Wpływ wojen północnych XVII i XVIII w. na postawy i relacje mieszkańców Poznania różnych wyznań

Authors

  • Karol Kościelniak Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

DOI:

https://doi.org/10.12797/SH.62.2019.01.03

Keywords:

Swedish Deluge (invasion), Great Northern War, Protestants, Catholics, Jews, attitudes, relations

Abstract

Impact of the Northern Wars of the Seventeenth and Eighteenth Centuries on Attitudes and Relations Between Various Religious Denominations Among Poznań Burghers

Wars often result in changes of peoples’ attitudes and approach towards others and social, economic and religious reality around them. This is especially true among those who have personally experienced atrocities of military conflicts. The aim of this paper is to reveal the impact of the Northern Wars (i.e. the 1655-1660 and 1700-1712 conflicts) on attitudes and relations between burghers of the city of Poznań representing various religious denominations. Examination of evidence shows that citizens of Poznań displayed usually toleration for other religions groups. This circumstance, of course, did not exclude occasional religious upheaval.

Author Biography

Karol Kościelniak, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Dr, adiunkt w Pracowni Historii Wojskowej, Wydział Historii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zainteresowania badawcze to: historia Poznania, wielka wojna północna, konfederacja tarnogrodzka, historia wojskowości nowożytnej.

References

Źródła drukowane:

Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego. Lata 1696-1732, wyd. M. Zwierzykowski, Poznań 2008.

Kronika Benedyktynek poznańskich, oprac. A.B. Tomczak OFM, J. Wiesiołowski, Poznań 2001.

Kronika Bernardynów poznańskich, oprac. A.B. Tomczak OFM, J. Wiesiołowski, Poznań 2002.

Kronika poznańskich Karmelitów Bosych, oprac. P.F. Neumann OCD, Poznań 2001.

Kronika poznańskich pisarzy miejskich, oprac. J. Wiesiołowski, Poznań 2004.

Opisy i lustracje Poznania z XVI-XVIII wieku, oprac. M.J. Mika, Poznań 1960.

Opracowania:

Baum M., Klasztor w mieście w świetle kronik benedyktynek poznańskich 1607-1780, Lublin 2009.

Bogucka M., Samsonowicz H., Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986.

Dworzaczkowa J., Konwersje na katolicyzm szlachty ewangelickiej wyznania czeskiego w Wielkopolsce w XVI i XVII wieku, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 2006, t. 50, s. 89-100.

Dworzaczkowa J., Reformacja a problemy narodowościowe w przedrozbiorowej Wielkopolsce, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” 1978, t. 23, s. 79-101.

Dworzaczkowa J., Reformacja i kontrreformacja w Wielkopolsce, Poznań 1995.

Dzieje Poznania do roku 1793, t. 1, red. J. Topolski, Warszawa–Poznań 1988.

Feldman J., Sprawa dysydencka za Augusta II, Kraków 1924 (odbitka z: „Reformacja w Polsce” R. III, 1924, nr 9-10, s. 89-116). DOI: https://doi.org/10.3406/rnord.1924.1370

Jarochowski K., Oblężenie miasta Poznania przez Patkula. Epizod kampanii roku 1704, Poznań 1879.

Jarochowski K., Wielkopolska w czasie pierwszej wojny szwedzkiej od r. 1655 do 1657, Poznań 1864.

Kędelski M., Dynamika i struktura ludności chrześcijańskiej miasta Poznania w XVIII wieku w świetle rejestracji podatkowej, „Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych” 1990/1991, t. 51/52, s. 57-89.

Kiec O., Historia protestantyzmu w Poznaniu od XVI do XXI wieku, Poznań 2015.

Kościelniak K., Plac Wiosny Ludów i okolice podczas osiemnastowiecznych działań wojennych, „Kronika Miasta Poznania” 2018, nr 2, s. 33-44.

Kriegseisen W., Ewangelicy polscy i litewscy w epoce saskiej (1696-1763). Sytuacja prawna, organizacja i stosunki międzywyznaniowe, Warszawa 1996.

Łukaszewicz J., Obraz historyczno-statystyczny miasta Poznania w dawniejszych czasach, t. I-II, Poznań 1838.

Michałowska A., Między demokracją a oligarchią. Władze gmin żydowskich w Poznaniu i Swarzędzu (od połowy XVII do końca XVIII wieku), Warszawa 2000.

Paradowska M., Bambrzy. Mieszkańcy dawnych wsi miasta Poznania, Warszawa–Poznań 1975.

Pilarczyk Z., Danielewski M., Kościelniak K., Wojenny Poznań. Fortyfikacje i walki o miasto do XVIII wieku, Poznań 2017.

Straszewska Ł., Żydzi poznańscy w czasach saskich, „Kronika Miasta Poznania” 1990, nr 3-4 (przedruk z KMP 1933, nr 4), s. 213-218.

Wiesiołowski J., Z okien rezydencji karmelitów. Żydzi w świetle kroniczki rezydencji karmelitów trzewiczkowych z ul. Żydowskiej, „Kronika Miasta Poznania” 2006, nr 3, s. 123-137.

Downloads

Published

2021-07-13

How to Cite

Kościelniak, K. (2021). Wpływ wojen północnych XVII i XVIII w. na postawy i relacje mieszkańców Poznania różnych wyznań. Studia Historyczne, 62(1 (245), 41–59. https://doi.org/10.12797/SH.62.2019.01.03

Issue

Section

Articles