„Osobliwsza ozdoba konwentu”
Uwagi na temat działalności przeora krakowskich dominikanów Justa Słowikowskiego (1643–1689)
DOI:
https://doi.org/10.12797/RK.2024.90.03Keywords:
Dominicans, priors, monastic career, foundations, artistic foundationsAbstract
“THE MOST WONDERFUL ADORNMENT OF THE CONVENT”: REMARKS ON THE ACTIVITY OF THE PRIOR OF THE KRAKOW DOMINICANS JUST SŁOWIKOWSKI (1643‒1689)
In the 17th century, the Krakow Dominican monastery of the Holy Trinity was experiencing a period of development, with numerous construction works under way and artistic undertakings initiated under the patronage of the convent’s Prior. This article presents an outline of the biography and analyses the activities of the Prior of the Krakow Dominicans, Just Słowikowski (1643‒1689). A native of a Krakow bourgeois family, Słowikowski held the office of Prior of the Krakow Dominican monastery for two terms, in 1681–1684 and 1687–1689. The study reconstructs the course of his monastic career, paying particular attention to the young friar’s studies abroad, as well as his stay in Rome and his activity in the Polish Dominican province as Prior of Elbląg and socius (assistant) of successive provincial superiors, and finally as Prior in Gdańsk. The work outlines Słowikowski’s activity as Prior of the Krakow convent; it also describes the architectural and artistic projects he championed. Particular attention is given to the construction of the new main altar of the Holy Trinity Church in Krakow in 1684; other artistic initiatives and foundations of the prior are also outlined, as well as his collaboration with benefactors on the work carried out under his patronage at the Dominican church in Krakow.
References
Acta Capitulorum Generalium Ordinis Praedicatorum, t. 8: Ab anno 1670 usque ad annum 1721, recensuit Benedikt Maria Reichert, Roma 1903, Monumenta Ordinis Fratrum Praedicatorum Historica, t. 13.
„Acta Capitulorum Provinciae Poloniae Ordinis Praedicatorum, t. 2: (a. 1603–1700)”, t. 2, elaboravit Romanus Fabianus Madura OP (mps w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie).
Archiwum nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim, t. 1: Metryka nacji polskiej w Uniwersytecie Padewskim (1592–1745), oprac. Henryk Barycz, indeks osób oprac. Karolina Targosz, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971.
Baran Zbigniew, Kaznodzieje zakonni kościoła Mariackiego w Krakowie w latach 1594–1772, „Analecta Cracoviensia”, T. 21–22: 1989–1990.
Barącz Sadok, Klasztor i kościół Dominikanów w Krakowie, Poznań 1888.
Barącz Sadok, Rys dziejów Zakonu Kaznodziejskiego w Polsce, t. 1–2, Lwów 1861.
Bednarz Mieczysław, Rappowie. Dzieje krakowskiej rodziny mieszczańskiej (1535–1670), „Rocznik Krakowski”, T. 68: 2002.
Bieniarzówna Janina, Mieszczaństwo krakowskie w XVII wieku, Kraków 1969.
Blaschke Kinga, Kurzej Michał, Obrazy w krużganku klasztoru Dominikanów w Krakowie, „Modus. Prace z Historii Sztuki”, T. 15: 2015.
Bruździński Andrzej, Bractwa religijne w siedemnastowiecznym Krakowie. Zarys problematyki, w: Historia świadectwem czasów. Księdzu Profesorowi Markowi Tomaszowi Zahajkiewiczowi, red. Włodzimierz Bielak, Stanisław Tylus, Lublin 2006.
Chmiel Adam, Domy krakowskie. Ulica św. Jana, Biblioteka Krakowska, nr 61–62, Kraków 1924.
Ciechanowiecki Andrzej, Złotnicy czynni w Krakowie w latach 1600–1700, w: Materiały do biografii, genealogii i heraldyki polskiej, t. 6, red. Szymon Konarski, Buenos Aires–Paryż 1974.
Czyżewski Krzysztof J., Szyma Marcin, Walczak Marek, Od króla do szewców. Kaplice kościoła Dominikanów w Krakowie, ich fundatorzy i użytkownicy, „Rocznik Krakowski”, T. 97: 2021.
Czyżewski Krzysztof J., Walczak Marek, Oprawa artystyczna świąt i uroczystości arcybractwa różańcowego w kościele Dominikanów w Krakowie, „Rocznik Historii Sztuki”, T. 45: 2020.
Czyżewski Krzysztof J, The Archconfraternity of the Rosary in the Dominican Churches of Kraków. Piety and Patronage of the Arts, „Acta Historiae Artis Slovenica”, 2018, t. 23, nr 2.
Dettloff Anna, Nieistniejący XVII-wieczny ołtarz główny w kościele Dominikanów w Krakowie w świetle źródeł archiwalnych i przekazów ikonograficznych, „Rocznik Krakowski”, T. 72: 2006.
Follprecht Kamila, Właściciele nieruchomości w Krakowie w 1655 roku, Biblioteka Krakowska, nr 142, Kraków 2001.
Gąsiorowski Wilhelm, Kościół archipresbiteralny N.P. Maryi w Krakowie, Kraków 1878.
Kaczor Dariusz, Konwent dominikanów w Gdańsku w XVI–XVIII wieku, w: Nowożytne ossuaria z klasztoru dominikańskiego w Gdańsku. Wyniki badań interdyscyplinarnych / Early Modern Ossuaries from the Dominican Monastery in Gdańsk: Interdisciplinary Research Results, red. Aleksandra Pudło, Maciej Hennenberg, Gdańsk 2017.
Kizik Edmund, Z dziejów dominikanów gdańskich w II poł. XVI–XVIII w., w: Dominikanie: Gdańsk – Polska – Europa: materiały z konferencji międzynarodowej pt.: Gdańskie i europejskie dziedzictwo zorganizowanej przez zakon Dominikanów w Gdańsku, Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego, Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, z okazji 775-lecia powstania klasztoru św. Mikołaja w Gdańsku (9–10 maja 2002), red. Dariusz A. Dekański, Andrzej Gołembnik, Marek Grubka, Gdańsk–Pelplin 2003.
Kościelak Sławomir, Dominikanie w Gdańsku w dobie reformacji, kontrreformacji oraz oświecenia, w: Dominikanie w Gdańsku: 800 lat zakonu dominikanów w Polsce: katalog wystawy Muzeum Gdańska, red. Katarzyna Darecka, Anna Frąckowska, Gdańsk 2021.
Kucharski Adam, Hiszpania i Hiszpanie w relacjach Polaków. Wrażenia z podróży i pobytu od XVI do początków XIX w., Warszawa 2007.
Kucharski Adam, Turystyka i edukacja. Zagraniczna peregrynacja młodego polskiego magnata w relacji księdza Kazimierza Jana Woysznarowicza (1667–1669), „Studia Gdańskie”, T. 29: 2011.
Madura Fabian, Wystrój bazyliki św. Mikołaja, w: W cieniu klasztoru dominikanów, red. Andrzej Gołembnik, Gdańsk 2002.
Markiewicz Anna, Aniołków dwa srebrnych i ornat ze złota szyty. Inwentarz zakrystii kościoła dominikanów w Krakowie z 1653 r., w: Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. Anna Markiewicz, Marcin Szyma, Marek Walczak, Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 13, Kraków 2013.
Markiewicz Anna, „Dei auxilio et munificentia benefactorum”. Kilka uwag o działalności fundacyjnej przeorów klasztoru Dominikanów w Krakowie w XVII wieku, „Rocznik Krakowski”, T. 88: 2022.
Markiewicz Anna, Podróże edukacyjne w czasach Jana III Sobieskiego. Peregrinationes Jablonovianae, Warszawa 2011.
Markiewicz Anna, Szmidt Tomasz, w: Polski słownik biograficzny, t. 48, Warszawa–Kraków 2012–2013.
Markiewicz Anna, Szyma Marcin, Walczak Marek, Sztuka w kręgu klasztoru Dominikanów w Krakowie, w: Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. Anna Markiewicz, Marcin Szyma, Marek Walczak, Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 13, Kraków 2013.
Mecherzyński Karol, Historya wymowy w Polsce, t. 3, Kraków 1860.
Nocoń Arkadiusz, Dzieje ustanowienia św. Jacka głównym patronem Polski, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne”, 2007, t. 40, nr 1.
Pietrzak Jarosław, Podróż edukacyjna Aleksandra Janusza księcia Ostrogskiego-Zasławskiego w latach 1667–1669 po krajach Europy Zachodniej jako przykład relacji łączących wychowanka z jego preceptorem w świetle diariusza i korespondencji, w: Źródła do dziejów staropolskich podróży edukacyjnych, red. Dorota Żołądź-Strzelczyk, Małgorzata E. Kowalczyk, Wrocław 2017.
Popiołek Bożena, Woli mojej ostatniej testament ten…: testamenty staropolskie jako źródło do historii mentalności XVII i XVIII wieku, Kraków 2009.
Rejestry gospód w Krakowie z lat 1632 i 1649: ze zbiorów Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie i Biblioteki Jagiellońskiej, wyd. Kamila Follprecht, Fontes Cracovienses, nr 11, Kraków 2005.
Rożek Michał, Mecenat artystyczny mieszczaństwa krakowskiego w XVII wieku, Kraków 1977.
Rożek Michał, Peregrinatio religiosa, „Folia Historica Cracoviensia”, T. 4–5: 1997–1998.
Rożek Michał, Uroczystości w barokowym Krakowie, Kraków 1976.
Spież Jan Andrzej, Początki klasztoru w Gdańsku na tle najstarszych fundacji dominikańskich, w: Dominikanie: Gdańsk – Polska – Europa: materiały z konferencji międzynarodowej pt.: Gdańskie i europejskie dziedzictwo zorganizowanej przez zakon Dominikanów w Gdańsku, Instytut Historii Uniwersytetu Gdańskiego, Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, z okazji 775-lecia powstania klasztoru św. Mikołaja w Gdańsku (9–10 maja 2002), red. Dariusz A. Dekański, Andrzej Gołembnik, Marek Grubka, Gdańsk–Pelplin 2003.
Szczepaniak Jan, Dominikanie w XVII-wiecznych krakowskich wykazach święceń, w: Historicus Polono-Hungarus. Księga pamiątkowa ofiarowana Ojcu Józefowi Puciłowskiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. Tomasz Gałuszka, Pál Attila Illés, Marek Miławicki, Bálazs Zágorhidi Czigány, Kraków 2010.
Świętochowski Robert, Szkolnictwo teologiczne dominikanów, w: Dzieje teologii katolickiej w Polsce, red. Marian Rechowicz, t. 2: Od Odrodzenia do Oświecenia, cz. 2: Teologia neoscholastyczna i jej rozwój w akademiach i szkołach zakonnych, Lublin 1975.
Świętochowski Robert, Chruszczewski Adam, Polonia Dominicana apud extraneos: 1520–1800, w: Studia nad historią dominikanów w Polsce 1222–1972, t. 2, red. Jerzy Kłoczowski, Warszawa 1975.
Tomkowicz Stanisław, Kaplice kościoła oo. Dominikanów, „Rocznik Krakowski”, T. 20: 1926.
Trzeciecka Aleksandra, W cieniu klasztoru dominikanów, w: W cieniu klasztoru dominikanów, red. Andrzej Gołembnik, Gdańsk 2002.
Wyczawski Hieronim Eugeniusz, Biskup Piotr Gembicki 1585–1657, Kraków 1957.
Zdanek Maciej, Kaplice i ołtarze dominikańskiego kościoła Świętej Trójcy w Krakowie do początku XVII wieku, w: Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. Anna Markiewicz, Marcin Szyma, Marek Walczak, Studia i Źródła Dominikańskiego Instytutu Historycznego w Krakowie, t. 13, Kraków 2013.
Ziemierski Maciej, Skład osobowy sądu wyższego prawa magdeburskiego na zamku krakowskim w XVII–XVIII wieku, Kraków 2013.
Ziemierski Maciej, „Wszytko w egzekucjej mieć chcę bez wszelakiej odwłoki”. Testament mieszczki krakowskiej Zofii z Ambrozowiców z 1668 r., „Rocznik Biblioteki Naukowej PAN i PAU w Krakowie”, T. 50: 2005.
Żmudziński Jerzy, Wota i pamiątki po Janie III Sobieskim oraz jego rodzinie w kościołach polskich – problem badawczy, w: Primus Inter Pares. Pierwszy wśród równych, czyli opowieść o królu Janie [katalog wystawy], Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2013.
Żukiewicz Konstanty Maria, Cudowny obraz Matki Boskiej Różańcowej w kościele krakowskich oo. Dominikanów, Kraków 1921.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
See more at Copyright & Licensing tab.
