Ludobójstwo w Rwandzie i jego polityczne konsekwencje
DOI:
https://doi.org/10.12797/Poliarchia.03.2015.04.03Keywords:
Rwanda, genocide, political consequences, Hutu–Tutsi conflict, crimes against humanityAbstract
The Rwandan Genocide of 1994 and its political consequences
In April 2014, the international community commemorated the 20th Anniversary of the Genocide in Rwanda. A series of events took place in Rwanda and around the World to honour the memory of those who died in this act of ethnic violence. Dramatic events from 1994 were undoubtedly a turning point in the history of this small African country. For the last two decades, Rwanda was on the path of significant political, social and economic changes. The main aim of this article is to reconstruct the course of the Genocide and to provide a description of changes that have occurred in Rwanda during the past twenty years. The author focuses mainly on changes in the political sphere. The article presents the socio‑political structure of Rwanda until and after gaining independence. It explains how the events of 1994 shaped the current structure of the Rwandan state. The article identifies the international dimension of the effects of the Genocide – deterioration of bilateral relations with France, destabilization in the African Great Lakes region and development of international justice instruments.
References
I. Publikacje drukowane:
Literatura pomocnicza:
– monografie i opracowania:
Bar J., Afrykanistyczne badania Jana Czekanowskiego. W stulecie wyprawy, Kraków 2007.
Bar J., Po ludobójstwie. Państwo i społeczeństwo w Rwandzie 1994‑2012, Kraków 2013.
Bar J., Rwanda, Warszawa 2013.
Czapliński M., Niemiecka polityka kolonialna, Poznań 1992.
Davidson B., Społeczna i polityczna historia Afryki w XX wieku, przeł. B. Hlebowicz, Warszawa 2011.
Des Forges A., Leave None to Tell the Story. Genocide in Rwanda, New York 1999.
Genocide in Rwanda. Complicity of the Churches?, red. C. Rittner, J. K. Roth, W. Whitworth, Newark–St. Paul 2004.
Goldhagen D. J., Wiek ludobójstwa, przeł. M. Romanek, Kraków 2012.
Longman T., Christianity and Genocide in Rwanda, Cambridge 2011.
Mamdani M., When Victims Become Killers. Colonialism, Nativism, and the Genocide in Rwanda, Princeton 2001. DOI: https://doi.org/10.1515/9780691193830
Matyasik M., Domagała P., Międzynarodowe trybunały karne oraz inne instrumenty sprawiedliwości tranzytywnej, Warszawa 2012.
Melvern L., A People Betrayed. The Role of the West in Rwanda’s Genocide, London–New York
Meredith M., Historia współczesnej Afryki. Pół wieku niepodległości, przeł. S. Piłaszewicz, Warszawa 2011.
Pałyga J., Rwanda – czas apokalipsy, czas nadziei, Ząbki 1998.
Pottier J., Re‑Imagining Rwanda. Conflict, Survival and Disinformation in the Late Twentieth Century, Cambridge–New York 2002. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511491092
Prunier G., The Rwanda Crisis. History of a Genocide, London 1995.
Reginia‑Zacharski J., Rwanda. Wojna i ludobójstwo, Warszawa 2012.
Sellström T., Wohlgemuth L., The International Response to Conflict and Genocide: Lessons from the Rwanda Experience. Study 1. Historical Perspective: Some Explanatory Factors, Uppsala 1997.
Solarz M. W., Francja wobec Afryki subsaharyjskiej. Pozimnowojenne wyzwania i odpowiedzi, Warszawa 2004.
Straus S., The Order of Genocide. Race, Power, and War in Rwanda, Ithaca 2006.
Wallis A., Silent Accomplice. The Untold Story of France’s Role in the Rwandan Genocide, London 2006. DOI: https://doi.org/10.5040/9780755619047
– rozdziały w pracach zbiorowych:
Bieniek K., Never again! Problematyzacja kwestii ludobójstwa w Ruandzie w 1994 r., [w:] Krwawy cień genocydu. Interdyscyplinarne studia nad ludobójstwem, red. nauk. B. Machul‑Telus, U. Markowska‑Manista, L. M. Nijakowski, Kraków 2011.
Caplan G., Rwanda: Walking the Road the Genocide, [w:] The Media and the Rwanda Genocide, red. A. Thompson, London–Kampala–Ottawa 2007.
Des Forges A., Call to Genocide: Radio in Rwanda, 1994, [w:] The Media and the Rwanda Genocide, red. A. Thompson, London–Kampala–Ottawa 2007.
Freedman S. W., Weinstein H. M., Murphy K. L., Longman T., Teaching History in Post‑Genocide Rwanda, [w:] Remaking Rwanda. State Building and Human Rights after Mass Violence, red. S. Straus, L. Waldorf, Madison 2011.
Gemechu D. K., Konflikty etniczne w Ruandzie – przesłanki i konsekwencje w kontekście międzynarodowym, [w:] Współczesne konflikty międzynarodowe i etniczne, red. D. K. Gemechu, Olsztyn 2009.
Kłosowicz R., Państwa dysfunkcyjne w Afryce Subsaharyjskiej, [w:] Państwa dysfunkcyjne i międzynarodowe wysiłki zmierzające do ich naprawy, red. R. Kłosowicz, Kraków 2014.
Reyntjens F., Estimation du nombre de personnes tuées au Rwanda en 1994, [w:] L’Afrique des Grands Lacs. Annuaire 1996‑1997, red. S. Marysse, F. Reyntjens, Paris 1997. DOI: https://doi.org/10.3917/kart.reynt.1994.01
Rosiak A., Operacja „Turkus”, czyli blaski i cienie francuskiej misji humanitarnej w Rwandzie (VI‑VIII 1994), [w:] Czarny Ląd i świat arabski. Obrona pokoju czy interesów?, red. nauk.
B. Pączek, Gdynia 2013.
Thomson S., Reeducation for Reconciliation: Participant Observations on Ingando, [w:] Remaking Rwanda. State Building and Human Rights After Mass Violence, red. S. Straus, L. Waldorf, Madison 2011.
Waldorf L., Straus S., Seeing Like a Post‑Conflict State, [w:] Remaking Rwanda. State Building and Human Rights After Mass Violence, red. S. Straus, L. Waldorf, Madison 2011.
– artykuły w czasopismach naukowych:
Balsera M. R., Does the Human Capital Discourse Promote or Hinder the Right to Education? The Case of Girls, Orphans and Vulnerable Children in Rwanda, „Journal of International Development” 2011, vol. 23, nr 2, [online] http://dx.doi.org/10.1002/jid.1769. DOI: https://doi.org/10.1002/jid.1769
Buckley‑Zistel S., Remembering to Forget: Chosen Amnesia as a Strategy for Local Coexistence in Post‑Genocide Rwanda, „Africa: Journal of the International African Institute” 2006, vol. 76, nr 2, [online] http://dx.doi.org/10.3366/afr.2006.76.2.131. DOI: https://doi.org/10.3366/afr.2006.76.2.131
Debusscher P., Ansoms A., Gender Equality Policies in Rwanda: Public Relations or Real Transformations?, „Development & Change” 2013, vol. 44, nr 5, [online] http://dx.doi.org/10.1111/dech.12052. DOI: https://doi.org/10.1111/dech.12052
Gervais M., Human Security and Reconstruction Efforts in Rwanda: Impact on the Lives of Women, „Development in Practice” 2003, vol. 13, nr 5, [online] http://dx.doi.org/10.1080/0961452032000166474. DOI: https://doi.org/10.1080/0961452032000166474
Longman T., Church Politics and the Genocide in Rwanda, „Journal of Religion in Africa” 2001, vol. 31, nr 2. DOI: https://doi.org/10.1163/157006601X00112
McLean Hilker L., The Role of Education in Driving Conflict and Building Peace: The Case of Rwanda, „Prospects” 2011, vol. 41, nr 2, [online] http://dx.doi.org/10.1007/s11125‑011‑9193‑7. DOI: https://doi.org/10.1007/s11125-011-9193-7
Newbury C., Ethnicity and the Politics of History in Rwanda, „Africa Today” 1998, vol. 45, nr 1.
Pflanz M., Rwandan election: Doubts About the Poster Boy, „The World Today” 2010, vol. 66, nr 8/9, [online] http://dx.doi.org/10.2307/41962562.
Reyntjens F., Post‑1994 Politics in Rwanda: Problematising „Liberation” and „Democratization”, „Third World Quarterly” 2006, vol. 27, nr 6, [online] http://dx.doi.org/10.1080/01436590600842399. DOI: https://doi.org/10.1080/01436590600842399
Reyntjens F., Rwanda, Ten Years On: From Genocide to Dictatorship, „African Affairs” 2004, vol. 103, nr 411, [online] http://dx.doi.org/10.1093/afraf/adh045. DOI: https://doi.org/10.1093/afraf/adh045
Thomson S., Whispering Truth to Power: The Everyday Resistance of Rwandan Peasants to Post‑Genocide Reconciliation, „African Affairs” 2011, vol. 110, nr 440, [online] http://dx.doi.org/10.1093/afraf/adr021. DOI: https://doi.org/10.1093/afraf/adr021
Wallace C., Haerpfer C., Abbott P., Women in Rwandan Politics and Society, „International Journal of Sociology” 2008, vol. 38, nr 4, [online] http://dx.doi.org/10.2753/IJS0020‑7659380406. DOI: https://doi.org/10.2753/IJS0020-7659380406
White K., Scourge of Racism: Genocide in Rwanda, „Journal of Black Studies” 2009, vol. 39, nr 3, [online] http://dx.doi.org/10.1177/0021934706297877. DOI: https://doi.org/10.1177/0021934706297877
– artykuły prasowe:
Clarke W., Herbst J., Somalia and the Future of Humanitarian Intervention, „Foreign Affairs” 1996, vol. 75, nr 2. DOI: https://doi.org/10.2307/20047489
Hunt S., The Rise of Rwanda’s Women. Rebuilding and Reuniting a Nation, „Foreign Affairs” 2014, vol. 93, nr 3.
II. Publikacje elektroniczne:
Literatura źródłowa:
Konwencja w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa z 9 grudnia 1948 r., [online] https://www.msw.gov.pl/ftp/OCK/dokumenty_Prawo_MPH/1948_9_XII_Konwencja_zbrodni_ludobojstwa.pdf.
Przemówienie majora Stefana Stecia podczas „Rwanda Forum” w Imperial War Museum, 27 III 2004, [online] http://archive.iwm.org.uk/upload/package/33/rwanda/pdf/Stefan_Stec.pdf.
Literatura pomocnicza:
– monografie i opracowania:
Benda R. M., The Test of Faith: Christians and Muslims in the Rwandan Genocide, A thesis submitted to the University of Manchester for the degree of Doctor of Philosophy in the Faculty of Humanities, [online] https://www.escholar.manchester.ac.uk/uk‑ac‑man‑scw: 189285.
Doughty K., Ntambara D. M., Resistance and Protection: Muslim Community Actions During the Rwandan Genocide, Collaborative Learning Projects, Steps Toward Conflict Prevention project. Case Study, Cambridge 2005, [online] http://www.cdacollaborative.org/media/88174/STEPS‑Resistance‑and‑Protection‑Muslim‑Community‑Actions‑During‑the‑Rwandan‑Genocide.pdf.
Justice Compromised. The Legacy of Rwanda’s Community‑Based Gacaca Courts, raport Human Rights Watch, [online] http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/rwanda0511webwcover.pdf.
Klüsener R., Muslime in Ruanda – Von Marginalisierung zu Integration, Institut für Ethnologie und Afrikastudien, Johannes Gutenberg‑Universität, Mainz 2006, Working Papers Nr 74, [online] http://www.ifeas.uni‑mainz.de/Dateien/AP74.pdf.
Law and Reality. Progress in Judicial Reform in Rwanda, raport Human Rights Watch, [online] http://www.hrw.org/sites/default/files/reports/rwanda0708webwcover.pdf.
– rozdziały w pracach zbiorowych:
Spychalska A., Obowiązek zapobiegania zbrodni ludobójstwa – regulacje prawne a praktyka, [w:] Współczesne koncepcje ochrony wolności i praw podstawowych, red. A. Bator [i in.], Wrocław 2013, strona internetowa Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego, [online] http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/43838/012.pdf.
– artykuły prasowe:
05.11 – France/Rwanda – Agathe Habyarimana Appeals New Refusal Of Residence Permit, Hirondelle News Agency. International Justice Reporting, 27 V 2011, [online] http://www.hirondellenews.com/ictr‑rwanda/410‑rwanda‑other‑countries/25167‑en‑en‑270511‑francerwanda‑agathe‑habyarimana‑appeals‑new‑refusal‑of‑residence‑permit1421814218.
Francja wycofała się z obchodów 20. rocznicy ludobójstwa w Rwandzie, [online] http://stooq.pl/n/?f=870888.
Popławski B., 20. rocznica ludobójstwa w Rwandzie, [online] http://afryka.org/afryka/20‑‑rocznica‑ludobojstwa‑w‑rwandzie, news.
Strony internetowe:
Strona internetowa Międzynarodowego Trybunału Karnego dla Rwandy, [online] http://www.unictr.org/en/cases/key‑figures‑case.
Strona internetowa Organizacji Narodów Zjednoczonych, [online] http://www.un.org.
Strona internetowa Ośrodka Informacji ONZ w Warszawie, [online] http://www.unic.un.org.pl/prawa_czlowieka/mntrybunaly_adhoc.php.
Strona internetowa RwandaFile, [online] http://www.rwandafile.com.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
