Perła Spytkowic – kompleks pałacowo -parkowy
DOI:
https://doi.org/10.12797/RSpyt.02.2023.02.03Słowa kluczowe:
architecture, changes, Palace, Park Complex, SpytkowiceAbstrakt
THE PEARL OF SPYTKOWICE – THE PALACE AND PARK COMPLEX
The Palace and Park Complex in Spytkowice is a pearl of this place, thus being part of the tangible cultural heritage, entered in the register of monuments and the municipal register of monuments. The characteristic landscape has been built not only by history, but also by personalities associated with it, architecture and a green area, which constitute the uniqueness and exceptionality of the Complex – a place with its own, long -lasting tradition. The entire cultural heritage of the village of Spytkowice, both tangible and intangible, is „patrimony” for its inhabitants, expression of regional identity. Both the history of the creation and development of the village of Spytkowice itself have been recalled, including the history of the rulers there, in order to understand the importance and signifi cance of the Palace and Park Complex, and thus the historical and cultural background as well as architectural and urban determinants have been identifi ed. Due to the multi -faceted changes, both historical and stylistic or urban, the property has gone through a period from its splendor, through degradation, to the present day – waiting for its „second life”.
Bibliografia
Alexandrowicz S., Najstarsza mapa szczegółowa ziem polskich: Stanisława Porębskiego mapa Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego z 1563 roku. Wątpliwości w sprawie genezy i autorstwa, w: Mente et litteris. O kulturze i społeczeństwie wieków średnich, Poznań 1984.
Arnold S., Terytoria plemienne w ustroju administracyjnym Polski Piastowskiej (w. XII -XIII), w: Prace Komisji dla Atlasu Historycznego Polski, nr 2, Kraków 1927.
Bobowski M., Res Slesiacae a Michaele Boniecki olim congestae, w: Codex diplomaticus Poloniae, t. 4, nr 93, Warszawa 1887.
Chlebowski B., Spytkowice, w: Słownik geografi czny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 11, red. F. Sulimierski, W. Walewski, Warszawa 1890.
Ciołek G., Ogrody polskie, Warszawa 1978.
Gątkowski J.N., Rys dziejów księstwa oświęcimskiego i zatorskiego, Lwów 1867.
Grodecki R., Dzieje polityczne Śląska do r. 1290, Kraków 1930.
Gronert J., Astrologia od początku, każdemu wolno swój czas wykorzystać albo zmarnować, Pabianice 2007.
Kamiński A., Myszkowski Wawrzyniec z Mirowa i Spytkowic h. Jastrzębiec (ok. 1486 -1546) kasztelan oświęcimski, biecki, sadecki, w: Polski Słownik Biografi czny (dalej PSB), t. 22, Kraków 1977.
Kieniewicz S., Potocki Ignacy – Przerębski Mikołaj, w: PSB, t. 28, Wrocław 1984.
Konopczyński W., August Aleksander Czartoryski (1697-1782) wojewoda ruski, w: PSB, t. 4, Kraków 1938.
Kronika książąt polskich, wyd. Z. Węclewski, w: Monumenta Poloniae Historica, t. 3, Lwów 1878.
Kronika polska, wyd. L. Ćwikliński, w: Monumenta Poloniae Historica, t. 3, Lwów 1878.
Księga Jubileuszowa 800 lat Spytkowic, red. J. Warzecha, J. Fabin, P. Mostowik, Ząbki 2000.
Kuhn W., Geschichte Oberschlesiens im Mittelalter, w: „Jahrbuch der schlesischen Friedrich -Wilhelms -Universität zu Breslau” 1983, t. 24.
Kuhn W., Siedlungsgeschichte des Auschwitzer Beskidenvorlandes, w: „Zeitschrift fur Ostforschung” 1975, t. 24.
Kuolys D., Czeslawas Miloszas ir Lietuvos Didziosios kunigaikštystės tradicija, w: Czeslawo Miloszo kūryba: modernioji LDK tradicijų tąsa, Vilnius 2012.
Link -Lenczowski K., Popiołek B., Elżbieta Sieniawska (1669 -1729) wojewodzina bełska, hetmanowa wielka koronna, w: PSB, t. 37, Kraków–Warszawa 1996.
Łepkowski J., Przegląd zabytków przeszłości okolic Krakowa, Warszawa 1863.
Marczewski B., Powiat wadowicki pod względem geografi cznym, statystycznym i historycznym, Kraków 1897.
Mostowik P., Z dziejów Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego XII -XVI w., Toruń 2005.
Myśliwski W., Traktat o łuskaniu fasoli, Kraków 2018.
Nowak J.S., Dobra i zamek w Spytkowicach za czasów Sieniawskich i Czartoryskich (1704 -1782), „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2009, t. 15.
Nowakowski A., Dzieje ustroju i prawa księstw Oświęcimskiego i Zatorskiego, Białystok 1988.
Prokop K.R., Księstwa oświęcimskie i zatorskie wobec Korony Polskiej w latach 1438-1513. Dzieje polityczne, Kraków 2002.
Rybarski R., Gospodarstwo Księstwa Oświęcimskiego w XVI wieku, „Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego PAU” 1931, t. 43, nr 2.
Rychlik I., Księstwo oświęcimskie i zatorskie, w: Sprawozdanie Dyrekcji C. K. gimnazjum w Tarnowie za rok szkolny 1889, Tarnów 1889.
Słownik terminologiczny sztuk pięknych, red. K. Kubalska-Sulkiewicz, Warszawa 2003.
Stanek J., Z dziejów ziemi oświęcimskiej, Kraków 1959.
Stanko P., Dzieje parafii w Spytkowicach do końca XVI w., „Krakowski Rocznik Archiwalny”, t. 8, Kraków 2007.
Stanko P., Dzieje wsi i parafi i Spytkowice koło Zatora do końca XVI wieku, „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2007, t. 13.
Szablowski J., Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, t. 1: województwo krakowskie, zeszyt 14: powiat wadowicki, Warszawa 1953.
Wyrozumska B., Drogi w ziemi krakowskiej do końca XVI wieku, Wrocław 1977.
