Presença de José Saramago na Polónia

Authors

  • Jerzy Brzozowski Universidade Jaguelónica

DOI:

https://doi.org/10.12797/SI.18.2019.18.04

Keywords:

Saramago, reception, Poland

Abstract

Saramago’s Presence in Poland

Amazingly, the first novel of the Portuguese writer to be published in Poland was not Memorial do Convento, proposed to the well known WL Editions in 1988, but O Evangelho Segundo Jesus Cristo, edited by an obscure publisher SAWW in 1991 and completely ignored by the critics. O Memorial do Convento was printed only in 1993 in London, and it shows the complicated, politically conditioned situation of the Polish culture after the breakdown of the communist rule in 1989. However, those mistakes were largely compensated afterwards: all Saramago’s novels were translated to Polish, and some of them had 6 and more editions. The champion in the Polish market is undoubtedly O Ensaio sobre a Cegueira, with 11 editions carried out by 3 different editors and preceded by two press “trailers”. This novel also seems to be the favorite of the critics, yet, in the erudite studies prevail, curiously enough, the God obsession in other works of this atheist writer.

PlumX Metrics of this article

References

Bibliografia ativa:

A. Livros do Autor publicados em polaco:

SARAMAGO, J. (1992), Ewangelia według Jezusa Chrystusa (O Evangelho segundo Jesus Cristo, 1991), trad. Cezary Długosz, SAWW, Poznań; Rebis, Poznań, 2011, 2017.

SARAMAGO, J. (1993), Baltazar i Blimunda (Memorial do Convento, 1982), trad. Elżbieta Milewska, Puls, London; Rebis, Poznań, 1999, 2001, 2004, 2009, 2012, 2017.

SARAMAGO, J. (1999), Miasto ślepców (Ensaio Sobre a Cegueira, 1995), trad. Zofia Stanisławska, Muza, Warszawa, 1999, 2002; Świat Książki, Warszawa, 2000; Rebis, Poznań, 2008, 2009, 2010, 2012, 2013, 2015, 2016, 2018.

SARAMAGO, J. (1999), Wszystkie imiona (Todos os Nomes, 1997), trad. Elżbieta Milewska, Rebis, Poznań, 1999, 2003, 2009, 2015.

SARAMAGO, J. (2000), Rok śmierci Ricarda Reisa (O Ano da Morte de Ricardo Reis, 1984), trad. Wojciech Charchalis, Rebis, Poznań, 2000, 2010.

SARAMAGO, J. (2002a), Kamienna tratwa (A Jangada de Pedra 1986), trad. Wojciech Charchalis, Rebis, Poznań, 2002, 2003, 2011.

SARAMAGO, J. (2002b), Historia oblężenia Lizbony (História do Cerco de Lisboa, 1989), trad. W. Charchalis, Rebis, Poznań, 2002, 2010.

SARAMAGO, J. (2005), Podwojenie (O Homem Duplicado, 2002), trad. Wojciech Charchalis, Rebis, Poznań, 2005, 2011.

SARAMAGO, J. (2009), Miasto białych kart (Ensaio Sobre a Lucidez), trad. Wojciech Charchalis, Rebis, Poznań.

SARAMAGO, J. (2010), O malarstwie i kaligrafii (Manual de Pintura e Caligrafia, 1977), trad. Wojciech Charchalis, Rebis, Poznań.

SARAMAGO, J. (2012a), Podróż słonia (A Viagem do Elefante, 2008), trad. Wojciech Charchalis, Rebis, Poznań.

SARAMAGO, J. (2012b), Mały pamiętnik (As Pequenas Memórias, 2006), trad. Elżbieta Milewska, Świat Książki, Warszawa.

SARAMAGO, J. (2013), Kain (Caim, 2009), trad. Wojciech Charchalis, Rebis, Poznań.

SARAMAGO, J. (2018), Rozterki śmierci (As intermitências da morte, 2005), trad. Wojciech Charchalis, Rebis, Poznań.

B. Obras e fragmentos das obras do autor publicados na imprensa polaca:

SARAMAGO, J. (1998a), „Esej o ślepcach” (fragmento do Ensaio Sobre a Cegueira), trad. Zofia Stanisławska, Gazeta Wyborcza, 237/1998

SARAMAGO, J. (1998b), „Esej o ślepcach” (fragmento do Ensaio Sobre a Cegueira), trad. Elżbieta Milewska, Rzeczpospolita, 237/1998

SARAMAGO, J. (1998c), “Spod figowego drzewka: o tym, jak bohater literacki stał się mistrzem, a autor jego uczniem” (palestra proferida em Estocolmo na entrega do Prémio Nobel), trad. Anna Kalewska, Gazeta Wyborcza, 291/1998.

SARAMAGO, J. (2003), „Kamienna tratwa” (fragmento da Jangada de Pedra), Twórczość, 9/2003.

C. Entrevistas com José SARAMAGO na imprensa polaca:

SARAMAGO, J. (1998a), “Byłem faworytem” (Eu era o favorito), J. S. Entrevistado por Łukasz Gołębiowski, Rzeczpospolita 237/1998

SARAMAGO, J. (1998b), “Planeta dla bogaczy” (O Planeta para os ricos), J. S. entrevistado por Łukasz Gołębiewski, Magazyn Literacki, 4/1998.

SARAMAGO, J. (2004), “Żyjemy w czasach apokalipsy” (Vivemos no tempo do Apocalipse), J.S. entrevistado por Małgorzata Brączyk, Przegląd, 46/2004, Warszawa.

SARAMAGO, J. (2006), “Demokracja jest kłamstwem. Spowiedź komunisty” (A democracia é uma mentira. Confissão de um comunista), J.S. entrevistado por Didier Jacob, Forum, 47/2006.

SARAMAGO, J. (2008), “Co tam, ja jestem gruboskórny! Wieczny prowokator” (Mas quê! Eu sou grosseiro! Um eterno provocador), J.S. entrevistado por Evelyn Finger, Forum, 50/2008.

SARAMAGO, J. (2008), „Komunista hormonalny” (Um comunista de hormónios), J.S. entrevistado por Marta Strzelecka, Gazeta Wyborcza 73/2009.

Bibliografia passiva:

A. Revistas e jornais:

BATOR, J. (2013), „W cieniu słonia” (resenha da Viagem do Elefante), Tygodnik Powszechny, 20/2013, Dod. Książki w Tygodniku.

BOBOWSKI, S. (2016), „Jezus odmitologizowany? Antyewangelia według José Saramago”, Ethos, 4/2016, Lublin.

BRZOZOWSKI, J. (1998), „Nobel dla Portugalii”, Tygodnik Powszechny, no 42, 18.10.1998.

CHROMIK, E. (2009), „Kaprawe oczy strachu” (sobre Ensaio da Cegueira), Śląsk, 9/2009.

DOMOSŁAWSKI, A. (2002), „Pepe mówi jak Papież”, Gazeta Wyborcza, 52/2002.

DRZEWUCKI, J. (2000), „Wszystkie imiona” (Todos os Nomes), Rzeczpospolita, 27/2000, E5.

DRZEWUCKI, J. (2001), „Rok śmierci Ricarda Reisa”, Rzeczpospolita, 29/2001, D3.

DRZEWUCKI, J. (2004), „Kamienna tratwa” (Jangada de Pedra), Rzeczpospolita, 91/2004, A8.

DRZEWUCKI, J. (2006), „Ja, twój sobowtór”, Twórczość, 1/26.

HUELLE, P. (2009), “Trzy miasta, trzy arcydzieła” (sobre o Ano da Morte de Ricardo Reis), Przegląd Polityczny 93/2009, Gdańsk.

GRZYMISŁAWSKI, Ł. (2005), „Dwóch to zbyt wiele” (resenha do livro Homem Duplicado), Gazeta Wyborcza, 73/2005.

JANKOWICZ, G. (2010), „Ewangelia sprzeciwu”, Tygodnik Powszechny, 26/2010, Dod. Książki w Tygodniku.

JANKOWICZ, G. (2013), „Piętno”, resenha de Caim, Tygodnik Powszechny, 49/2013, Dod. Książki w Tygodniku.

KALEWSKA, A. (1998), „Chwast historii”, Gazeta Wyborcza, 289/1998.

KALEWSKA, A. (1999), „Humanizm i ironia”, Twórczość, 1/1999.

KALEWSKA, A. (2010), „Camões, Pessoa, Saramago i inni…”, Między Oryginałem a Przekładem: Strategie wydawców, strategie pisarzy, Kraków.

MAGIEROWSKI, M. (2008), „Dobry pisarz, choć komunista”, Rzeczpospolita, 16.05.2008.

MARZEC, B. (2010), „Surowy krytyk cywilizacji”, Rzeczpospolita, 241/2010.

MILEWSKA, E. (1998), „Ensaio sobre a Cegueira – recenzja” Rzaczpospolita, 238/1998.

MILEWSKA, E. (1999), „Rok chwały José Saramago”, Wiedza i życie, 4/1999.

MIŁKOWSKI, M. (2005), „Świat ludzi potulnych” (resenha do livro Podwojenie), Tygodnik Powszechny, 29/2005.

PLUTA, M. (2001), „Ponad lśniącym morzem bieli: wokół Miasta Ślepców”, Fraza, 3/2001.

PLUTA, N. (1999), „Baltazar i Blimunda”; “Miasto ślepców” (resenhas), Znak, 12/1999.

PLUTA, N. (2000), „Wszystkie imiona” (resenha de todos os Nomes), Znak, 7/2000.

RADZISZEWSKI, S. (2015), „Lepiej nie wi(e)dzieć, czyli miasto bez imienia: José Saramago i jego apokaliptyczna wizja ludzkości”, Studia Teologiczne, Białystok, t. 33 (2015).

RODRIGUES PEREIRA, N. (2002), „Lenin Guevara I, papież resentymentu”, Fronda, no 27/28, Warszawa.

TCHÓRZEWSKI, A. (1999), „Baltazar i Blimunda – recenzja”, Magazyn Literacki, 1/1999, Warszawa.

VARGA, K. (2002), „Historia oblężenia Lizbony. Recenzja”, Gazeta Wyborcza, 62/2002, dod. Magazyn nr 11, Warszawa.

WAPIŃSKA, M. (2009), „Nieudana antyutopia noblisty” (resenha do livro Miasto białych kart), „Dziennik Gazeta Prawna”, 195/2009, A16, Warszawa.

WAPIŃSKA, M. (2010), „Od rzemieślnika do artysty” (resenha do livro O Manual da Pintura e Caligrafia), Dziennik Gazeta Prawna, 182/2010, dod. Kultura, Warszawa.

B. Revista especializada "Nowe Książki":

CHMIELEWSKA, J. (2013), „Sulejman w drodze do Wiednia”, 2/2013.

KOMOROWSKI, A. (1999), “Miasto ślepców”, 7/1999.

KOMOROWSKI, A. (2011), „Kwestia smaku”, 1/2011.

KOMOROWSKI, A. (2013), „Dzieciństwo noblisty”, 1/2013.

PIETRZAK, P. (2004), „Kamienna tratwa”, 3/2004.

PIECZARA, M. (2000), „Wszystkie imiona”, 6/2000.

PIECZARA, M. (2002), „Historia oblężenia Lizbony - recenzja”, 5/2002.

SCHEFS, M. (2005), „Sobowtóry”, 9/2005.

SCHEFS, M. (2005), „Początek i koniec ludzkości”, 1/2014.

SIKORA, A. (2010), „Biała ślepota II”, 1/2010.

ZIELIŃSKI, J. (2001), „Rok śmierci Ricardo Reisa”, 5/2001.

C. Obras académicas:

CHARCHALIS, W. (ed.) (2013), Świat powieści Saramago, Wydawnictwo UAM, Poznań.

ŁUKASZYK, E. (2005), Pokusa pustyni. Nomadyzm jako wyjście z kryzysu współczesności w pisarstwie José Saramago, Universitas, Kraków.

ŁUKASZYK, E. (2016), Imperium i nostalgia. „Styl późny” w kulturze portugalskiej, Wydawnictwo DiG, Warszawa.

MALTLUCH, E. (2009), Sobre a tradução polaca de aforismos, provérbios e expressões idiomáticas de ‘Todos os Nomes’ e de ‘Memorial do Convento de José Saramago.’ Dissertação de mestrado [não publicada], Uniwersytet Jagielloński.

ŚLÓSARSKA, J. (2016), Poetyka tektoniczna, Primum Verbum, Łódź.

Downloads

Published

2019-12-31

How to Cite

Brzozowski, Jerzy. 2019. “Presença De José Saramago Na Polónia”. Studia Iberica (Studia Iberystyczne) 18 (December):55-70. https://doi.org/10.12797/SI.18.2019.18.04.

Issue

Section

Literaturas e culturas em língua portuguesa