Genealogia płocka – nowe spojrzenie na źródło małopolskie z drugiej połowy XIII wieku
DOI:
https://doi.org/10.12797/SH.61.2018.01.01Keywords:
Genealogia płocka, Piast dynasty, historiography, Annals of Małopolska, ideology of powerAbstract
The Płock Genealogy – a New Interpretation of the Małopolska Source of the Second Half of the Thirteenth Century
The aim of the article is to determine when the Płock Genealogy (Genealogia płocka) was created and the content of its ideological message. The text of the work has survived in one of the manuscripts in the library of Płock Charter. The subject of this text is a short description of subsequent generations of the Piast Dynasty from the earliest times to the end of the thirteenth century. This analysis includes establishing the relationship between the manuscript and other existing historical works and annals from up to the mid-fourteenth century, a detailed comparison of the information they contain with existing findings on the genealogy of the Piast Dynasty, as well as a review of the structure of the work.
References
Źródła rękopiśmienne:
Archiwum Diecezjalne w Płocku, Ms 17, k. 3r‑3v (fotokopie użyczone przez dr Annę Salinę).
Źródła publikowane:
Anonim tzw. Gall, Kronika, czyli dzieje książąt i władców polskich, wyd. K. Maleczyński, [w:] MPH s.n., t. 2, Kraków 1952.
Bullarium Poloniae, t. 1: 1000‑1342, oprac. I. Sułkowska‑Kuraś, S. Kuraś, Rzym 1982.
I. Castellaniae Ecclesiae Plocensis; II. Telonea episcopi Plocensis; III. Villae capituli Plocensis, wyd. W. Kętrzyński, [w:] MPH, t. 5, Lwów 1888, s. 419‑443.
Długosz J., Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, t. 2, ks. III‑IV, Warszawa 1970.
Dopełnienie szamotulskie, wyd. A. Bielowski, [w:] MPH, t. 2, Lwów 1872, s. 861‑871.
[Genealogia płocka], E codicibus Plocensibus, nr 9, wyd. W. Kętrzyński, [w:] MPH, t. 5, Lwów 1888, s. 992‑994.
Kronika Wielkopolska, wyd. B. Kürbis, [w:] MPH s.n., t. 8, Warszawa 1970.
Rocznik Kapituły Gnieźnieńskiej, wyd. B. Kürbis, [w:] Roczniki Wielkopolskie, MPH s.n., t. 6, Warszawa 1982, s. 1‑20.
Rocznik Kapituły Krakowskiej, wyd. Z. Kozłowska‑Budkowa, [w:] Najdawniejsze roczniki krakowskie i kalendarz, MPH s.n., t. 5, Warszawa 1978, s. 21‑105.
Rocznik krakowski, wyd. A. Bielowski, [w:] MPH II, Lwów 1872, s. 826‑852.
Rocznik Małopolski, wyd. A. Bielowski, [w:] MPH, t. 2, Lwów 1872, s. 816‑825 (za lata 899‑964); MPH, t. 3, Lwów 1878, s. 135‑202 (za lata 965‑1415).
Rocznik Traski, wyd. A. Bielowski, [w:] MPH II, Lwów 1872, s. 826‑861.
Schlesisches Urkundenbuch, t. 4, wyd. W. Irgang, Köln–Weimar–Wien 1988.
Triginta documenta ecclesiae cathedralis Plocensis (1230‑1317), wyd. W. Kętrzyński, Lwów 1888.
Wincenty Kadłubek, Kronika Polska, wyd. M. Plezia, [w:] MPH s.n., t. 11, Kraków 1994.
[Wincenty z Kielc], Vita sancti Stanislai Cracoviensis episcopi auctore fratre Vincentio de ordine fratrum praedicatorum (Vita maior), wyd. W. Kętrzyński, [w:] MPH, t. 4, Lwów 1884, s. 319‑438.
[Wincenty z Kielc], Vita sancti Stanislai episcopi Cracoviensis (Vita minor), wyd. W. Kętrzyński, [w:] MPH IV, Lwów 1884, s. 238‑285.
Zbiór przywilejów i spominków mazowieckich, wyd. J.K. Kochanowski, Warszawa 1919.
Opracowania:
Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 1895 (wznowienie: Kraków 2005).
Banaszkiewicz J., Kronika Dzierzwy. XIV‑wieczne Kompendium Historii ojczystej, Wrocław 1979.
Drelicharz W., Annalistyka małopolska XIII‑XIV wieku. Kierunki rozwoju wielkich roczników kompilowanych, Kraków 2003.
Drelicharz W., Genealogia płocka. Źródła, funkcja i treści ideowe, [w:] Venerabiles, nobiles et honesti. Studia z dziejów społeczeństwa Polski średniowiecznej, red. A. Radzimiński, A. Supruniuk, J. Wroniszewski, Toruń 1997, s. 433‑441.
Drelicharz W., Rękopis Piotra z Szamotuł, zwany Kodeksem Heilsberskim i jego geneza, [w:] Polska i jej sąsiedzi w późnym średniowieczu, red. K. Ożog, S. Szczur, Kraków 2000, s. 255-272.
Gołdys N., „Genealogia Płocka” i „Rocznik Krakowski” – przyczynek do funkcjonowania tradycji historycznej na dworze Bolesława Wstydliwego i księżnej Kingi, niepublikowana praca magisterska obroniona w 2017 r. w Instytucie Historycznym UW.
Gołdys N., Odzyskana perła płockiego średniowiecza? O losach niezwykłej biblioteki, [on‑line:] https://histmag.org/odzyskana‑perla‑plockiego‑sredniowiecza‑o‑losach‑niezwyklej‑biblioteki‑12129 – 1 V 2017.
Halecki O., Powołanie księcia Władysława Opolskiego na tron krakowski w r. 1273, „Kwartalnik Historyczny” 1913, t. 27, s. 213‑315.
Jasiński K., Genealogia Piastów wielkopolskich. Potomstwo Władysława Odonica, „Kronika Miasta Poznania” 1995, t. 2, s. 34‑66.
Jasiński K., Rodowód Piastów małopolskich i kujawskich, Poznań–Wrocław 2001.
Jasiński K., Rodowód Piastów mazowieckich, Poznań–Wrocław 1998.
Jasiński K., Rodowód Piastów śląskich, cz. 1‑3, wyd. 2, Kraków 2007.
Jasiński K., Rodowód pierwszych Piastów, Warszawa–Wrocław 1993.
Jasiński K., Uzupełnienia do genealogii Piastów, „Studia Źródłoznawcze” 1958, t. 3, s. 199‑212.
Jasiński K., Uzupełnienia do genealogii Piastów. Dokończenie, „Studia Źródłoznawcze” 1960, t. 5, s. 89‑111.
Kürbis B., Dziejopisarstwo wielkopolskie XIII‑XIV w., Warszawa 1959.
Labuda G., Kroniki genealogiczne jako źródła do dziejów rozbicia i zjednoczenia monarchii w Polsce średniowiecznej, „Studia Źródłoznawcze” 1977, t. 22, s. 41‑60.
Maciejewski J., Episkopat polski doby dzielnicowej 1180‑1320, Kraków–Bydgoszcz 2003.
Ożóg K., „Dopełnienie szamotulskie” – studium źródłoznawcze, „Studia Historyczne” 1992, t. 35, z. 2, s. 143-153.
Piastowie. Leksykon biograficzny, red. S. Szczur, K. Ożóg, Kraków 1999.
Radzimiński A., Prałaci i kanonicy kapituły katedralnej płockiej w XIV i I poł. XV w. Studium prozopograficzne, t. 1‑2, Toruń 1991‑1993.
Starnawska M., Dominikanie, św. Jacek i elewacja szczątków św. Stanisława przez biskupa Prandotę, [w:] Mendykanci w średniowiecznym Krakowie, red. K. Ożog, T. Gałuszka, A. Zajchowska, Kraków 2008, s. 407-424.
Synod prowincyonalny w Kamieniu, oprac. B. Ulanowski, Kraków 1915.
Vetulani A., Średniowieczne rękopisy płockiej biblioteki katedralnej, „Roczniki Biblioteczne” 1963, t. 7, z. 3‑4, s. 313‑443.
Żmudzki P., Studium podzielonego Królestwa. Książę Leszek Czarny, Warszawa 2000.
