Rola Stanów Zjednoczonych w procesie modernizacji lotnictwa bojowego Sił Powietrznych RP
DOI:
https://doi.org/10.12797/Poliarchia.05.2017.08.05Keywords:
Polish Air Force, United States, combat aircraft, modernization, American influenceAbstract
The Role of the United States of America in the Modernisation Process of the Polish Air Force’s Combat Aircrafts
The aim of the article is to analyse the modernisation of the Polish Air Force’s combat aircrafts after the end of the Cold War and to portray the role of the United States’ politicians and companies in this process. The author describes the change of the security environment in Poland and in the region, the process of acquisition of the modern multirole combat aircrafts in the beginning of the 21st century and subsequent plans, for example Plan of the Technical Modernisation.
References
I. Materiały drukowane:
Literatura źródłowa:
– akty prawne:
Decyzja nr 129/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 kwietnia 2016 r. w sprawie włączenia systemu DUNAJ do Zintegrowanego Systemu Obrony Powietrznej i Przeciwrakietowej NATO (NATINAMDS), Dz. Urz. Min. Obr. Nar. 2016, nr 129, poz. 79.
Decyzja nr 25/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 7 lutego 2014 r. w sprawie wprowadzenia do użytku „Wytycznych do przeprowadzenia Przeglądu Potrzeb dla Zdolności Operacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej”, Dz. Urz. Min. Obr. Nar. 2014, nr 25, poz. 44.
Uchwała nr 67 Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2013 r. w sprawie przyjęcia „Strategii rozwoju systemu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2022”, M.P. 2013, poz. 377.
Ustawa z dnia 20 marca 2002 r. o zmianie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty wielozadaniowe” i zapewnieniu warunków jego realizacji oraz ustawy o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa, Dz. U. 2002, nr 37, poz. 332.
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. 1967, nr 44, poz. 220.
Ustawa z dnia 22 czerwca 2001 r. o ustanowieniu programu wieloletniego „Wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty wielozadaniowe” i zapewnieniu warunków jego realizacji, Dz. U. 2001, nr 89, poz. 972.
Ustawa z dnia 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001–2006, Dz. U. 2001, nr 76, poz. 804.
Ustawa z dnia 8 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o niektórych umowach kompensacyjnych zawieranych w związku z umowami dostaw na potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa, Dz. U. 2006, nr 251, poz. 1845.
Literatura pomocnicza:
– monografie i opracowania:
International Institute for Strategic Studies, The Military Balance 2000, London 2000.
International Institute for Strategic Studies, The Military Balance 2017, London 2017.
Nowak I., Wetoszka A., Zastosowanie samolotu F-16 w misjach bojowych, Dęblin 2014.
Zachara M., Broń i dyplomacja. Eksport uzbrojenia w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych, Kraków 2010.
– artykuły w czasopismach naukowych:
Crawford P., Young T., Hands Across The Atlantic?, „International Business & Economics Research Journal” 2004, vol. 2, no. 12.
Gągor F., Dziesięć lat w NATO, „Bellona” 2009, vol. 656, nr 1.
Kurinia S., Kompensowanie zakupu samolotów F-16 dla Sił Zbrojnych RP, „Zeszyty Naukowe Akademii Obrony Narodowej” 2014, vol. 95, nr 2.
– artykuły prasowe:
Whittle R., U.S. Helps Lockheed Martin Market Fighter Plane to Poland, „Dallas Morning News” 2002, 8 X.
II. Materiały elektroniczne:
Literatura źródłowa:
– dokumenty:
Bieszyński B., Zakup samolotów F-16 i umowa offsetowa, „Infos. Zagadnienia społeczno-gospo-darcze” 2007, nr 11, [online] http://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/319A0BFAE2D8FC-94C12572AD002C5518/$file/infos_011.pdf.
Gertler J., Air Force F-22 Fighter Program, Congressional Research Service, „Report for Congress” Congressional Research Service Report for Congress, 11 VII 2013, [online] https://fas.org/sgp/crs/weapons/RL31673.
Memorandum of Understanding Between the Department of Defense of the United States of America and the Minister of National Defense of the Republic of Poland on Cooperation of the Air Force of the United States of America and the Republic of Poland, on the Territory of the Republic of Poland, strona internetowa Departamentu Stanu Stanów Zjednoczonych, 13 VI 2011, [on-line] https://photos.state.gov/libraries/poland/788/pdfs/AvDet.pdf.
Mróz M., „Program przebudowy i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2001–2006” w świetle informacji Rady Ministrów o jego realizacji w 2001 roku (Druk Sejmowy nr 100 z 27 listopada 2001 r.), „Raport” Biura Studiów i Ekspertyz, nr 197, z XII 2001 r., [online] http://biurose.sejm.gov.pl/teksty_pdf_01/r-197.pdf.
Mull S., Ambassador Mull’s Remarks at the Lockheed Martin F-16 Offset Program Reception, strona internetowa Departamentu Stanu Stanów Zjednoczonych, 30 V 2015, [online] https://photos.state.gov/libraries/poland/788/pdfs/Lockheed.pdf.
Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli realizacji zobowiązań offsetowych wynikających z kontraktu na zakup samolotów F-16, Warszawa 2009, [online] https://www.nik.gov.pl/plik/id,75,vp,75.pdf.
Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej – z upoważnienia ministra – na interpelację nr 6898 w sprawie przyszłości samolotów bojowych MiG-29 w Siłach Powietrznych RP, strona internetowa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, 27 III 2007, [online] http://orka2.sejm.gov.pl/IZ5.nsf/main/2D8391D3.
Plan Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych w latach 2013–2022, Ministerstwo Obrony Narodowej, 5 VIII 2014, [online] http://dgrsz.mon.gov.pl/y/pliki/rozne/2013/09/program_uzbrojenia_5_sierpnia.pdf.
Stanowisko Parlamentarnego Zespołu ds. Wojska Polskiego i Parlamentarnego Zespołu ds. Polskiego Przemysłu, strona internetowa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, strona internetowa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, 20 II 2014, [online] http://orka.sejm.gov.pl/opinie7.nsf/nazwa/268_20140220/$file/268_20140220.pdf.
Strony internetowe:
Archiwalna strona internetowa Białego Domu – kadencja prezydenta George’a W. Busha, [on-line] https://georgewbush-whitehouse.archives.gov/.
Archiwalna strona internetowa Departamentu Obrony Stanów Zjednoczonych, [online] http://archive.defense.gov/.
Archiwalna strona internetowa Departamentu Stanu Stanów Zjednoczonych, [online] https://2001-2009.state.gov/.
Archiwalna strona internetowa Ministerstwa Obrony Narodowej, [online] http://archiwalny.mon.gov.pl/pl/index/.
Jarosławska D., Umowa na uzbrojenie do F-16, strona internetowa Ministerstwa Obrony Narodowej, 11 XII 2014, [online] https://web.archive.org/web/20150206221132/http://mon.gov.pl/aktualnosci/artykul/najnowsze/2014-12-10-umowa-na-uzbrojenie-do-f-16---/.
Padło M., Urbaniak K., Zamknięcie Narodowego Centrum Wspomagania Operacji Powietrznych, strona internetowa Centrum Operacji Powietrznych – Dowództwa Komponentu Powietrznego, 3 XI 2016, [online] http://cop.wp.mil.pl/pl/1_200.html.
Przyszłość samolotów Su- 22 w Siłach Zbrojnych RP, posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Wojska Polskiego, strona internetowa Sejmu R zeczypospolitej Polskiej, 20 II 2014, [online] http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=E1DF0389 7F4CACA0C1257C76002680F7.
Strona internetowa 2. Skrzydła Lotnictwa Taktycznego, [online] http://2slt.wp.mil.pl/pl/index.html.
Strona internetowa 21. Bazy Lotnictwa Taktycznego, [online] http://21blot.wp.mil.pl/pl/index.html.
Strona internetowa 22. Bazy Lotnictwa Taktycznego, [online] http://22blot.wp.mil.pl/pl/index.html.
Strona internetowa 23. Bazy Lotnictwa Taktycznego, [online] http://23blt.wp.mil.pl/pl/index.html.
Strona internetowa Agencji Współpracy w zakresie Bezpieczeństwa Obronnego, [online] http://www.dsca.mil/.
Strona internetowa koncernu Saab Group, [online] https://saab.com/.
Strona internetowa Lockheed Martin Corporation, [online] http://www.lockheedmartin.com/us.html.
Strona internetowa Ministerstwa Obrony Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej, [online] http://www.mon.gov.pl/.
Strona internetowa Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczpospolitej Polskiej, [online] http://www.msz.gov.pl/pl/p/msz_pl/.
Strona internetowa Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, [online] http://www.prezydent.pl/.
Strona internetowa Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, [online] http://www.sejm.gov.pl.
Strona internetowa Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych, [online] http://www.af.mil/Home.aspx.
Wojnowski S., Włączenie Systemu DUNAJ II do NATINAMDS, strona internetowa Centrum Wsparcia Teleinformatycznego SP, 2 VI 2016, [online] http://cwt.wp.mil.pl/pl/15_112.html.
Literatura pomocnicza:
– monografie i opracowania:
Ciastoń i in., Przyszłość Sił Powietrznych i jednostek obrony powietrznej w Siłach Zbrojnych RP, „Pułaski dla obronności Polski”, Warszawa 2015, [online] https://pulaski.pl/wp-content/uploads/2015/02/raport-pazdziernik2015.pdf.
Cali P., The Polish Air Force’s Conversion to the F-16: Emergence from the Soviet Legacy, Master’s thesis written under the supervision of Prof. dr hab. Halina Grzymała-Moszczyńska, Center for European Studies, Jagiellonian University in Kraków, Kraków 2005, [online] http://handle.dtic.mil/100.2/ADA448419.
Górka-Winter B., Interwencja w Iraku – kolejna faza „wojny z terroryzmem”, „Biuletyn” Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, nr 16 (120), 20 III 2003, [online] https://www.pism.pl/index/?id=84f7e69969dea92a925508f7c1f9579a.
Lipka R ., Polskie lotnictwo bojowe – utrzymywanie iluzji?, „Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego” 2014, 25 VII, [online] https://pulaski.pl/wp-content/uploads/2015/02/Komentarz_Miedzynarodowy_Pulaskiego_nr_10_14_PL.pdf.
Seguin B., Why Did Poland Choose the F-16?, George C. Marshall European Center for Security Studies, „Occasional Paper Series” 2007, nr 11, [online] http://www.marshallcenter.org/mcpublicweb/mcdocs/files/College/F_Publications/occPapers/occ-paper_11-en.pdf.
Tomaszycki M., Civil Military Relations and Defense Reform in Poland, Carlisle 2006, [online] http://www.dtic.mil/dtic/tr/fulltext/u2/a449644.pdf.
– artykuły prasowe:
Dmitruk T., Do 2030 roku MON planuje zakup 64 wielozadaniowych samolotów piątej generacji, „Dziennik Zbrojny” 2014, 21 II, [online] http://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/new-s,1,6362,aktualnosci-z-polski,do-2030-roku-mon-planuje-zakup-64-wielozadaniowych-samolotow-piatej-generacji.
Dmitruk T., Projekt nowego Planu Modernizacji Technicznej, „Dziennik Zbrojny” 2016, 12 IX, [online] http://dziennikzbrojny.pl/artykuly/art,2,4,10262,armie-swiata,wojsko-polskie,projekt-nowego-planu-modernizacji-technicznej.
Dura M., MON analizuje plany zakupu myśliwców V generacji, Defence24, 20 VI 2015, [online] http://www.defence24.pl/234017,mon-analizuje-plany-zakupu-mysliwcow-v-generacji.
Dura M., MON chce kupić do 2030 r. 64 samoloty wielozadaniowe V-tej generacji, Defence24, 21 II 2014, [online] http ://www.defence24.pl/60149,mon-chce-kupic-do -2030-r-64-samoloty-wielozadaniowe-v-tej-generacji.
Gajzler M., Temat rzeka, czyli o następcach Su-22M4/UM3K raz jeszcze, „Dziennik Zbrojny” 2013, 3 IV, [online] http://dziennikzbrojny.pl/artykuly/art,2,4,3823,armie-swiata,wojsko-polskie,temat-rzeka-czyli-o-nastepcach-su-22m4um3k-raz-jeszcze.
Głogowski M., Leszek Miller u Busha, „Przegląd” 2002, 14 I, [online] https://www.tygodnik-przeglad.pl/leszek-miller-u-busha/.
Harmonogram nowego Planu Modernizacji Technicznej, „Dziennik Zbrojny” 2016, 19 X, [online] http://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/news,1,10312,aktualnosci-z-polski,harmonogram-nowego-planu-modernizacji-technicznej.
Kucharczyk M., Modernizacja Sił Zbrojnych RP. Część 4 – Siły Powietrzne, Ośrodek Analiz Strategicznych, 20 I 2017, [online] https://oaspl.org/2017/01/20/modernizacja-sil-zbrojnych-rp-czesc-sily-powietrzne/.
Kwasek T., Plany modernizacyjne Sił Zbrojnych RP w latach 1990–2012 – część I, „Dziennik Zbrojny” 2014, 2 VII, [online] http://dziennikzbrojny.pl/artykuly/art,2,4,6726,armie-swiata,wojsko-polskie,plany-modernizacyjne-sil-zbrojnych-rp-w-latach-1990-2012-czesc-i.
Lentowicz Z., Lockheed Martin. Zbrojeniowy gigant z USA zbroi Polskę, „Rzeczpospolita” 2016, 4 IX, [online] http://www.rp.pl/Przemysl-Obronny/309039994-Lockheed-Martin-Zbrojeniowy-gigant-z-USA-zbroi-Polske.html#ap-2.
Lesiecki R., Polskie myśliwce MiG-29 znów dopuszczone do lotów, Defence24, 8 I 2018, [online] http://www.defence24.pl/polskie-mysliwce-mig-29-znow-dopuszczone-do-lotow.
MiG-29: ćwierć wieku na polskim niebie, „Polska Zbrojna” 2014, 21 XI, [online] http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/14308?t=MiG-29-cwierc-wieku-na-polskim-niebie.
Miłosz M., F-16 z drugiej ręki dla Polski. MON planuje zakup 96 myśliwców z odzysku, „Dziennik Gazeta Prawna” 2017, 10 I, [online] http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/1009284,mon-zakup-nowych-mysliwcow-f-16-dla-polskiej-armii.html.
Oblicza współczesnej armii na targach zbrojeniowych, TVP3 Kielce 2015, 5 IX, [online] http://kielce.tvp.pl/21515619/oblicza-wspolczesnej-armii-na-targach-zbrojeniowych.
Palowski J., Su-22 po remoncie. Kolejnych 10 lat w służbie, Defence24, 22 IX 2015, [online] http://www.defence24.pl/262157,su-22-po-remoncie-kolejnych-10-lat-w-sluzbie-foto.
Sabak J., MSPO 2015: Symulator F-35 po raz pierwszy w Polsce, Defence24, 27 VIII 2015, [online] http://www.defence24.pl/248935,symulator-f-35-po-raz-pierwszy-w-polsce.
Sabak J., Wybór następcy MiG-29 i Su-22 ruszy do 2022 roku, Defence24, 6 IV 2016, [online] http://www.defence24.pl/341841,wybor-nastepcy-mig-29-i-su-22-ruszy-do-2022-roku.
Sennott C.M., Arms Deals Criticized As Corporate US Welfare, „The Boston Globe” 2003, 14 I, [online] http://rense.com/general33/wewrm.htm.
Tagliabue J., International Business; Lockheed Wins Huge Sale to Poland With Complex Deal, „New York Times” 2003, 19 IV, [online] http://www.nytimes.com/2003/04/19/business/international-business-lockheed-wins-huge-sale-to-poland-with-complex-deal.html.
Tudor R ., Romania looks to buy 20 more F-16s, Jane’s 360, 14 III 2017, [online] http://www.janes.com/article/68702/romania-looks-to-buy-20-more-f-16s.
Wayne L., Polish Pride, American Profits, „New York Times” 2003, 12 I, [online] http://www.nytimes.com/2003/01/12/business/polish-pride-american-profits.html.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2017 Poliarchia
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
