Ideologia, a może matematyka? Koalicje gabinetowe w Polsce w latach 1991-2015
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.78.09Keywords:
cabinet coalition, Polish political party system, ideologies, political parties’ relevancyAbstract
IDEOLOGY OR MATHEMATICS? CABINET COALITIONS IN POLAND IN 1991-2015
In parliamentary democracies, the process of building a cabinet is the most important moment for the nature of future politics, and the formation of a coalition itself is one of the key moments in the political game. In this text, the study covered seven terms of the Sejm (the first elections in 1989 were not fully free), i.e., the cabinets formulated between the years 1991 and 2015. The main goal of this research is to seek answers to the following questions: 1) how is the balance of power of the parties forming the coalition? 2) what is the ratio of party power in parliament to the total power of the parties building the coalition – are we dealing with over-representation or under-representation of real power in parliament within the cabinet? The party’s power in the cabinet is the number of ministerial portfolios allocated to it (portfolio allocation). This issue is related to the reflection on 3) whether the ideological closeness of the party was important for the formation of coalition agreements in the analyzed period.
Downloads
References
Alesina A., Roubini N., Cohen G.D., Political Cycles and the Macroeconomy, Cambridge 1997, https://doi.org/10.7551/mitpress/5437.001.0001. DOI: https://doi.org/10.7551/mitpress/5437.001.0001
Antoszewski A., Tworzenie i utrzymanie koalicji gabinetowych, [w:] Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław 1997.
Antoszewski A., Wzorce rywalizacji politycznej we współczesnych demokracjach europejskich, Wrocław 2004.
Budge I., Keman H., Parties and Democracy. Coalition Formation and Government Functioning in Twenty States, Oxford 1990.
Cabinets and Coalition Bargaining: The Democratic Life Cycle in Western Europe, red. K. Strøm, W.C. Müller, T. Bergman, Oxford 2008.
Centrum Badania Opinii Społecznej, Opinie o koalicji AWS–UW. Komunikat z badań, BS/87/2000, Warszawa, czerwiec 2000.
Cześnik M., Kotnarowski M., Nowy wymiar politycznego współzawodnictwa. Polska solidarna versus Polska liberalna, „Studia Polityczne” 2011, nr 27.
Druckman J.N., Roberts A., Communist Successor Parties and Coalition Formation in Eastern Europe, „Legislative Studies Quarterly” 2007, vol. 32, nr 1, https://doi.org/10.3162/036298007X201967. DOI: https://doi.org/10.3162/036298007X201967
Dudek A., Historia polityczna Polski. 1989-2015, Kraków 2016.
Gendźwiłł A., Poza partią i partyjnością. Syndrom antypartyjny w polskiej demokracji po 1989 r., praca doktorska, Warszawa 2014.
Glajcar R., Udział Prezydenta RP w powoływaniu Rady Ministrów w latach 1989-2005 – rozwiązania normatywne a praktyka polityczna, „Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu” 2006, nr 7.
Grabowska M., Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Warszawa 2004.
Herbut R., Systemy partyjne, [w:] Demokracje zachodnioeuropejskie. Analiza porównawcza, red. A. Antoszewski, R. Herbut, Wrocław 1997.
Jednaka W., Gabinety koalicyjne w III RP, Wrocław 2004.
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, [online] https://www.gov.pl/web/premier.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 ze zm. Laver M., Between Theoretical Elegance and Political Reality: Deductive Models and Cabinet Coalitions in Europe, [w:] Coalitional Behaviour in Theory and Practice: An Inductive Model for Western Europe, red. G. Pridham, Cambridge 1986, https://doi.org/10.1017/CBO9780511898389.003. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511898389.003
Laver M., Shepsle K.A., Cabinet Ministers and Parliamentary Government, Cambridge 1994.
Lijphart A., Patterns of Democracy: Government Forms and Performance in Thirty-Six Countries, New Haven 1999.
Manifesto Project, [online] https://manifestoproject.wzb.eu/.
Manifesto Project Data Dashboard, [online] https://visuals.manifesto-project.wzb.eu/mpdbshin/cmp_dashboard_dataset/.
Matyja R., Rywalizacja polityczna w Polsce, Kraków–Rzeszów 2013.
Od dziś wicepremier Lepper, „Gazeta Wyborcza”, 4 V 2006.
Offe C., Drogi transformacji. Doświadczenia wschodnioeuropejskie i wschodnioniemieckie, przeł. Z. Pucek, Warszawa 1999.
Państwowa Komisja Wyborcza, [online] https://pkw.gov.pl/.
PO–PSL jak CDU/CSU, „Gazeta Wyborcza”, 23 X 2007.
PSL premiera nie odwoła, „Gazeta Wyborcza”, 7 II 1997.
Raciborski J., Obywatel czasu transformacji – niespełnione nadzieje, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009, vol. 71, z. 2.
Rémy D., The Pivotal Party: Definition and Measurement, „European Journal of Political Research” 1975, vol. 3, no. 3, https://doi.org/10.1111/j.1475-6765.1975.tb00782.x. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1475-6765.1975.tb00782.x
Riker W.H., The Theory of Political Coalitions, London 1962.
Rohrschneider R., Whitefield S., Understanding Cleavages in Party Systems: Issue Position and Issue Salience in 13 Post-Communist Democracies, „Comparative Political Studies” 2009, vol. 42, nr 2, https://doi.org/10.1177/0010414008325285. DOI: https://doi.org/10.1177/0010414008325285
Rorty R., Habermas, Derrida and the Functions of Philosophy, „Revue Internationale de Philosophie” 1995, vol. 49, nr 194(4).
Sartori G., Parties and Party Systems: A Framework for Analysis, Colchester 2005.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, [online] https://sejm.gov.pl/.
Schwarzmantel J., Ideology and Politics, Los Angeles, CA 2008, https://doi.org/10.4135/9781446213247. DOI: https://doi.org/10.4135/9781446213247
Sobolewska-Myślik K., Zmiana wzorców rywalizacji międzypartyjnej w latach 2005-2007 jako pozytywny prognostyk dla kształtowania się polskiego systemu partyjnego, [w:] Demokracja w Polsce po 2005 roku, red. D. Karnowska, Toruń 2008.
Sokół W., Zmiany w systemie partyjnym III Rzeczypospolitej, [w:] Demokracja w Polsce po 2007 roku, red. D. Plecka, Katowice 2014.
Tandem Buzek–Balcerowicz?, „Gazeta Wyborcza”, 8 X 1997.
Tavits M., Letki N., When Left Is Right: Party Ideology and Policy in Post-Communist Europe, „American Political Science Review” 2009, vol. 103, nr 4, https://doi.org/10.1017/S0003055409990220. DOI: https://doi.org/10.1017/S0003055409990220
Ustawa konstytucyjna z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym, Dz.U. 1992, nr 84, poz. 426.
Wielowieyska D., Załuska W., Pawlak przemówił, „Gazeta Wyborcza”, 23 X 1993.
Wojtas K., W poszukiwaniu reguł. Czeska polityka koalicyjna, [w:] Przemiany w Europe Środkowo-Wschodniej. 20 lat doświadczeń, red. A. Koseski, J. Wojnicki, Pułtusk 2011.
Wojtas K., Coalition Politics in Poland in the Years 1991-2015 – in Search of Rules, [w:] Poland in the European Union – Perspectives of Membership. Politics, Economy and Society, Culture, International Relationships, red. A. Rudowski, M. Sulkowski, Warsaw 2017.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
