Ku czytelnikowi zaangażowanemu. Hiszpański teatr i komiks w procesie kształtowania krytycznego odbiorcy kultury

Authors

  • Olga Nowak Uniwersytet Gdański

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.60.05

Keywords:

Spanish literature, theatre, comic, critical reader

Abstract

Towards an Engaged Reader: The Spanish Theatre and Comic in the Process of Educating Critical Cultural Observers

Political, social and historical engagement has always been one of the preferred ways of being for writers and intellectuals. Over the past few decades, we have been able to observe how social engagement of artists and writers seems to express itself through two forms that stay at the frontier of literature: theatre and comic. Although the Spanish theatre was conscious of the importance of its social commitment back in the mid-70s of the last century, it wasn’t until several decades later when the comic book for adults engaged in the moral task of acknowledging and dealing with the collective trauma of the Spanish Civil War and the Franco’s regime. Both have then become, in fact, testimony genres. The objective of this paper is to demonstrate the richness of learning experience that can be generated from bringing these two genres into the Spanish literature classrooms. The Author analyses the themes and functions of both: comic and theatre, understood here as a dramatic text as well as dramatic performance, and suggests that they share a number of similarities when it comes to their subjects and poetics. By resorting to the visual code, theatre and comic are able to provoke an immediate affective reaction, thus simultaneously opening a space for commentary and reception. Consequently, the confluent impact of image and representation can contribute to the creation of a conscious reader capable of engaging in deft social criticism, especially in the case of an alien cultural environment.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Olga Nowak, Uniwersytet Gdański

doktor nauk humanistycznych w zakresie literaturoznawstwa hiszpańskiego. W latach 2002-2015 zajmowała się dydaktyką języka hiszpańskiego. W 2015 roku obroniła na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie pracę doktorską pt. Pokolenie X z perspektywy kobiet. Twórczość hiszpańskich pisarek ostatniej dekady XX wieku. Obecnie pracuje na stanowisku adiunkta w Instytucie Filologii Romańskiej na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Gdańskiego. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół twórczości hiszpańskich powieściopisarzy należących do tzw. Pokolenia X, pisarstwa kobiet, a także problematyki pamięci i postpamięci w hiszpańskim komiksie.

References

Altarriba A., Kim, El arte de volar, Alicante 2009.
Google Scholar

Aszyk U., Entre la crisis y la vanguardia. Estudios sobre el teatro español del siglo XX, Varsovia 1995.
Google Scholar

Aszyk U., Współczesny teatr hiszpański w walce o… teatr, Warszawa 1988.
Google Scholar

Baudrillard J., Przemoc wirtualnej i zintegrowanej rzeczywistości, przeł. M. Salwa, „Sztuka i Filozofia” 2006, t. 29, [online] http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Sztuka_i_Filozofia/Sztuka_i_Filozofia-r2006-t29/Sztuka_i_Filozofia-r2006-t29-s15-31/Sztuka_i_Filozofia-r2006-t29-s15-31.pdf.
Google Scholar

Carlota Ferrer: „El machismo está en todas partes, también en el teatro”, „ABC” 2017, 10 XII, [online] https://www.abc.es/cultura/teatros/abci-carlota-ferrer-machismo-esta-todaspartes-tambien-teatro-201712100044_noticia.html.
Google Scholar

Carrera Garrido M., La destrucción o el teatro: la creación de Rodrigo García en la encrucijada entre escena posdramática y mímesis tradicional, „Telondefondo. Revista de Teoría y Crítica Teatral” 2013, nr 18, [online] http://www.telondefondo.org/numeros-anteriores/numero18/articulo/490/la-destruccion-o-el-teatro-la-creacion-de-rodrigo-garcia-en-la-encrucijadaentre-escena-posdramatica-y-mimesis-tradicional.html.
Google Scholar

Cercas J., El punto ciego, Barcelona 2013.
Google Scholar

The Comics on Broadway: Adapting Cartoons to the Stage, Stage Notes, [online] http://stagenotes.net/theaddamsfamily/background-materials/the-comics-on-broadway-adaptingcartoons-to-the-stage.php.
Google Scholar

Conejero A., Escribir (para el) teatro, Madrid Es Teatro, [online] https://madridesteatro.com/escribir-para-el-teatro-por-alberto-conejero/.
Google Scholar

Floeck W., Teatr hiszpański pod koniec XX i na początku XXI wieku, przeł. K. Górna, [w:] Tak blisko i tak daleko. Hiszpańskojęzyczny teatr i dramat ostatnich stu lat, red. U. Aszyk, P. Olkusz, Kraków 2012.
Google Scholar

García Garzón J.I., Urodzeni po 1960, przeł. K. Górna, „Dialog” 2008, nr 1.
Google Scholar

García R., Kiereńczuk T., Nie wierzę w polityczną moc teatru. Rozmowa z Rodrigiem Garcíą, „Dwutygodnik” 2014, wyd. 134, [online] http://www.dwutygodnik.com/artykul/5249-nie-wierze-w-polityczna-moc-teatru.html.
Google Scholar

García S., La novela gráfica, Bilbao 2010.
Google Scholar

Henríquez J., Pokazać i policzyć zmarłych, przeł. K. Górna, „Dialog” 2008, nr 1.
Google Scholar

Henseler Ch., Spanish Fiction in the Digital Age. Generation X Remixed, New York 2011. DOI: https://doi.org/10.1057/9780230339385
Google Scholar

Hirsch M., The Generation of Postmemory, „Poetics Today” 2008, vol. 29, nr 1, http://dx.doi.org/10.1215/03335372-2007-019. DOI: https://doi.org/10.1215/03335372-2007-019
Google Scholar

Horstkotte S., Zooming in and out: Panels, Frames, Sequences, and the Building of Graphic Storyworlds, [w:] From Comic Strips to Graphic Novels. Contributions to the Theory and History of Graphic Narrative, red. D. Stein, J.-N. Thon, Berlin–Boston 2013.
Google Scholar

Ingarden R., Sztuka teatralna, [w:] Problemy teorii dramatu i teatru, t. 2, red. J. Degler, Wrocław 1998.
Google Scholar

Jabłonowska-Ratajska Z., Umrzeć za komiks. Komiks w walce politycznej, „ARTeon” 2011, nr 11.
Google Scholar

Jaroszewski T.M., Propozycja krytyki egzystencjalnej, [w:] J.-P. Sartre, Czym jest literatura? Wybór szkiców krytycznoliterackich, wybór A. Tatarkiewicz, przeł. J. Lalewicz, Warszawa 1968.
Google Scholar

Krajewska A., Dramat współczesny. Teoria i interpretacja, Poznań 2005.
Google Scholar

Kukkonen K., Contemporary Comics Storytelling, Lincoln 2013. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt1ddr8c6
Google Scholar

Lobin H., Marzenie Engelbarta. Czytanie i pisanie w świecie cyfrowym, przeł. Ł. Musiał, Warszawa 2017.
Google Scholar

Marsé J., Paracuellos. Aventura y testimonio, [w:] C. Giménez, Todo Paracuellos, Barcelona 2011.
Google Scholar

McCloud S., Zrozumieć komiks, przeł. M. Błażejczyk, Warszawa 2015.
Google Scholar

Miodrag H., Comics and Language. Reimagining Critical Discourse on the Form, Jackson, Miss. 2013. DOI: https://doi.org/10.14325/mississippi/9781617038044.001.0001
Google Scholar

Navarro Martínez E., La novela de la Generación X, Granada 2008.
Google Scholar

Nussbaum M., Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów, przeł. Ł. Pawłowski, Warszawa 2016.
Google Scholar

Oliva C., La última escena (Teatro español de 1975 a nuestros días), Madrid 2004.
Google Scholar

Pavis P., Słownik terminów teatralnych, przeł. i oprac. S. Świontek, Wrocław 1998.
Google Scholar

Popper K.R., Społeczeństwo otwarte i jego wrogowie, t. 1-2, przeł. H. Krahelska, oprac. A. Chmielewski, Warszawa 1993.
Google Scholar

Reggiani F., Historietas, autobiografía y enunciación: las increíbles aventuras del yo, [w:] Narrativa gráfica. Los entresijos de la historieta, red. A.M. Peppino Barale, México 2012.
Google Scholar

Said E., W hołdzie Joemu Sacco, [w:] J. Sacco, Palestyna, przeł. M. Cieślik, Warszawa 2014.
Google Scholar

Sartre J.-P., Czym jest literatura? Wybór szkiców krytycznoliterackich, wybór A. Tatarkiewicz, przeł. J. Lalewicz, Warszawa 1968.
Google Scholar

Sawicka A., Ulisses na tratwie, [w:] Ulisses na tratwie. Antologia współczesnych sztuk katalońskich, red. A. Wierzchowska-Woźniak, przeł. A. Stachurska, A. Sawicka, Kraków 2009.
Google Scholar

Sontag S., O fotografii, przeł. S. Magala, Kraków 2009.
Google Scholar

Sordyl A., Teatr wśród społecznych i artystycznych praktyk performatywnych, [w:] Widowisko – teatr – dramat. Skrypt dla studentów kulturoznawstwa, red. E. Wąchocka, Katowice 2010.
Google Scholar

Szmyt D., Dymek na scenie, „Teatr” 2011, nr 7/8, [online] http://www.teatr-pismo.pl/archiwalna/index.php?sub=archiwum&f=pokaz&nr=1597&pnr=69#s2.
Google Scholar

Szyłak J., Poetyka komiksu. Warstwa ikoniczna i językowa, Gdańsk 1997.
Google Scholar

Torres R., El CDN abre temporada con ‘Yonquis y yanquis’ una tragedia con humor, „El País” 1996, 10 IX, [online] https://elpais.com/diario/1996/09/10/cultura/842306411_850215.html.
Google Scholar

Ubersfeld A., Czytanie teatru I, przeł. J. Żurowska, Warszawa 2002.
Google Scholar

Witek J., Comic Books as History. The Narrative Art of Jack Jackson, Art Spiegelman, and Harvey Pekar, Jackson, Miss. 1989.
Google Scholar

Downloads

Published

2019-07-30

How to Cite

Nowak, Olga. 2019. “Ku Czytelnikowi zaangażowanemu. Hiszpański Teatr I Komiks W Procesie kształtowania Krytycznego Odbiorcy Kultury”. Politeja 16 (3(60):67-83. https://doi.org/10.12797/Politeja.16.2019.60.05.