Nowi Portugalczycy? Afrodescendentes i ich miejsce w społeczeństwie
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.76.01Keywords:
Afrodescendants, Portugal, postcolonialism, social and political activismAbstract
THE ‘NEW PORTUGUESE’? AFRODESCENDANTS AND THEIR ROLE IN THE SOCIETY
The aim of this article is to show the role that representatives of the complex category of Afrodescendants play in contemporary Portuguese society. It is a vast topic, interpretable from different perspectives and covering many issues, such as: hybrid identities and models of integration, educational paths and experiences in the labor market, political agency and civic engagement, activity in the field of culture, art (i.a. their increasingly important role in the music market) or sport. In this work, I refer to selected examples of socio-cultural activity of Afrodescendants within non-governmental organizations, as well as to their activity on the political scene in recent years. The background for the analyses concerning the people of African origins are postcolonial relations and ideas of decolonizing space and memory. An important context is also the International Decade for People of African Descent established by UNESCO (2015-2024) and the impact of this initiative on the emergence of different projects related to Afrodescendants in Portugal.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Agência Lusa, Deputadas afrodescendentes apontam para „nova era” parlamentar depois da sua eleição, Observador, 24 X 2019, [online] https://observador.pt/2019/10/24/deputadasafrodescendentes-apontam-para-nova-era-parlamentar-depois-da-sua-eleicao/.
Google Scholar
Agência Lusa, Joacine Katar Moreira deixou o Livre, Público, 4 II 2020, [online] https://www.publico.pt/2020/02/04/politica/noticia/joacine-katar-moreira-deixou-livre-1902816.
Google Scholar
Ambrosini M., Richiesti e respinti. L’immigrazione in Italia. Come e perché, Milano 2010.
Google Scholar
Bal E., Lokalność i mobilność kulturowa teatru. Śladami Arlekina i Pulcinelli, Kraków 2017.
Google Scholar
Bal E., Wojnowski K., Strefy kontaktu jako propozycja usytuowanego poznania, [w:] Bądźmy w kontakcie! Strefy kontaktu jako narzędzie rozpoznawania współczesności, red. E. Bal, K. Wojnowski, Kraków 2021.
DOI: https://doi.org/10.4467/K7165.170/20.20.15510
Google Scholar
Belanciano V., Não Dá para Ficar Parado. Música Afro-Portuguesa, celebração, conflito e esperança, Porto 2020.
Google Scholar
Bloch N., Kolonizatorzy, turyści, antropolodzy. Dziedzictwo kolonialne w turystyce i kolonialna nostalgia w antropologii, „Konteksty” 2014, nr 1.
Google Scholar
Brito Guterres A., De Sousa A.N., The Invisible City: Existence and Resistance in the Peripheries of Lisbon, „The Funambulist: Proletarian Fortresses” 2018, nr 16.
Google Scholar
Caldeira A.M., O trafico atlântico de mão-de-obra escrava, katalog projektu „Testemunhos da escravatura. Memoria africana”, Lisboa 2017.
Google Scholar
Carlos J., Autárquicas/Portugal: Afrodescendentes lutam contra discriminação racial, „Deutsche Welle”, [online] https://www.dw.com/pt-002/aut%C3%A1rquicas-portugal-afrodescendentes-lutam-contra-discrimina%C3%A7%C3%A3o-racial/a-59297354.
Google Scholar
Carlos J., Morte de Danijoy Pontes: „A justiça é racista”, gritaram manifestantes em Lisboa, [online] https://www.dw.com/pt-002/morte-de-danijoy-pontes-a-justi%C3%A7a-%C3%A9-racista-gritaram-manifestantes-em-lisboa/a-59746227.
Google Scholar
Carlos J., „Não irão intimidar-me”, diz cabeça de lista de Esquerda após ataques racistas, „Deutsche Welle”, [online] https://www.dw.com/pt-002/n%C3%A3o-ir%C3%A3o-intimidarme-diz-cabe%C3%A7a-de-lista-de-esquerda-ap%C3%B3s-ataques-racistas/a-56964510.
Google Scholar
Castro Henriques I., Pereira Leite P., Lisboa cidade africana: Percursos de Lugares de Memória da Presença Africana, Séculos XV-XXI, Lisboa 2013.
Google Scholar
Década Internacional de Afrodescendentes (2015-2024) Contributos, [online] https://www.acm.gov.pt/documents/10181/27754/Plano_Decada_contributos_ACM.pdf/4975041d-122e-4734-9d1e-83cd60b9cb25.
Google Scholar
De Sousa A.N., How Portugal silenced „centuries of violence and trauma”, [online] https://www.aljazeera.com/features/2021/3/10/how-portugal-silenced-centuries-of-violence-and-trauma?fbclid=IwAR3Jw5Uj7xB36_qC2dxCu1UXg-jeHHd0BLqQJ-We4v54ctv8Ll0-X1XEGu8.
Google Scholar
De Sousa Santos B., Prefácio, [w:] As Guerras de Libertação e os Sonhos Coloniais: alianças secretas, mapas imaginados, red. M.P. Meneses, B.S. Martins, Coimbra 2013.
Google Scholar
Évora I., As (im) pertinências do método. metodologia participativa e o estudo sobre a afrodescendência em Portugal, [w:] Áfricas, Américas y Caribes Representaciones colectivas cruzadas [siglos XIXXXI], red. J.-A. Yao, Alcalá 2020.
Google Scholar
Gandhi L., Teoria postkolonialna. Wprowadzenie krytyczne, tłum. J. Serwański, Poznań 2008.
Google Scholar
Golemo K., Lizbona afrykańska. Trudne dziedzictwo, relacje postkolonialne i międzykulturowe wyzwania, „Politeja” 2021, vol. 18, nr 5 (74), https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.74.02.
DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.74.02
Google Scholar
Gorjão Henriques J., Identifica-se mais como asiático, branco, cigano, negro? INE começa a perguntar dia 18 de Outubro, Publico, 14 X 2021, [online] https://www.publico.pt/2021/10/14/sociedade/noticia/identificase-asiatico-branco-cigano-negro-ine-comeca-perguntar-dia-18-outubro-1981099?fbclid=IwAR1oWINDapVTXBplTVQc7wnNmfaFGk7AneQnG50nH4vynrJbt4r8XKpr5tU.
Google Scholar
Hatton B., Os Portugueses. A história moderna de Portugal. O verdadeiro retrato de um povo único, fascinante e contraditório, Lisboa 2011.
Google Scholar
Hatton B., Queen of the Sea. A History of Lisbon, London 2018.
Google Scholar
Henriques J.G., Década dos Afrodescendentes da ONU continua invisível em Portugal, Publico, 25 XI 2017, [online] https://www.publico.pt/2017/11/25/sociedade/noticia/decada-dosafrodescendentes-da-onu-continua-invisivel-em-portugal-1793910.
Google Scholar
Hlíbowícka-Węglarz B., „Złota epoka” Portugalii i języka portugalskiego, Lublin 2021.
Google Scholar
Integração de afrodescendentes na política portuguesa requer organização „à margem dos partidos” convencionais, diz jurista guineense, Jornal É@GORA, 17 VI 2019, [online] https://jornaleagora.pt/integracao-de-afrodescendentes-na-politica-portuguesa-requer-organizacao-amargem-dos-partidos-convencionais-diz-jurista-guineense/.
Google Scholar
Kalewska A., A identidade portuguesa revisitada no dealbar do terceiro milénio, [w:] Identidades Revisitadas, Identidades Reinventadas – transformações dos espaços sociais, políticos e culturais nos países de língua oficial portuguesa, red. R. Díaz-Szmidt, Warszawa 2019.
Google Scholar
Łukaszyk E.A., Między litością a współodczuwaniem. O uważnym czytaniu świata, który już nie zawsze daje się uchwycić w postkolonialnych kategoriach, „Konteksty Kultury” 2019, nr 16, z. 3, https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.031.11735.
DOI: https://doi.org/10.4467/23531991KK.19.031.11735
Google Scholar
Machado F.L., Novos portugueses? Parâmetros sociais da identidade nacional dos jovens descendentes de imigrantes africanos, [w:] Identidades Nacionais em Debate, red. J. Miranda, M.J. João, Oerias 2006.
Google Scholar
Mata I., „Zonas de contacto” das literaturas de língua portuguesa: da resistência à reinvenção da diferença, [w:] Identidades Reinventadas – transformações dos espaços sociais, políticos e culturais nos países de língua oficial portuguesa, red. R. Díaz-Szmidt, Warszawa 2019.
Google Scholar
„Migrações. Revista do Observatório das Migrações” – número temático „Afrodescendentes em Portugal”, n.º 16, dezembro de 2019, [online] https://www.om.acm.gov.pt/documents/58428/183863/Revista+Migra%C3%A7%C3%B5es+16.pdf/d7e56cb0-7d04-4f2c-96a6-fb2c7ee8e9ff.
Google Scholar
Migrant Integration Policy Index, [online] https://www.mipex.eu/portugal.
Google Scholar
Pereira B., Os afrodescendentes em Portugal, uma minoria silenciosa sem voz política, EFE, 27 X 2015, [online] https://www.efe.com/efe/portugal/destacada/os-afrodescendentes-em-portugal-uma-minoria-silenciosa-sem-voz-politica/50000440-2748031.
Google Scholar
Plácido Júnior J., Será que Lisboa vai mesmo assumir que escravizou?, Visão, 11 X 2021, [online] https://visao.sapo.pt/atualidade/sociedade/2021-10-11-sera-que-lisboa-vai-mesmoassumir-que-escravizou/?fbclid=IwAR1Wm36tJMGFZ7--rb47V190Xgsd4Lzuo3zJOIYIRNIlAOV9v2iYyR1FQfI.
Google Scholar
Ponzanesi S., The Postcolonial Turn in Italian Studies: European Perspectives, [w:] Postcolonial Italy: Challenging National Homogeneity, red. C. Lombardi-Diop, C. Romeo, Basingstoke 2012, https://doi.org/10.1057/9781137281463_4.
DOI: https://doi.org/10.1057/9781137281463_4
Google Scholar
Schaefer A., Imagens de „A Guerra”: Interacção entre os discursos visual e verbal na série de Joaquim Furtado, „Práticas da História” 2015, vol. 1, nr 1, s. 33-60.
Google Scholar
Seabra T. et al., Trajetos e projetos de jovens descendentes de imigrantes à saída da escolaridade básica, Lisboa 2011.
Google Scholar
SEF, Relatório de Imigração, Fronteiras e Asilo 2020, s. 21, [online] https://sefstat.sef.pt/Docs/Rifa2020.pdf.
Google Scholar
Sena Martins B., Moura A., Portugal e década internacional de afrodescendentes: a educação e os tempos da violência colonial, „Educação em Revista” 2018, nr 34, https://doi.org/10.1590/0102-4698192750.
DOI: https://doi.org/10.1590/0102-4698192750
Google Scholar
Serkowska H., Dopo il romanzo storico. La storia della letteratura italiana del ‘900, Pesaro 2012.
Google Scholar
Soares D., A última escrava portuguesa morreu em Lisboa nos anos 1930, Radio Renascença, [online] https://rr.sapo.pt/noticia/pais/2017/03/25/a-ultima-escrava-portuguesa-morreuem-lisboa-nos-anos-1930/79112/.
Google Scholar
Świda M., Portugal como o país da não-inscrição em As Naus de António Lobo Antunes, [w:] Identidades Revisitadas, Identidades Reinventadas – transformações dos espaços sociais, políticos e culturais nos países de língua oficial portuguesa, red. R. Díaz-Szmidt, Warszawa 2019.
Google Scholar
Tinhorão J.R., Os negros em Portugal: uma presença silenciosa, Lisboa 1998.
Google Scholar
Valente A., Leite A.C., O projeto testemunhos da escravatura. Memoria africana, katalog projektu „Testemunhos da escravatura. Memoria africana”, Lisboa 2017.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.