Wystawa o zabawie czy zabawa na wystawie? Społeczny odbiór projektu Trzepaki, Reksio, Atari w Muzeum Nowej Huty
DOI:
https://doi.org/10.32030/KRZY.2024.15Słowa kluczowe:
wystawa czasowa, PRL, Nowa Huta, zabawa, dzieciństwo, publiczność, interaktywność, edukacja, promocjaAbstrakt
Artykuł jest poświęcony wystawie czasowej Trzepaki, Reksio, Atari, opowiadającej o zabawach i rozrywkach dziecięcych w okresie PRL-u, która była prezentowana w Muzeum Nowej Huty, oddziale Muzeum Krakowa, od 16 lutego 2023 roku do 7 stycznia 2024 roku. Ekspozycja miała charakter interaktywny – w jej przestrzeni możliwa była zabawa, doświadczanie, dotykanie. Projekt promowany jako „wystawa o zabawie i zabawa na wystawie” cieszył się wyjątkowo wysoką frekwencją, popularnością i był bardzo dobrze oceniany przez zwiedzających. Tekst stanowi próbę odpowiedzi na pytania, co wpłynęło na taki odbiór wystawy, do jakiego stopnia była to kwestia problematyki, jak dużą rolę odegrały walory interaktywne, jakie inne czynniki miały istotne znaczenie. W analizie podjętego zagadnienia wykorzystano obserwację uczestniczącą. Przedstawione informacje były gromadzone przeze mnie podczas mojego czynnego udziału w projekcie w roli autorki koncepcji, scenariusza i kuratorki wystawy, a także osoby odpowiedzialnej za program wydarzeń jej towarzyszących.
Bibliografia
Bukowska Maria, Kiełczewska Anna (koncepcja książki): W Muzeum wszystko wolno – nasza książka. Warszawa 2016
Jagodzińska Katarzyna: Muzeum odpowiedzialne? (Na przykładzie Muzeum Zabawek w Krakowie). „Muzealnictwo” 2022, nr 63, s. 150–157
Klimek-Zdeb Agata: Na trzepaku. Zabawy i rozrywki dziecięce w PRL-u na fotografiach ze zbiorów Muzeum Krakowa. Kraków 2023
Smaga Magdalena: Przyczynek do studium historyczno-architektonicznego kina „Światowid”. „Światowid. Rocznik Muzeum PRL-u w Krakowie” 2014, t. 1, s. 145–165
Zdeb Mateusz: Muzeum teraźniejszości? Jak w muzeum opowiedzieć o tu i teraz – projekt Współistnienie i refleksje po jego zakończeniu. „Krzysztofory. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa” 2022, z. 40, s. 195–216
Ziębińska-Witek Anna: Muzealizacja komunizmu w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej. Lublin 2018
Prasa, strony internetowe, media społecznościowe
Adamczak Katarzyna: „Takie miałam!”. Zabawki i zabawy z PRL-u biją rekordy popularności [online]. Interia Kobieta, 1 maja 2023 [dostęp 15 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://kobieta.interia.pl/podroze/newstakie-mialam-zabawki-i-zabawy-z-prl-u-bija-rekordypopular,nId,6751554
Bajorek-Dziuban Ewelina: Na tej wystawie nie da się nudzić. O dziecięcych rozrywkach i zabawkach w okresie PRL-u [online]. Love Kraków, 17 lutego 2023 [dostęp 3 listopada 2023]. Dostępny w internecie: https://lovekrakow.pl/aktualnosci/na-tej-wystawie-nie-da-sie-nudzic-o-dzieciecych-rozrywkach-i-zabawkach-wokresie-prl-u-zdjecia_49876.html
Bogdański Robert: Popyt na dzieciństwo. Wycieczka w przeszłość [online]. Tygodnik TVP, 24 lutego 2023 [dostęp 3 listopada 2023]. [Adres strony nieaktywny w momencie publikacji tekstu]
Do czego służył trzepak i jak wkłada się kasetę do walkmana? Podróż do dzieciństwa z czasów PRL z wystawą Muzeum Nowej Huty [audycja]. TOK FM, 22 maja 2023 [dostęp 3 listopada 2023]. Dostępna w internecie: https://audycje.tokfm.pl/podcast/140310,Do-czego-sluzyltrzepak-i-jak-wklada-sie-kasete-do-walkmana-Podrozdo-dziecinstwa-z-czasow-PRL-z-wystawa-Muzeum-Nowej-Huty-GLOSEM-EKSPERTA
Gruszecka Marta: Gdy wokół trzepaka skupiało się życie towarzyskie. Muzeum Nowej Huty zaprasza na wystawę o dzieciństwie w czasach PRL-u [online]. Wyborcza.pl Kraków, 17 lutego 2023 [dostęp 3 listopada 2023].
Dostępny w internecie: https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,29466187,muzeum-krakowapamiatki-z-zycia-na-trzepaku.html
Gruszecka Marta: Wystawa, jakiej jeszcze nie było. W co bawiliśmy się w PRL-u?. „Gazeta Wyborcza” 2023, nr 40, z 17 lutego, s. 13
Kalęba Julia: Muzeum Krakowa z rekordową frekwencją ponad 1 mln 350 tys. odwiedzających [online]. TVP3
Kraków, 4 stycznia 2024 [dostęp 15 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://krakow.tvp.pl/75155942/muzeum-krakowa-z-rekordowa-frekwencja-ponad-1-mln-350-tys-odwiedzajacych Kozik Ryszard: „W centrum wystawy musiał być trzepak”.
O PRL-owskich zabawach i zabawkach w Muzeum Nowej Huty [online]. Gazeta.pl, 15 lutego 2023 [dostęp 15 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://kultura.gazeta.pl/kultura/7,114530,29462502,w-centrum-wystawy-musial-byc-trzepak-o-prl-owskich-zabawach.html
Kraków. Muzeum Nowej Huty [online]. Profil Instagram gagatkowe_adventures, 11 kwietnia 2023 [dostęp 15 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://www.instagram.com/p/Cq5ycLBIsfm/?img_index=1
Najnowsza wystawa „Trzepaki, Reksio, Atari” [online]. Kraków z dzieckiem [dostęp 3 listopada 2023]. Dostępny w internecie: https://krakowzdzieckiem.pl/najnowsza-wystawa-trzepaki-reksio-atari/
Opinie o Muzeum Nowej Huty [online]. Google.com, hasło: Muzeum Nowej Huty [dostęp 15-16 lutego 2024]
Podzielcie się z nami swoim dzieciństwem [online]. Muzeum Krakowa [dostęp 13 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://muzeumkrakowa.pl/aktualnosci/podzielcie-sie-z-nami-swoim-dziecinstwem
Post dotyczący użyczenia oryginalnej lalki filmowej Misia Uszatka [online]. Profil Facebook Muzeum Krakowa, 19 stycznia 2023 [dostęp 15 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://www.facebook.com/photo/?fbid=540728298087320&set=a.448018347358316
Powstanie wystawa o dzieciństwie w PRL. Muzeum Nowej Huty poszukuje eksponatów! [online]. Radio Eska, 3 grudnia 2021 [dostęp 3 listopada 2023]. Dostępny w internecie: https://www.eska.pl/krakow/powstaniewystawa-o-dziecinstwie-w-prl-muzeum-nowej-hutyposzukuje-eksponatow-aa-DA7e-7vbv-srb6.html
Radłowska Renata: Muzeum Krakowa. Szykuje się niezła zabawa, czyli wszystko o zabawkach z PRL-u [online].
Wyborcza.pl Kraków, 7 grudnia 2021 [dostęp 3 listopada 2023]. Dostępny w internecie: https://krakow.
wyborcza.pl/krakow/7,44425,27882654,muzeum-krakowa-szykuje-sie-niezla-zabawa-czyli-wszystko-o.html
Radłowska Renata: Akcja Muzeum Krakowa. Albercia po przejściach, czyli czym się bawiliśmy w PRL-u [online].
Wyborcza.pl Kraków, 22 lutego 2022 [dostęp 3 listopada 2023]. Dostępny w internecie: https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,28137265,akcja-muzeum-krakowa-albercia-po-przejsciach-czyli-czym-sie.html
Radłowska Renata: Muzeum Krakowa. Stracone profile w mediach społecznościowych przełożyły się na niższą frekwencję [online]. Wyborcza.pl Kraków, 4 lipca 2023 [dostęp 15 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://krakow.wyborcza.pl/krakow/7,44425,29938653,muzeum-krakowa-stracone-profile-w-mediach-spolecznosciowych.html
Rekord frekwencji w Muzeum Krakowa [online]. Fakt.pl, 12 stycznia 2024 [dostęp 15 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://www.fakt.pl/wydarzenia/polska/krakow/rekord-frekwencji-w-muzeum-krakowa/rw1v47e
Słoneczniki 2024 rozdane w Krakowie [online]. Grupa Czas Dzieci, 2024 [dostęp 28 października 2024]. Dostępny w internecie: https://sloneczniki.czasdzieci.pl/aktualnosci/id,204-sloneczniki_2024_rozdane.html
Trzepaki, Reksio, Atari [online]. Muzeum Krakowa [dostęp 15 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://muzeumkrakowa.pl/wystawy/trzepaki-reksio-atari
Trzepaki, Reksio, Atari – nowa wystawa w Muzeum w Krakowie [online]. Kasai.eu [dostęp 3 listopada 2023]. Dostępny w internecie: https://kasai.eu/trzepaki-reksioatari-nowa-wystawa-w-muzeum-w-krakowie/
Trzepaki, Reksio, Atari. Wystawa o zabawie i zabawa na wystawie [online]. Fakt.pl, 25 lutego 2023 [dostęp 3 listopada 2023]. Dostępny w internecie: https://www.fakt.pl/wydarzenia/polska/krakow/trzepaki-reksio-atariwystawa-o-zabawie-i-zabawa-na-wystawie/213xmey
Wystawa o zabawie i rozrywce dla dzieci w PRL-u [online]. TVP3 Kraków, 16 lutego 2023 [dostęp 3 listopada 2023].
Dostępny w internecie: https://krakow.tvp.pl/66374708/wystawa-o-zabawie-i-rozrywce-dla-dzieci-w-prlu
Zabawki i świat bajek PRL-u. Pamiętasz Misia Uszatka, Jacka i Agatkę? [online]. Forsal.pl, 18 kwietnia 2023 [dostęp 3 listopada 2023]. Dostępny w internecie: https://forsal.pl/lifestyle/galeria/8699469,zabawki-i-swiatbajek-prl-u-pamietasz-misia-uszatka-jacka-i-agatkegaleria.html
Zapomniana Zośka i peerelowskie skarby w Nowej Hucie [podcast]. Ilustrowany Kurier Codzienny IKC, 12 czerwca
2023 [dostęp 15 lutego 2024]. Dostępny w internecie: https://www.youtube.com/watch?v=3E1jbs-EENE
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Agata Klimek-Zdeb
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.
