Teoretyczne obramowanie analiz gatunków prasowych (medialnych) – propozycja autorska
DOI:
https://doi.org/10.12797/Keywords:
press, press genres, press discourse, media discourse, genre analysisAbstract
THEORETICAL FRAMEWORK OF PRESS (MEDIA) GENRES – AN AUTHORIAL PROPOSAL
The article presents a description of the cognitive space, within which the linguistic (philological) background treated as the basis for the analysis, is combined with an extensive research field of the modern media studies. The main part of the paper shows a constellation of concepts creating the theoretical background of multi-aspect analyzes of rich and diverse textual practice, composed of press utterances. The following terms were treated as elements of the said constellation: genre (genre pattern, aspects and variants of the pattern, genre paradoxes, genre field and field of genre references), press genres, discourse (media discourse, including press discourse, the absorptive nature of the press discourse), genre reductionism, collections of genres and their textual realizations (mosaics and text collages), genre duplicates, as well as typological problems, basic assumptions and goals of genre analyzes. The treatment of genres (especially press genres) of utterances as dynamic and polymorphic categories enables researchers: (1) to analyze variously configured sets of utterances, (2) to track their transformations (within a specified time interval), (3) to characterize these utterances (not only immanently, but within the discursive analysis), (4) paying attention to the differential and descriptive features, which permits seeing both the boundaries between selected generic phenomena, and not overlooking the possibility of appearance of forms creating a continuum, in fact syncretic ones, yet not losing their genre identity.
References
Bartmiński J., Jak opisywać gatunki mowy?, „Język a Kultura”, t. 23, Akty i gatunki mowy w perspektywie kulturowej, red. A. Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław 2012, s. 13-32.
Bauer Z., Gatunki dziennikarskie w Sieci. Co się zmieniło i jak bardzo? [w:] E-gatunki. Dziennikarz w nowej przestrzeni komunikowania, red. W. Godzic, Z. Bauer, Warszawa 2015, s. 143-173.
Bauer Z., Gatunki dziennikarskie, [w:] Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Kraków 2000.
Bibliografia dorobku naukowego pracowników Instytutu Filologii Polskiej UMCS do roku 2013, red. B. Maksymiuk-Pacek, S. Niebrzegowska-Bartmińska, Lublin 2014, s. 643-661.
Bilut-Homplewicz Z., Hanus A., Kontrastywność interlingwistyczna w kontekście inspiracji tekstologicznych Marii Wojtak, [w:] Współczesne media. Gatunki w mediach. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, t. 1, Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 37-50.
Bulisz E., O poradach prasowych z lifestylowego magazynu „Women’s Heath”, [w:] Współczesne media.
Gatunki w mediach. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, t. 1, Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 427-446.
Bulisz E., Redukcjonizm genologiczny we współczesnej prasie poradnikowej dla kobiet, „Stylistyka” 2014, t. 23, s. 397-414.
E-gatunki. Dziennikarz w nowej przestrzeni komunikowania, red. W. Godzic, Z. Bauer, Warszawa 2015.
Gajda S., Gatunkowe wzorce wypowiedzi, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001, s. 255-256.
Grochala B., Telewizyjna transmisja sportowa jako kolekcja gatunków, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5, Gatunek a granice, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2015, s. 347-355.
Grochala B., Telewizyjna transmisja sportowa w ujęciu genologii lingwistycznej (na materiale transmisji meczów piłki nożnej), Łódź 2016.
Hanus A., Wariantywność gatunkowa w ujęciach kontrastywnych na przykładzie wybranych polskich i niemieckich tabloidów, „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs” 2014, nr 7, s. 197-218.
Kasiak M., Artykuł publicystyczny w świadomości genologicznej dziennikarzy prasowych, „Studia Medioznawcze” 2015, nr 4, s. 83-95.
Kaszewski K., 10 najlepszych gier postapokaliptycznych, czyli o osobliwości genologicznej w prasie dla miłośników gier komputerowych, [w:] Współczesne media. Gatunki w mediach. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, t. 1, Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 275-290.
Kępa-Figura D., Pragmatyczne aspekty gatunku (na przykładzie informacji dziennikarskiej), [w:] Współczesne media. Gatunki w mediach. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, t. 1, Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 97-105.
Kita M., Dyskurs prasowy, [w:] Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po współczesnej stylistyce, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków 2013, s. 199-288.
Kita M., Maria Wojtak „na medialnym polu badawczym”. I nie tylko…, [w:] Współczesne media. Gatunki w mediach. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, t. 1, Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 19-26.
Krauz M., Hiperstruktura, klastry tekstów czy dyskurs krytyczny – recenzja prasowa w grupie tekstów towarzyszących, [w:] Dyskurs i jego odmiany, red. B. Witosz, K. Sujkowska-Sobisz, E. Ficek, Katowice 2016, s. 261-275.
Lisowska-Magdziarz M., Analiza tekstu w dyskursie medialnym. Przewodnik dla studentów, Kraków 2007.
Media.pl Badania nad mediami w Polsce, red. T. Bielak, G. Ptaszek, Kraków 2016.
Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. E. Bańkowska, A. Mikołajczuk, Warszawa 2003.
Ptaszek G., Wkład profesor Marii Wojtak w rozwój genologii medialnej, [w:] Współczesne media.
Gatunki w mediach. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, t. 1, Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 27-36.
Szkudlarek-Śmiechowicz E., Magazyn telewizyjny jako gatunek w formie kolekcji, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 5, Gatunek a granice, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2015, s. 393-402.
Szwed I., Komentarz prasowy – innowacyjność a elementy prototypowe, [w:] Współczesne media.
Gatunki w mediach. Prace dedykowane Profesor Marii Wojtak, t. 1, Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 145-163.
Ściślak J., Jak zostać dziennikarzem, Wrocław 2007.
Witosz B., Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice 2005.
Wojtak M., Analiza gatunków prasowych. Podręcznik dla studentów dziennikarstwa i kierunków pokrewnych, Lublin 2008 (lub 2010).
Wojtak M., Dylematy genologa, [w:] Porozmawiajmy o gatunkach. Artystycznych i użytkowych, red. E. Bulisz, M. Wojtak, Lublin 2015, s. 11-29.
Wojtak M., Welchen Forschugsweg einschlagen? Dilemmate eines Textsorten- und Gattungsforschers, „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs” 2015, nr 8, s. 235-252.
Wojtak M., Gatunek w formie kolekcji a kolekcja gatunków, [w:] „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. XV, red. Z. Krążyńska, Z. Zagórski, Poznań 2006, s. 143-152.
Wojtak M., Gatunki prasowe, Lublin 2004.
Wojtak M., Gatunki mowy charakterystyczne dla prasy motoryzacyjnej, „Prace Językoznawcze” 2006, t. 8, s. 61-77.
Wojtak M., Gatunki prasowe w dyskursywnym zakorzenieniu, [w:] Tekst – gatunek – dyskurs na przełomie XX i XXI wieku, red. J. Szadura, Lublin 2012, s. 9-26.
Wojtak M., Gatunki urzędowe na tle innych typów piśmiennictwa użytkowego – zarys problematyki, [w:] Język – prawo – społeczeństwo, red. E. Malinowska, Opole 2004, s. 131-141.
Wojtak M., Gdy „między” jest w środku, czyli o przenikaniu się konwencji gatunkowych w konkretnych tekstach (na przykładzie przekazów prasowych), [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. V, Gatunek a granice, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2015, s. 82-93.
Wojtak M., Genologia tekstów użytkowych, [w:] Polonistyka w przebudowie, t. I, red. M. Czermińska i in., Kraków 2005, s. 132-148.
Wojtak M., Genologiczna analiza tekstu, „Prace Językoznawcze” 2014, z. 3, s. 63-71.
Wojtak M., Gienołogiczeskij analiz tieksta, [w:] Stiereotipnost i tworczestwo w tiekstie, red. E. A. Bażenowa, Pierm 2014, s. 77-86.
Wojtak M., Głosy z teraźniejszości. O języku współczesnej polskiej prasy, Lublin 2010.
Wojtak M., Interakcyjny styl komunikowania w prasie kobiecej, [w:] Teksty kultury. Oblicza komunikacji XXI wieku, t. 1, red. J. Mazur, M. Rzeszutko-Iwan, Lublin 2006, s. 115-128.
Wojtak M., Kolaże tekstowe jako forma komunikacji publicystycznej, „Studia Językoznawcze”, t. 2, Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, Szczecin 2003, s. 9-27.
Wojtak M., Niebanalne teksty prasowe w analizie genologicznej, [w:] Człowiek i kultura w komunikacji medialnej, red. M. Karwatowska, R. Litwiński, A. Siwiec, Lublin 2015, s. 135-145.
Wojtak M., Obraz indywidualnego świata wartości w wywiadzie (studium przypadku), [w:] Media a wartości, cz. 2, Media drukowane i elektroniczne, red. M. Gabryś-Sławińska, M. Aleksandruk, Biała Podlaska 2013, s. 6-19.
Wojtak M., O nowych formach dziennikarskiej informacji w prasie tradycyjnej, [w:] Współczesne media. Media informacyjne, t. 1, red. D. Kępa-Figura, I. Hofman, Lublin 2016, s. 83-99.
Wojtak M., O relacjach dyskursu, stylu, gatunku i tekstu, „Tekst i Dyskurs, Text und Diskurs” 2011, z. 4, s. 69-78.
Wojtak M., Osobliwe byty gatunkowe i tekstowe w ich uwikłaniach komunikacyjnych, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. IV, Gatunek a komunikacja społeczna, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2011, s. 44-56.
Wojtak M., Przejawy kunsztu stylizatorskiego w artykułach z prasy wyspecjalizowanej, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 2004, t. XIII, s. 179-188.
Wojtak M., Rozłożone gazety. Studia z zakresu prasowego dyskursu, języka i stylu, Lublin 2015.
Wojtak M., Sporne i bezsporne problemy współczesnej genologii, „Poradnik Językowy” 2014, z. 8, s. 7-22.
Wojtak M., Wartości w wywiadzie – wartość wywiadu, [w:] Współczesne media. Wartości w mediach – wartości mediów, t. 2, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2014, s. 225-239.
Wojtak M., Współczesnej publicystyki prasowej oblicza różne, „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2013, t. 20, z. 2, s. 205-220.
Wojtak M., Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne, Tarnów 2011.
Wojtak M., Wzmianki do zadań specjalnych, „Media. Kultura. Społeczeństwo” 2007, t. 2, s. 7-17.
Wojtak M., Zmienność w jedności, czyli o gatunkach prasowych i ich metamorfozach, [w:] Problemy i nadzieje współczesnego dziennikarstwa, red. G. Filip, Rzeszów 2016, s. 103-128.
Wolny-Zmorzyński K., Kozieł A., Genologia dziennikarska, „Studia Medioznawcze” 2013, z. 3, s. 23-34.
Worsowicz M., Rekomendacje i ich wpływ na charakterystykę gatunkową ogólnotematycznej prasy poradnikowej dla kobiet, [w:] Współczesne media. Gatunki w mediach. Prace dedykowane
Profesor Marii Wojtak, t. 1, Zagadnienia teoretyczne. Gatunki w mediach drukowanych, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2017, s. 291-303.
Zaśko-Zielińska M., Przez okno świadomości. Gatunki mowy w świadomości użytkowników języka, Wrocław 2002.
Żydek-Bednarczuk U., Dyskurs medialny, [w:] Przewodnik po stylistyce polskiej. Style współczesnej polszczyzny, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Kraków 2013, s. 179-197.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
