Symbioza polityki z estetyką
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.21.2024.90.02Keywords:
aesthetics of politics, semantics of politics, perception of political phenomena, imagination, political axiologyAbstract
SYMBIOTIC RELATIONS BETWEEN POLITICS AND AESTHETICS
The paper is an extension of the thesis on the essential relationships between the spaces of meanings determined by the conceptualisations of politics and aesthetics at the level of language and perception. Discovering these relations is the basis for building a research project in the form of semantics of political phenomena understood as a research project in the field of political theory. Politics in the proposed model is conditioned by the structure of the social cultural space shaped by the feedback loops between language, imagination and perception that determine political behaviour. At the level of meta analysis, the above model fits in with the results of empirical research and theoretical approaches to cognitive processes in cognitive sciences, in which perception is the basis for higher cognitive levels, including political thinking and political axiology.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Anderson B., Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, przeł. S. Amsterdamski, Kraków–Warszawa 1997.
Google Scholar
Ankersmit F.R., Aesthetic Politics: Political Philosophy Beyond Fact and Value, Stanford 1996.
Google Scholar
Arendt H., Kondycja ludzka, przeł. A. Łagodzka, Warszawa 2000.
Google Scholar
Arendt H., O przemocy. Nieposłuszeństwo obywatelskie, przeł. A. Łagodzka, W. Madej, Warszawa 1999.
Google Scholar
Arendt H., O rewolucji, przeł. M. Godyń, Warszawa 2003.
Google Scholar
Arendt H., Wykłady o filozofii politycznej Kanta, przeł. R. Kuczyński, M. Moskalewicz, Warszawa 2012.
Google Scholar
Arnheim R., Myślenie wzrokowe, przeł. M. Chojnacki, Gdańsk 2011.
Google Scholar
Banasiak B., Filozofia „końca filozofii”. Dekonstrukcja Jacquesa Derridy, Warszawa 1995.
Google Scholar
Baran B., Postmodernizm i końce wieku, Kraków 2003.
Google Scholar
Bod R., World of Patterns: A Global History of Knowledge, przeł. L. Buell, Baltimore 2022, https://doi.org/10.1353/book.98273.
DOI: https://doi.org/10.1353/book.98273
Google Scholar
Boden M.A., The Creative Mind: Myths and Mechanisms, London–New York 2004, https://doi.org/10.4324/9780203508527.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780203508527
Google Scholar
Coady C.A.J., „Brudne ręce”, [w:] Przewodnik po współczesnej filozofii politycznej, red. R.E. Goodin, P. Pettit, przeł. C. Cieśliński, M. Poręba, Warszawa 1998.
Google Scholar
Damasio A.R., Błąd Kartezjusza. Emocje, rozum i ludzki mózg, przeł. M. Karpiński, Poznań 2002.
Google Scholar
Damasio A.R., Dziwny porządek rzeczy. Życie, uczucia i tworzenie kultury, przeł. A. Jankowski, Poznań 2018.
Google Scholar
Dennett D.C., Natura umysłów. Jak zrozumieć świadomość, przeł. W. Turopolski, Kraków 2021.
Google Scholar
Dennett D.C., Od bakterii do Bacha. O ewolucji umysłów, przeł. K. Bielecka, M. Miłkowski, Kraków 2017.
Google Scholar
Dennett D.C., Dźwignie wyobraźni i inne narzędzia do myślenia, przeł. Ł. Kurek, Kraków 2015.
Google Scholar
Dennett D.C., Świadomość, przeł. E. Stokłosa, Kraków 2016.
Google Scholar
Draaisma D., Machina metafor. Historia pamięci, przeł. R. Pucek, Warszawa 2009.
Google Scholar
Dutton D., Instynkt sztuki. Piękno, zachwyt i ewolucja człowieka, przeł. J. Luty, Kraków 2019.
Google Scholar
Floridi L., The Fourth Revolution: How the Infosphere Is Reshaping Human Reality, Oxford 2014.
Google Scholar
Gadamer H.G., Aktualność piękna. Sztuka jako gra, symbol i święto, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1993.
Google Scholar
Gadamer H.G., Estetyka i hermeneutyka, [w:] tegoż, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, wybrał, oprac. i wstępem opatrzył K. Michalski, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Warszawa 2000.
Google Scholar
Gadamer H.G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, przeł. B. Baran, Kraków 1993.
Google Scholar
Gadamer H.G., Semantyka i hermeneutyka, [w:] tegoż, Rozum, słowo, dzieje. Szkice wybrane, wybrał, oprac. i wstępem opatrzył K. Michalski, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Warszawa 2000.
Google Scholar
Gärdenfors P., Jak Homo stał się sapiens. O ewolucji myślenia, przeł. T. Pańkowski, Warszawa 2010.
Google Scholar
Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, przeł. W. Lipnik, M. Łukasiewicz, Warszawa 2007.
Google Scholar
Haidt J., Prawy umysł. Dlaczego dobrych ludzi dzieli religia i polityka?, przeł. A. Nowak-Młynikowska, Sopot 2014.
Google Scholar
Halman L., Wartości polityczne, [w:] Zachowania polityczne, t. 1, red. R.J. Dalton, H.D. Klingemann, przeł. T. Płudowski, Warszawa 2010.
Google Scholar
Heidegger M., Źródło dzieła sztuki, [w:] tegoż, Drogi lasu, przeł. J. Mizera, Warszawa 1997.
Google Scholar
Hirst P., Decyzjonizm Carla Schmitta, [w:] Carl Schmitt. Wyzwanie polityczności, red. Ch. Mouffe, przeł. T. Leśniak, Warszawa 2011.
Google Scholar
Hudzik J.P., Czy polityka ma coś wspólnego z estetyką?, [w:] Filozofia polityki współcześnie, red. J. Zdybel, L. Zdybel, Kraków 2013.
Google Scholar
Hume D., Essays. Moral, Political, and Literary, red. E.F. Miller, Indianapolis 1985.
Google Scholar
Hurley M.M., Dennett D.C., Adams R.B. Jr., Filozofia dowcipu. Humor jako siła napędowa umysłu, przeł. R. Śmietana, Kraków 2016.
Google Scholar
Ingarden R., O dziele literackim. Badania z pogranicza ontologii, teorii języka i filozofii literatury, przeł. M. Turowicz, Warszawa 1988.
Google Scholar
Inglehart R., Wartości postmaterialne oraz przejście od wartości związanych z przetrwaniem do wartości związanych z wyrażaniem własnego „ja”, [w:] Zachowania polityczne, t. 1, red. R.J. Dalton, H.D. Klingemann, przeł. T. Płudowski, Warszawa 2010.
Google Scholar
Johnson M., Znaczenie ciała. Estetyka rozumienia ludzkiego, przeł. J. Płuciennik, Łódź 2015.
Google Scholar
Kahneman D., Umysłowa dostępność, emocje i ryzyko, [w:] tegoż, Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, przeł. P. Szymczak, Poznań 2012.
Google Scholar
Kaplan R.D., The Tragic Mind: Fear, Fate, and the Burden of Power, New Haven 2023, https://doi.org/10.12987/9780300268737.
DOI: https://doi.org/10.12987/9780300268737
Google Scholar
Karwat M., Manipulacja. Rewizja stereotypów, Warszawa 2022.
Google Scholar
Karwat M., Metodologiczne dylematy i pułapki pojęcia polityczności, „Politeja” 2015, vol. 12, nr 4(36), https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.08.
DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.08
Google Scholar
Karwat M., O demagogii, Warszawa 2006.
Google Scholar
Kojève A., Wstęp do wykładów o Heglu, przeł. Ś.F. Nowicki, Warszawa 1999.
Google Scholar
Lakoff G., Johnson M.L., Philosophy in the Flesh: The Embodied Mind and Its Challenge to Western Thought, New York 1999.
Google Scholar
Lakoff G., The Political Mind: Why You Can’t Understand 21st-Century Politics with an 18th-Century Brain, New York 2008.
Google Scholar
„Krytyka Polityczna” 2002, nr 2.
Google Scholar
Łukomski P., Metaforyczna struktura pojęcia działania politycznego, [w:] Metafory polityki, t. 4, red. B. Kaczmarek, Warszawa 2013.
Google Scholar
MacIntyre A., Arystoteles o racjonalności praktycznej, przeł. M. Kropiwnicki, [w:] tegoż, Czyja
Google Scholar
sprawiedliwość? Jaka racjonalność?, red. A. Chmielewski, posł. S. Filipowicz, przeł. A. Chmielewski i in., Warszawa 2007.
Google Scholar
Manent P., Przemiany rzeczy publicznej. Od Aten do całej ludzkości, przeł. W. Dłuski, Gdańsk 2014.
Google Scholar
Mann G., Otto von Bismarck, [w:] tegoż, Ludzie myśli, ludzie władzy, historia, wyb., przekł., oprac. i posł. E. Paczkowska-Łagowska, Kraków 1997.
Google Scholar
Mouffe Ch., Paradoks demokracji, przeł. W. Jach, M. Kamińska, A. Orzechowski, Wrocław 2005.
Google Scholar
Nussbaum M.C., Political Emotions: Why Love Matters for Justice, Cambridge 2015, https://doi.org/10.2307/j.ctt6wpqm7.
DOI: https://doi.org/10.2307/j.ctt6wpqm7
Google Scholar
Palonen K., The Struggle with Time. A Conceptual History of „Politics” as an Activity, Hamburg 2006.
Google Scholar
Piłat R., O istocie pojęć, Warszawa 2007.
Google Scholar
Platon, Polityk, przeł. W. Witwicki, Warszawa 1956.
Google Scholar
Prum R.O., Ewolucja piękna. Jak darwinowska teoria wyboru partnera kształtuje świat zwierząt i nas samych, przeł. K. Skonieczny, Kraków 2019.
Google Scholar
Ramachandran V.S., Hirstein W., Nauka wobec zagadnienia sztuki. Neurologiczna teoria doświadczenia estetycznego, przeł. P. Przybysz, [w:] Mózg i jego umysły. Studia z kognitywistyki i filozofii umysłu, t. 2, red. W. Dziarnowska, A. Klawiter, Poznań 2006.
Google Scholar
Rancière J., Dzielenie postrzegalnego. Estetyka i polityka, przeł. M. Kropiwnicki, J. Sowa, Kraków 2007.
Google Scholar
Reicher M., Nonexistent Objects, Stanford Encyclopedia of Philosophy, 22 IV 2006, [online] https://plato.stanford.edu/archives/win2022/entries/nonexistent-objects/.
Google Scholar
Roelofs M., Philosophy and the Politics of Beauty, [w:] The Routledge Companion to Beauty Politics, red. M.L. Craig, London–New York 2021, https://doi.org/10.4324/9780429283734-6.
DOI: https://doi.org/10.4324/9780429283734-6
Google Scholar
Sapolsky R.M., Zachowuj się. Jak biologia wydobywa z nas to, co najgorsze, i to, co najlepsze, przeł. P. Szymczak, Poznań 2021.
Google Scholar
Sartori G., Homo videns. Telewizja i postmyślenie, przeł. J. Uszyński, Warszawa 2007.
Google Scholar
Sartre J.P., Wyobrażenie. Fenomenologiczna psychologia wyobraźni, przeł. P. Beylin, Warszawa 1970.
Google Scholar
Searle J.R., Umysł. Krótkie wprowadzenie, przeł. J. Karłowski, Poznań 2010.
Google Scholar
Shell S.M., The Politics of Beauty. A Study of Kant’s Critique of Taste, New York 2022, https://doi.org/10.1017/9781009026840.
DOI: https://doi.org/10.1017/9781009026840
Google Scholar
Sidey Myoo, Ontoelektronika, Kraków 2013.
Google Scholar
Simmel G., Filozofia pieniądza, przeł. A. Przyłębski, Poznań 1997.
Google Scholar
Skibiński A., Gregory Bateson i kontekstowa teoria komunikacji. Różnica, która czyni różnicę, i wzorzec, który łączy, [w:] Komunikologia. Teoria i praktyka komunikacji, red. E. Kulczycki, M. Wendland, Poznań 2012.
Google Scholar
Stronciwilk A., Buty van Gogha, czyli spór o interpretację, „Fragile” 2014, nr 1(23).
Google Scholar
Stróżewski W., Dialektyka twórczości, Kraków 2007.
Google Scholar
Tchir T., Appearances of the Divine „Daimon”, [w:] tegoż, Hannah Arendt’s Theory of Political Action: Daimonic Disclosure of the „Who”, Cham 2017, https://doi.org/10.1007/978-3-319-53438-1_3.
DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-319-53438-1_3
Google Scholar
Waal F. de, Bonobo i ateista. W poszukiwaniu humanizmu wśród naczelnych, przeł. K. Kornas, Kraków 2014.
Google Scholar
Weber M., Gospodarka i społeczeństwo. Zarys socjologii rozumiejącej, przeł. D. Lachowska, Warszawa 2002.
Google Scholar
Wilczek F., Piękne pytanie. Odkrywanie głębokiej struktury świata, przeł. B. Bieniok, E.L. Łokas, Warszawa 2016.
Google Scholar
Woleński J., Wykłady o naturalizmie, Toruń 2016.
Google Scholar
Zeki S., Art and the Brain, „Journal of Consciousness Studies”, vol. 6(6-7).
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
