Konkordat polski z 1925. Geneza – postanowienia – wykonanie

Authors

  • Krzysztof Krasowski Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.29.23

Keywords:

Polish concordat, state-Church relations, land reform, Stanisław Grabski

Abstract

Concordat of Poland of 1925

The author reconstructs the historical events and circumstances that had eventually led to the establishment of the Polish concordat of 1925. The article presents the outline of the situation of the Polish Catholic Church after Poland’s reappearance among the independent European nations against the backdrop of the most pressing political and social issues, such as the controversy surrounding the projected land reform. One can also find the analysis of the major political, ecclesiastical and scholarly figures involved in drafting and enacting into law of the concordat, as well as its fate until its abolishment by the communist government in 1945.

Downloads

Download data is not yet available.

PlumX Metrics of this article

Author Biography

Krzysztof Krasowski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Profesor tytularny nauk prawnych, specjalista w zakresie historii państwa i prawa, prawa wyznaniowego oraz historii nauki prawa. W 1978 r. ukończył studia na Wydziale Filozoficzno‑Historycznym, a w 1979 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Od 2008 r. prorektor UAM, kieruje Katedrą Historii Ustroju Państwa Wydziału Prawa i Administracji. Członek kolegium redakcyjnego „Czasopisma Prawno‑Historycznego”, rady naukowej „Przeglądu Prawa Wyznaniowego”, członek Polskiego Towarzystwa Prawa Wyznaniowego. Opublikował szereg artykułów oraz książek z zakresu historii i prawa wyznaniowego, wśród nich: Związki wyznaniowe w II Rzeczypospolitej. Studium historycznoprawne (Warszawa–Poznań 1988); Episkopat katolicki w II Rzeczypospolitej. Myśl o ustroju państwa – postulaty – realizacja (Warszawa–Poznań 1992); Państwo a Kościół katolicki w Polsce 1945‑1955 (Poznań 1997). Jest też autorem słownika Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny (Poznań 1996).

References

Źródła archiwalne:
Google Scholar

Archiwum Akt Nowych
Google Scholar

Krajowa Rada Narodowa, 34; 547.
Google Scholar

Ministerstwo Administracji Publicznej, 960; 990.
Google Scholar

Ministerstwo Informacji i Propagandy, 764.
Google Scholar

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, 910.
Google Scholar

Ministerstwo Spraw Zagranicznych, 2839; 2840.
Google Scholar

Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, 367; 411; 423.
Google Scholar

Prezydium Rady Ministrów, 23155.
Google Scholar

Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
Google Scholar

Acta Hlondiana, IV/12; VI/16; VI/25.
Google Scholar

Zespół: Archiwum Prymasa Polski, 104; 100; 112; 135.
Google Scholar

Archiwum Instytutu Hoovera na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii Zespół akt Ambasady RP przy Watykanie, mikrofilmy nr 19 i 23.
Google Scholar

Instytut Polski i Muzeum im. generała Sikorskiego w Londynie Zespół akt Ambasady RP przy Watykanie, A.44.122/1; A.44.122/33, l. dz. 122/SA/5; l. dz. 122/SA/110.
Google Scholar

Literatura:
Google Scholar

Czy obowiązuje konkordat między Rzecząpospolitą Polską a Stolicą Apostolską, ,,Demokratyczny Przegląd Prawniczy” 1945, nr 1.
Google Scholar

Grabski S., Pamiętniki, wstęp. W. Stankiewicz, t. 2, Warszawa 1989.
Google Scholar

Krasowski K., Biskupi katoliccy II Rzeczypospolitej. Słownik biograficzny, Poznań 1996.
Google Scholar

Krasowski K., Episkopat katolicki w II Rzeczypospolitej. Myśl o ustroju państwa – postulaty – realizacja, Warszawa–Poznań 1992.
Google Scholar

Krasowski K., Jak Stanisław Grabski zawierał konkordat ze Stolicą Apostolską, [w:] Studia z historii ustroju i prawa. Księga dedykowana Profesorowi Jerzemu Walachowiczowi, red. H. Olszewski, Poznań 2002, Prace Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, t. 7.
Google Scholar

Krasowski K., Między Warszawą a Watykanem. Episkopat Polski wobec rządu i Stolicy Apostolskiej
Google Scholar

‑1939, [w:] Szkice z dziejów papiestwa, t. 1, red. nauk. I. Koberdowa, J. Tazbir, Warszawa 1989.
Google Scholar

Krasowski K., Państwo a Kościół katolicki w Polsce 1945‑1955, Poznań 1997, Studia i Monografie / Wyższa Szkoła Zarządzania i Bankowości w Poznaniu, nr 1.
Google Scholar

Krasowski K., Stosunki polsko‑watykańskie po II wojnie światowej (1945‑1989), „Znaki Czasu.
Google Scholar

Kwartalnik Polskiego Ośrodka Myśli Soborowej w Rzymie” 1990, nr 20.
Google Scholar

Krasowski K., Związki wyznaniowe w II Rzeczypospolitej. Studium historycznoprawne, Warszawa–Poznań 1988.
Google Scholar

,,Kronika Diecezji Włocławskiej” 1946, nr 7/8.
Google Scholar

Kumor B., Granice metropolii i diecezji polskich (968‑1939), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 1968‑1973, t. 18‑24. DOI: https://doi.org/10.31743/abmk.6967
Google Scholar

Projekty konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, cz. 1, Warszawa 1920.
Google Scholar

Raina P., Stefan Kardynał Wyszyński Prymas Polski, Londyn 1988.
Google Scholar

Rataj M., Pamiętniki, oprac. red. J. Dębski, Warszawa 1965.
Google Scholar

Sawicki J., Studia nad położeniem prawnym mniejszości religijnych w państwie polskim, Warszawa 1937.
Google Scholar

Skubiszewski K., Konkordat z 10 lutego 1925 r. Zagadnienia prawnomiędzynarodowe, [w:] Kościół w II Rzeczypospolitej, red. Z. Zieliński, S. Wilk, Lublin 1981, Rozprawy Wydziału Teologiczno‑Kanonicznego / Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 48. Szwarcenberg‑Czerny
Google Scholar

K., Problem polskiego konkordatu, Warszawa 1948, Rozprawy „Przeglądu Powszechnego”, nr 1.
Google Scholar

Urban J., Konkordat czy rozdział?, „Przegląd Powszechny” 1918, R. 35, t. 139/140.
Google Scholar

Urban J., Wytyczne ustroju Polski, „Przegląd Powszechny” 1919, R. 36, t. 141/142.
Google Scholar

Waszkiewicz Z., Przyczyny zerwania konkordatu między Polską a Watykanem w 1945 r. (w świetle współczesnej literatury polskiej), „Zeszyty Naukowe UMK. Nauki Humanistyczno‑Społeczne.
Google Scholar

Nauki Polityczne” 1969, t. 3, z. 36.
Google Scholar

Wilk S., Episkopat Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918‑1939, Warszawa 1992.
Google Scholar

Wisłocki J., Konkordat polski z 1925 r., Poznań 1977, Seria Prawo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, nr 87.
Google Scholar

Wisłocki J., Uposażenie Kościoła i duchowieństwa katolickiego w Polsce 1918‑1939, Poznań 1981, Seria Prawo / Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, nr 103.
Google Scholar

Żongołłowicz B., Dzienniki 1930‑1936, oprac. D. Zamojska, Warszawa 2004, Bibliotheca Europae Orientalis. Fontes.
Google Scholar

Published

2014-05-01

How to Cite

Krasowski, Krzysztof. 2014. “Konkordat Polski Z 1925. Geneza – Postanowienia – Wykonanie”. Politeja 11 (3 (29):283-313. https://doi.org/10.12797/Politeja.11.2014.29.23.

Issue

Section

From concordat 1925 to concordat 1993