Omówienie mistycyzmu nazistowskiego w polskiej debacie naukowej
DOI:
https://doi.org/10.12797/SH.60.2017.01.03Keywords:
mysticism, Nazism, doctrineAbstract
Discussion of Nazi Misticizm in the Polish Scholarly Debate
The article presents the theoretical foundations of Nazi mysticism, in the works of Polish scholars of the subject. It focuses on the emergence of the NSDAP party, discussing its philosophical and mystical origins. The essential components party mysticism are debated as well. The article refers to the development of mysticism in the theoretical and political principles of Nazism.
References
Baker A., Mity, tajemnice i szaleństwa w historii świata, Warszawa 2009.
Banaszkiewicz J., Powstanie partii hitlerowskiej 1919-1923, Poznań 1968.
Bankowicz M., Kozub-Ciembroniewicz W., Dyktatury i tyranie. Szkice o niedemokratycznej władzy, Kraków 2007.
Bockenheim W., Okultyzm nazistowski, [w:] S. Bednarek, W. Bockenheim, J. Jastrzębski, New Age. Encyklopedia Nowej Ery, Wrocław 2008, s. 262-266.
Bullock A., Hitler. Studium tyranii, t. 1-2, Warszawa 1970.
Butkiewicz T., Koncepcja mesjanizmu oraz jego rola w kształtowaniu totalitaryzmu w Niemczech, „Słupskie Studia Historyczne” 2010, nr 16, s. 89-102.
Butkiewicz T., Okultyzm i myśl ariozoficzna Towarzystwa Thule w ukształtowaniu ideologii narodowego socjalizmu w Niemczech, Częstochowa 2009, s. 113-126, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Res Politicae, 3.
Callois R., Żywioł i ład, Warszawa 1973.
Drobnik J., Mit krwi, „Gazeta Warszawska” 1933, 159, nr 268, s. 3.
Dyle A. van, Hitleryzm a religia, „Przegląd Powszechny” 1932, 196, nr 586, s. 31-47.
Dziubka K., Darwinizm społeczny, [w:] Leksykon politologii, red. A. Antoszewski, R. Herbut, wyd. 5, Wrocław 1999, s. 72-73.
Dziubka K., Makiawelizm, [w:] Leksykon politologii, red. A. Antoszewski, R. Herbut, wyd. 5, Wrocław 1999, s. 288.
Eckhart, Mistrz, [w:] Encyklopedia Britannica, t. 10, Poznań 1999, s. 226-227. DOI: https://doi.org/10.1016/S0956-7135(99)00048-1
Ezoteryczne źródła nazizmu, [w:] C. Michalski, Powrót człowieka bez właściwości, Warszawa 1996, s. 99-224.
Faszyzm niemiecki z perspektywy półwiecza, red. A. Czubiński, Poznań 1985.
Fest J.C., Oblicze Trzeciej Rzeszy, tłum. E. Werfel, Warszawa 1970.
Filc-Redlińska I., Rasa panów mebluje świat, „Focus Historia” 2012, nr 1, s. 26-29.
Filipowicz S., Mit i spektakl władzy, Warszawa 1988.
Grodziński E., Filozofia Adolfa Hitlera w Mein Kampf, Warszawa-Olsztyn 1992.
Grunberger R., Historia społeczna Trzeciej Rzeszy, t. 1, Warszawa 1987.
Grünberg K., Adolf Hitler. Biografia Führera, wyd. 2, Warszawa 1989.
Grünberg K., Hitler prywatnie, Toruń 1996.
Grünberg K., SS – czarna gwardia Hitlera, wyd. 2, Warszawa 1985.
Halban L., Istota duchowa Trzeciej Rzeszy, „Neofilolog” 1939, 10, z. 1, s. 14-31.
Hale Ch., Krucjata alpinistów, tłum. K. Bażyńska-Chojnacka, P. Chojnacki, Warszawa 2005.
Hannover H., Hannover E., Zanim przyszedł Hitler. Sądy i polityka w Republice Weimarskiej, przeł. E. Drabienko, Warszawa 1972.
Herbut R., Charyzma, [w:] Leksykon politologii, red. A. Antoszewski, R. Herbut, wyd. 5, Wrocław 1999, s. 67-68.
Herbut R., Rasizm, [w:] Leksykon politologii, red. A. Antoszewski, R. Herbut, wyd. 5, Wrocław 1999, s. 491.
Hertz A., Posłannictwo wodza, „Przegląd Socjologiczny” 1936, 4, z. 3-4, s. 341-413.
Herzstein R.E., Narodowi socjaliści, przeł. J. i M. Antosiewiczowie, Warszawa 1999.
Hesemann M., Religia Hitlera, przeł. A. Walczy, Warszawa 2011.
Historyzm, [w:] Wielka encyklopedia PWN, t. 11, Warszawa 2002, s. 346.
Hitler A., Moja walka, tłum. I. Puchalska, P. Marszałek, Kraków 1992.
Iwanciów E., Mit i mistycyzm w doktrynie ideowo-politycznej hitleryzmu, Żory 1994.
Jäckel E., Hitlera pogląd na świat, przeł. A.D. Tauszyńska, Warszawa 1973.
Kershaw I., Hitler, Niemcy i ostateczne rozwiązanie, przeł. R. Bartołd, Poznań 2010.
King F., Szatan i swastyka. Okultyzm w partii nazistowskiej, tłum. J. Moderski, T. Olszewski, Poznań 1996.
Kitchen M., Trzecia Rzesza. Charyzma i wspólnota, przeł. L. Otrębski, Warszawa 2012.
Klemperer V., LTI (Lingua Tertii Imperii). Notatnik filologa, przeł. J. Zychowicz, wyd. 2, Warszawa 1989.
Kmak-Pamirska A., Elementy „religijne” w ideologii i obrzędach narodowosocjalistycznych Trzeciej Rzeszy, „Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem” 2012, 34, nr 2, s. 19-37.
Kmak-Pamirska A., Religia w czasach Trzeciej Rzeszy, Toruń 2010.
Koniński K.L., Logika swastyki, „Przegląd Powszechny” 1933, 197, nr 591, s. 304-326.
Krasuski J., Historia Rzeszy Niemieckiej 1871-1945, wyd. 4, Poznań 1986.
Krieck E., Wychowanie narodowo-polityczne, wyd. 2, Lwów 1936.
Lang J. von, Między Hitlerem a Himmlerem. Generał Karl Wolff. Biografia, przeł. B. Kozak, Kraków 2005.
Maciejewski M., Ruch i ideologia narodowych socjalistów w Republice Weimarskiej. O źródłach i początkach nazizmu 1919-1924, Warszawa-Wrocław 1985.
Manvell R., Fraenkel H., Goebbels, wyd. 2, tłum. A. Kaska, Warszawa 1972.
Manvell R., Fraenkel H., Himmler, tłum. T. Wolski, Warszawa 1971.
Maser W., Adolf Hitler. Legenda, mit, rzeczywistość, Warszawa 1998.
McNab Ch., Trzecia Rzesza 1933-1945. Fakty, liczby i dane statystyczne, przekł. J. Szkudliński, Poznań 2011.
Mikoś K., Ideologia volkistowska: u źródeł niemieckiego neopoganizmu, „Nomos” 2005, nr 51-52, s. 51-74.
Mosse G.L., Kryzys ideologii niemieckiej. Rodowód intelektualny Trzeciej Rzeszy, Warszawa 1972.
Musielak M., Nazizm w interpretacjach polskiej myśli politycznej okresu międzywojennego, Poznań 1997.
Nowaczyk M., Kultura europejska między etnocentryzmem a kulturowym uniwersalizmem, [w:] Religia i kultura. Materiały z konferencji naukowej (Gdynia 11-12 maja 1991 rok), red. A. Karpiński, W. Pałubicki, Z. Stachowski, Gdynia 1991, s. 11-24 [maszynopis].
Olszewski H., Nauka historii w upadku. Studium o historiografii i ideologii historycznej w imperialistycznych Niemczech, Warszawa-Poznań 1982.
Opulski R., Niemiecki narodowy socjalizm jako religia polityczna. Obrzędy nazizmu i ich funkcje formacyjne, [w:] Różne oblicza nacjonalizmów. Polityka – Religia – Etos, red. B. Grott, Kraków 2010, s. 295-310.
Orłowski H., Literatura w III Rzeszy, Poznań 1979.
Overy R., Trzecia Rzesza. Historia imperium, Warszawa 2012.
Pastuszka J., Filozoficzne i społeczne idee A. Hitlera (Rasizm). Krytyka idei rasistowskich, „Ateneum Kapłańskie” 1938, 41, z. 1, s. 23-37.
Pastuszka J., Filozoficzne podstawy rasizmu, „Ruch Katolicki” 1939, 9, nr 4, s. 156-172.
Pastuszka J., Rasizm jako światopogląd, „Ruch Katolicki” 1939, 9, nr 3, s. 101-116.
Roland P., Naziści i okultyzm. Ciemne moce III Rzeszy, Warszawa 2011.
Różycki M., Naziści zauroczeni okultyzmem, „Focus Historia” 2012, nr 1, s. 22-25.
Ryback T.W., Prywatna biblioteka Hitlera. Książki, które go ukształtowały, Warszawa 2010.
Ryszka F., U źródeł sukcesów i klęski. Szkice z dziejów hitleryzmu, Warszawa 1972.
Sawicki F., Rasa i światopogląd, Warszawa 1939.
Semków P., Aryjski porządek świata w rytuałach religijnych III Rzeszy, „Przegląd Religioznawczy” 2009, nr 4, s. 13-24.
Sobczak J., Hitlerowskie przesiedlenia ludności niemieckiej w dobie II wojny światowej, Poznań 1966.
Sołoma A., Między akceptacją a opozycją. Z badań nad rolą Kościołów w III Rzeszy, Warszawa 1988.
Ternon Y., Helman S., Historia medycyny SS, czyli mit rasizmu biologicznego, Warszawa 1973.
Tyrowicz S., Światło wiedzy zdeprawowanej. Idee niemieckiej socjologii i filozofii (1933-1945), Poznań 1970.
Valode Ph., Hitler i tajne stowarzyszenia. Od Towarzystwa Thule do „ostatecznego rozwiązania”, Warszawa 2010.
Wasiutyński W., Bluff XX wieku. Rasa? Rasa? Rasa?, „Prosto z Mostu” 1936, 2, nr 52, s. 8.
Williamson G., SS: Gwardia Adolfa Hitlera. Pełna historia Schutzstaffel(n) od ulicznych bojówek do Waffen-SS, Warszawa 1995.
Witkowski I., Kronika hitlerowskich tajemnic, Warszawa 2008.
Witkowski I., Umysł Hitlera. Pytania, których nikt nie stawiał, Warszawa 2011.
Wojtasik K., Karl Maria Wiligut – „Rasputin Himmlera”, „Studia Niemcoznawcze” 2014, t. 53, s. 179-190.
Zbierowski W., Prekursorzy i rzecznicy współcześni rasizmu, „Kultura” 1939, 4, nr 7, s. 2.
Zieliński Z., Religia w narodowosocjalistycznej koncepcji społeczeństwa, „Chrześcijanin w Świecie” 1980, 12, nr 91-92, s. 1-27.
Zwoliński A., To już było, Kraków 1997.
Zwoliński A., W kołowrocie istnień, Kraków 1995.
