonowski, Warszawa 2011, Ludzie – Media – Polityka, t. 4.
Google Scholar

Jakubowicz S., Pluralizm związkowy jest samorządowi potrzebny, „Tygodnik Powszechny” 1989, 8 I.
Google Scholar

Jawień A., Matka, „Tygodnik Powszechny” 1950, 10 XII.
Google Scholar

„Już”. Ze Zbigniewem Janasem rozmawia Jacek Żakowski, „Tygodnik Powszechny” 1989, 19 III.
Google Scholar

Kandydaci Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” i Lecha Wałęsy do Senatu i Sejmu, „Tygodnik Powszechny” 1989, 7 V.
Google Scholar

Kersten K., Narodziny systemu władzy. Polska 1943‑1948, Paryż 1986, Historia i Teraźniejszość / Towarzystwo Historyczno‑Literackie w Paryżu, 9.
Google Scholar

Kisielewski S., Czy neopozytywizm?, „Tygodnik Powszechny” 1956, 25 XII.
Google Scholar

Kisielewski S., Żółkiewski jako prawdziwy marksista, „Tygodnik Powszechny” 1946, 27 I.
Google Scholar

Kołakowski L., Czy mamy czekać na cud?, „Tygodnik Powszechny” 1989, 21 V.
Google Scholar

Komitet Obywatelski „Solidarności”, Oświadczenie, „Tygodnik Powszechny” 1989, 1 I.
Google Scholar

Kozłowski K., Rady, „Tygodnik Powszechny” 1976, 21 III. DOI: https://doi.org/10.1037/014602
Google Scholar

Kozłowski M., Po krakowskich zajściach, „Tygodnik Powszechny” 1989, 28 V.
Google Scholar

Kozłowski M., Policzmy się, „Tygodnik Powszechny” 1989, 4 VI.
Google Scholar

Kozłowski M., Układ i szansa, „Tygodnik Powszechny” 1989, 9 IV.
Google Scholar

Król M., Jacy kandydaci, jak wybierać?, „Tygodnik Powszechny” 1989, 21 V.
Google Scholar

Król M., Minimum narodowe, „Tygodnik Powszechny” 1989, 29 I.
Google Scholar

Łubieński K., List otwarty do Pana Juliusza Łady, „Dziś i Jutro” 1948, 5 XII.
Google Scholar

„Marksizm, chrześcijaństwo, totalitaryzm”. Z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Jerzy Turowicz, „Tygodnik Powszechny” 1989, 12 II.
Google Scholar

Mazowiecki T., 22 grudnia 1981, „Tygodnik Powszechny” 1988, 27 III.
Google Scholar

Mazowiecki T., Przesłanie encykliki, „Tygodnik Powszechny” 1988, 3‑10 IV.
Google Scholar

Micewski A., Historyzm i realizm, „Tygodnik Powszechny” 1977, 20 II.
Google Scholar

Micewski A., Krytyka systemu liberalnego, „Tygodnik Powszechny” 1977, 3 IV.
Google Scholar

Micewski A., Motywacje i stereotypy, „Tygodnik Powszechny” 1976, 21 III.
Google Scholar

Micewski A., Współrządzić czy nie kłamać? PAX i Znak w Polsce 1945‑1976, Paryż 1978, Historia i Teraźniejszość / Towarzystwo Historyczno‑Literackie w Paryżu, 2.
Google Scholar

Micewski A., Zachód i rządzenie, „Tygodnik Powszechny” 1977, 11 IX.
Google Scholar

Michnik A., Więcej marzeń!, „Tygodnik Powszechny” 1988, 24 IV.
Google Scholar

„Musi nastąpić przebudowa systemu”. Z Tadeuszem Mazowieckim rozmawia Roman Graczyk, „Tygodnik Powszechny” 1989, 12 II.
Google Scholar

Non possumus, „Tygodnik Powszechny” 1984, 16 IX.
Google Scholar

Omańczyk E., Głosowanie i wybory w czerwcu 1989, „Tygodnik Powszechny” 1989, 9 IV.
Google Scholar

Oświadczenie, „Tygodnik Powszechny” 1986, 26 X.
Google Scholar

Oświadczenie Episkopatu, „Tygodnik Powszechny” 1952, 21‑28 XII.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Cel państwa, „Tygodnik Powszechny” 1947, 29 VI.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Chrystus i ustroje społeczne, „Tygodnik Powszechny” 1947, 21‑28 XII.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Filozofia marksizmu, „Tygodnik Powszechny” 1945, 21 X.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Katolicka organizacja, „Tygodnik Powszechny” 1948, 23 V.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Kościół i państwo, „Tygodnik Powszechny” 1947, 23 XI.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Ku Polsce katolickiej, „Tygodnik Powszechny” 1945, 24 III.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Moralność materialistyczna, „Tygodnik Powszechny” 1948, 6 VI.
Google Scholar

Piwowarczyk J., O stronnictwo dla katolików, „Tygodnik Powszechny” 1946, 20 X.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Odpowiedzialność społeczna katolików, „Tygodnik Powszechny” 1948, 31 X.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Państwo chrześcijańskie, „Tygodnik Powszechny” 1947, 13 VII.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Państwo humanistyczne, „Tygodnik Powszechny” 1947, 7 IX.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Racja stanu, „Tygodnik Powszechny” 1947, 21 IX.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Rada nie na czasie, „Tygodnik Powszechny” 1947, 20 IV.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Setna rocznica „Manifestu Komunistycznego”, „Tygodnik Powszechny” 1948, 7 III.
Google Scholar

Piwowarczyk J., „Socjalistyczny humanizm”, „Tygodnik Powszechny” 1948, 1 II.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Sprawiedliwy ustrój, „Tygodnik Powszechny” 1947, 19 V.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Teologia marksizmu, „Tygodnik Powszechny” 1945, 28 X.
Google Scholar

Piwowarczyk J., Wierność wobec Kościoła, „Tygodnik Powszechny” 1947, 26 I.
Google Scholar

Proces o zabójstwo ks. Jerzego Popiełuszki. Toruń – 27 i 28 XII 1984 r. Relacja sprawozdawcy Biura Prasowego Episkopatu Polski Jacka Ambroziaka, „Tygodnik Powszechny” 1985, 13 I.
Google Scholar

Program wyborczy Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”, „Tygodnik Powszechny” 1989, 7 V.
Google Scholar

Przemówienie sejmowe Edmunda Osmańczyka wygłoszone w dniu 26 kwietnia 1984, „Tygodnik Powszechny” 1984, 13 V.
Google Scholar

Przemówienie sejmowe Marii Budzanowskiej, wygłoszone na 70 posiedzeniu sejmu 31 lipca 1985, „Tygodnik Powszechny” 1985, 8 IX.
Google Scholar

Przemówienie sejmowe posła Edmunda J. Osmańczyka, posła ziemi opolskiej, wygłoszone 25 lipca 1985, „Tygodnik Powszechny” 1985, 4 VIII.
Google Scholar

Przemówienie sejmowe posła Janusza Zabłockiego, wygłoszone w dniu 25 lipca 1985 r., „Tygodnik Powszechny” 1985, 11 VIII.
Google Scholar

Przemówienie sejmowe Romualda Bukowskiego wygłoszone w dniu 26 kwietnia 1984, „Tygodnik Powszechny” 1984, 13 V.
Google Scholar

Pszon M., Koniec mitów końcem wojny?, „Tygodnik Powszechny” 1968, 28 IV.
Google Scholar

Radzikowska Z., O potrzebie zmiany prawa prasowego, „Tygodnik Powszechny” 1989, 28 II.
Google Scholar

Skubiszewski K., Prawa człowieka – Helsinki – ONZ, „Tygodnik Powszechny” 1977, 20 XI.
Google Scholar

Starowieyska-Morstinowa Z., Pax, „Tygodnik Powszechny” 1949, 10 IV.
Google Scholar

Stomma S., Geopolityka czy Glassboro?, „Tygodnik Powszechny” 1967, 23 VII.
Google Scholar

Stomma S., Idea i siła, „Tygodnik Powszechny” 1956, 25 XII.
Google Scholar

Stomma S., Maksymalne i minimalne tendencje społeczne katolików, „Znak” 1946, nr 3.
Google Scholar

Stomma S., Nadzieje nowego okresu, „Tygodnik Powszechny” 1971, 25 VII.
Google Scholar

Stomma S., O pozornym maksymalizmie i urojonym defetyzmie, „Tygodnik Powszechny” 1947, 20 IV.
Google Scholar

Stomma S., W czternastą rocznicę, „Tygodnik Powszechny” 1958, 20 VII.
Google Scholar

Stomma S., Turowicz J., Eksperyment polski, „Tygodnik Powszechny” 1952, 3 II.
Google Scholar

Stomma S., Turowicz J., Katolicy w Polsce Ludowej, „Tygodnik Powszechny” 1950, 10 XII.
Google Scholar

Strzelecka J., Ustawa o cenzurze, „Tygodnik Powszechny” 1981, 22 II.
Google Scholar

Swianiewicz S., Na stacji Gniezdowo, „Tygodnik Powszechny” 1989, 29 I.
Google Scholar

Szczepański J. J., Likwidacja, „Tygodnik Powszechny” 1989, 28 II.
Google Scholar

Szyma T., Był wśród nas i pozostał z nami, „Tygodnik Powszechny” 1984, 11 XI.
Google Scholar

Szyma T., Nobliści w Oświęcimiu, „Tygodnik Powszechny” 1988, 24 I.
Google Scholar

Śliwiński K., Solidarnie odnaleziony świat wartości (szkic z teologii rzeczywistości ziemskich), „Tygodnik Powszechny” 1981, 26 VII.
Google Scholar

Święcicki J. M., Kwestia zasady czy taktyki?, „Tygodnik Powszechny” 1947, 20 IV.
Google Scholar

Święcicki J. M., O katolickim maksymalizmie, „Tygodnik Powszechny” 1947, 2 II.
Google Scholar

Tischner J., Polska jest Ojczyzną, „Tygodnik Powszechny” 1982, 23 V.
Google Scholar

Tischner J., Solidarność sumień, „Tygodnik Powszechny” 1980, 26 X.
Google Scholar

Tischner J., Teologia wyzwolenia a etyka „Solidarności”, „Tygodnik Powszechny” 1989, 4 VI.
Google Scholar

Tischner J., Wspólnota (z cyklu „Etyka solidarności”), „Tygodnik Powszechny” 1980, 9 XI.
Google Scholar

Turowicz J., Apolityczność katolików, „Tygodnik Powszechny” 1951, 10 VI.
Google Scholar

Turowicz J., Jaki będzie ten kraj?, „Tygodnik Powszechny” 1983, 31 VII.
Google Scholar

Turowicz J., Kultura i polityka, „Tygodnik Powszechny” 1949, 23 I.
Google Scholar

Turowicz J., O naprawę Rzeczypospolitej, „Tygodnik Powszechny” 1981, 8 II.
Google Scholar

Turowicz J., O socjalistycznym realizmie i politycznym katolicyzmie. Na marginesie szczecińskiego zjazdu literatów, „Tygodnik Powszechny” 1949, 20 II.
Google Scholar

Turowicz J., Porozumienie czy konfrontacja?, „Tygodnik Powszechny” 1981, 13 XII.
Google Scholar

Turowicz J., Shoah w polskich oczach, „Tygodnik Powszechny” 1985, 10 XI.
Google Scholar

Turowski K., Gospodarka planowa w koncepcji katolicko‑społecznej, „Tygodnik Powszechny” 1947, 19 V.
Google Scholar

Uchwała, „Tygodnik Powszechny” 1989, 1 I.
Google Scholar

W czwartą rocznicę porozumień sierpniowych, „Tygodnik Powszechny” 1984, 2 IX.
Google Scholar

Wałęsa L., Stocznia, „Tygodnik Powszechny” 1989, 12 II.
Google Scholar

Wezwanie Prezydium KK do członków „Solidarności”, „Tygodnik Powszechny” 1981, 8 XI.
Google Scholar

„Wiele obiegów, jedna kultura”. Z Grzegorzem Bogutą rozmawia Maciej Kozłowski, „Tygodnik Powszechny” 1989, 2 IV.
Google Scholar

Wincenty D., Załamanie na froncie ideologicznym. Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich od Sierpnia ‘80 do stanu wojennego, Gdańsk 2012, Dziennikarze, Twórcy, Naukowcy.
Google Scholar

Wyrok w imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, „Tygodnik Powszechny” 1985, 28 VII.
Google Scholar

Zawieyski J., Przemówienie sejmowe z 12 listopada 1965, „Tygodnik Powszechny” 1965, 28 XI.
Google Scholar

Żmuda J., Stal, „Tygodnik Powszechny” 1952, 13 IV.
Google Scholar

Downloads

Published

2013-08-14

How to Cite

Graczyk, Roman. 2013. “Realizm Polityczny „Tygodnika Powszechnego” (1945-1989)”. Politeja 10 (3(25):79-112. https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.25.06.

Issue

Section

Articles