Decentralizacja – podstawowe zagadnienia teoretyczne
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.77.01Keywords:
decentralization, centralization, administration, self-governmenAbstract
DECENTRALIZATION: BASIC THEORETICAL ISSUES
The article examines decentralization as a feature of organizational structures. In order to show the complexity of decentralization, the analysis comprises four perspectives. In the subject perspective, the structural characteristic of decentralization is indicated and its specificity in public organizations is pointed out. The object perspective distinguishes components of the concept of decentralization and forms (types) of decentralization of the state and implementation of public tasks. In the teleological perspective, the objectives of decentralization, its advantages and disadvantages as well as limitations are indicated. The last perspective – processual – allows to demonstrate two additional features of decentralization, i.e., its gradualness and dynamics.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Administracja publiczna, red. J. Boć, Wrocław 2004.
Google Scholar
Boehm C., Hierarchy in the Forest. The Evolution of Egalitarian Behavior, Cambridge 2001.
Google Scholar
Broekstra G., Decentralization, [w:] The Palgrave Encyclopedia of Strategic Management, red. M. Augier, D.J. Teece, London 2018, https://doi.org/10.1057/978-1-137-00772-8_726.
DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-137-00772-8_726
Google Scholar
Bukowski Z., Jędrzejewski T., Rączka P., Ustrój samorządu terytorialnego, Toruń 2005.
Google Scholar
Daun H., Globalized Educational Governance, Decentralization and Grassroots Responses, [w:] Decentralisation, School-Based Management, and Quality, red. J. Zajda, D.T. Gamage, Dordrecht 2009, https://doi.org/10.1007/978-90-481-2703-0_2.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-90-481-2703-0_2
Google Scholar
Decentralisation, [hasło w:] Springer Link, [online] https://link.springer.com/search?query=decentralisation.
Google Scholar
Decentralizacja, [hasło w:], „Gazeta Wyborcza”. Archiwum, [online] https://classic.wyborcza.pl/archiwumGW/0,160510.html?searchForm=decentralizacja&datePeriod=0&initDate=2000-01-01&endDate=2021-11-20&publicationsString=&author=&page=0&sort=ACCURACY.
Google Scholar
Decentralizacja, [hasło w:] Google, [online] https://www.google.com/search?client=firefoxb-d&q=decentralizacja.
Google Scholar
Dolnicki B., Samorząd terytorialny, Warszawa 2016.
Google Scholar
Europejska Karta Samorządu Terytorialnego, sporządzona w Strasburgu dnia 15 października 1985 r., Dz.U. 1994, nr 124, poz. 607.
Google Scholar
Faguet J.-P., Decentralization and Governance, London 2011, https://doi.org/10.2139/ssrn.1892149.
DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.1892149
Google Scholar
Fesler J.W., Approaches to the understanding of decentralization, „The Journal of Politics” 1965, vol. 27, nr 3, https://doi.org/10.2307/2127739.
DOI: https://doi.org/10.2307/2127739
Google Scholar
Flejterski S., Zioło M., Centralizacja i decentralizacja zadań publicznych w świetle wybranych rozwiązań europejskich. Próba oceny, „Studia Regionalne i Lokalne” 2008, nr 3 (33).
Google Scholar
Fołtyn H., Klasyczne i nowoczesne struktury organizacji, Warszawa 2007.
Google Scholar
Griffin R.W., Podstawy zarządzania organizacjami, przeł. M. Rusiński, Warszawa 2004.
Google Scholar
Gut D., Model postępowania sądowoadministracyjnego w Austrii, „Młody Jurysta” 2017, nr 2, https://doi.org/10.21697/mj.2017.2.01.
DOI: https://doi.org/10.21697/mj.2017.2.01
Google Scholar
Heywood A., Politologia, przeł. B. Maliszewska [i in.], Warszawa 2008.
Google Scholar
Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna. Zagadnienia ogólne, Warszawa 1998.
Google Scholar
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Pionowy podział władzy, Warszawa 2020.
Google Scholar
Kalisiak-Mędelska M., Partycypacja społeczna na poziomie lokalnym jako wymiar decentralizacji administracji publicznej w Polsce, Łódź 2015, https://doi.org/10.18778/7969-412-9.
DOI: https://doi.org/10.18778/7969-412-9
Google Scholar
Karbowiak K., Wyrzykowska B., Podstawy teorii organizacji i zarządzania, Warszawa 2009.
Google Scholar
Kisała M., Granice decentralizacji, [w:] Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej.
Google Scholar
Współczesny wymiar w teorii i praktyce, red. B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz, Warszawa–Łódź 2019, https://doi.org/10.18778/8142-301-4.03.
DOI: https://doi.org/10.18778/8142-301-4.03
Google Scholar
Knopek J., Europejskie systemy polityczne, Wrocław 2016.
Google Scholar
Knosala E., Zarys nauki administracji, Warszawa 2010.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.
Google Scholar
Koźmiński A.K., Latusek-Jurczak D., Rozwój teorii organizacji. Od systemu do sieci, Warszawa 2017.
Google Scholar
Kożuch B., Nauka o organizacji, Warszawa 2009.
Google Scholar
Kożuch B., Cywoniuk J., Wstęp do organizacji i zarządzania, Białystok 2005.
Google Scholar
Krawiec G., Recentralizacja w nauce prawa administracyjnego, [w:] Samorząd terytorialny wobec procesów centralistycznych. Decentralizacja a recentralizacja, red. J. Podgórska-Rykała,
Google Scholar
B. Pawlica, P. Ostachowski, Kraków 2020.
Google Scholar
Kręcikij J., Lewandowski J., Organizacja dowodzenia na poziomie strategicznym i operacyjnym. Monografia, Kraków 2015.
Google Scholar
Kulesza M., Sześciło D., Polityka administracyjna i zarządzanie publiczne, Warszawa 2013.
Google Scholar
Lachiewicz S., Kadra kierownicza przedsiębiorstw a decentralizacja, „Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej”, nr 634, 1992.
Google Scholar
Michniak J., Dowodzenie w teorii i praktyce wojsk, Warszawa 2003.
Google Scholar
Niziołek M., Problemy ustroju aglomeracji miejskich ze szczególnym uwzględnieniem Warszawy, Warszawa 2008.
Google Scholar
Obwieszczenie Ministra Spraw Zagranicznych z dnia 22 sierpnia 2006 r. o sprostowaniu błędu, Dz.U. 2006, nr 154, poz. 1107.
Google Scholar
Piasecki A.K., Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne, Warszawa 2009.
Google Scholar
Podstawy zarządzania. Teoria i ćwiczenia, red. A. Zakrzewska-Bielawska, Warszawa 2012.
Google Scholar
Regulski J., Local Government Reform in Poland. An Insider’s Story, Budapest 2003.
Google Scholar
Regulski J., Samorządna Polska, Warszawa 2005.
Google Scholar
Samorząd XXI wieku. Problemy, trendy, rozwiązania, red. M. Kachniarz, R. Raczyński, Wrocław 2018.
Google Scholar
Savy R., Pauliat H., Senimon M., The Process of Decentralisation in Europe, [w:] The Palgrave Handbook of Decentralisation in Europe, red. J. Ruano, M. Profiroiu, Cham 2017, https://doi.org/10.1007/978-3-319-32437-1_1.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-32437-1_1
Google Scholar
Schneider A., Decentralization. Conceptualization and Measurement, „Studies in Comparative
Google Scholar
International Development” 2003, nr 38, https://doi.org/10.1007/BF02686198.
DOI: https://doi.org/10.1007/BF02686198
Google Scholar
Słobodzian B., Współczesny system samorządu terytorialnego w Polsce, Toruń 2006.
Google Scholar
Stasikowski R., Pluralizm administracji publicznej, Warszawa 2019.
Google Scholar
Stolicki D., Ustrój terytorialny, [w:] Systemy polityczne. Podręcznik akademicki. 1. Zagadnienia teoretyczne, red. M. Bankowicz, B. Kosowska-Gąstoł, Kraków 2019.
Google Scholar
Treisman D., The Architecture of Government: Rethinking Political Decentralization, Cambridge 2007, https://doi.org/10.1017/CBO9780511619151.
DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511619151
Google Scholar
Ustawa z dnia 23 marca 1933 roku o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, Dz.U. 1933, nr 35, poz. 294.
Google Scholar
Ustawa z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy, Dz.U. 2002, nr 41, poz. 361.
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 marca 1921 r. – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. 1921, nr 44, poz. 267.
Google Scholar
Ustawa z dnia 18 maja 1990 r. o ustroju samorządu miasta stołecznego Warszawy, Dz.U. 1990, nr 34, poz. 200.
Google Scholar
Ustawa z dnia 25 marca 1994 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy, Dz.U. 1994, nr 48, poz. 195.
Google Scholar
Wiszniowski R., Przełomy państwa współczesnego. Przypadek Szkocji i Katalonii, Warszawa 2013.
Google Scholar
Wytrążek W., Sprawność działania administracji publicznej w Polsce w warunkach decentralizacji, Lublin 2006.
Google Scholar
Zawicki M., Nowe zarządzanie publiczne, Warszawa 2011.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
