Symbioza polityki z estetyką
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.21.2024.90.02Keywords:
aesthetics of politics, semantics of politics, perception of political phenomena, imagination, political axiologyAbstract
SYMBIOTIC RELATIONS BETWEEN POLITICS AND AESTHETICS
The paper is an extension of the thesis on the essential relationships between the spaces of meanings determined by the conceptualisations of politics and aesthetics at the level of language and perception. Discovering these relations is the basis for building a research project in the form of semantics of political phenomena understood as a research project in the field of political theory. Politics in the proposed model is conditioned by the structure of the social cultural space shaped by the feedback loops between language, imagination and perception that determine political behaviour. At the level of meta analysis, the above model fits in with the results of empirical research and theoretical approaches to cognitive processes in cognitive sciences, in which perception is the basis for higher cognitive levels, including political thinking and political axiology.
Downloads
References
Anderson B., Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, przeł. S. Amsterdamski, Kraków–Warszawa 1997.
Ankersmit F.R., Aesthetic Politics: Political Philosophy Beyond Fact and Value, Stanford 1996.
Arendt H., Kondycja ludzka, przeł. A. Łagodzka, Warszawa 2000.
Arendt H., O przemocy. Nieposłuszeństwo obywatelskie, przeł. A. Łagodzka, W. Madej, Warszawa 1999.
Arendt H., O rewolucji, przeł. M. Godyń, Warszawa 2003.
Arendt H., Wykłady o filozofii politycznej Kanta, przeł. R. Kuczyński, M. Moskalewicz, Warszawa 2012.
Arnheim R., Myślenie wzrokowe, przeł. M. Chojnacki, Gdańsk 2011.
Banasiak B., Filozofia „końca filozofii”. Dekonstrukcja Jacquesa Derridy, Warszawa 1995.
Baran B., Postmodernizm i końce wieku, Kraków 2003.
Bod R., World of Patterns: A Global History of Knowledge, przeł. L. Buell, Baltimore 2022, https://doi.org/10.1353/book.98273. DOI: https://doi.org/10.1353/book.98273
Boden M.A., The Creative Mind: Myths and Mechanisms, London–New York 2004, https://doi.org/10.4324/9780203508527. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203508527
Coady C.A.J., „Brudne ręce”, [w:] Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej, red. R.E. Goodin, P. Pettit, przeł. C. Cieśliński, M. Poręba, Warszawa 1998.
Damasio A.R., Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki mózg, przeł. M. Karpiński, Poznań 2002.
Damasio A.R., Dziwny porządek rzeczy. Życie, uczucia i tworzenie kultury, przeł. A. Jankowski, Poznań 2018.
Dennett D.C., Natura umysłów. Jak zrozumieć świadomość, przeł. W. Turopolski, Kraków 2021.
Dennett D.C., Od bakterii do Bacha. O ewolucji umysłów, przeł. K. Bielecka, M. Miłkowski, Kraków 2017.
Dennett D.C., Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia, przeł. Ł. Kurek, Kraków 2015.
Dennett D.C., Świadomość, przeł. E. Stokłosa, Kraków 2016.
Draaisma D., Machina metafor. Historia pamięci, przeł. R. Pucek, Warszawa 2009.
Dutton D., Instynkt sztuki. Piękno, zachwyt i ewolucja człowieka, przeł. J. Luty, Kraków 2019.
Floridi L., The Fourth Revolution: How the Infosphere Is Reshaping Human Reality, Oxford 2014.
Gadamer H.G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993.
Gadamer H.G., Estetyka i hermeneutyka, [w:] tegoż, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, wybrał, oprac. i wstępem opatrzył K. Michalski, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Warszawa 2000.
Gadamer H.G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przeł. B. Baran, Kraków 1993.
Gadamer H.G., Semantyka i hermeneutyka, [w:] tegoż, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, wybrał, oprac. i wstępem opatrzył K. Michalski, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Warszawa 2000.
Gärdenfors P., Jak Homo stał się sapiens. O ewolucji myślenia, przeł. T. Pańkowski, Warszawa 2010.
Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, przeł. W. Lipnik, M. Łukasiewicz, Warszawa 2007.
Haidt J., Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka?, przeł. A. Nowak-Młynikowska, Sopot 2014.
Halman L., Wartości polityczne, [w:] Zachowania polityczne, t. 1, red. R.J. Dalton, H.D. Klingemann, przeł. T. Płudowski, Warszawa 2010.
Heidegger M., Źródło dzieła sztuki, [w:] tegoż, Drogi lasu, przeł. J. Mizera, Warszawa 1997.
Hirst P., Decyzjonizm Carla Schmitta, [w:] Carl Schmitt. Wyzwanie polityczności, red. Ch. Mouffe, przeł. T. Leśniak, Warszawa 2011.
Hudzik J.P., Czy polityka ma coś wspólnego z estetyką?, [w:] Filozofia polityki współcześnie, red. J. Zdybel, L. Zdybel, Kraków 2013.
Hume D., Essays. Moral, Political, and Literary, red. E.F. Miller, Indianapolis 1985.
Hurley M.M., Dennett D.C., Adams R.B. Jr., Filozofia dowcipu. Humor jako siła napędowa umysłu, przeł. R. Śmietana, Kraków 2016.
Ingarden R., O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, przeł. M. Turowicz, Warszawa 1988.
Inglehart R., Wartości postmaterialne oraz przejście od wartości związanych z przetrwaniem do wartości związanych z wyrażaniem własnego „ja”, [w:] Zachowania polityczne, t. 1, red. R.J. Dalton, H.D. Klingemann, przeł. T. Płudowski, Warszawa 2010.
Johnson M., Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego, przeł. J. Płuciennik, Łódź 2015.
Kahneman D., Umysłowa dostępność, emocje i ryzyko, [w:] tegoż, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, przeł. P. Szymczak, Poznań 2012.
Kaplan R.D., The Tragic Mind: Fear, Fate, and the Burden of Power, New Haven 2023, https://doi.org/10.12987/9780300268737. DOI: https://doi.org/10.12987/9780300268737
Karwat M., Manipulacja. Rewizja stereotypów, Warszawa 2022.
Karwat M., Metodologiczne dylematy i pułapki pojęcia polityczności, „Politeja” 2015, vol. 12, nr 4(36), https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.08. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.08
Karwat M., O demagogii, Warszawa 2006.
Kojève A., Wstęp do wykładów o Heglu, przeł. Ś.F. Nowicki, Warszawa 1999.
Lakoff G., Johnson M.L., Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and Its Challenge to Western Thought, New York 1999.
Lakoff G., The Political Mind: Why You Can’t Understand 21st-Century Politics with an 18th-Century Brain, New York 2008.
„Krytyka Polityczna” 2002, nr 2.
Łukomski P., Metaforyczna struktura pojęcia działania politycznego, [w:] Metafory polityki, t. 4, red. B. Kaczmarek, Warszawa 2013.
MacIntyre A., Arystoteles o racjonalności praktycznej, przeł. M. Kropiwnicki, [w:] tegoż, Czyja
sprawiedliwość? Jaka racjonalność?, red. A. Chmielewski, posł. S. Filipowicz, przeł. A. Chmielewski i in., Warszawa 2007.
Manent P., Przemiany rzeczy publicznej. Od Aten do całej ludzkości, przeł. W. Dłuski, Gdańsk 2014.
Mann G., Otto von Bismarck, [w:] tegoż, Ludzie myśli, ludzie władzy, historia, wyb., przekł., oprac. i posł. E. Paczkowska-Łagowska, Kraków 1997.
Mouffe Ch., Paradoks demokracji, przeł. W. Jach, M. Kamińska, A. Orzechowski, Wrocław 2005.
Nussbaum M.C., Political Emotions: Why Love Matters for Justice, Cambridge 2015, https://doi.org/10.2307/j.ctt6wpqm7. DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt6wpqm7
Palonen K., The Struggle with Time. A Conceptual History of „Politics” as an Activity, Hamburg 2006.
Piłat R., O istocie pojęć, Warszawa 2007.
Platon, Polityk, przeł. W. Witwicki, Warszawa 1956.
Prum R.O., Ewolucja piękna. Jak darwinowska teoria wyboru partnera kształtuje świat zwierząt i nas samych, przeł. K. Skonieczny, Kraków 2019.
Ramachandran V.S., Hirstein W., Nauka wobec zagadnienia sztuki. Neurologiczna teoria doświadczenia estetycznego, przeł. P. Przybysz, [w:] Mózg i jego umysły. Studia z kognitywistyki i filozofii umysłu, t. 2, red. W. Dziarnowska, A. Klawiter, Poznań 2006.
Rancière J., Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, przeł. M. Kropiwnicki, J. Sowa, Kraków 2007.
Reicher M., Nonexistent Objects, Stanford Encyclopedia of Philosophy, 22 IV 2006, [online] https://plato.stanford.edu/archives/win2022/entries/nonexistent-objects/.
Roelofs M., Philosophy and the Politics of Beauty, [w:] The Routledge Companion to Beauty Politics, red. M.L. Craig, London–New York 2021, https://doi.org/10.4324/9780429283734-6. DOI: https://doi.org/10.4324/9780429283734-6
Sapolsky R.M., Zachowuj się. Jak biologia wydobywa z nas to, co najgorsze, i to, co najlepsze, przeł. P. Szymczak, Poznań 2021.
Sartori G., Homo videns. Telewizja i postmyślenie, przeł. J. Uszyński, Warszawa 2007.
Sartre J.P., Wyobrażenie. Fenomenologiczna psychologia wyobraźni, przeł. P. Beylin, Warszawa 1970.
Searle J.R., Umysł. Krótkie wprowadzenie, przeł. J. Karłowski, Poznań 2010.
Shell S.M., The Politics of Beauty. A Study of Kant’s Critique of Taste, New York 2022, https://doi.org/10.1017/9781009026840. DOI: https://doi.org/10.1017/9781009026840
Sidey Myoo, Ontoelektronika, Kraków 2013.
Simmel G., Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań 1997.
Skibiński A., Gregory Bateson i kontekstowa teoria komunikacji. Różnica, która czyni różnicę, i wzorzec, który łączy, [w:] Komunikologia. Teoria i praktyka komunikacji, red. E. Kulczycki, M. Wendland, Poznań 2012.
Stronciwilk A., Buty van Gogha, czyli spór o interpretację, „Fragile” 2014, nr 1(23).
Stróżewski W., Dialektyka twórczości, Kraków 2007.
Tchir T., Appearances of the Divine „Daimon”, [w:] tegoż, Hannah Arendt’s Theory of Political Action: Daimonic Disclosure of the „Who”, Cham 2017, https://doi.org/10.1007/978-3-319-53438-1_3. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-53438-1_3
Waal F. de, Bonobo i ateista. W poszukiwaniu humanizmu wśród naczelnych, przeł. K. Kornas, Kraków 2014.
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, przeł. D. Lachowska, Warszawa 2002.
Wilczek F., Piękne pytanie. Odkrywanie głębokiej struktury świata, przeł. B. Bieniok, E.L. Łokas, Warszawa 2016.
Woleński J., Wykłady o naturalizmie, Toruń 2016.
Zeki S., Art and the Brain, „Journal of Consciousness Studies”, vol. 6(6-7).
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
