„Solidarność” i opozycja demokratyczna PRL w latach 1982-1988 a problem realizmu politycznego
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.25.09Keywords:
the opposition in the Polish People’s Republic, the underground “Solidarity”, political realismAbstract
“Solidarity” and the democratic opposition in the Polish People’s Republic in 1982‑1988 and the problem of political realism
How a realist oppositionist could keep being during the martial law? He could not accept the actions of the authorities, because it would mean giving up their ideological identity. The political realism of oppositionist must lead to demands of cancellation of martial law and stop the repression. “Solidarity” during the martial law sustained idealistic goals: program of “Autonomous Republic” and in the future democratic and independent state. Realism method consisted of choosing forms of action that can be used with success. It can be said that a realistic attitude was Lech Walesa in internment, which relied on government inducements to support the martial law, and while there he didn’t give radical slogans and tried to make a realistic political action. Similarly, you can define the actions of leaders of underground “Solidarity”. They are generally approached from a distance to the ideas of a general strike, considering it is not unrealistic, but rather a legitimate considering the concept of the underground society and the long march. In terms of the discussion on political realism, you can also look at the main debate within the “Solidarity” in the second half of the 80th: for making public action and the pursuit of compromise. In conclusion we can say that all the time since martial law opposition was balanced between idealism and realism.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Archiwum Akt Nowych, Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, sygn. 2014, Dyrektywa nr 4, 14 I 1982 r.
Google Scholar
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, sygn. 0608/351, t. 1‑3.
Google Scholar
Dokumenty władz NSZZ „Solidarność” 1981‑1989, wstęp, wybór i oprac. J. Olaszek, Warszawa 2010, Seria Dokumenty, t. 47.
Google Scholar
Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988‑1990, Kraków 2004, Arkana Historii.
Google Scholar
Dudek A., Solidarność w poszukiwaniu metody walki, [w:] A. Dudek, Ślady PeeReLu. Ludzie, mechanizmy, wydarzenia, Kraków 2000, Arkana Historii.
Google Scholar
Friszke A., Formowanie podziemia w 1982 r. Dylematy organizacyjne i programowe, [w:] Wokół „mniejszego zła”. Stan wojenny w Polsce. Materiały pokonferencyjne, red. P. Piotrowski, Wrocław 2010.
Google Scholar
Friszke A., Porozumienie – mimo wszystko. Prymasowska Rada Społeczna w stanie wojennym, „Więź” 2004, nr 11.
Google Scholar
Friszke A., Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność” (1982‑1987), [w:] Solidarność podziemna 1981‑1989, red. A. Friszke, Warszawa 2006.
Google Scholar
Garlicki A., Karuzela. Rzecz o Okrągłym Stole, Warszawa 2003.
Google Scholar
Głębocki H., Dzieje „Solidarności” w podziemiu, [w:] Droga do Niepodległości. Solidarność 1980‑2005, red. M. Łątkowska, Warszawa 2005.
Google Scholar
Głowacki A., Drogą tworzenia, nie destrukcji, „Żołnierz Wolności” 1982, 2 V.
Google Scholar
Kozłowski T., Droga do rejestracji, „Biuletyn IPN” 2010, nr 9‑10.
Google Scholar
Kozłowski T., Olaszek J., Niezależny ruch chłopski, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980‑1989, t. 2: Ruch społeczny, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Google Scholar
Król M., Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna, Warszawa 2008.
Google Scholar
Kryptonim 333. Internowanie Lecha Wałęsy w raportach funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu, wstęp i oprac. T. Kozłowski, G. Majchrzak, Chorzów 2012.
Google Scholar
Kurpierz T., Neja J., NSZZ „Solidarność” Region Śląsko‑Dąbrowski, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980‑1989, t. 6: Polska południowa, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Google Scholar
Majchrzak G., Niebezpieczny dokument. Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej, „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” 2011, nr 2.
Google Scholar
Matyja R., Realizm polityczny lat osiemdziesiątych, [w:] Patriotyzm i zdrada. Granice realizmu i idealizmu w polityce i myśli polskiej, red. J. Kłoczkowski, M. Szułdrzyński, Kraków 2008, Polskie Tradycje Intelektualne, 5.
Google Scholar
Olaszek J., „Nieliczni ekstremiści”. Podziemna „Solidarność” w propagandzie stanu wojennego, Gdańsk 2010, Biblioteka.
Google Scholar
Olaszek J., Program podziemnej Solidarności, „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” 2013, nr 5.
Google Scholar
Olaszek J., „Solidarność” Rolników indywidualnych 1981‑1989, [w:] A. W. Kaczorowski, T. Kozłowski, J. Olaszek, „Solidarność” Rolników 1980‑1989, red. A. W. Kaczorowski, Warszawa 2010.
Google Scholar
Osiński K., Rybarczyk P., Kryzys bydgoski 1981. Przyczyny, przebieg, konsekwencje, t. 1: Monografia, Bydgoszcz–Gdańsk–Warszawa 2013.
Google Scholar
Paczkowski A., Wojna polsko‑jaruzelska.
Google Scholar
Stan wojenny w Polsce 13 XII 1981 – 22 VII 1983, Warszawa 2006.
Google Scholar
Skórzyński J., Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków 2009.
Google Scholar
Staniszkis J., Samoograniczająca się rewolucja, red. J. T. Gross, przeł. M. Szopski, Gdańsk 2010, Historia Solidarności.
Google Scholar
Stocznia Gdańska ‘80 – robotnicy i doradcy, „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” 2010, nr 1.
Google Scholar
Terlecki R., Realizm i idealizm w czasach pierwszej „Solidarności”, [w:] Patriotyzm i zdrada.
Google Scholar
Granice realizmu i idealizmu w polityce i myśli polskiej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, Kraków 2008, Polskie Tradycje Intelektualne, 5.
Google Scholar
Tezy Prymasowskiej Rady Społecznej (5 IV 1982), [w:] Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945‑1989,
Google Scholar
t. 3: Lata 1975‑89, oprac. P. Raina, Pelplin 1996.
Google Scholar
Toeplitz K. T., Diagnozy i prognozy, „Polityka” 1983, 22 I.
Google Scholar
Większość Polaków pragnie ładu siły i porządku. Skrót wywiadu wicepremiera Mieczysława F. Rakowskiego dla „Życia Warszawy”, „Trybuna Ludu” 1982, 21‑22 VII.
Google Scholar
Zwiernik P., NSZZ „Solidarność” Region Wielkopolska, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980‑1989, t. 4, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.