Język postprawdy – jak fikcja stała się rzeczywistością

Autor

  • Maciej Kawka Uniwersytet Jagielloński Autor

DOI:

https://doi.org/10.12797/

Słowa kluczowe:

language, truth, post-truth, media, fake news, manipulation

Abstrakt

THE LANGUAGE OF A SO-CALLED ‘POST-TRUTH’ – HOW HAS FICTION BECOME REALITY?

In axiological and linguistic terms, truth, untruth, falsehood, lie, honesty, integrity, etc. are names of values. In this context, the appearance of statement forms containing almost true content, strategically misleading, shading the truth or enriching the truth in the language of politicians and media gives rise to a need not only to define them, but also the creation of new forms of expression, such as: fake-news, fake portals, fake profiles, etc. as sub-genres for the post-truth as the main (canonic) genre. For all these sub-genres and genres, it is possible to determine both linguistic and thematic characteristics distinguishing them, however, all of them at the level of the text or a multi-modal statement – here, we can list mainly memes, portals, profiles. The use of post-truth genres in media and in political communication with regard to linguistic resources limits the possibilities of an adequate description of reality, while the post-truth mechanisms occurring in texts destroy the communicational effectiveness of the message.

Bibliografia

Antas J., O kłamstwie i kłamaniu: studium semantyczno-pragmatyczne, Kraków 2000.

Arystoteles, Metafizyka, tłum. K. Leśniak, Warszawa 2009. Księga IV, s. 7.

Bartkiewicz A., Jak internetowe postprawdy zamieniają się w fakty, „Rzeczpospolita”, 07.01.2017; http://www.rp.pl/Plus-Minus/301059930-Jak-internetowe-postprawdy-zamieniaja-sie-w-fakty.html&template=restricted (dostęp: 14.07.2018).

Ciastoch M., Sandra S., która rozbiła Lexusa w centrum Warszawy, to córka posła Szczerby? To wierutne kłamstwo rozpuszczane przez trolle, http://www.newsweek.pl/polska/polityka/pijana-corka-michala-szczerby-spowodowala-wypadek-to-trolling-ipostprawda,artykuly,404929,1.html (dostęp: 6.06. 2018)

Czapliński P., Czym jest post-prawda i jakie niesie ze sobą konsekwencje, tygodnik „Polityka” z 4 kwietnia 2017, https://www.polityka.pl/niezbednik/1699602,1, czym-jest-post-prawda-i-jakieniesie-ze-soba-konsekwencje.read (dostęp: 07.07.2018).

Fleischer M.,, Wartości w wymiarze komunikacyjnym, Łódź 2010.

Keyes R., Czas postprawdy. Nieszczerość i oszustwa w codziennym życiu, tłum. P. Tomanek, Warszawa 2017, s. 3-27.

Krzeszowski T., Aksjologiczne aspekty semantyki językowej, Toruń 1999.

Nietzsche F., O prawdzie i kłamstwie w pozamoralnym sensie, w: Pisma pozostałe 1862–1875, tłum. B. Baran, Warszawa 1993.

Laskowska E., Wartościowanie w języku potocznym, Bydgoszcz 1992

Puzynina J., Język wartości, Warszawa 1992.

Orliński W., Kultura internetowej wrzutki, http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,20538870,kultura-internetowej-wrzutki.html?disableRedirects=true (dostęp: 6. 06. 2018).

Rosiak D., Prawda się skończyła, ale nie u nas, „Tygodnik Powszechny”, 23.12.2006, https://www.tygodnikpowszechny.pl/prawda-sie-skonczyla-ale-nie-u-nas-146214

Scheler M., Dobra a wartości, w: R. Ingarden, Wykłady z etyki. Warszawa 1989.

Todorov Tz., Prawda poetycka - trzy interpretacje, „Pamiętnik Literacki” 1989, nr 80/3, s. 337-351.

W kręgu nazw wartości, red. J. Bartmiński, Lublin 2003.

Netografia

https://en.oxforddictionaries.com/word-of-the-year/word-of-the-year-2016.

Fake news to szansa dla rzetelnego dziennikarstwa, ale potrzebna edukacja odbiorców; https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/fake-news-to-szansa-dla-rzetelnego-dziennikarstwa-ale-potrzebnaedukacja-odbiorcow (dostęp: 6.06. 2018)

Kłamstwo, prawda, post-prawda. Ralph Keyes w rozmowie z Łukaszem Pawłowskim, „Kultura Liberalna”, nr 412, 29 listopada 2016; http://kulturaliberalna.pl/2016/11/29/keyes-post-prawda-wywiad/(dostęp: 10.04. 2017).

Musimy walczyć z post-prawdą i plagą fake news; https://liberte.pl/musimy-walczyc-z-post-prawda-i-plaga-fake-news/ (dostęp: 10.07.2018)

Przepis na pseudohistoryczny bestseller. Cała prawda o imperium Lechitów; http://mitologiawspolczesna.pl/tryumf-historycznej-post-prawdy-pseudonaukowe-bestsellery-o-starozytnym-imperium-lechitow/ (dostęp: 6. 06. 2018)

Pobrania

Opublikowane

2025-04-28

Numer

Dział

Articles

Jak cytować

Język postprawdy – jak fikcja stała się rzeczywistością. (2025). Rocznik Medioznawczy, 1, 9-20. https://doi.org/10.12797/