O wartościujących etykietach językowych używanych względem małych dzieci
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.19.2024.37.07Słowa kluczowe:
adultyzm, ekspresywizmy osobowe, stygmatyzacjaAbstrakt
ON EVALUATIVE LINGUISTIC LABELS USED IN REGARD TO YOUNG CHILDREN
The author of the article attempts to describe the linguistic phenomenon of labelling and stigmatization concerning children. In the introduction, the issue of child discrimination, known as adultism, is addressed. Then, the author discusses the origins and mechanisms of pejorative terms which frequently appear in online discussions related to motherhood and parenthood. In the analytical section, the author presents the most commonly used and negatively charged personal expressions, extracted,e. g. from the Monco PL search engine: bombelek, gówniak, kaszojad, purchlę and purchlak [pejorative terms denoting children]. Possible etymologies and usage examples are provided. Originally unequivocally negative terms for children also permeate colloquial language and gradually become neutralized or serve to distance oneself from parenthood. However, in this context, it’s worth referring to the ethics of language and promoting inclusive communication, which should also extend to talking about children and communicating with them.
Pobrania
Bibliografia
Allport G.W., 1979, The Nature of Prejudice, Reading, MA.
Banaszek-Szapowałowa A., 2022, Somsiad i inni bohaterowie memów (aspekt kreacji werbalnej), „Językoznawstwo” 2 (17), s. 129–142. DOI: 10.25312/2391-5137.17/2022_09abs.
Bańczyk E., 2021, Internetowa madka jako wariant stereotypu współczesnej matki, „Język Polski” CI, z. 2, s. 71–86. DOI: 10.31286/JP.101.2.6.
Białek-Dratwa A., Soczewka M., Grochowska-Niedworok E., 2020, Rozszerzanie diety niemowlęcia z wykorzystaniem metody baby-led weaning („bobas lubi wybór”), „Pediatria i Medycyna Rodzinna” 16 (4), s. 362–367. DOI: 10.15557/PiMR.2020.0065.
Bielińska-Gardziel I., 2009, Stereotyp rodziny we współczesnej polszczyźnie, Warszawa.
Boch M., Doboszyńska-Markiewicz K., 2022, Memobłędy jako forma ekspresji językowej internautów, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 56, s. 175–189. DOI: 10.18778/0208-6077.56.10.
Burek W., Klaus W., 2013, Definiowanie dyskryminacji w prawie polskim w świetle prawa Unii Europejskiej oraz prawa międzynarodowego, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” XI, s. 72–90.
Cataldo I., Lieu A.A., Carollo A. et al., 2022, From the cradle to the web: The growth of “sharenting” – a scientometric perspective, „Human Behavior and Emerging Technologies” 2022, nr art. 5607422. DOI: 10.1155/2022/5607422.
CBOS, 2021, Program Rodzina 500 plus po pięciu latach funkcjonowania, [on-line:] https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2021/K_029_21.PDF.
Chudzik A., 2019, Stygmatyzacja jako narzędzie agresji w komunikacji internetowej (na wybranych przykładach), „Studia Slavica” XXIII, nr 1, s. 109–119.
Czesak A., Szałkiewicz Ł., Żurowski S., 2017, Dobry słownik jako nowy typ słownika języka polskiego, „Prace Filologiczne” LXXI, s. 75–87.
Dankiewicz-Berger M., Cendal S., 2019, „Macierzyństwo nowoplemienne” – analiza jakościowa parentingowych komunikatów internetowych, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica” 12, s. 237–258. DOI: 10.24917/20845596.12.12.
Dobosz D., Front-Dziurkowska K., 2019, Adultyzm – próba sygnalizacji zjawiska na podstawie badań własnych, „Kultura i Edukacja” nr 1 (123), s. 197–215. DOI: 10.15804/kie.2019.01.12.
Dobrowolska M., 2021, Normatywna perspektywa dyskryminacji, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 22, z. 4: Zarządzanie i logistyka – problemy, szanse, wyzwania, s. 55–66.
Dudek-Młynarska E., 2017, Pożywienie codzienne wczoraj i dziś, [w:] K. Smyk, T. Pudłocki, I. Wodzińska (red.), Puszcza sandomierska od kuchni. Między tradycją a współczesnością, Kolbuszowa, s. 93–115.
Dziwak E., 2019, Od egalitarności do inkluzywności. Hejt jako następstwo komercjalizacji internetu, „Zeszyty Prasoznawcze” 62, nr 1 (237), s. 111–120. DOI: 10.4467/22996362PZ.19.007.10221.
Godziński B., 2019, Madki są już passé, teraz przyszła pora na „bombelki” – nową znienawidzoną grupę w internecie, natemat.pl, [on-line:] https://natemat.pl/283275,kim-jestbombelek-ciag-dalszy-hejtu-na-madki-geneza-zjawiska.
Golus A., 2018, Od przedmiotu do podmiotu. Status dziecka w rodzinie i społeczeństwie, „Studia Edukacyjne” nr 48, s. 315–334. DOI: 10.14746/se.2018.48.21.
Grochola-Szczepanek H., 2008, Główne typy strukturalno-semantyczne rzeczowników złożonych w dialektach polskich, „Jezikoslovni Zapiski” 14 (1), s. 61–74. DOI: 10.3986/jz.v14i1.2457.
Hącia A., 2021, Bombelek, [on-line:] https://obserwatoriumjezykowe.uw.edu.pl/hasla/bombelek/?podkresl=bombelek&gdzie=glowka.
Jankowiak B., 2017, Adultyzm – uprzedzenia przeciwko młodym ludziom, „Studia Edukacyjne” nr 46, s. 297–305. DOI: 10.14746/se.2017.46.19.
Jarosz E., 2013, Społeczne wykluczenie i dyskryminacja dzieci – marginalizowany obszar nierówności społecznych, „Studia Edukacyjne” nr 24, s. 89–102.
Kładoczny P., 2020, Co łączy i dzieli nazwy odgłosów zwierząt i ludzi?, „Zoophilologica.
Polish Journal of Animal Studies” nr 6: Mity – stereotypy – uprzedzenia, s. 271–286. DOI: 10.31261/ZOOPHILOLOGICA.2020.06.18.
Kłosowska K.A., 2020, Madka – zjawiska językowe w nowym typie memów o matkach, „Studia Językoznawcze” 19, s. 181–189. DOI: 10.18276/sj.2020.19-12.
Kołodziejek E., 2022, Normatywne aspekty komunikacji inkluzywnej, „Studia Językoznawcze” 21, s. 23–34. DOI: 10.18276/sj.2022.21-02.
Krasowska D., 2018, Ekspresywne nazwy osób w języku licealistów i studentów białostockich, „Białostockie Archiwum Językowe” nr 18, s. 99–114. DOI: 10.15290/baj.2018.18.07.
Kucfir A., 2018, Ocena stabilności ekspresywnej leksemu gówniak, „Orbis Linguarum” 51, s. 159–170. DOI: 10.23817/olin.51-10.
Libura A., 2021, Perspektywy poszerzenia badań nad relacją między językiem a kulturą o analizy humoru. Na przykładzie stereotypu „madki” w memach internetowych, „Prace Filologiczne” LXXVI, s. 321–346. DOI: 10.32798/pf.865.
Liebel M., 2017, Adultyzm i dyskryminacja wobec dzieci ze względu na wiek, [w:] M. Liebel, U. Markowska-Manista (red.), Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości. Janusz Korczak na nowo odczytany, Warszawa, s. 131–155.
Miś L., Ornacka K., 2015, Podmiotowość dziecka w rodzinie i w sferze publicznej, „Problemy Polityki Społecznej. Studia i Dyskusje” nr 28 (1), s. 63–82.
Ohia M., 2013, Mechanizmy dyskryminacji rasowej w systemie języka polskiego, „Przegląd Humanistyczny” 5, s. 93–105.
Ostrowicka H., 2011, Młodość jako kategoria i relacja w dyskursie edukacyjnym, „Przegląd Pedagogiczny” nr 1 (25), s. 277–284.
Ozga K., 2018, Projekt „maDka” – przekraczanie granic etyki w performansie komunikacyjnym, [w:] G. Habrajska (red.), Etyka w komunikacji, Łódź, s. 57–78.
Pęzik P., 2020, Budowa i zastosowania korpusu monitorującego MoncoPL, „Forum Lingwistyczne” nr 7, s. 133–150. DOI: 10.31261/fl.2020.07.11.
Piechnik A., 2022, Obraz dziecka w słownictwie ekspresywnym mieszkańców wsi, [w:] E. Białek, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura (red.), I Międzynarodowy Kongres Etnolingwistyczny, t. 2: Obraz świata i człowieka w kulturze ludowej i narodowej, Lublin, s. 211–222.
Potocki A., Lang-Młynarska D., Wójtowicz B. et al., 2012, Zmiany sposobu żywienia ludności Polski Południowej (Galicji) na tle przemian polityczno-gospodarczych w XIX i XX wieku, „Hygeia Public Health” 47 (4), s. 518–524.
Rak M., 2007, Językowo-kulturowy obraz zwierząt utrwalony w animalistycznej frazeologii gwar Gór Świętokrzyskich i Podtatrza (na tle porównawczym), Kraków.
Sikora K., 2021, Chłopskie jadło – na pobojowisku stereotypów i kulturowych nieporozumień, [w:] R. Przybylska, D. Ochmann (red.), Polskie kulinaria. Aspekty historycznojęzykowe, regionalne i kulturowe, Kraków, s. 175–201.
Szpyra-Kozłowska J., 2021, O nierówności płci w języku i jej skutkach. Polemika z tezami artykułu Ignacego Nasalskiego pt. „Funkcje i dysfunkcje języka inkluzywnego, ze szczególnym uwzględnieniem asymetrii rodzajowej w języku polskim”, „Socjolingwistyka” 35, s. 413–430. DOI: 10.17651/SOCJOLING.35.24.
Wileczek A., 2018, Kod młodości. Młodomowa w kontekstach społeczno-kulturowych, Warszawa.
Wileczek A., 2020, Kod młodzieży czy kod młodości? Społeczno-kulturowe aspekty „mediatyzacji” młodomowy, [w:] A. Hącia, K. Kłosińska, P. Zbróg (red.), Polszczyzna w dobie cyfryzacji, Warszawa, s. 169–186.
Wileczek A., Raczyński P., 2021, Madka i madkizm. O stereotypizacji w „antymadkowych” społecznościach internetowych, „Prace Językoznawcze” 23 (1), s. 151–167. DOI: 10.31648/pj.6326.
Wodzińska I., 2017, Życie i pożywienie codzienne mieszkańców dawnej Puszczy Sandomierskiej od uwłaszczenia do początku II wojny światowej, [w:] K. Smyk, T. Pudłocki, I. Wodzińska (red.), Puszcza sandomierska od kuchni. Między tradycją a współczesnością, Kolbuszowa, s. 17–61.
Zaśko-Zielińska M., 2018, Ocena stabilności ekspresywnej jednostek leksykalnych – propozycja opisu, „Orbis Linguarum” 51, s. 7–15. DOI: 10.23817/olin.51-1.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
