Namiestnicy Królestwa Polskiego wobec polskiego ruchu niepodległościowego w drugiej połowie 1861 i pierwszej połowie 1862 roku w świetle ich korespondencji z carem Aleksandrem II

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12797/SH.61.2018.01.03

Keywords:

namiestnik (Viceroy of the Kingdom of Poland), Kingdom of Poland, independence movement, insurrection

Abstract

Namiestniks of the Kingdom of Poland and Their Attitude Towards the Independence Movement in the Second Half of 1861 and the First half of 1862 in their Correspondence with the Tsar Alexander II

The 1861 events proved to be essential for the development of independence movement in the Kingdom of Poland. The growing revolutionary feelings were further roused by the incompetent policy of the Tsar and his namiestniks (viceroys in Poland), whose decisions resulted in the orderly rule of the kingdom becoming increasingly difficult. The namiestniks had to meet Tsar’s demands, while at the same time trying at ameliorate the worsening domestic situation. The Tsar had obvious difficulty with the selection of appropriate personae to execute these functions. Namiestniks were changed four times in the span of one year, and the post was held by Mikhail Dmitrievich Gorchakov, Nikolai Onufrievich Sukhozanet, Karl Karlovich Lambert and Alexander Nikolajewitsch von Lüders. Keeping order and strict military regulations was not accompanied by knowledgeable execution of civilian administration, which would respect the specific situation of the Kingdom of Poland.

Author Biography

Jacek Wałdoch, University of Gdańsk

asystent w Katedrze Historii Prawa Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. W pracy naukowej koncentruje swoją uwagę na organizacji samorządu terytorialnego w międzywojennej Rzeczypospolitej. Przygotował rozprawę doktorską na temat zarządu komisarycznego w samorządzie terytorialnym. Interesuje się także ustrojem Królestwa Polskiego, ale w swoich publikacjach porusza również inne zagadnienia. Pracę naukowo-dydaktyczną łączy z profesją mediatora, wspierając ideę mediacji w Polsce. Jest także członkiem kilku organizacji pozarządowych i współpracuje z Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku oraz z Muzeum Stutthof w Sztutowie.

References

Źródła:

„Gazeta Narodowa”, rocznik 1881.

„Gazeta Lwowska”, rocznik 1887.

Korespondencja namiestników Królestwa Polskiego z 1861 roku, red. S. Kieniewicz, I. Miller, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964.

Korespondencja namiestników Królestwa Polskiego z lat 1861‑1863, red. S. Kieniewicz, I. Miller, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1973.

Opracowania:

Berg M., Zapiski o powstaniu polskim 1863 i 1864 i poprzedzającej powstanie epoce demonstracji od 1856 r., t. 1-2, Kraków 1898.

Encikłopedija wojennych i morskich nauk, t. 2, red. gen. Liejera, Sankt Petersburg 1885.

Głębocki H., Fatalna sprawa. Kwestia polska w rosyjskiej myśli politycznej (1856‑1866), Kraków 2000.

Groniowski K., Dowództwo rosyjskie wobec manifestacji warszawskich 1861 roku, „Przegląd Historyczny” 1961, t. 52, s. 724‑740.

Janowski J.K., Pamiętniki o powstaniu styczniowym, t. 3: Czasy przedpowstaniowe 1854‑1862, Warszawa 1931.

Orgelbrand S., Encyklopedia powszechna z ilustracjami i mapami, t. 4: Od litery G do Herburty, Warszawa 1900.

Przed powstaniem styczniowym. Rozprawa w Kole literacko‑artystycznym we Lwowie nad książką „Historia dwóch lat 1861‑1862” przez Z.L.S., Lwów 1894.

[Przyborowski W.], Historia dwóch lat 1861‑1862, t. 1: Część wstępna. 1856‑1860, Kraków 1892.

Ramotowska F., Narodziny tajemnego państwa polskiego 1859‑1862, Warszawa 1990.

Ramotowska F., Zarząd Wojennego Generał‑Gubernatora Warszawskiego, [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie. Przewodnik po zasobie, red. eadem, t. 2: Epoka porozbiorowa, Warszawa 1998, s. 427‑433.

[Stella‑Sawicki J.], Ludzie i wypadki z 1861‑1865 r., Lwów 1894.

Sziłow D.N., Gosudarstwjennyje dejatjełi rossijskoj imperii. Gławy wysszich i cjentralnych uczrieżdjenij 1802‑1917, Sankt Petersburg 2001.

Szpoper D., Aleksander Wielopolski i próba ustrojowej rekonstrukcji Królestwa Polskiego w latach 1861‑1862, [w:] Próba ustrojowej rekonstrukcji Królestwa Polskiego w latach 1861‑1862. W 150. rocznicę reform margrabiego Aleksandra Wielopolskiego, red. L. Mażewski, Olsztyn 2012, s. 10‑54.

Szpoper D., Pomiędzy caratem a snem o Rzeczypospolitej. Myśl polityczna i działalność konserwatystów polskich w guberniach zachodnich Cesarstwa Rosyjskiego w latach 1855‑1862, Gdańsk 2003.

Szpoper D., Sukcesorzy Wielkiego Księstwa. Myśl polityczna i działalność konserwatystów polskich na ziemiach litewsko‑białoruskich w latach 1904‑1939, Gdańsk 1999.

Published

2019-09-26

How to Cite

Wałdoch, J. (2019). Namiestnicy Królestwa Polskiego wobec polskiego ruchu niepodległościowego w drugiej połowie 1861 i pierwszej połowie 1862 roku w świetle ich korespondencji z carem Aleksandrem II. Studia Historyczne, 61(1 (241), 59–78. https://doi.org/10.12797/SH.61.2018.01.03

Issue

Section

Articles and Dissertations