„Niesłychanie pożyteczni szaleńcy”

Przedsierpniowi opozycjoniści w poszukiwaniu formuły realistycznego działania

Authors

  • Tomasz Gąsowski Uniwersytet Jagielloński

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.25.08

Keywords:

opposition, political thought, KOR, realism

Abstract

“Extremely useful madmen”. Opposition in Poland before the “Solidarity” movement in search of a realistic formula for action

To assess a level of realism of the opposition in Poland before the “Solidarity” movement we must first determine its effects. The estimate as modest. Polish opposition members from the 70s failed to effectively influence the public mood to initiate systemic change in the country. There have also developed valuable doctrine, or any political approach to be applicable in a free country. From this perspective, political activities in the 70s was completely devoid of realism. This does not mean, however, that the efforts of this people have gone completely down the drain. The achievements of the opposition in non‑democratic system, which was a communist, another measure should be assessed. Undoubted achievements of the five‑years activity of several opposition tendencies was to create a new elite that since the birth of “Solidarity” to this day the tone of public life in Poland. It was also planting at different points of the country and different social group the seeds of contention for further life in the communist lie.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Tomasz Gąsowski, Uniwersytet Jagielloński

Kierownik Zakładu Historii Polski Nowoczesnej Instytutu Historii UJ. W 1989 r. członek Małopolskiego Komitetu Obywatelskiego „Solidarności” i szef kampanii wyborczej do Sejmu i Senatu w okręgu Kraków‑Śródmieście. Współzałożyciel Klubu Jagiellońskiego, Ośrodka Myśli Politycznej i Komitetu Konserwatywnego. Prezes Fundacji Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Autor wielu prac naukowych. Specjalizuje się w historii Polski XIX-XX w. i stosunkach polsko-żydowskich.

References

Antykomunizm po komunizmie, red. J. Kloczkowski, Kraków 2000, Studia i Analizy / Ośrodek Myśli Politycznej, 5.
Google Scholar

Antykomunizm polski. Tradycje intelektualne. Wybór tekstów źródłowych, red. B. Szlachta, Kraków 2000, Biblioteka Myśli Politycznej, 31.
Google Scholar

Bäcker R., Opozycja a totalitaryzm. Problemy klasyfikacyjne, [w:] Opozycja w systemach demokratycznych i niedemokratycznych, red. K. Łabędź, M. Mikołajczyk, Kraków 2001.
Google Scholar

Dudek A., Krajowa myśl antykomunistyczna w dobie Polski zniewolonej (1939‑1989), [w:] Antykomunizm po komunizmie, red. J. Kloczkowski, Kraków 2000, Studia i Analizy / Ośrodek Myśli Politycznej, 5.
Google Scholar

Dudek A., Gawlikowski M., Leszek Moczulski – bez wahania, Kraków 1993.
Google Scholar

Działania Służby Bezpieczeństwa wobec organizacji „Ruch”, wstęp, wybór i oprac. P. Byszewski, Warszawa 2008, Dokumenty / Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, t. 27.
Google Scholar

Dzielski M., Budowa historycznego kompromisu, [w:] M. Dzielski, Bóg, wolność własność, wybór, wstęp i przypisy M. Kuniński, Kraków 2001, Biblioteka Myśli Politycznej / Ośrodek Myśli Politycznej, 33.
Google Scholar

Epigoństwo czy twórcza ciągłość? Ideowe dziedzictwo głównych nurtów politycznych Drugiej Rzeczpospolitej w refleksji politycznej po zakończeniu II wojny światowej, red. E. Krasucki, T. Sikorski, A. Wątor, Toruń 2011.
Google Scholar

Friszke A., Czas KOR‑u.
Google Scholar

Jacek Kuroń a geneza Solidarności, Kraków 2011.
Google Scholar

Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945‑1980, Londyn 1994.
Google Scholar

Gąsowski T., Pierwiastki realizmu i idealizmu w wizjach odzyskania niepodległości Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego, [w:] Patriotyzm i zdrada. Granice realizmu i idealizmu w polityce i myśli polskiej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, Kraków 2008, Polskie Tradycje Intelektualne, 5.
Google Scholar

Gąsowski T., Polacy w cieniu Jałty. Uwagi o klasyfikacji postaw i zachowań społecznych w czasach Polski Ludowej (1944‑1989) oraz metodologii ich badań, [w druku].
Google Scholar

Hall A., Myśl o narodzie i Europie. Ciągłość i zmiana, „Bratniak” 2009, nr 31, Numer specjalny – 30‑lecie Ruchu Młodej Polski.
Google Scholar

Hall A., Polemiki i refleksje. Wybór publicystyki politycznej z lat 1978‑1986, Londyn 1989.
Google Scholar

Jarkiewicz K., Duszpasterstwa akademickie Krakowa po II wojnie światowej, Kraków 2004, Studia Pedagogiczne / Wyższa Szkoła Filozoficzno‑Pedagogiczna „Ignatianum”, 14.
Google Scholar

Jasiński Ł., Kwestie międzynarodowe w myśli opozycji demokratycznej w PRL 1976‑1980, Gdańsk 2009, Biblioteka.
Google Scholar

Kisielewski S., Abecadło Kisiela, Warszawa 2011, Cały Kisiel, t. 1.
Google Scholar

Kisielewski S., Dzienniki, Warszawa 1996, Pisma wybrane / Stefan Kisielewski.
Google Scholar

Kloczkowski J., Oblicza polskiego realizmu politycznego, [w:] Realizm polityczny. Przypadek polski.
Google Scholar

Wybór tekstów, red. J. Kloczkowski, Kraków 2008, Polskie Tradycje Intelektualne, 6.
Google Scholar

Kołodziej A., Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża, Gdynia 2012.
Google Scholar

Król M., Style politycznego myślenia. Wokół „Buntu Młodych” i „Polityki”, Paryż 1979, Historia i Teraźniejszość / Towarzystwo Historyczno‑Literackie w Paryżu, 3.
Google Scholar

Lipski J. J., KOR. Komitet Obrony Robotników – Komitet Samoobrony Społecznej, Warszawa 2006.
Google Scholar

Marzyciele i realiści. O roli tradycji w polskiej myśli politycznej od upadku powstania styczniowego do XXI wieku, red. T. Sikorski, A. Wątor, Szczecin 2009.
Google Scholar

Michalewska‑Pawlak M., Obywatelskość demokratyczna jako idea normatywna w koncepcjach polityczno‑programowych polskiej opozycji w latach 1980‑1989, Gdańsk 2010, Biblioteka / Europejskie Centrum Solidarności.
Google Scholar

Najder Z., Obywatelskie rozmyślania. Wybór tekstów, Kraków 2009, Biblioteka Myśli Politycznej, 66.
Google Scholar

Neja J., Zanim nastał Sierpień, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2004, nr 6‑7.
Google Scholar

„Oaza wolności”. Duszpasterstwa akademickie w latach siedemdziesiątych XX w. Materiały pokonferencyjne, red. M. Marcinkiewicz, Szczecin 2011.
Google Scholar

Opozycja w PRL. Słownik biograficzny 1956‑1989, red. J. Skórzyński, t. 1‑3, Warszawa 2000‑2006.
Google Scholar

Pałecki K., Opozycja polityczna – próba typologii, [w:] Opozycja w systemach demokratycznych i niedemokratycznych, red. K. Łabędź, M. Mikołajczyk, Kraków 2001.
Google Scholar

Patriotyzm i zdrada. Granice realizmu i idealizmu w polityce i myśli polskiej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, Kraków 2008, Polskie Tradycje Intelektualne, 5.
Google Scholar

PPN 1976‑1981. Język niepodległości, wybór i oprac. Ł. Bertram, Warszawa 2012.
Google Scholar

Realizm polityczny. Przypadek polski. Wybór tekstów, red. J. Kloczkowski, Kraków 2008, Polskie Tradycje Intelektualne, 6.
Google Scholar

Sielski J., Racjonalność a opozycja polityczna, [w:] Opozycja w systemach demokratycznych i niedemokratycznych, red. K. Łabędź, M. Mikołajczyk, Kraków 2001.
Google Scholar

Sikorski T., O kształt polityki polskiej. Oblicze ideowo‑polityczne i działalność Ruchu Młodej Polski (1979‑1989), Toruń 2011.
Google Scholar

Skórzyński J., Siła bezsilnych. Historia Komitetu Obrony Robotników, Warszawa 2012.
Google Scholar

Słownik dysydentów. Czołowe postacie ruchów opozycyjnych w krajach komunistycznych w latach 1956‑1989, red. J. Kochanowski, Warszawa 2007, t. 1‑2.
Google Scholar

Szczepański T., Mniejszości narodowe w myśli politycznej opozycji polskiej w latach 1980‑1989, Toruń 2008.
Google Scholar

Waligóra G., Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977‑1981, Warszawa 2006.
Google Scholar

Zaremba P., Młodopolacy. Historia Ruchu Młodej Polski, Gdańsk 2000.
Google Scholar

Downloads

Published

2013-08-14

How to Cite

Gąsowski, Tomasz. 2013. “„Niesłychanie pożyteczni szaleńcy”: Przedsierpniowi opozycjoniści W Poszukiwaniu formuły Realistycznego działania”. Politeja 10 (3(25):147-58. https://doi.org/10.12797/Politeja.10.2013.25.08.

Issue

Section

Articles