“To Sing Your Song in Your Backyard”: Identity in Space/ Space Identity

Authors

  • Olena Duć-Fajfer Jagiellonian University

DOI:

https://doi.org/10.12797/RRB.17.2021.17.02

Keywords:

ethnic space, reinvention myth, migration, Lemkos, Lemko language

Abstract

The article deals with the dynamic spatial and identity relationship in the context of the destruction of the Lemko ethnic space after their deportations in the years 1945-1947. The first part of the article outlines the textual expression of symbiosis, the consolidation of the Lemko community world through spatial and landscape values and symbols with archetypal features. Then, the mechanism of the reinvention myth is identified and indicated, which aims to save the power of the native space by contrasting it with the foreign space using the sacred-profane division. The slow depletion of this mechanism in the disenchanted world introduces more and more images of pragmatic space into the symbolic universe. The mechanism of the myth, on the other hand, is activated in the ritual circular migration that connects the shattered Lemko world by celebrating annual community rituals / holidays establishing new spatial meanings. The concept of newness does not mean that they are detached from the identity of space and the spatial identity that is the basis for Lemko subjectivity. The second part of the work presents the influence of the spatial factor on the linguistic identity of the Lemkos. Based on statistical data, the use of language rules and the observed linguistic attitudes and practices, a thesis is put forward that native spatial values feed the mechanisms and activities of revitalization in the Lemko language.

Author Biography

Olena Duć-Fajfer, Jagiellonian University

Kознавчыня, історичка штукы, редакторка, поетка; кєрівничка Кафедры Літературознавства Росийского в Інституті Східньославяньской Філо- лоґіі Ягайлоньского Університету; основателька напряму філолоґія ро- сийска з русиньско-лемківскым языком на Педаґоґічным Університеті в Кракові, де выкладала лемківскій язык, літературу і культуру; секретар Східньоєвропской Комісиі Польской Академіі Знань; в роках 2005-2014 репрезентантка Лемків в Спільній Комісиі Уряду і Народовых і Етніч- ных Меншын. Єй науковы заінтересуваня: література а етнічніст, літе- ратура етнічных меншын, меншыновы дискурсы, меджекультуровы реляциі, антрополоґія літературы, ревіталізация загорженых культур і языків. Авторка понад 200 науковых публикаций, в тым моноґрафій: Literatura łemkowska w drugiej połowie XIX i na początku XX w. (2001), Między bukwą a literą. Współczesna literatura mniejszości białoruskiej, ukraińskiej i łemkowskiej w Polsce (2012). Опрацувала Антолоґію повысе- ленчой лемківской літературы (2002), Бесідник польско-лемківско-ан- глийскій (2007), Контекстуальный словник лемківского языка (2019).

References

Antonič, Bogdan Іgor. 1967. «Selo». V: Pіsnâ pro nezniŝennіstʹ materії. Poezії. Red. Dmitro Pavličko, 160. Kiїv: Radânsʹkij pisʹmennik.

Astrâbʺ, Matvѣj. 1871. «Kōlʹka slōvʺ o lemkôvskōj besѣdѣ». Učitelʹ, č. 43-52.

Goroŝak, Іvan. 2002. «Proŝaj moâ Lemkovino». V: Ci to lem tuga, ci nadіâ. Antoloґіâ povyselenčoj lemkіvskoj lіteratury. Red. Olena Ducʹ-Fajfer, 118-124. Lіґnicâ: Stovarišynâ Lemkіv.

Graban, Volodislav. 2002. «Veliâ». V: Ci to lem tuga, ci nadіâ. Antoloґіâ povyselenčoj lemkіvskoj lіteratury. Red. Olena Ducʹ-Fajfer, 428-429. Lіґnicâ: Stovarišynâ Lemkіv.

Ducʹ-Fajfer, Olena. 2004. «Vatra – što ona značyt dnes». Besіda, č. 5 (80): 7-9.

Ducʹ-Fajfer, Olena. 2017. «A Vіsla dale plyne Petra Murânky – avtobіoґrafіâ âk reіnvencijnij mіf». Rіčnik Ruskoj Bursy, č. 13: 149-167. DOI: https://doi.org/10.12797/RRB.13.2017.13.02

Ducʹ-Fajfer, Olena. 2018. «(S)tratiti âzyk što to značyt, što to tvorit? Lemkіvskє vygnanâ z âzyka». V: 20 rokіv vysokoškolʹskoj rusinіstіky na Slovakії. Zbornik referatіv z medžіnarodnoj naučnoj konferencії. Red. Kvetoslava Koporova, 67-81. Prâšіv: Prâšіvska unіverzіta.

Žylič, Nestor. 2002. «Našy gory». V: Ci to lem tuga, ci nadіâ. Antoloґіâ povyselenčoj lemkіvskoj lіteratury. Red. Olena Ducʹ-Fajfer, 98-99. Lіґnicâ: Stovarišynâ Lemkіv.

Kopča, Andrij. 2020. «40 mihalіvskyh Ognisk і Vatr». Lemkіvskіj Rіčnik: 61-98.

Ksenič, Pavel. 2002. «Petro і Vatra». V: Ci to lem tuga, ci nadіâ. Antoloґіâ povyselenčoj lemkіvskoj lіteratury. Red. Olena Ducʹ-Fajfer, 452-454. Lіґnicâ: Stovarišynâ Lemkіv.

/m/ [Murânka]. 1985. «Pіdu za tvoіm teplom». Golos Vatry: 1.

Murânka, Petro. 1989. «Humanitas». V: Petro Murianka, Jak sokół wodę z kamienia/ Âk sokіl vody na kameni. Per. Barbara Dohnalik, 6. Warszawa: Iskry.

Polânskіj, Petrʺ. 1888. Karpatskii Novelli, t. I-II. Leipzig: Wolfgang Gerhard.

Rusenko, Іvan. 1945. «Lemkovina». V: Naša Knižka. Red. Dimitrij F. Vislockіj, 147-148. Ûnkers. N. J.: Lemko-Soûz.

Rusenko, Іvan. 2002. «Teper na Lemkovinі». V: Ci to lem tuga, ci nadіâ. Antoloґіâ povyselenčoj lemkіvskoj lіteratury. Red. Olena Ducʹ-Fajfer, 49. Lіґnicâ: Stovarišynâ Lemkіv.

Rusenko, Іvan. 2010. «Rіk 1945». V: Rusenko, Vybrane. Red. Petro Trohanovskіj, 115-118. Krenicâ-Lіґnicâ: Stovarišynâ Lemkіv.

Sobin, Melanіâ. 2002. «Lemkovina». V: Ci to lem tuga, ci nadіâ. Antoloґіâ povyselenčoj lemkіvskoj lіteratury. Red. Olena Ducʹ-Fajfer, 128-129. Lіґnicâ: Stovarišynâ Lemkіv.

Suk, Luka. 2009. «Čmelʹ. Tu ostaneme na dolgy roky». Besіda, č. 5 (110): 20-21.

Toronʹskіj, Aleksіj. 1862. «Gancâ. Povѣstʹ zʺ žitʹâ Podbeskidskogo naroda (Lemkovʺ)». Galičaninʺ. Literaturyj sbornikʺ: 57-98.

Bartmiński, Jerzy. 1988. «„Niebo się wstydzi”. Wokół ludowego pojmowania ładu świata». В: Kultura – literatura – folklor. Ред. Marek Graszewicz, Jacek Kolbuszewski, 96-106. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Bokszański, Zbigniew. 1999. «Tożsamość narodowa w perspektywie transformacji systemowej». В: Imponderabilia wielkiej zmiany. Mentalność, wartości i więzi społeczne czasów transformacji. Pied. Piotr Sztompka, 291-307. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Buczyńska-Garewicz. 2006. Miejsca, strony, okolice. Przyczynek do fenomenologii przestrzeni. Kraków: Universitas.

Deklarowana narodowość oraz język używany w kontaktach domowych w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań 2002. Доступ: 2.10.2021. https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/narodowe-spisy-powszechne/narodowy-spis-powszechny-2002/wyniki-narodowego-spisu-powszechnego-2002-narodowosci-oraz-jezyka/.

Duć-Fajfer, Helena. 2001. «Być Łemkiem w PRL-u». Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, MCCXLVII = Prace Etnograficzne 36: 141-172.

Duć-Fajfer, Helena. 2017. «Język, literatura, tożsamość: dyskurs współczesnej łemkowskości ». В: Świat za tekstem. Ried. Jolanta Lubocha-Kruglik, Oksana Małysa, 133-150. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.

Duć-Fajfer, Ołena. 2021a. «Immersive Łemko Ethnophilology». В: Revitalizing Endangered Languages. A Practical Guide. Ред. Justyna Olko, Julia Sallabank, 261-262. New York: Cambridge University Press.

Europejska karta języków regionalnych lub mniejszościowych. 1992. Dostup: 2.10.2021. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20091371121/O/D20091121.pdf.

Graban, Władysław. 1995. «Do wygnanych». В: Władysław Graban. Rozsypane pejzaże, 55. Krynica: Towarzystwo na Rzecz Rozwoju Kultury Łemkowskiej w Zyndranowej.

Hołuszko, Marek. 1993. «Mniejszości narodowe i etniczne w Polsce». Społeczeństwo Otwarte, cz. 2: 1-16.

Ideme, ideme, drażki ne znajeme… (reportaż). 1993. Rież. Waldemar Janda, Krzysztof Krzyżanowski. Kraków: Telewizja Polska.

Liczba uczniów uczących się języków mniejszości narodowych, etnicznych i języka regionalnego w podziale na język nauczania, typ szkoły i województwa w roku szkolnym 2020/2021. 2021. Доступ: 2.10.2021. https://dane.gov.pl/pl/dataset/276,nauka-jezykow-mniejszosci-narodowych-etnicznych-i-jezyka-рegionalnego/resource/31297/table?page=1&per_page=20&q=&sort=.

Lompart, Aleksandra, ried. 2010. Jednostka zakorzeniona? Wykorzeniona? = Studia i analizy Instytutu Socjologii UW. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323511861

Berdychowska, Bogusława, ried. 1995. Mniejszości narodowe w Polsce. Informator 1994. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.

Misiło, Eugeniusz, ried. 2013. Repatriacja czy deportacja. Dokumenty. Том 1-2. Warszawa: Archiwum Ukraińskie.

Murianka, Petro. 2007. A Wisła dalej płynie. Krynica-Legnica: Stowarzyszenie Łemków.

Pudło, Kazimierz. 1992. «Dzieje Łemków po drugiej wojnie światowej». В: Łemkowie w historii i kulturze Karpat, Том. 1. Red. Jerzy Czajkowski, 351-385. Rzeszów: Editions Spotkania.

Smith, Anthony. 1991. National Identity. London: University of Nevada Press.

Trochanowska, Stefania. 1984. «Судний ден». В: Stefania Trochanowska. Potem, teraz, przedtem, 11. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza.

Trochanowski, Piotr. 1992. Słowo Łemka o sobie i swoim narodzie. Wznowienie z 1987 roku: Regiony nr 2-4 (1987). Legnica: Stowariszynia Lemkіw.

Tuan, Yi-Fu. 1977. Space and Place. Minneapolis: University of Minnesota Press.

Tuan, Yi-Fu. 1987. Przestrzeń i miejsce. Red. Agnieszka Morawińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Ustawa z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Dostup: 2.10.2021. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU-20050170141/U/D20050141Lj.pdf.

Wicherkiewicz, Tomasz. 2011. Sytuacja językowa Łemków – stan, zagrożenia i postulaty. Dostup: 2.10.2021. http://www.beskid-niski.pl/forum/viewtopic.php?t=3906.

Downloads

Published

2021-12-26

How to Cite

Duć-Fajfer, O. . (2021). “To Sing Your Song in Your Backyard”: Identity in Space/ Space Identity. Rocznik Ruskiej Bursy, 17, 59–80. https://doi.org/10.12797/RRB.17.2021.17.02

Issue

Section

Дискурс • Discourse