Zagadnienia ustrojowe w myśli politycznej Jana Bobrzyńskiego
DOI:
https://doi.org/10.12797/Poliarchia.03.2015.04.05Keywords:
Bobrzyński, interwar period, constitution, conservatism, fascismAbstract
Political system issues in the political thought of Jan Bobrzyński
The article elaborates on political thought of Jan Bobrzyński (1882‑1951), the Polish conservative politician, journalist, writer and philosopher. The paper is divided into three main sections. The first chapter provides biographical information. The second chapter describes the development of Bobrzyński’s ideas in the period of 1925‑1929. The third is devoted to the 1930s. One of the crucial themes of Bobrzyński’s journalism was a critique of democracy. In the 1920s, he became disappointed with an unstable parliament and supported the idea of a strong head of state. To a large extent, it was a result of his fascination with fascism. Bobrzyński was also involved in organising the Polish monarchist movement. He was promoting his ideas especially through his monthly magazine, „Nasza Przyszłość”. Moreover, his views on the political system can be gauged from the two projects of the Polish constitution he has published. The article shows how various views can be combined within the political views of one philosopher.
References
I. Publikacje drukowane:
Literatura pomocnicza:
– monografie i opracowania:
Bartyzel J., Konserwatyzm bez kompromisu. Studium z dziejów zachowawczej myśli politycznej w Polsce w XX wieku, Toruń 2002.
Gałka B., Konserwatyści w Polsce lat 1935‑1939, Toruń 2013.
Ludwikowski R. R., Szkice na temat galicyjskich ruchów i myśli politycznej (1848‑1892), Warszawa–Kraków 1980.
Macała J., Polska katolicka w myśli politycznej II RP, Toruń 2005.
Majchrowski J. M., Ugrupowania monarchistyczne w latach Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1988.
Marszał M., Włoski faszyzm w polskiej myśli politycznej i prawnej 1922‑1939, Wrocław 2007.
Mich W. Między integryzmem a liberalizmem. Polscy konserwatyści wobec kapitalizmu, Lublin 1996.
Mich W., Publicystyka polityczna „Naszej Przyszłości” 1930‑1939, Lublin 2009.
Mich W., Role i metody. Ruch konserwatywny w II Rzeczypospolitej o swych zadaniach i sposobach ich realizacji, Lublin 2010.
Paczos S., Państwo i naród w myśli politycznej polskich konserwatystów do 1939 roku, Kraków 2009.
Rudnicki S., Działalność polityczna polskich konserwatystów 1918‑1926, Wrocław 1981.
Sikorski T., „W kręgu państwa i władzy”. Koncepcje ustroju politycznego polskich konserwatystów (1926‑1939), Toruń 2007.
Szlachta B., Polscy konserwatyści wobec ustroju politycznego do 1939 roku, Kraków 2000.
Szlachta B., Szkice o konserwatyzmie, Kraków 2008.
Władyka W., Działalność polityczna polskich stronnictw konserwatywnych w latach 1926‑1935, Wrocław 1977.
– rozdziały w pracach zbiorowych:
Bartyzel J., Rzeczpospolita, [w:] J. Bartyzel, B. Szlachta, A. Wielomski, Encyklopedia polityczna, t. 1: Myśl polityczna – główne pojęcia, doktryny i formy ustroju, Radom 2007.
Drzonek M., Polityka i religia – kilka uwag o wzajemnych relacjach, [w:] Religia jako źródło inspiracji w polskiej myśli politycznej XIX‑XXI wieku, red. T. Sikorski, A. Wątor, Szczecin 2007.
Galos A., Konserwatyści polscy w XIX w. a państwo, [w:] Państwo w polskiej myśli politycznej, red. J. S. Miś, Wrocław 1988.
Kawalec J., Koncepcja obiektywizmu gospodarczego Jana Bobrzyńskiego jako próba skonstruowania racjonalnego modelu życia gospodarczego i społecznego, [w:] Kultura – społeczeństwo, red. T. Drewniak, Nysa 2009.
Klejdysz N., Solidaryzm w nauce społecznej Kościoła, [w:] Religia jako źródło inspiracji w polskiej myśli politycznej XIX‑XXI wieku, red. T. Sikorski, A. Wątor, Szczecin 2007.
Król M., Przedmowa, [w:] Stańczycy. Antologia myśli społecznej i politycznej konserwatystów krakowskich, oprac. M. Król, Warszawa 1982.
Mich W., Kościół i religia katolicka w myśli politycznej polskiego ruchu konserwatywnego 1918‑1939, [w:] Religia i Kościół rzymskokatolicki w polskiej myśli politycznej 1919‑1993, red. J. Jachymek, Lublin 1995.
Mich W., Polski ruch konserwatywny a przemiany kultury politycznej (1918‑1939), [w:] Tradycje i współczesność kultury politycznej w Polsce (1918‑1990), red. E. Olszewski, Lublin 1991.
Paczos S., Konserwatywne koncepcje państwa i narodu, [w:] Polskie niepodległości. Wizje państwa i społeczeństwa w okresach przełomów 1918‑1945‑1989, red. J. Faryś, T. Sikorski, P. Słowiński, Gorzów Wielkopolski 2009.
Paczos S., Między demokracją a dyktaturą. Nierozwiązany dylemat czy koncepcja ustrojowa polskich konserwatystów, [w:] Silna demokracja w silnym państwie. Koncepcje reformy ustroju politycznego państwa w publicystyce politycznej XX wieku, red. J. Faryś, T. Sikorski, P. Słowiński, Gorzów Wielkopolski 2007.
Pawlak M., Demokracja jako zniewolenie. Hipertrofia idei demokratycznej według Jana Bobrzyńskiego, [w:] Politikon II. Państwo: emancypacyjne/opresyjne, red. M. Kaleta, M. Podniesiński, Kraków 2011.
Prętki K., Kształtowanie się koncepcji obowiązkowego ubezpieczenia na wypadek choroby u progu II Rzeczypospolitej do 1920 roku, [w:] Polskie niepodległości. Wizje państwa i społeczeństwa w okresach przełomów 1918‑1945‑1989,
red. J. Faryś, T. Sikorski, P. Słowiński, Gorzów Wielkopolski 2009.
Radomski G., Recepcja korporacjonizmu w myśli politycznej obozu narodowego w XX wieku, [w:] Silna demokracja w silnym państwie. Koncepcje reformy ustroju politycznego państwa w publicystyce politycznej XX wieku, red. J. Faryś, T. Sikorski, P. Słowiński, Gorzów Wielkopolski 2007.
Sikorski T., Zorganizowana elita przeciwko barbarzyńskim masom. Elitaryzm jako czynnik determinujący naprawę ustroju politycznego w publicystyce konserwatystów (1918‑1939), [w:] Silna demokracja w silnym państwie. Koncepcje reformy ustroju politycznego państwa w publicystyce politycznej XX wieku, red. J. Faryś, T. Sikorski, P. Słowiński, Gorzów Wielkopolski 2007.
Szlachta B., Wstęp – Porządek i wolność, [w:] Państwo i prawo w polskiej myśli konserwatywnej do 1939 roku. Antologia myśli prawnoustrojowej konserwatystów polskich, oprac. B. Szlachta, Warszawa 2002.
Trzeciakowski L., Idea państwa w historiografii polskiej XIX w. na przykładzie Joachima Lelewela, Michała Bobrzyńskiego i Bolesława Limanowskiego, [w:] Państwo w polskiej myśli politycznej, red. J. S. Miś, Wrocław 1988.
– artykuły w czasopismach naukowych: Bartyzel J., „Nasza Przyszłość” wobec idei monarchistycznej: problem władzy suwerennej w koncepcjach ustrojowych Jana Bobrzyńskiego, „Studia Historyczne” R. 30, 1987, nr 3.
Gałka B., Przyczynek do źródeł ideologii konserwatywnej w Polsce lat 1918‑1939, „Dzieje Najnowsze” 1998, t. 30, nr 1.
Jaskólski M., Religia i Kościół w programach politycznych lewicy, centrum i prawicy w II Rzeczypospolitej, „Studia Religiologica” 1984, nr 12.
Kozub‑Ciembroniewicz W., Problematyka faszyzmu w międzywojennej Encyklopedii nauk politycznych, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Studia nad faszyzmem i zbrodniami hitlerowskimi” 2003, t. 26.
Ludwikowski R. R., „Socjalistyczne niebezpieczeństwo” – przyczyna kompromisu w kwestii włościańskiej. Z rozważań nad ideologią polskiego konserwatyzmu okresu międzypowstaniowego, „Studia Historyczne” 1976, t. 19, nr 1.
Marszał M., Polskie elity wobec włoskiego faszyzmu 1922‑1939, „Annales Universitatis Mariae Curie‑Skłodowska. Sectio G, Ius” 2011, vol. 58, nr 1.
Mich W., Koncepcja bloku państw środkowowschodniej Europy w publicystyce „Naszej Przyszłości” (1930‑1939), „Annales Universitatis Mariae Curie‑Skłodowska. Sectio K. Politologia” 2008, vol. 15, nr 1.
Mich W., Rodzina w myśli politycznej polskich konserwatystów (1918‑1939), „Annales Universitatis Mariae Curie‑Skłodowska. Sectio K. Politologia” 1998, vol. 5.
Mich W., Własność prywatna w myśli politycznej polskiego ruchu konserwatywnego, „Annales Universitatis Mariae Curie‑Skłodowska. Sectio K. Politologia” 1996, vol. 1‑2.
Paczos S., Jan Bobrzyński o konserwatystach i sanacji, „Czasopismo Prawno‑Historyczne” 2006, t. 58, nr 1.
Rysiewicz M., Demokracja i dyktatura w prawno‑państwowym namyśle Konstantego Grzybowskiego. Przypadek refleksji antydogmatycznej, „Politeja” 2010, nr 2.
Sarnecki P., Myśl konstytucyjna Konstantego Grzybowskiego, „Czasopismo Prawno‑Historyczne” 1996, t. 48, nr 1/2.
Stoczewska B., Polska myśl konserwatywna okresu międzywojennego wobec kwestii ukraińskiej, „Politeja” 2010, nr 2.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
