Plastyka książki Wyspiańskiego
DOI:
https://doi.org/10.32030/Abstrakt
PLASTIQUE DES LIVRES DE WYSPIAŃSKI
Chaque personne, pour laquelle le livre a une valeur supplémentaire d’oeuvre d’art, se rend compte que Stanisław Wyspiański a contribué à sa formation. Entre le XIXe et le XXe siècle, lorsque la typographie constituait chez nous un des domaines les plus négligés, c’est justement Wyspiański qui a repris l’oeuvre des maîtres déjà défunts.
Stanisław Wyspiański était donc un des premiers qui a commencé une coopération intime avec l’imprimeur et qui a animé le travail de celui-ci de son grand art. Ainsi la nouvelle architecture du livre qu’il voulait réaliser nécessitait aussi la création d’un nouveau caractère d’imprimerie. Dans ce domaine, des travaux, d’ailleurs jamais réalisés, ont été intentés par Wyspiański et excellent imprimeur W. Teodorczuk.
En quoi résidait l’orginalité du livre ornementé par Wyspiański? Il était propagateur de la feuille libre, d’une surface de papier blanche dont les droits étaient les mêmes que les droits de la surface imprimée.
En exemple on peut citer la revue „Życie” dont il était un des coopérants le plus remarquable, c’est lui qui a formé la structure artistique de cette revue, depuis le premier cahier. Il commençait la première page par un en tête uniquement imprimé. A part l’en tête il conformait deux colonnes du journal et il remplissait la place vide entre les lignes par des traits délicats et fins. Les ornements en fleurs, employés- pour la première fois par l’artiste dans les annales „Życie”, ont ensuite été introduits dans ides livres.
Les couvertures de livres créés par Wyspiański avaient aussi un caractère insolite et comme exemple nous pouvons citer la première édition de „Wesele” et de „Klątwa”. La meilleure oeuvre de ce genre est la couverture des „Pieśni” (Chants) de B. Baczyński, des „Kołysanki” (Berceuses) de H. Opieński. La couverture de L’Illiade de Homer, qu’il a ornementé de 11 illustrations est du même genre.
Mais cette attitude et la volonté de vouloir réaliser ses livres comme il le désirait, était la cause essentielle des conflits avec les chefs de l’imprimerie. C’est pourquoi il a dû quitter l’Imprimerie de l’Université. Depuis, il travaillait à l’Imprimerie de Wł. L. Anczyc.
Bibliografia
M. Branowski, Twórczość Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 1932.
J. Dobrzycki, U źródeł wizyj wawelskich Wyspiańskiego, Kraków 1962.
J. Filipowski, Wspomnienie o Stanisławie Wyspiańskim, Kraków 1932
J. Flack, Stanisław Wyspiański, Kalendarz Krakowski 1909 r. s. 54—58
A. Grzymała-Siedlecki, O twórczości Wyspiańskiego, Kraków 1970
K. Kieć, U schyłku trzeciego stulecia Drukarnii Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1969
S. P. Koczorowski, Stanisław Wyspiański odnowiciel książki polskiej, Warszawa 1938
K. O. Zdobnictwo drukarskie Stanisława Wyspiańskiego, Polski Poradnik Graficzny (Pamięci St. Wyspiańskiego, Kraków 1908, Rok I-szy, Zeszyt III)
T. Makowiecki, Poeta, malarz, Studium o Stanisławie Wyspiańskim, Warszawa 1935
W. Natanson, Artyzm Wyspiańskiego, Warszawa 1964
W. Natanson, Stanisław Wyspiański (Próba nowego spojrzenia), Wydawnictwo poznańskie 1969
L. Płoszewski, Stanisław Wyspiański orędzie, Kraków 1930
L. Płoszewski, zebrał, opracował, komentarzem opatrzył, Wyspiański w oczach współczesnych, Kraków 1971, T. I. s. 385, s. 388—393, s. 394, s. 407—408
A. Potocki, Stanisław Wyspiański, Studium Literackie, Kraków 1908
S. Przybyszewski, Moi współcześni, Warszawa 1906
T. Seweryn, Indywidualność plastyczna Wyspiańskiego, Kraków 1932
E. Skierkowska, Wyspiański artysta książki, Ossolineum, 1960
E. Skierkowska, Plastyka Stanisława Wyspiańskiego na tle ówczesnych kierunków artystycznych, Wrocław—Kraków 1958
P. Smolik, Książka Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 1932
P. Smolik, Zdobnictwo książki w twórczości Wyspiańskiego, Łódź 1928
Z. Trojanowski, Wyspiański, artysta-człowiek-życic, Warszawa 1927
T. Szydłowski, Stanisław Wyspiański, Warszawa 1930: W. Wallis, Secesja, Warszawa 1967
J. Warchałowski, Polska Sztuka Stosowana, Tygodnik Ilustrowany, R. 49, 1906, nr 6, 106—108
N. Warmeńska, Wyspiański w świecie książek (w 30 rocznicę śmierci) Problemy Nr 10 1957 r.
M. Waśkowska-Kreinerowa, Na marginesie życiorysu Stanisława Wyspiańskiego, Kraków 1933, O grafice polskiej w r. 1906, Poradnik Graficzny, Kraków 1906, Z. I.
Pobrania
Wersja elektroniczna opublikowana
Numer
Dział
Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Szczegóły zob. w zakładce Prawa autorskie i udostępnianie.

