Wojsko jako internowanie
Formy represji w czasie stanu wojennego 1982-1983 wobec działaczy opozycji antykomunistycznej umieszczonych w wojskowych obozach specjalnych
DOI:
https://doi.org/10.12797/Sowiniec.30-31.2019-2020.53-54.3Słowa kluczowe:
martial law in Poland in the years 1981-1983, military special camps, repression of the martial law, NSZZ Solidarity, anticommunist activity, Czerwony Bór, Głogów, Gorzów Wielkopolski, Rawicz, Trzebiatów, Unieście/KoszalinAbstrakt
THE ARMY AS INTERNMENT: FORMS OF THE REPRESSION DURING THE MARTIAL LAW IN THE YEARS 1982-1983 AGAINST ACTIVISTS OF THE ANTICOMMUNIST OPPOSITION PLACED IN MILITARY SPECIAL CAMPS (PART II)
The work focuses its issues on one of the repression forms used in the martial law introduced on 13th December 1981 to pacify the society which tried to change the fossilised communist system through activity in the Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”. It was not a new solution in the Polish People’s Republic – just after the Second World War the communist authority drafted into “alternative military service” opponents of sovietisation of the country, directing them to forced labour in mines. Fearing a social rebellion before the second anniversary of the independent trade union registration, communist authorities interned in military special camps, functioning in Poland from 5 November 1982 to 3 February 1983, 1450 trade union activists and members of the political parties unaccepted by communists. 264 younger colleagues of these people were drafted into the basic military service lasting two years in three units intended for this purpose.
Bibliografia
Ciemięga K., Alumni w Wojsku Polskim w latach 1959-1980 w świetle dokumentów Głównego Zarządu Politycznego Wojska Polskiego, „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej” 2006, nr 28, s. 252–266.
Dąbrowski M., Obozy Wojskowe 1982-1983 [referat wygłoszony w dniu 12 września 2009 r. w Łodzi podczas konferencji popularno-naukowej „Niepokorni w Kamasze – kartki z kalendarza”], s. 1-2, [on-line:] http://www.darpoint.pl/pages/Biezace/Niepokornych%20w%20kamasze/Referaty/Marcin%20Dabrowski%20-%20OBOZY%20WOJSKOWE%201982-1983.doc (23 VI 2016).
Dąbrowski M., Wojskowe obozy internowania w Polsce w latach 1982-1983, [w:] Inteligentna forma internowania…, s. 64-76.
Dąbrowski M., Wojskowe obozy specjalne 1982-1983, Lublin 2013.
Dudziński W., Zabrani w kamasze, „Niedziela” 2009, nr 43 (25 X), s. 14-15.
Głębocki H., Dzieje „Solidarności” w podziemiu [1981-1989], [w:] Droga do niepodległości 1980-2005, Warszawa 2006, s. 137-273.
Góra M., Powołanie działaczy opozycji antykomunistycznej do jednostki wojskowej w Chełmnie jako forma represji okresu stanu wojennego w świetle śledztwa Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Gdańsku, [w:] Inteligentna forma internowania…, s. 120-127.
Inteligentna forma internowania. Ćwiczenia i powołania do ludowego Wojska Polskiego jako forma represji po 13 grudnia 1981 r., red. G. Majchrzak, Warszawa 2016.
Iwaneczko D., Stan wojenny, Rzeszów 2011.
Jagiełło K., Dziedzice bezprawnej wolności, Bydgoszcz–Warszawa 2007.
Nowa Huta dla Wolnej i Niepodległej, wyd. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa Kraków [po 2014].
Juliański K., Internowani w kamasze, „Tygodnik Solidarność” 2009, nr 37 (11 IX), s. 24-25.
Klementowski R., Skazani na uran. Kopalnie rudy uranu we wspomnieniach żołnierzy batalionów pracy, „Acta Universitatis Wroclaviensis. Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi” 2009, 31, s. 293-307.
Leszczyńska J., Niepokornych w kamasze, „Dziennik Łódzki” 2009, nr 225 (25 IX).
Litka P., Służba w armii jak internowanie, „Rzeczpospolita”, 5 VI 2012.
Majchrzak G., Piotrowski P., Nie wyjątek, ale norma, „Bibuła” 2014, nr 12, s. 1, 6-7.
Marecki Z., Nadzieja (nie)internowanych, „Głos Szczeciński. Dziennik Pomorza Zachodniego” 2009, nr 206 (3 IX).
Nalepa E.J., Wojskowe bataliony górnicze w Polsce w latach 1949-1959, „Przegląd Historyczny” 1994, nr 1/2, s. 123-133.
Palmowski W., Uwagi i spostrzeżenia z wizyty w wojskowym ośrodku specjalnym nr 6 w Czerwonym Borze k. Łomży, „Sowiniec” 2004, nr 25, s. 95-98.
Pawłowski P., Trzystu z Kępy Panieńskiej. Monografia wojskowego obozu internowania dla działaczy „Solidarności” na poligonie wodnym w Chełmie (5 listopada 1982 – 2 lutego1983), Koszalin 2008.
Piotrowski P., Kompanie polowe w „ludowym” Wojsku Polskim jako forma represji politycznych. Zarys problemu, „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2010, nr 32/33 (Historia i pamięć. Księga dedykowana Januszowi Kurtyce), s. 429–444.
Polak W., Obozy wojskowe i obozy pracy przymusowej, [w:] Czas ludzi niepokornych, Toruń 2003.
Poniatowski K., Moje wybory, Jasło 2012.
Ratajczak J., Małopolska „Solidarność”. 1981-1989, cz. 1, „Sowiniec” 2006, nr 29, s. 5-32.
Sawinski R., Leszczełowski J., Od nazistowskiej twierdzy do polskich koszar. Historia obiektu w Budowie koło Złocieńca, Warszawa 2008.
Skalski W.J., Służba Bezpieczeństwa wobec kierowniczych gremiów NSZZ „Solidarność” przed i po 13 grudnia 1981 r., „Sowiniec” 2006, nr 29, s. 81-94.
Sowa A.L., Historia polityczna Polski (1944-1991), Kraków 2001.
Sowa A.L., Od Drugiej do Trzeciej Rzeczpospolitej (1945-2001), Kraków 2001.
Szymaniak M., Wojskowy obóz specjalny w Chełmnie jako nieznana forma represji komunistycznych wobec podziemia solidarnościowego w stanie wojennym, [w:] Inteligentna forma internowania…, s. 128-274.
Śreniowski J., Wojskowe ośrodki internowania, „Kombatant” 2009, nr 12, s. 28-33.
Tokarska A., Wspomnienia Andrzeja Adamczyka, internowanego w Chełmnie, „Nasza Służba” 2009, nr 21 (1-15 XII).
Uroczystości w Krakowie, „Nowohucki Biuletyn Solidarności” 2009, nr 35(1055).
Wojdalski Z., Wojskowy Korpus Górniczy, „Dzieje Najnowsze” 1983, z. 3, s. 141-144.
Netografia
Bożko M., Lublin – Czerwony Bór – polski gułag’82, [on-line:] http://www.darpoint.pl/pages/wos_lublin.htm (10 I 2016).
Budowo, [on-line:] http://www.darpoint.pl/BUDOWO/wos_Budowo.htm (6 I 2016).
Inteligentna forma internowania, [w:] 13grudnia1981.pl. Portal edukacyjny IPN, https://13grudnia81.pl/.
Jaranowski L., Wojskowe obozy specjalne, http://www.darpoint.pl/pages/wos.htm.
Kopeczek J., Stalowa Wola – wspomnienia z Czerwonego Boru, [on-line:] http://www.darpoint.pl/pages/wos_stalowa.htm (10 I 2016).
List – Jan Ostroga, [on-line:] http://www.darpoint.pl/pages/wos.htm (10 I 2016).
Litka P., Służba w armii jak internowanie, [on-line:] http://www.rp.pl/artykul/10,-887004-Sluzba-w-armii-jak-internowanie.html (2 III 2015).
Obóz w Czarnem, [on-line:] http://www.darpoint.pl/CZARNE/wos_Czarne.htm (8 I 2016).
Poborowi powołani do odbycia dwuletniej zasadniczej służby wojskowej, [on-line:] http://www.13grudnia81.pl/portal/sw/import/63 (6 IV 2015).
Rawicz, [on-line:] http://www.darpoint.pl/RAWICZ/wos_Rawicz.htm (6 I 2016).
Szymaszek R., Wojskowy Obóz Specjalny – Wędrzyn, [on-line:] http://www.darpoint.pl/WEDRZYN/wos_Wedrzyn.htm (8 I 2016).
Solecki A., Dlaczego nie zostałem czerwcowym warchołem, [on-line:] http://www.darpoint.pl/BUDOWO/wos_Budowo.htm (6 I 2016).
Stowarzyszenie Osób Internowanych „Chełmniacy”, http://www.chelminiacy1982.pl/.
Trzystu z Kępy Panieńskiej (c.d.), [on-line:] http://www.darpoint.pl/CHELMNO/Chelmno_2.htm (8 I 2016).
Unieście, [on-line:] http://www.darpoint.pl/UNIESCIE/wos_Uniescie.htm (8 I 2016).
Witczak K., W 1982 zostałem powołany do jednostki wojskowej w Rawiczu, [on-line:] http://www.darpoint.pl/RAWICZ/wos_Rawicz.htm (6 I 2016).
Wspomnienie z aresztu – Zdzisław Bełczowski, [on-line:] http://www.darpoint.pl/pages/wos_belczowski_cd.htm (10 I 2016).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.