John Foxe's "Rerum in ecclesia gestarum [...] commentarii in Sixteenth Century Polish Translation
DOI:
https://doi.org/10.12797/SH.60.2017.02.01Keywords:
John Foxe, Cyprian Bazylik, martyrology, Calvinism, translation, Polish-Lithuanian CommonwealthAbstract
This paper is devoted to the Polish translation of John Foxe’s famous Rerum in Ecclesia gestarum on Christian martyrs, authored by a Calvinist writer, printer and composer Cyprian Bazylik. His monumental Historyja o srogim prześladowaniu Kościoła Bożego (1567) was compiled from the works of John Foxe, Jean Crespin and Heinrich Pantaleon, supplemented with Jan van Utenhove’s account of the thrilling odyssey of the members of the London’s Foreign Church led by Jan Łaski. The author aimed at creation of a complete account of the persecuted Church throughout Europe, starting from John Wycliff to 1563. Historyja is the most significant witness of the impact of Foxe’s theological thought and ideas on the Polish-Lithuanian Commonwealth.
References
Barycz, H. (1971). Z epoki renesansu, reformacji i baroku. Prądy – idee – ludzie – książki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bazylik, C. (1567). Historyja o srogim prześladowaniu Kościoła Bożego, w której są wypisane sprawy onych męczenników, którzy, począwszy od Wiklefa i Husa, aż do tego naszego wieku w niemieckiej ziemi, we Francyjej, Anglijej, Flandryjej, we włoskiej ziemi, w Hiszpanijej i w inszych ziemiach prawdę ewanjelijej świętej krwią swą zapieczętowali. Brześć: Drukarnia Radziwiłłowska.
Cross, C. (1990). ‘I Was a Stranger, and Ye Took Me in’. Polish Religious Refugees in England and English Refugees in Poland in the Sixteenth century. In D. Loades and K. Walsh (eds.), Faith and Identity: Christian Political Experience (pp. 109-116). Oxford: Boydell & Brewer.
Czamańska, I. (1999). Jakub Bazylikos Heraklides — droga wyzwolenia Grecji. Balcanica Posnaniensia, vol. 9-10, pp. 133-151.
Evenden, E. & Freeman, T.S. (2011). Religion and the Book in Early Modern England: The Making of John Foxe’s Book of Martyrs. Cambridge: Cambridge University Press.
Foxe, J. (1559). Rerum in Ecclesia gestarum, quae postremis et periculosis his temporibus evenerunt maximarumque, per Europam persecutionum ac sanctorum Dei martyrum caeterarumque, rerum si quae insignioris exempli sint, digesti per regna et nationes commentarii. Basilear: N. Brylinger & J. Oporinus.
Franklin Harkrider, M. (2008). Women, Reform and Community in Early Modern England: Katherine Willoughby, Duchess of Suffolk and Lincolnshire’s Godly Aristocrats, 1519–1580. Woodbridge: Boydell Press.
Gordon, B. (1996). The Changing Face of Protestant History and Identity in the Sixteenth Century’. In B. Gordon (ed.), Protestant History and Identity in Sixteenth-Century Europe, vol. 1: The Medieval Inheritance (pp. 1-22). Aldershot–Brookfield–Singapore–Sidney: Ashgate.
Górski, K. (1949). Studia nad dziejami polskiej literatury antytrynitarskiej XVI w. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Gregory, B.S. (2001). Salvation at Stake. Christian Martyrdom in Early Modern Europe. Cambridge–London: Harvard University Press.
Kawecka-Gryczowa, A., Korotajowa, K. & Krajewski, W. (eds.). (1969). Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, vol. 5: Wielki Księstwo Litewskie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kelley, D.R. (1972). Martyrs, Myths, and the Massacre: The Background of St. Bartholomew. The American Historical Review, vol. 77, no. 5, pp. 1323-1342. https://dx.doi.org/10.2307/1861309. DOI: https://doi.org/10.2307/1861309
Kess, A. (2008) Johann Sleidan and the Protestant Vision of History, Aldershot: Ashgate.
King, J.N. (2006). Foxe’s „Book of Martyrs” and Early Modern Print Culture, Cambridge: Cambridge University Press. https://dx.doi.org/10.1017/CBO9780511483646. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511483646
Koropeckyj, R. (1984). The Kiev Mohyla Collegium and Seventeenth-Century Polish-English Literary Contacts: A Polish Translation of Henry Montagu’s Manchester al Mondo. Harvard Ukrainian Studies, vol. 8, no. 1–2, pp. 136–154.
Kot, S. (1935), Anglo-Polonica. Angielskie źródła rękopiśmienne do dziejów stosunków kulturalnych Polski z Anglią. Nauka polska. Jej potrzeby, organizacja i rozwój, vol. 20, pp. 49-140.
Kot, S. (1935-1936). Oddziaływanie Braci Polskich w Anglii. Reformacja w Polsce, vol. 7-8, pp. 217-244.
Kot, S. (1936). Cyprian Bazylik. In W. Konopczyński (ed.), Polski słownik biograficzny, vol. 1. (pp. 374-375). Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Kot, S. (1956). Nieznany poeta polski XVI wieku. Zeitschrifte für Slavische Philologie, vol. 25, no. 1, pp. 113-150.
Otwinowski, E. (1999). Pisma poetyckie, ed. P. Wilczek. Warszawa: Stowarzyszenie „Pro Cultura Litteraria” – Instytut Badań Literackich PAN.
Pantaleon, H. (1563). Martyrum historia, hoc est maximarum per Europam persecutionum ac sanctorum Dei martyrum caeterarumque rerum insignium, in Ecclesia Christi postremis et periculosis his temporibus gestarum, atque certo consilio per regna et nationes distributarum, commentarii. Basileae: N. Brylinger.
Stoy, M. (1992). Jacob Basilikos Heraklides (Despot Vodā), Fürst der Moldau 1561-1563, und die Habsburger. Mitteilungen des Instituts für Österreichische Geschichtsforschung, vol. 100, pp. 305-327.
Tazbir, J. (2009). Państwo bez stosów. Szkice z dziejów tolerancji w Polsce XVI i XVII wieku. Warszawa: Iskry.
Zakai, A. (1987). Reformation, History, and Eschatology in English Protestantism. History and Theory, vol. 26, no. 3, pp. 300-318. https://dx.doi.org/10.2307/2505065. DOI: https://doi.org/10.2307/2505065
Wilczek, P. (1994). Erazm Otwinowski, pisarz ariański. Katowice: Gnome.
