Prawne i organizacyjne uwarunkowania systemu odpowiedzialności członków korpusu służby cywilnej w Polsce
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.13.2016.43.13Keywords:
civil service, disciplinary liability, criminal responsibility, financial liability, responsibility for a breach of public finance discipline, material liabilityAbstract
Legal and organizational conditions of a system of liability of members of the civil service in Poland
The main aim of this article is to present and discuss the fundamental aspects of selected types of liability of the civil service members. Responsibility, as a rule, consists of the use of punitive sanctions i.e. the penalties for violation of: the rules laid down in specific obligation‑imposing laws and regulations, the principles of community life (especially in the context of vague quantifiers like sufficiently good repute) and rules of conduct defined by the concept of dignity of the office. There is no doubt that the possibility of responsibility reflects on the performance of the civil servants. Legal regulations concerning various types of liability are therefore primarily aimed at taking care of the public interest and realization of tasks of the State in accordance with applicable laws. Under the current legal regime governing the sphere of responsibility of the members of the civil service, responsibility/liability can be divided into the following types: disciplinary, criminal, material and financial for a blatant violation of the law or a breach of public finance discipline.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Źródła
Google Scholar
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej z dnia 12 września 2002 r., sygn. DF/GKO/Odw.‑110/143/2002, opublikowane w LEX 79994.
Google Scholar
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej z dnia 29 listopada 2007 r., sygn. DF/GKO‑4900‑64/68/07/2818, „Biuletyn orzecznictwa w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych” 2008, nr 2.
Google Scholar
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej z dnia 3 czerwca 2002 r., sygn. DF/GKO/Odw.‑188/278/2001, opublikowane w LEX 80026.
Google Scholar
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2003 r., sygn. WK 3/03, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Karna i Wojskowa” 2003, z. 5‑6, poz. 53.
Google Scholar
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2009 r. w sprawie postępowania wyjaśniającego i postępowania dyscyplinarnego w służbie cywilnej, Dz.U. 2009, nr 60, poz. 493.
Google Scholar
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2009 r. w sprawie wynagrodzenia członków Wyższej Komisji Dyscyplinarnej Służby Cywilnej, komisji dyscyplinarnych oraz rzeczników dyscyplinarnych i ich zastępców, Dz.U. 2009, nr 60, poz. 492.
Google Scholar
Sposób prowadzenia postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego w służbie cywilnej. Poradnik, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, listopad 2011.
Google Scholar
Sprawozdanie Szefa Służby Cywilnej o stanie służby cywilnej i realizacji zadań tej służby w 2009 roku, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, marzec 2010.
Google Scholar
Sprawozdanie Szefa Służby Cywilnej o stanie służby cywilnej i realizacji zadań tej służby w 2010 roku, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, marzec 2011.
Google Scholar
Sprawozdanie Szefa Służby Cywilnej o stanie służby cywilnej i realizacji zadań tej służby w 2011 roku, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, marzec 2012.
Google Scholar
Sprawozdanie Szefa Służby Cywilnej o stanie służby cywilnej i realizacji zadań tej służby w 2012 roku, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, marzec 2013.
Google Scholar
Sprawozdanie Szefa Służby Cywilnej o stanie służby cywilnej i realizacji zadań tej służby w 2013 roku, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, marzec 2014.
Google Scholar
Sprawozdanie Szefa Służby Cywilnej o stanie służby cywilnej i realizacji zadań tej służby w 2014 roku. Załącznik nr 9, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, marzec 2015.
Google Scholar
Uchwała pełnego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 29 grudnia 1975 r., V PZP 13/75 – wytyczne wymiaru sprawiedliwości i praktyki sądowej w przedmiocie materialnej odpowiedzialności pracowników, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Cywilna/Pracy” 1976, z. 2, poz. 19.
Google Scholar
Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, Dz.U. 2007, nr 50, poz. 331, z późn. zm. Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, Dz.U. 2013, nr 168.
Google Scholar
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U. 1964, nr 43, poz. 296, z późn. zm. Ustawa z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze, Dz.U. 2008, nr 7, poz. 39, z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa, Dz.U. 2011, nr 34, poz. 173.
Google Scholar
Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej, Dz.U. 2014, poz. 1111, z późn. zm. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz.U. 1964, nr 16, poz. 93.
Google Scholar
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, Dz.U. 1974, nr 24, poz. 141, z późn. zm. Ustawa z dnia 26 listopada 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy o Policji, Dz.U. 2011, nr 240, poz. 1602.
Google Scholar
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. 2009, nr 157, poz. 1240.
Google Scholar
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, Dz.U. 2005, nr 8, poz. 60, z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz.U. 2002, nr 153, poz. 1270, z późn. zm.
Google Scholar
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, Dz.U. 2010, nr 182, poz. 1228.
Google Scholar
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553, z późn. zm.
Google Scholar
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 stycznia 2003 r., sygn. III SA 417/01.
Google Scholar
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. III ZPo 5/12.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 5 listopada 1997 r., sygn. V KKN 105/97, „Orzecznictwo Izby Karnej i Wojskowej Sądu Najwyższego” 1998, z. 1‑2, poz. 7.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Wojskowa z dnia 8 listopada 1974 r., sygn. Rw 522/74, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Wydawnictwo Prokuratury Generalnej” 1975, z. 2, poz. 20.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z 29 lutego 1984 r., sygn. RW 53/84, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Izba Karna i Wojskowa” 1984, z. 9‑10, poz. 94.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 1972 r., sygn. II KR 4/71, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Wydawnictwo Prokuratury Generalnej” 1972, z. 2, poz. 156.
Google Scholar
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia z 17 września 1974 r., sygn. IV KR 191/74, „Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Wydawnictwo Prokuratury Generalnej” 1975, nr 2, poz. 22.
Google Scholar
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 czerwca 2010 r., sygn. SK 52/08, Dz.U. 2010, nr 117, poz. 790, „Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Zbiór Urzędowy”, nr 5/A/2010.
Google Scholar
Zarządzenie Nr 70 Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej, M.P. 2011, nr 93, poz. 953.
Google Scholar
Zbiorcze sprawozdanie Głównej Komisji Orzekającej za 2012 r., [online] http://www.mf.gov.pl/documents/764034/1396184/sprawozdanie_GKO_2012.pdf.
Google Scholar
Literatura
Google Scholar
Adamczyk A., Zakres przedmiotowy odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa, [online] http://m.ksiegarnia.lexisnexis.pl/gfx/lexisnexis/userfiles/files/zakres_przedmiotowy_odpowiedzialnosci_majatkowej_funkcjonariuszy_publicznych_za_razace_naruszenie_prawa.pdf.
Google Scholar
Bagińska E., Odpowiedzialność funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa w świetle projektu ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa, „Zeszyty Prawnicze” 2009, nr 1.
Google Scholar
Dąbrowski S., Opinia Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 9 grudnia 2008 r. w przedmiocie poselskiego projektu ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa, druk nr 1407, Warszawa, 10 XII 2008, [online] http://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/0/CC5A629F35ED310CC12575270043F51D/$file/1407‑001.pdf.
Google Scholar
Drobny W., Mazuryk M., Zuzankiewicz P., Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, Warszawa 2012.
Google Scholar
Garlicki S., Piekarski M., Stelmachowski A., Odpowiedzialność cywilna za niedobory (manka), Warszawa 1962.
Google Scholar
Gubała M., Paszka Ł., O niektórych proceduralnych aspektach odpowiedzialności dyscyplinarnej w służbie cywilnej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2012, nr 12.
Google Scholar
Hajdys D., Naruszenie dyscypliny finansów publicznych jako przejaw patologii w finansach publicznych, [w:] Patologie w administracji publicznej, red. P. Suwaj, D. Kijowski, Warszawa 2009.
Google Scholar
Itrich‑Drabarek J., Uwarunkowania, standardy i kierunki zmian funkcjonowania służby cywilnej w Polsce na tle europejskim, Warszawa 2010.
Google Scholar
Jachimowicz M., Charakterystyka ustawy z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy o Policji, [online] http://pila.szkolapolicji.gov.pl/joomla/images/Zamowienia/Kwartalnik/Nr6‑7/kk.pdf.
Google Scholar
Jagielski J., Rączka K., Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, Warszawa 2010.
Google Scholar
Jędruszuk Ł., Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa – analiza praktyczna, „Temidium” 2011, nr 2.
Google Scholar
Kasznica S., Polskie prawo administracyjne. Pojęcia i instytucje zasadnicze, Poznań 1947.
Google Scholar
Kodeks pracy. Komentarz, red. W. Muszalski, Warszawa 2013.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, 2 IV 1997, Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.
Google Scholar
Kosikowski C., Dyscyplina finansów publicznych oraz odpowiedzialność za jej naruszenie, [w:] Finanse publiczne i prawo finansowe, red. tenże, E. Ruśkowski, Warszawa 2007.
Google Scholar
Kosikowski C., Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz i przepisy, Warszawa 2000.
Google Scholar
Kosikowski C., Szpringer Z., Finanse publiczne. Komentarz do ustawy z dnia 26 listopada 1998 r., Zielona Góra 2000.
Google Scholar
Kościńska‑Paszkowska A., Bolek T., Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych – zmiana ustawy, „Kontrola Państwowa” 2012, nr 2.
Google Scholar
Krajowa Izba Gospodarcza, Zasady odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych, Warszawa, 30 XI 2010, [online] http://www.kig.pl/informacje‑prasowe/2210‑zasady‑odpowiedzialnosci‑funkcjonariuszy‑publiczny.html.
Google Scholar
Kulesza M., Opinia odnośnie do poselskiego projektu ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za naruszenie prawa i o zmianie innych ustaw, druk sejmowy nr 3484, Warszawa, 31 XII 2004, [online] http://orka.sejm.gov.pl/proc4.nsf/opisy/3484.htm.
Google Scholar
Lachowski J., Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego, [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. 2: Komentarz art. 222‑316, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2013.
Google Scholar
Lipiec‑Warzecha L., Czy zawsze naruszenie dyscypliny finansowej jest szkodliwe dla finansów publicznych, [online] http://finansepubliczne.bdo.pl/component/content/article/163.pdf.
Google Scholar
Lipiec‑Warzecha L., Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, Warszawa 2012.
Google Scholar
Lipiec‑Warzecha L., Zakaz pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi – uwagi de lege lata, [w:] Problemy stanowienia i stosowania prawa finansowego w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Materiały z konferencji naukowej w Grodnie w dniach 16‑17 września 2006, Grodno 2006.
Google Scholar
Lipiec‑Warzecha L., Zakres odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, [online] http://finansepubliczne.bdo.pl/component/content/article/163.pdf.
Google Scholar
Łętowska E., Odpowiedzialność odszkodowawcza administracji, [w:] System prawa administracyjnego, t. 3, red. T. Rabska, J. Łętowski, Wrocław 1978.
Google Scholar
Mroczka K., Wpływ polityki zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej na funkcjonowanie państwa, Warszawa 2015.
Google Scholar
Muszalski W., Odpowiedzialność materialna pracowników, [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. tenże, Warszawa 2013.
Google Scholar
Poradnik antykorupcyjny dla urzędników, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Warszawa 2011.
Google Scholar
Putalski W., Odpowiedzialność materialna pracowników, Gdańsk 1999.
Google Scholar
Putalski W., Pracownicza odpowiedzialność odszkodowawcza. Praktyczny komentarz dla pracodawców, Warszawa 2006.
Google Scholar
Rakoczy B., Matan A., Komentarz do art. 6, [w:] Odpowiedzialność majątkowa funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa. Komentarz, red. A. Bielska‑Brodziak, Warszawa 2011.
Google Scholar
Rakoczy B., Ustawa o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych. Komentarz, Warszawa 2012.
Google Scholar
Rydlewski G., Służba cywilna w Polsce. Przegląd rozwiązań na tle doświadczeń innych państw i podstawowe akty prawne, Warszawa 2001.
Google Scholar
Satko J., Glosa do wyroku SN z dnia 5 listopada 1997 r., V KKN 105/97. Teza nr 1, 14800/1, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1998, z. 6, poz. 117.
Google Scholar
Służba cywilna w Polsce 1922‑2012. Ciągłość i zmiany w aktach prawnych, oprac. J. Itrich‑Drabarek, A. Filak, K. Mroczka, Warszawa 2012.
Google Scholar
Stelmach‑Młynarska A., Rażące naruszenie prawa jako przesłanka odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych, „Monitor Ubezpieczeniowy” 2012, nr 49, [online] http://rzu.gov.pl/publikacje/artykuly‑pracownikow‑i‑wspolpracownikow/Anna_Stalmach_Mlynarska___Razace_naruszenie_prawa_jako_przeslanka_odpowiedzialnosci_majatkowej_funkcjonariuszy_publiczny__21009.
Google Scholar
Suwaj P., Konflikt interesów w administracji publicznej, Warszawa 2009.
Google Scholar
System odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Analiza funkcjonowania i propozycje zmian, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa, 19 III 2010.
Google Scholar
Szarek R., Czy odpowiedzialność majątkowa urzędników powinna mieć nowe uregulowanie prawne?, „Samorząd Terytorialny” 2010, nr 3.
Google Scholar
Szczepaniak R., Odpowiedzialność majątkowa urzędników – czy niezbędna jest nowa regulacja prawna?, „Finanse Komunalne” 2009, nr 5.
Google Scholar
Ślifirczyk M., O projekcie ustawy o szczególnych zasadach odpowiedzialności funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa, „Zeszyty Prawnicze” 2009, nr 1.
Google Scholar
Śmigielska E., Reforma systemu wynagradzania w korpusie służby cywilnej, „Zarządzanie Publiczne” 2010, nr 3(11).
Google Scholar
Ura E., Odpowiedzialność prawna służby publicznej w administracji rządowej i samorządu terytorialnego, [w:] Służba publiczna. Stan obecny i oczekiwania, red. M. Stec, S. Płażek, Warszawa 2013.
Google Scholar
Warkałło W., Odpowiedzialność odszkodowawcza. Funkcje, rodzaje, granice, Warszawa 1972.
Google Scholar
Wincenciak M., Sankcje w prawie administracyjnym i procedura ich wymierzania, Warszawa 2008.
Google Scholar
Zieliński Z., Kierunki zmian systemu zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej, „Zarządzanie Zasobami Ludzkimi” 2010, nr 6.
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
