Badanie polszczyzny odziedziczonej (na przykładzie bilingwizmu polsko-niemieckiego)
DOI:
https://doi.org/10.12797/LV.11.2016.21.16Słowa kluczowe:
język odziedziczony, akwizycja języka, glottodydaktyka, język polonijny, bilingwizm polsko-niemieckiAbstrakt
Researching Polish as a herigage language (using the example of Polish-German bilingualism)
The interest in problems relating to the languages of migrant societies (called heritage languages in the literature) has been steadily growing among linguists and language teachers worldwide, including in Poland, and promoting the rise of new research directions (Heritage Language Acquisition, Heritage Language Learning). The present considerations systematize and review. The paper aims to present the state of research on Polish as a heritage language, in the context of Polish-German bilingualism. Considering the wide range of the issue, I limited myself to only reporting the newest empirical research conducted in Poland and Germany among bilingual speakers of Polish as a heritage language.
Pobrania
Bibliografia
Anstatt T., 2013, Polnisch als Herkunftssprache: Sprachspezifische grammatische Kategorien bei bilingualen Jugendlichen, [w:] S. Kempgen, M. Wingender, N. Franz, M. Jakišan (red.), Deutsche Beiträge zum 15. Internationalen Slavistenkongress in Minsk 2013, München – Berlin – Washington D.C., s. 25–35.
Besters-Dilger J., Dąbrowska A., Krajewski G., Libura A., Majewska A., Müller A.M., Northeast K., Pustoła A., Żurek A., 2015, Linguistische und sprachdidaktische Aspekte der Herkunftssprache Polnisch, „Zeitschrift für Fremdsprachenforschung” 26/1, s. 53–84.
Besters-Dilger J., Dąbrowska A., Krajewski G., Żurek A. (red.), w druku, Utrata i odzyskiwanie języka polskiego. Językoznawcze i glottodydaktyczne aspekty niepełnej polsko-niemieckiej dwujęzyczności, Łask.
Błasiak M., 2011, Dwujęzyczność i ponglish. Zjawiska językowo-kulturowe polskiej emigracji w Wielkiej Brytanii, Kraków.
Brehmer B., w druku, Contact-induced change in verb government patterns of Polish-German bilinguals?, [w:] B. Brehmer, B. Trawinski (red.), New Perspectives on Slavic Linguistics: Proceedings of the Third International Perspectives on Slavistics Conference, Frankfurt/Main.
Brehmer B., Czachór A., 2012, The formation and distribution of the analytic future tense in Polish-German bilinguals, [w:] Ch. Gabriel, K. Braunmüller (red.), Multilingual Individuals and Multilingual Societies, Amsterdam, s. 297–314.
Brehmer B., Mehlhorn G., 2015, Russisch als Herkunftssprache in Deutschland. Ein holistischer Ansatz zur Erforschung des Potenzials von Herkunftssprachen, „Zeitschrift für Fremdsprachwissenschaft” 26/1, s. 85–123.
Brehmer B., Rothweiler M., 2012, The acquisition of gender agreement marking in Polish: A study of bilingual Polish-German children, [w:] K. Braunmüller, Ch. Gabriel (red.), Multilingual Individuals and Multilingual Societies, Amsterdam, s. 81–100.
Cieszyńska J., 2006, Dwujęzyczność, dwukulturowość – przekleństwo czy bogactwo? O poszukiwaniu tożsamości Polaków w Austrii, Kraków.
Czachór A., 2012, Corpus of Polish spoken in Germany: Collecting and analysing written & spoken data for investigating contact-induced change, [w:] T. Schmidt, K. Wörner (red.), Multilingual Corpora and Multilingual Corpus Analysis, Amsterdam, s. 153–161.
Dąbrowska A., Żurek A., w druku, Koncepcja dydaktyczna ćwiczeń interaktywnych do nauki języka polskiego jako odziedziczonego, [w:] Utrata i odzyskiwanie języka polskiego. Językoznawcze i glottodydaktyczne aspekty niepełnej polsko-niemieckiej dwujęzyczności, Łask.
Dębski R., 2009, Dwujęzyczność angielsko-polska w Australii. Języki mniejszościowe w dobie globalizacji i informatyzacji, Kraków.
Dubisz S., 1983, Z metodologii badań języka środowisk polonijnych, „Poradnik Językowy” nr 5, s. 292–301.
Dubisz S. (red.), 1997, Język polski poza granicami kraju, Opole.
Dubisz S., 2001, Język polski poza granicami kraju, [w:] S. Dubisz, S. Gajda (red.), Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, Warszawa, s. 199−210.
Dubisz S., 2007, Język polski poza granicami etnicznymi, „Kwartalnik Polonicum” nr 4, s. 2–10.
Küppers A., Şimşek Y., Schroeder Ch., 2015, Turkish as a minority language in Germany: aspects of language development and language instruction, „Zeitschrift für Fremdsprachwissenschaft” t. 26/1, s. 29–51.
Laskowski R., 2009, Język w zagrożeniu. Przyswajanie języka polskiego w warunkach polsko-szwedzkiego bilingwizmu, Kraków.
Laskowski R., 2014, Language Maintenance – Language Attrition. The Case of Polish Children in Sweden, Frankfurt am Main – Berlin – Bern – Bruxelles – New York – Oxford – Wien.
Libura A., 2014, Atrycja języka odziedziczonego, [w:] A. Dąbrowska, U. Dobesz (red.), 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, Wrocław, s. 303−312.
Libura A., Żurek A., 2016, Erozja dopełniacza w polskim języku odziedziczonym, „Poradnik Językowy” nr 2, s. 38–49.
Lipińska E., 2003, Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności, Kraków.
Lipińska E., 2007, Między ‘emigracją’ a ‘Polonią’ – pierwsze pokolenie polonijne, „Prace Filologiczne” LIII, s. 355–363.
Lipińska E., 2013, Polskość w Australii: o dwujęzyczności, edukacji i problemach adaptacyjnych Polonii na antypodach, Kraków.
Lipińska E., Seretny A., 2012, Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie chicagowskiej diaspory polonijnej, Kraków.
Lipińska E., Seretny A., 2013, Nie swój lecz i nie obcy – język odziedziczony w perspektywie glottodydaktycznej, [on-line:] www.euroemigranci.pl/dokumenty/pokonferencyjna/Seretny_Lipinska.pdf (dostęp: 23 VI 2015).
Mazur J., 1993, Język polski jako narzędzie komunikacji przesiedleńców z Polski do RFN, [w:] S. Gajda (red.), Języki słowiańskie wobec współczesnych przemian w Europie, Opole, s. 65–73.
Mazur J., Rzeszutko-Iwan M. (red.), 2007, Język jako narzędzie komunikacji we współczesnym świecie, Lublin.
Michalewska M.T., 1991, Polszczyzna osób bilingwalnych w Zagłębiu Ruhry w sytuacji oficjalnej, Kraków.
Miodunka W.T., 1990, Wstęp, [w:] W. Miodunka (red.), Język polski w świecie, Warszawa, s. 9–20.
Miodunka W.T., 2003, Bilingwizm polsko-portugalski w Brazylii. W stronę lingwistyki humanistycznej, Kraków.
Nagórko A., 1996, Polen in Deutschland im Licht der Sprache, [w:] R. Marti (red.), Sprachenpolitik in Grenzregionen, Saarbrücken, s. 305–316.
Nagórko A., 1997, Język polski w Niemczech, [w:] S. Dubisz (red.), Język polski poza granicami kraju, Opole, s. 174–187.
Nagórko A., 2012, Polszczyzna w diasporze – Jak mówią polscy studenci niemieckich uczelni?, [w:] H. Kurek (red.), Języki słowiańskie w ujęciu socjolingwistycznym. Prace przygotowane na XV Międzynarodowy Kongres Slawistów Mińsk 2013, Kraków, „Biblioteka »LingVariów«”, t. 15, 143–154.
Neuhoff A., Schöne K., Zschäbitz E., Knur F., Mehrsprachigkeit früh fördern – Anforderungen an ganz besondere Sprachlernmaterialien. www.heuropa.eu/fileadmin/dok-pool/dokumente/Artikel-HEUROPA-FINAL.pdf (dostęp: 4 VIII 2015).
Polinsky M., 2011, Reanalysis in adult heritage language: A case for attrition, „Studies in Second Language Acquisition” 33(2), s. 305–328.
Polinsky M., 2015, Heritage languages and their speakers: State of the field, challenges, perspectives for future work, and methodologies, „Zeitschrift für Fremdsprachwissenschaft” t. 26/1, s. 7–27.
Sękowska E., 1994, Język zbiorowości polonijnych w krajach anglojęzycznych: zagadnienia leksykalno-słowotwórcze, Warszawa.
Sękowska E., 2010, Język emigracji polskiej w świecie. Bilans i perspektywy badawcze, Warszawa.
Van Deusen-Scholl N., 2003, Toward a definition of heritage language: Sociopolitical and pedagogical considerations, „Journal of Language, Identity, and Education” 2(3), s. 211–230.
Walczak B., 2001, Język polski na Zachodzie, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski. Encyklopedia kultury polskiej XX wieku, t. 2, Lublin, s. 563–573.
Warchoł-Schlottmann M., 1996, Język polski w Niemczech – perspektywy zachowania języka etnicznego u najnowszej emigracji, „Przegląd Polonijny” XXII, z. 3, s. 31−50. Wójtowiczowa J., 1981, Wybór tekstów polonijnych z Zagłębia Ruhry, Warszawa.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
