Teoria demokracji a polaryzacja. Czy spolaryzowane społeczeństwo może być demokratyczne?

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.77.09

Keywords:

political polarization, human rights, hate speech, democracy, elections, political competition

Abstract

THEORY OF DEMOCRACY AND POLITICAL POLARIZATION: CAN A POLARIZED SOCIETY REMAINS DEMOCRATIC?

Polarization is a totalizing political tool. While the us versus them division has long fueled political competition, polarization is taking systemic struggle to the next level. Polarization divides the political landscape into two camps, where a compromise can only be found within a given group. The political scene in 21st century Europe is polarized. However, how does this situation affect European values and democratic principles of the rule of law, which protect the stability of democratic systems? Is a polarized state a place where citizens can fully enjoy the benefits of democracy? Can a polarized society reconcile political conflict with democratic values? The article analyzes the phenomenon of political polarization in theoretical terms related to the democratic principles, both classical and those of the contemporary liberal democracies. At the same time, using the example of Poland and other countries, the effects of polarizing actions and their impact on the internal political scene and the social situation are shown.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Sonia Horonziak, Polish Academy of Sciences - Scientific Centre in Vienna

Doktor w dziedzinie nauki o polityce i administracji. Obecnie specjalistka ds. kontaktów naukowych w Polskiej Akademii Nauk – Stacji Naukowej w Wiedniu. Autorka wielu publikacji w zakresie antropologii politycznej oraz polaryzacji, w tym: Wybory w świetle polaryzacji. Mowa nienawiści w kampanii parlamentarnej 2019 roku (2021), Biological and Anthropological Foundations of Arnold Gehlen’s Political Theory (2021), Postprawda a realizm i romantyzm polityczny. Nowe zjawisko czy znany fenomen (2018). Jej zainteresowania naukowe dotyczą polaryzacji politycznej, mowy nienawiści, postprawdy, polityki pamięci oraz niemieckiej myśli politycznej.

References

Allcott H. [i in.], Polarization and Public Health. Partisan Differences in Social Distancing during the Coronavirus Pandemic, „Journal of Public Economics” 2020, vol. 191, https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2020.104254. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2020.104254
Google Scholar

Article 19, Polska. Reagowanie na mowę nienawiści. Raport, London 2018, [online] https://www.article19.org/wp-content/uploads/2018/04/Poland-Hate-Speech-report%E-2%80%94-Polish.pdf.
Google Scholar

Axelrod A., Daymude J.J., Forrest S., Preventing Extreme Polarization of Political Attitudes, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2021, vol. 118, nr 50, https://doi.org/10.1073/pnas.2102139118. DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.2102139118
Google Scholar

Baar J.M. van, Halpern D.J., Feldman Hall O., Intolerance of Uncertainty Modulates Brain-to-Brain Synchrony during Politically Polarized Perception, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2021, vol. 118, nr 20. DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.2022491118
Google Scholar

Bankowicz M., Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Kraków 2006.
Google Scholar

Bauer Z., Czy mediom obywatelskim zagraża tabloidyzacja?, [w:] „Stare” media w obliczu „nowych”, „nowe” w obliczu „starych”, red. K. Pokorna-Ignatowicz, J. Bierówka, Kraków 2011.
Google Scholar

Bednarczyk B., Granice władzy. Wybrane problemy praw i wolności człowieka, Kraków 2001.
Google Scholar

Bertelsmann Transformation Index, Transformation Index. Poland, 2020, [online] https://atlas.bti-project.org/1*2020*CV:CTC:SELPOL*CAT*POL*REG:TAB.
Google Scholar

Bisgaard M., Bias Will Find a Way. Economic Perceptions, Attributions of Blame, and Partisan-Motivated Reasoning during Crisis, „The Journal of Politics” 2015, vol. 77, nr 3, https://doi.org/10.1086/681591. DOI: https://doi.org/10.1086/681591
Google Scholar

Boxell L., Gentzkow M., Shapiro J.M., Is the Internet Causing Political Polarization? Evidence from Demographics, Cambridge 2017, https://doi.org/10.3386/w23258. DOI: https://doi.org/10.3386/w23258
Google Scholar

Brzoza-Kolorz K., Głuszek-Szafraniec D., Szostok-Nowacka P., Cóż tam, panie, w polityce? Czyli o wzajemnym postrzeganiu dziennikarzy i polityków w mediach, Katowice 2019.
Google Scholar

Chapman A., Pluralism Under Attack. The Assault on Press Freedom in Poland, Freedom House 2017, [online] https://freedomhouse.org/sites/default/files/2020-02/FH_Poland_Media_Report_Final_2017.pdf.
Google Scholar

Chrzczonowicz M., Czarny protest jak czarny marsz faszystów? Rzymkowskiemu feminizm kojarzy się z Mussolinim, OKO.Press, 26 IX 2016, [online] https://oko.press/czarnyprotest-marsz-faszystow-znow-posel-rzymkowski/.
Google Scholar

Chrzczonowicz M., Jakub i Iwona Hartwich z zakazem wstępu do Sejmu. „A przecież zapraszali nas na konsultacje”, OKO.Press, 14 VII 2018, [online] https://oko.press/jakub-i-iwonahartwich-z-zakazem-wstepu-do-sejmu-a-przeciez-zapraszali-nas-na-konsultacje/.
Google Scholar

Dahl R., O demokracji, przeł. M. Król, Kraków 2000.
Google Scholar

Dixit A.K., Weibull J.W., Political Polarization, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2007, vol. 104, nr 18, https://doi.org/10.1073/pnas.0702071104. DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.0702071104
Google Scholar

Dobek-Ostrowska B., Między politologią i komunikologią. Razem czy osobno? Przypadek studiów porównawczych nad relacjami polityki i mediów w Europie Środkowo-Wschodniej, „Politeja” 2015, vol. 12, nr 4 (36), https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.03. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.03
Google Scholar

Doczekalski P. [i in.], Prezydent: dzisiaj próbuje się wciskać naszym dzieciom ideologię. To jest taki neobolszewizm, Polska Agencja Prasowa, 13 VI 2020, [online] https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C661832%2Cprezydent-dzisiaj-probuje-sie-wciskac-naszym-dzieciom-ideologie-jest-taki.
Google Scholar

Economist Intelligence Unit, Democracy Index 2020. In sickness and in Health?, 2021, [online] https://www.eiu.com/n/campaigns/democracy-index-2020/.
Google Scholar

EU Funding Withheld from Six Polish Towns over ‘LGBT-free’ Zones, Euronews, 30 VII 2020, [online] https://www.euronews.com/2020/07/29/eu-funding-withheld-from-six-polishtowns-over-lgbtq-free-zones.
Google Scholar

European Regulators Group for Audiovisual Media Services, Wewnętrzny pluralizm mediów w ramach audiowizualnych usług medialnych w UE. Zasady i praktyka, listopad 2018, [online]http://www.archiwum.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/KRRiT/aktualnosci/raport-erga_pluralizm-wewnetrzny_wersja-pl_def.pdf.
Google Scholar

Federalna Ustawa Konstytucyjna Republiki Austrii z dnia 1 października 1920 r., BGBl. I, nr 235/2021, [online] http://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2015/05/Austria_pol010811.pdf.
Google Scholar

Freedom House, Nations in Transit. 2021. Poland, [online] https://freedomhouse.org/country/poland/nations-transit/2021.
Google Scholar

Gorazdowski K., Próba oceny karnoprawnych regulacji zwalczania mowy nienawiści w Polsce, „Studia Administracji i Bezpieczeństwa” 2019, nr 6.
Google Scholar

Górska P., Polaryzacja polityczna w Polsce. Jak bardzo jesteśmy podzieleni?, Warszawa 2019, [online] http://cbu.psychologia.pl/wp-content/uploads/sites/410/2021/02/Polaryzacja-polityczna-2.pdf.
Google Scholar

Grzesiok-Horosz A., Odpowiedzialność administracyjnoprawna dostawców usług medialnych za propagowanie mowy nienawiści, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2020, vol. 18, nr 1, https://doi.org/10.25167/osap.2161. DOI: https://doi.org/10.25167/osap.2161
Google Scholar

Habermas J., The Structural Transformation of the Public Sphere. An Inquiry into a Category of Bourgeois Society, Cambridge 1989.
Google Scholar

Hawkins C.B., Nosek B.A., Motivated Independence? Implicit Party Identity Predicts Political Judgments among Self-Proclaimed Independents, „Personality and Social Psychology Bulletin” 2012, vol. 38, nr 11, https://doi.org/10.1177/0146167212452313. DOI: https://doi.org/10.1177/0146167212452313
Google Scholar

Jungkunz S., Political Polarization during the COVID-19 Pandemic, „Frontiers in Political Science” 2021, vol. 3, https://doi.org/10.3389/fpos.2021.622512. DOI: https://doi.org/10.3389/fpos.2021.622512
Google Scholar

Kaczyński: pojęcie „mowa nienawiści” służy do cenzury prawicy. Ekspert: prawo karne mówi co innego, OKO.Press, 13 II 2019, [online] https://oko.press/kaczynski-pojecie-mowa-nienawisci-sluzy-do-cenzury-prawicy-ekspert-prawo-karne-mowi-co-innego/.
Google Scholar

Kazimierczuk A., Rafał Ziemkiewicz: sabat wariatek, „Rzeczpospolita” 2018, 24 III, [online] https://www.rp.pl/spoleczenstwo/art2046821-rafal-ziemkiewicz-sabat-wariatek.
Google Scholar

Klepka R., Media Political Bias. In Search of Conceptualization, „Athenaeum. Polskie studia politologiczne” 2019, vol. 64, nr 4, https://doi.org/10.15804/athena.2019.64.09. DOI: https://doi.org/10.15804/athena.2019.64.03
Google Scholar

Komisja Europejska, Postępowania o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego. Główne decyzje podjęte w lutym, Bruksela, 18 II 2021, [online] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/PL/INF_21_441.
Google Scholar

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.
Google Scholar

Kopeć-Ziemczyk K., Polaryzacja mediów w Polsce. Analiza zawartości „Wiadomości” TVP i „Faktów” TVN w okresie kampanii samorządowej w 2018 roku, Warszawa 2020, [online] https://depotuw.ceon.pl/handle/item/3892.
Google Scholar

Körösényi A., Political Polarization and Its Consequences on Democratic Accountability, „Corvinus Journal of Sociology and Social Policy” 2013, vol. 4, nr 2, https://doi.org/10.14267/cjssp.2013.02.01. DOI: https://doi.org/10.14267/cjssp.2013.02.01
Google Scholar

Kubas S., Geneza i współczesność partii politycznych na przykładzie państw Grupy Wyszehradzkiej – analiza porównawcza, „Athenaeum. Polskie studia politologiczne” 2014, vol. 42.
Google Scholar

Libura M., Władysiuk M., Roszewska K., Zapobiec społecznej katastrofie. Systemowy wymiar protestu opiekunów i osób niepełnosprawnych, Klub Jagielloński, 23 VI 2018, [online] https://klubjagiellonski.pl/2018/06/23/zapobiec-spolecznej-katastrofie-systemowy-wymiar-protestu-opiekunow-i-osob-niepelnosprawnych/.
Google Scholar

Malinowski P., Treści zoofilskie na konferencji. To stare nagranie z internetu, „Rzeczpospolita” 2021, 28 IX, [online] https://www.rp.pl/polityka/art18962751-tresci-zoofilskie-nakonferencji-to-stare-nagranie-z-internetu.
Google Scholar

McCoy J., Rahman T., Somer M., Polarization and the Global Crisis of Democracy. Common Patterns, Dynamics, and Pernicious Consequences for Democratic Polities, „American Behavioral Scientist” 2018, vol. 62, nr 1, https://doi.org/10.1177/0002764218759576. DOI: https://doi.org/10.1177/0002764218759576
Google Scholar

Melnychenko N., Przestępstwa z nienawiści w Polsce w 2020 roku, Fundacja Otwarty Dialog, 2021, [online] https://odfoundation.eu/content/uploads/2021/08/hate-crimes-2021-byrtf_update_pl_3.pdf.
Google Scholar

Merkel W., Embedded and Defective Democracies, „Democratization” 2004, vol. 11, nr 5, https://doi.org/10.1080/13510340412331304598. DOI: https://doi.org/10.1080/13510340412331304598
Google Scholar

Mounk Y., The End of History Revisited, „Journal of Democracy” 2020, vol. 31, nr 1, https://doi.org/10.1353/jod.2020.0002. DOI: https://doi.org/10.1353/jod.2020.0002
Google Scholar

ODIHR Misja Specjalna Obserwacji Wyborów, Rzeczpospolita Polska – Wybory Prezydenckie 28 czerwca 2020 r. Stanowisko w sprawie wstępnych wniosków i ustaleń, 2020, [online] https://www.osce.org/files/f/documents/a/9/455773.pdf.
Google Scholar

ODIHR Misja Specjalna Obserwacji Wyborów, Rzeczpospolita Polska – Wybory Prezydenckie 28 czerwca 2020 r. i 12 lipca 2020. Stanowisko końcowe z misji specjalnej oceny wyborów ODIHR, Warszawa 2020, [online] https://www.osce.org/files/f/documents/7/f/471351.pdf.
Google Scholar

Palonen E., Political Polarisation and Populism in Contemporary Hungary, „Parliamentary Affairs” 2009, vol. 62, nr 2, https://doi.org/10.1093/pa/gsn048. DOI: https://doi.org/10.1093/pa/gsn048
Google Scholar

Parlament Europejski, Parliament Strongly Condemns “LGBTI-free zones” in Poland, [online] https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191212IPR68923/parliamentstrongly-condemns-lgbti-free-zones-in-poland.
Google Scholar

Pew Research Centre, Political Polarization in the American Public, 2014, [online] https://www.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/4/2014/06/6-12-2014-Political-Polarization-Release.pdf.
Google Scholar

Polish Election. Andrzej Duda Says LGBT ‘Ideology’ Worse than Communism, BBC News, 14 VI 2020, [online] https://www.bbc.com/news/world-europe-53039864.
Google Scholar

Przeworski A. [i in.], What Makes Democracies Endure?, „Journal of Democracy” 1996 , vol. 7, nr 1, https://doi.org/10.1353/jod.1996.0016. DOI: https://doi.org/10.1353/jod.1996.0016
Google Scholar

Rafałowski W., Fragmentacja i polaryzacja systemów partyjnych w krajach pokomunistycznych, Warszawa 2014.
Google Scholar

Reporters without Borders, World Press Freedom Index. Poland 2021, [online] https://rsf.org/en/poland.
Google Scholar

Ruszkowski P., Przestalski A., Maranowski P., Polaryzacja światopoglądowa społeczeństwa polskiego a klasy i warstwy społeczne, Warszawa 2020.
Google Scholar

Rzecznik Praw Obywatelskich, Opinia Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara z 12.07.2021 na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, skierowana do Marszałek Sejmu RP Elżbiety Witek, [online] https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/LexTVN_opinia_RPO_Sejm_12.07.2021.pdf.
Google Scholar

Sartori G., Teoria demokracji, przeł. P. Amsterdamski, D. Grinberg, Warszawa 1998.
Google Scholar

Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, przeł. M.A. Cichocki, Kraków–Warszawa 2000.
Google Scholar

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, druk nr 1389.
Google Scholar

Sondaż dla „Faktów” TVN i TVN24. Rząd źle zareagował na protest opiekunów niepełnosprawnych, Fakty TVN, 26 IV 2018, [online] https://fakty.tvn24.pl/sondaze-dla-faktow-tvn-i-tvn24,106/sondaz-rzad-zle-zareagowal-na-protest-opiekunow-niepelnosprawnych,832723.html.
Google Scholar

Stewart A.J., McCarty N., Bryson J.J., Polarization under Rising Inequality and Economic Decline, „Science Advances” 2020, vol. 6, nr 50, https://doi.org/10.1126/sciadv.abd4201. DOI: https://doi.org/10.1126/sciadv.abd4201
Google Scholar

Trappel J., Tomaz T., Democratic Performance of News Media. Dimensions and Indicators for Comparative Studies, [w:] The Media for Democracy Monitor 2021. How Leading News Media Survive Digital Transformation, red. J. Trappel, T. Tomaz, Göteborg 2021, https://doi.org/10.48335/9789188855404-1.
Google Scholar

Walker S., Polish President Issues Campaign Pledge to Fight ‘LGBT Ideology’, „The Guardian” 2020, 12 VI, [online] https://www.theguardian.com/world/2020/jun/12/polishpresident-issues-campaign-pledge-to-fight-lgbt-ideology.
Google Scholar

Werra Z., Katynizm, a mowa nienawiści w środowisku dziennikarskim – analiza przypadku, „Acta Politica Polonica” 2021, nr 2 (52), https://doi.org/10.18276/ap.2021.52-04. DOI: https://doi.org/10.18276/ap.2021.52-04
Google Scholar

Wielgosz Ł., Trzy ujęcia polaryzacji politycznej, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2020, t. 28, https://doi.org/10.19195/1643-0328.28.3. DOI: https://doi.org/10.19195/1643-0328.28.3
Google Scholar

Downloads

Published

2022-07-14

How to Cite

Horonziak, Sonia. 2022. “Teoria Demokracji a Polaryzacja. Czy Spolaryzowane społeczeństwo może Być Demokratyczne?”. Politeja 19 (2(77):205-29. https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.77.09.