Rozczarowania i animozje polskich kombatantów w latach 30. XX wieku
DOI:
https://doi.org/10.12797/SH.60.2017.04.03Keywords:
Poland, combatants, veterans, soldiers, journalists, animosities, disappointmentAbstract
Disappointment and Animosities among Polish Combatants in the 1930s
The Polish combatant environment was extremely divided in the 1930s, even among members of the same organisations. This is confirmed by a 1935 report by the Ministry of the Interior. The strongest accusations and assaults were directed against Polish and Jewish legionnaires by the national press — including in the papers Polska Narodowa, Falanga and books like Kazimierz Dołega’s Żydzi w czasie walk o niepodległość Polski. War veterans were supposed to be idols and models for society, particularly youths. The divided combatants were hardly able to live up to those ideals.
References
Źródła archiwalne:
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ambasada Rzeczypospolitej w Berlinie.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Związek Legionistek Polskich.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Komenda Wojewódzka Policji Państwowej w Krakowie.
Wojskowe Biuro Historyczne w Warszawie, Dowództwo Okręgu Korpusu (DOK) nr V.
Prasa:
„Dziś i jutro” 1934
„Falanga” 1936‑1937
„Głos Literacki” 1929
„Głos Kobiet” 1939
„Ilustrowany Kuryer Codzienny” 1938
„Jednota” 1930
„Myśl Narodowa” 1934
„Narodowy Socjalista” 1933
„Naród i Wojsko” 1936‑1938
„Obrona Kultury” 1939
„Państwo Pracy” 1935
„Pielgrzym Polski” 1936
„Placówka” 1930
„Polska Narodowa” 1936‑1939
„Prądy” 1931
„Szczerbiec” 1935
„Wolnomyśliciel Polski” 1934
„Zaczyn” 1936
Wspomnienia, literatura piękna, opracowania i instruktarze propagandowe:
Cepnik H., Józef Piłsudski, twórca niepodległego państwa polskiego, życiorys popularny, Warszawa 1933.
Dąbrowska M., Dzienniki 1914‑1932, t. 1, Warszawa 1988.
Dąbrowska M., Dzienniki 1933‑1945, t. 2, Warszawa 1988.
Galiński A. [właśc. L. Stolarzewicz], 1918‑1939. Dwudziestolecie Najjaśniejszej Rzeczpospolitej Polskiej. Materiały – fakty – cyfry – wiersze na dzień 11 listopada, Warszawa 1938.
Gorzycka J., Krysia i karabin, Lwów 1935.
Górecki J., Jak to na wojence ładnie. Sztuka w 1 akcie ze śpiewami życia legionowego, Miejsce Piastowe 1934.
Hincza S. [właśc. L. Stolarzewicz], Pierwszy żołnierz odrodzonej Polski. Z 34 ilustracjami i 4 mapami, Katowice 1932.
Hulka‑Laskowski P., Porucznik Regier, Warszawa 1927.
Janta‑Połczyński A., Krzyk w Cyrku, Paryż 1930.
Mariański Jędrzej [Giertych], Zamach, Pelplin 1938.
Nowakowski Z., Dzwonek niedzielny, Warszawa 1934.
„Przyjaciel Domu. Kalendarz dla ewangelików na rok zwyczajny 1939, który liczy 365 dni”, Warszawa 1939.
Rocznice narodowe. Wskazówki i materiały potrzebne dla urządzających obchody narodowe, oprac. M. Bogusławska, Lwów–Warszawa 1926.
Rocznice. Wypisy do obchodów rocznic narodowych, oprac. A. Wieczorkiewicz, E. Oppman, Warszawa 1934.
Sulerzyski J., Mój chrzest ogniowy, Poznań 1933.
Szmurło T., Opowieści wojenne, Warszawa 1939.
Szmurło T., Szwoleżery – furażery, Warszawa 1934.
Wodziński M.A., Naród pod bronią a wychowanie, Łódź 1937.
Opracowania naukowe:
Andrzej Strug. Obrazy kultury polskiej, red. K. Stępnik, M. Gabryś, Lublin 2011.
Dzieje twórczości Emila Zegadłowicza, wstęp opracowany przez Mirosława Wójcika do powieści Emila Zegadłowicza „Zmory”, E. Zegadłowicz, Zmory, Wrocław–Warszawa–Kraków 2006.
Gałęzowski M., Na wzór Berka Joselewicza. Żołnierze i oficerowie pochodzenia żydowskiego w Legionach Polski, Warszawa 2010.
Jabłonowski M., Polityczne aspekty ruchu byłych wojskowych w Polsce 1918‑1939, Warszawa 1989.
Mierzwa J., Kombatancki Kraków 1918‑1939, Kraków 2002.
Wojciechowski J., Stowarzyszenia i związki kombatanckie w latach 1919‑1939, Pruszków [2007].