Relacje pomiędzy Policją a samorządem terytorialnym – ujęcie prawne i polityczne
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.79.13Keywords:
Police, local government, relations, community policing, PolandAbstract
RELATIONS BETWEEN THE POLICE AND THE POLISH LOCAL GOVERNMENTS – LEGAL AND POLITICAL APPROACH
The relationship between the police forces and local governments (self‑government units) is of particular importance to effective national security management. In the article, I provide an extensive review of the existing mechanisms in the area and track down their evolution. I analyze trajectories and results of reforms carried out after 1990, examining crucial aspects of the relationship, including the participation of local governments in the appointment of Police governing bodies, co-financing, the institution of the “demand” to restore legal order, and the particularly problematic ties between poviats and the Police.
Downloads
References
A.Ł., Darowizny nie tylko od samorządów, „Rzeczpospolita” 2003, 30 X.
Budżet miejski dla kobiet, nie dla policji!, Nasza Demokracja, https://naszademokracja.pl/petitions/budzet-miejski-dla-kobiet-nie-dla-policji?fbclid=IwAR1iQHNagcaU9POiRrWBHw1gm39LRqL0yazFVBwfBEZv3rU-UeoMP7Uq3tg.
Cielecki T., Dziesięć lat prewencji kryminalnej w Polsce, [w:] Mit represyjności albo O znaczeniu prewencji kryminalnej / The Myth of Repression or The Importance of Crime Prevention, red. J Czapska, H. Kury, przeł. T. Michalak, T. Krajewska, Kraków 2002.
Czapska J., Koordynacja działań lokalnych na rzecz bezpieczeństwa. Między powiatową komisją a monopolem Policji?, [w:] Prewencja Policji. Perspektywy i wyzwania, Warszawa 2015.
Czapska J., Wójcikiewicz J., Policja w społeczeństwie obywatelskim, Kraków 1999.
Dobkowski J., Policja i samorząd terytorialny w Polsce. Charakterystyka prawna relacji wzajemnych, Olsztyn 2015.
Dziadul J., Po prośbie, „Polityka” 2004, nr 16 (17 IV).
Dodatkowe sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Samorządu Terytorialnego, Komisji Sprawiedliwości oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o Policji (druk nr 162), rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych (druk nr 480) i rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (druk nr 506 i 506A), druk nr 1012-A, 22 VI 1995.
Dofinansowanie Policji, oficjalny portal miasta Warszawa, https://bezpieczna.um.warszawa.pl/-/dofinansowanie-policji.
GIES, Wrócą sponsorzy policji?, „Gazeta Wyborcza” 2003, 28 VIII.
Horbaczewski R., Gminne wsparcie nadal niezbędne dla policji, „Rzeczpospolita” 2011, 17 II.
Interpelacja nr 728, 21 II 2002. DOI: https://doi.org/10.1190/tle21080728.1
jar, Sponsor nasz pan?, Wirtualna Polska, 20 XI 2003, [online] https://wiadomosci.wp.pl/sponsor-nasz-pan-6036853999182977a.
Kisiel W., Powiatowa komisja bezpieczeństwa i porządku: uwagi administratywisty, [w:] Koordynacja działań lokalnych na rzecz bezpieczeństwa, red. J. Czapska, Kraków 2014.
Komisyjny projekt ustawy o strażach gminnych, druk nr 2204, 6 II 1997.
Lowndes V., Instytucjonalizm, [w:] Teorie i metody w naukach politycznych, red. D. Marsh, G. Stoker, przeł. J. Tegnerowicz, Kraków 2006.
Maciejewski W., Kirzyński J., Profilaktyka po nowemu, „Magazyn Kryminalny 997” 1991, nr 5, 3 III.
Majer P., O potrzebie uchwalenia nowej ustawy o Policji – uwagi na marginesie kilku projektów, „Studia Prawnoustrojowe” 2020, nr 50, https://doi.org/10.31648/sp.6045. DOI: https://doi.org/10.31648/sp.6045
MAR, Starostowie i Policja, „Gazeta Wyborcza” (Wrocław) 1999, 10 IV.
Mączyński M., Samorząd terytorialny a Policja w II RP, [w:] 100-lecie Policji. Organizacja i funkcjonowanie, red. E. Ura, M. Pomykała, S. Pieprzny, Rzeszów 2019.
Najwyższa Izba Kontroli, Informacja o wynikach kontroli wykorzystania środków budżetowych przez Policję, Warszawa, kwiecień 2000.
Nocuń K., Mniej pieniędzy w kasach miast na policyjne patrole, „Dziennik Gazeta Prawna” 2020, 9 XII.
Noszcz., ABC policji lokalnej, „Gazeta Policyjna” 1991, 13 I.
Nowak M.C., Chcemy komisariatu, „Gazeta Wyborcza” (Katowice) 2001, 31 I.
Nyzio A., Rakowiecka w remoncie. Transformacja polityki bezpieczeństwa wewnętrznego Polski w latach 1989-1993, Kraków 2020, https://doi.org/10.12797/9788381382694. DOI: https://doi.org/10.12797/9788381382694
Nyzio A., Straże gminne – problemy, wyzwania i propozycje reform, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne” 2020, nr 1, https://doi.org/10.14746/ssp.2020.1.3. DOI: https://doi.org/10.14746/ssp.2020.1.3
Odpowiedź na interpelację nr 728, 29 III 2002.
Odpowiedź na wniosek o udostępnienie informacji publicznej, Kwo-325/22/KR.
Osierda A., Prawne aspekty pojęcia bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 23.
Paciorkowski J., Pakiet bezpieczeństwa, „Gazeta Policyjna” 2001, nr 19, 20 V.
PAP/kr/mś, 37 nowych radiowozów dla stołecznej policji, „TVN Warszawa” 2018, 15 XI, [online] https://tvn24.pl/tvnwarszawa/najnowsze/37-nowych-radiowozow-dla-stolecznejpolicji-620254.
PEPE, Starosta chce policji, „Gazeta Wyborcza” (Olsztyn) 2000, 27 V.
Pieprzny S., Policja. Organizacja i funkcjonowanie, Warszawa 2011.
Podgórski A.K., Dzielnicowy a społeczności lokalne, „Gazeta Policyjna” 2000, nr 34, 10 IX.
Podolski A., Z szeryfa żandarm, „Gazeta Wyborcza” 2002, 20 XII.
Policjant kandyduje w wyborach samorządowych, „Informacyjny Serwis Policyjny”, 3 IX 2014, [online] https://isp.policja.pl/isp/aktualnosci/6000,Policjant-kandyduje-w-wyborach-samorzadowych.html.
Portal Otwarte Dane, [online] https://www.dane.gov.pl.
Poselski projekt ustawy o samorządzie powiatowym, druk nr 25, 6 XI 1997.
Przemyski A., Community policing po polsku, [w:] Zapobieganie przestępczości w społecznościach lokalnych, red. J. Czapska, W. Krupiarz, Warszawa 1999.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 kwietnia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków porozumienia między organem powiatu lub gminy a wojewodą w zakresie pokrywania kosztów utrzymania dodatkowych etatów Policji w rewirach dzielnicowych, Dz.U. 2002, nr 55, poz. 493.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 marca 1999 r. w sprawie szczegółowych warunków porozumienia między organem powiatu lub gminy a wojewodą w zakresie pokrywania kosztów utrzymania dodatkowych etatów Policji w rewirach dzielnicowych, Dz.U. 1999, nr 22, poz. 208.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 września 1990 r. w sprawie szczegółowego trybu korzystania przez policjantów z pomocy instytucji państwowych, jednostek gospodarczych, organizacji społecznych i obywateli, Dz.U. 1990, nr 70, poz. 408.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie użycia oddziałów i pododdziałów Policji oraz Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w razie zagrożenia bezpieczeństwa publicznego lub zakłócenia porządku publicznego, Dz.U. 2016 poz. 1090.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 lutego 2020 r. w sprawie postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów, Dz.U. 2020, poz. 192.
Rządowy projekt ustawy o samorządzie województwa, druk nr 181, 27 I 1998.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie województwa, o samorządzie powiatowym, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw, druk nr 2144, 10 VIII 2000.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji i innych ustaw, druk nr 968, 7 X 2002.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Policji, ustawy o działalności ubezpieczeniowej oraz ustawy – Prawo bankowe, druk nr 2012, 19 VI 2000.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw, druk nr 853, 3 IV 1993.
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, druk nr 480, 15 VI 1994.
Rzepka E., Nie milicjant lecz szeryf, „Gazeta Wyborcza” 1989, 19 XII.
Sęk A., Obrębski Z., Prawne determinanty współpracy jednostek samorządu terytorialnego i Policji w zakresie ochrony bezpieczeństwa publicznego, „Studia Politologiczne” 2009, vol. 14. Sitek E., Reforma, czyli wraca stare, „Gazeta Policyjna” 2003, nr 5, 9 II.
Smolarek Z., List otwarty komendanta głównego Policji, „Gazeta Policyjna” 1992, nr 20, 13 IX.
Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń komisji: Administracji i Spraw Wewnętrznych (10 I 1991, 8 VII 1992, 29 X 2002), Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej (14 XI 2000).
Sprawozdania stenograficzne z posiedzeń Sejmu X kadencji (nr 25, 56), I kadencji (nr 13, 24), II kadencji (nr 51, 53), III kadencji (nr 20, 109).
Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, Komisji Samorządu Terytorialnego, Komisji Sprawiedliwości oraz Komisji Ustawodawczej o poselskim projekcie ustawy o Policji (druk nr 162), rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych (druk nr 480) i rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw (druk nr 506 i 506A), druk nr 1012, 24 V 1995.
Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej (wraz z wnioskami mniejszości) o uchwalonej przez Sejm w dniu 7 maja 1998 r. ustawie o samorządzie województwa, druk nr 71 A, 15 V 1998.
Stanowisko Związku Powiatów Polskich, 20 XI 2008.
Stępień J., Reformy administracji publicznej w warunkach polskiej transformacji, [w:] Z zagadnień prawa rolnego, cywilnego i samorządu terytorialnego. Księga jubileuszowa profesora Stanisława Prutisa, red. J. Bieluk i in., Białystok 2012.
Sitek E., Burmistrz ponad prawem?, „Gazeta Policyjna” 2004, nr 12, 28 III.
Ślifierz J., To się sprawdza, „Gazeta Policyjna” 1991, nr 16, 28 VII.
Świątkiewicz B., Status policjanta – radnego (opinia prawna), „Biuletyn Prawny Komendy Głównej Policji” 1999, nr 2.
Świeszczakowska H., Powrót do starych zasad, „Gazeta Policyjna” 2002, nr 42, 10 XI.
Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 r. o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorządzie powiatowym, o samorządzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. 2001, nr 45, poz. 497.
Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, Dz.U. 2022, poz. 655.
Ustawa z dnia 13 listopada 2002 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o administracji rządowej w województwie i ustawy o samorządzie powiatowym, Dz.U. 2002, nr 200, poz. 1688.
Ustawa z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpośrednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta, Dz.U. 2002, nr 113, poz. 984.
Ustawa z dnia 21 lipca 1995 r. o zmianie ustaw: o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych, o Policji, o Urzędzie Ochrony Państwa, o Straży Granicznej oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 1995, nr 104, poz. 515.
Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2017, poz. 768.
Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej – w związku z reformą ustrojową państwa, Dz.U. 1998, nr 106, poz. 668.
Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej, Dz.U. 1991, nr 88, poz. 400.
Ustawa z dnia 25 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz.U. 2004, nr 273, poz. 2703.
Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o Policji, ustawy o działalności ubezpieczeniowej, ustawy – Prawo bankowe, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy – Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną, Dz.U. 2001, nr 100, poz. 1084.
Ustawa z dnia 29 grudnia 1998 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z wdrożeniem reformy ustrojowej państwa, Dz.U. 1998, nr 162, poz. 1126.
Ustawa z dnia 29 października 2003 r. o zmianie ustawy o Policji, Dz.U. 2003, nr 192, poz. 1873.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, Dz.U. 1997, nr 137, poz. 926.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych, Dz.U. 1997, nr 123, poz. 779.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, Dz.U. 1998, nr 91, poz. 578.
Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, Dz.U. 1998, nr 91, poz. 576.
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, Dz.U. 1990, nr 30, poz. 179.
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym, Dz.U. 1990, nr 16, poz. 95.
Widacki J., Koniec okresu organów władzy ludowej PRL, [w:] Obywatelskie inicjatywy ustawodawcze Solidarności 1980-1990. Materiały i projekty ustaw Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych „S” i Społecznej Rady Legislacyjnej, oprac. K. Barczyk, S. Grodziski, S. Grzybowski, Warszawa 2001.
Widacki J., Podgórski A.K., 10 lat ustawy, 10 lat Policji, „Gazeta Policyjna” 2000, nr 16, 23 IV.
Widacki J., Rewiry dzielnicowych. Przełom czy kolejna zmarnowana szansa na reformę Policji?, [w:] Bezpieczeństwo lokalne. Społeczny kontekst prewencji kryminalnej, red. J. Czapska, J. Widacki, Warszawa 2000.
Widacki J., System bezpieczeństwa wewnętrznego – ewolucja struktur i funkcji, [w:] Druga fala polskich reform, red. L. Kolarska-Bobińska, Warszawa 1999.
Wojtczuk M., Sulowski K., Samorządy mogą wstrzymać dofinansowanie dla policji, „Gazeta Wyborcza” 2020, 28 XI.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, 9 IX 2013, IV SA/Gl 629/13.
Zarządzenie nr 22/98 Komendanta Głównego Policji z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji i zakresu działania komend, komisariatów i innych jednostek organizacji Policji, odpowiedź na wniosek o udostępnienie informacji publicznej, Kwo-1699/22/AW.
Zarządzenie nr 3 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 marca 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji i zakresu działania komend, komisariatów i innych jednostek organizacyjnych Policji, Dz.Urz.KGP 2000, nr 2, poz. 17.
Ziobro W., Policjant chodzi z czapką, „Dziennik Polski”, 9 XII 2005, [online] https://dziennikpolski24.pl/policjant-chodzi-z-czapka/ar/1745746.
Żółciak T., Policjant radnym? To może godzić w interes służby, „Gazeta Prawna” 2017, 12 XII, [online] https://serwisy.gazetaprawna.pl/samorzad/artykuly/1091342,czy-policjant-mozezostac-radnym.html.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Arkadiusz Nyzio
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
