Russia as a Mythical Land: The Compensatory Role of Ideas about Russianness in Lemko Cultural Texts

Authors

  • Helena Duć-Fajfer Jagiellonian University, Kraków

DOI:

https://doi.org/10.12797/RRB.18.2022.18.02

Keywords:

Lemko literature, myths, Russia, Russianness, compensation

Abstract

RUSSIA AS A MYTHICAL LAND: THE COMPENSATORY ROLE OF IDEAS ABOUT RUSSIANNESS IN LEMKO CULTURAL TEXTS

The study attempts to identity the imaginary constructs presented in Lemko literature referred to Russia and Russianness. Social and geopolitical conditions of the formation of the Lemko ethnic identity played a key role in their creation. In the text the hypostases of Russianness, concretizing themselves in the Lemko identity discourse, are singled out: the myth of the righteous tsar – the defender of persecuted Ruthenians and the vision of Russia as a land of prosperity. Personal and textual examples of the impact of these myths are presented. Social utopias built on their basis are described. The consequences of the political interpretation of these mythical and cultural images for the fate of the entire Lemko community are indicated.

Author Biography

Helena Duć-Fajfer, Jagiellonian University, Kraków

Dr hab., prof. UJ – literaturoznawczyni, łemkoznawczyni, historyczka sztuki, redaktorka, poetka; kierowniczka Katedry Literaturoznawstwa Rosyjskiego w Instytucie Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego; założycielka kierunku/specjalności filologia rosyjska z językiem rusińsko‑ łemkowskim na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, gdzie wykładała język, kulturę i literaturę łemkowską; sekretarz Komisji Wschodnioeuropejskiej PAU; w latach 2005–2014 reprezentantka Łemków w Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narodowych i Etnicznych. Jej zainteresowania naukowe to: literatura a etniczność, literatura mniejszości etnicznych, dyskursy mniejszościowe, relacje międzykulturowe, antropologia literatury, rewitalizacja kultur i języków zagrożonych. Autorka ponad 200 publikacji naukowych, w tym monografii: Literatura łemkowska w drugiej połowie XIX i na początku XX w. (2001) oraz Między bukwą a literą. Współczesna literatura mniejszości białoruskiej, ukraińskiej i łemkowskiej w Polsce (2012). Opracowała Antologię powysiedleńczej literatury łemkowskiej (2002); Rozmówki polsko‑łemkowsko‑angielskie (2007); Kontekstualny słownik języka łemkowskiego (2019).

References

Aleksovičʺ, Klavdiâ. 1909. Podorožʺ Lâdzѣ do dѣdusâ. Knižečka dl dѣtej otʺ 6 do 10 lѣtѣ. Lʹvovʺ: Tipografіi Stavropigіjskogo Instituta.

Aleksovičʺ, Klavdiâ. 1912. Zaklâtyj Medvѣdʹ. Lʹvovʺ: Tipografіi Stavropigіj-skogo Instituta.

Vasilevskіj, Lev. 1914. «Vengerskіe „rusnaki” i ihʺ sudʹba». Russkoe Bogatstvo, č 3: 362‑385.

Gorbalʹ, Bogdan. 2010. «Grinda Mihajlo». V: Enciklopedіâ іstorії ta kulʹturi Karpatsʹkih rusinіv. Red. Pavlo Robert Maґočіj, Іvan Pop. Per. Nadâ Kuško, 152. Užgorod: Vidavnictvo V. Padâka.

Goroŝak, Іvan. 2002. «Іšli Orly». V: Ci to lem tuga, ci nadіâ. Antoloґіâ povyselenčoj lemkіvskoj lіteratury. Red. Olena Ducʹ‑Fajfer, 117‑118. Lіґnicâ: Stovarišynâ Lemkіv.

Gunânka, Vanʹo. 1945a. «Stary i Molody». V: Naša Knižka. Red. Dimitrij F. Vislockіj, 10‑80. Ûnkers: Lemko‑Soûz.

Gunânka, Vanʹo. 1945b. «Petro Pavlik». V: Naša Knižka. Red. Dimitrij F. Vislo-ckіj, 209‑241. Ûnkers: Lemko‑Soûz.

Gunânka, Vanʹo. 1945v. «Pravda o Rossii (Pisano v 1934 roku poslі podoroži v SSSR)». V: Naša Knižka. Red. Dimitrij F. Vislockіj, 278-307. Ûnkers: Lemko‑Soûz.

«Grinda Mihajlo». 2013. V: Krasovsʹkij, Іvan, Čelak, Іvan. Enciklopedičnij Slov-nik Lemkіvŝini, 155. Lʹvіv: Kiїvsʹke Tovaristvo «Lemkіvŝina».

«Dokumenty». 2011. Rіčnik Ruskoj Bursy: 28‑66.

Ducʹ‑Fajfer, Olena. 2014. «Vliânâ podіj I svіtovoj vojny na formuvanâ sâ lem-kіvskoj dostomennosti – pri spіlučasti lіteraturnyh tekstіv». Rіčnik RuskojBursy: 49‑64.

«Zabytij buntarʹ. Mihail Grynda. Pravdiva istoriâ o zabytom Lemku‑buntarû». 1960. Karpatorusskij Kalendarʹ Lemko‑Soûza na god 1960: 87‑92.

Zynin, S. Lemko. 1934. Lemkovina‑Sibir. Lʹvov: Nakladom avtora.

Ieronimʺ Anonimʺ. 1877, 1878. «Šibeničnyj verhʺ». Slovo, č. 102‑120; č. 1‑15: 17‑26, 28‑29, 31‑32.

«Perva Sociâlistična Deržava i Єj Uspіhi». 1935. Karpatorusskij Kalendar Lemko‑Soûza na 1936: 35‑42.

«Polʹskij patriotʺ. Napisalʺ po rozskazu nѣkogo russkogo svâŝennika V. Ne-lâhʺ». 1872. Slovo, č. 38‑51: 53‑58.

Rusenko, Іvan. 2010. «Gunânka». V: Rusenko – vybrane. Red. Petro Trohanovskіj, 124. Krenicâ‑Lіґnicâ: Stovarišynâ Lemkіv.

Talergofskіj Alʹmanahʺ. Propamâtna Kniga, vypuskʺ 1‑4. 1924‑1932. Lʹvovʺ: Ta-lergofskіj Komitetʺ.

Trohanovskіj, Petro, red. 2008. Panteon Zelenoj Lemkoviny. Gorlice: Klub Patriotów Łemkowszczyzny.

Bendza, Marian. 1980. «Sytuacja wyznaniowa na terenie Klucza Muszyńskiego w XVII wieku». Rocznik Teologiczny ChAT, z. 1: 137‑146.

Bębynek, Władysław. 1914. Starostwo muszyńskie, własność biskupstwa krakowskiego. Lwów: Nakladom avtora.

Chomiak, Roman. 1995. Nasz łemkowski los. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza.

Duć‑Fajfer, Helena. 2001. Literatura łemkowska w drugiej połowie XIX i na początku XX w. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Duć‑Fajfer, Olena. 2015. «Allocating Identity – versus, against, above, in spite of. The Lemko Becoming in Galicia». V: Galicia Polyphony: Places and Voices. Red. Alina Molisak, Jagoda Wierzejska, 137‑156. Warsaw: Dom Wydawniczy Elipsa.

Duć‑Fajfer, Helena. 2022. «Przestrzeń rosyjskości w literaturze łemkowskiej». V: Tożsamość (w) przestrzeni: Studia dedykowane Profesorowi Wasilijowi Szczukinowi. Red. Matylda Chrząszcz, Ksenia Dubiel, Helena Duć‑Fajfer, 201‑215. Kraków: Księgarnia Akademicka. https://doi.org/10.12797/9788381387316.14

Himka, John Paul. 1980. «Hope in the Tsar: Displaced Naive Monarchism Among the Ukrainian Peasants of the Habsburg Empire». Russian History / Histoire Russe, č. 7/1‑2: 125‑138. https://doi.org/10.1163/187633180X00102.

Hołda, Renata. 2008. «Dobry władca». Studium antropologiczne o Franciszku Józefie I. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Horbal Bogdan. 2002 a. «Hrynda, Mykhal». V: Encyclopedia of Rusyn History and Culture.

Red. Paul Robert Magocsi, Ivan Pop, 200. Toronto: University of Toronto Press.

Horbal, Bogdan. 2002 b. «Durkot, Serhii». V: Encyclopedia of Rusyn History and Culture.

Red. Paul Robert Magocsi, Ivan Pop, 101. Toronto: University of Toronto Press.

Kołakowski, Leszek. 1994. Obecność mitu. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Mach, Zdzisław. 1994. «Procesy rekonstrukcji tożsamości społecznej w krajach Europy Środkowo‑Wschodniej». Nomos, č. 7‑8: 9‑22.

Olszański, Andrzej. 1990. «Drogi tożsamości Łemków». Magury’90: 36-50.

Repatriacja czy deportacja. Dokumenty, t. 1‑ 2. 2013. Red. Eugeniusz Misiło. Warszawa: Archiwum Ukraińskie.

Trochanowski, Piotr. 1990. «Wokół Tadeusza A. Olszańskiego i jego (?) spraw». Magury’ 90: 149‑162.

Zdziechowski, Marian. 1924. Władysław Syrokomla. Pierwiastek litewsko‑białoruski w twórczości polskiej. Wilno: Stowarzyszenie Nauczycielstwa Polskiego.

Downloads

Published

2022-12-18

How to Cite

Duć-Fajfer, H. (2022). Russia as a Mythical Land: The Compensatory Role of Ideas about Russianness in Lemko Cultural Texts. Rocznik Ruskiej Bursy, 18, 85–99. https://doi.org/10.12797/RRB.18.2022.18.02