Teoria demokracji a polaryzacja. Czy spolaryzowane społeczeństwo może być demokratyczne?
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.77.09Keywords:
political polarization, human rights, hate speech, democracy, elections, political competitionAbstract
THEORY OF DEMOCRACY AND POLITICAL POLARIZATION: CAN A POLARIZED SOCIETY REMAINS DEMOCRATIC?
Polarization is a totalizing political tool. While the us versus them division has long fueled political competition, polarization is taking systemic struggle to the next level. Polarization divides the political landscape into two camps, where a compromise can only be found within a given group. The political scene in 21st century Europe is polarized. However, how does this situation affect European values and democratic principles of the rule of law, which protect the stability of democratic systems? Is a polarized state a place where citizens can fully enjoy the benefits of democracy? Can a polarized society reconcile political conflict with democratic values? The article analyzes the phenomenon of political polarization in theoretical terms related to the democratic principles, both classical and those of the contemporary liberal democracies. At the same time, using the example of Poland and other countries, the effects of polarizing actions and their impact on the internal political scene and the social situation are shown.
Downloads
References
Allcott H. [i in.], Polarization and Public Health. Partisan Differences in Social Distancing during the Coronavirus Pandemic, „Journal of Public Economics” 2020, vol. 191, https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2020.104254. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2020.104254
Article 19, Polska. Reagowanie na mowę nienawiści. Raport, London 2018, [online] https://www.article19.org/wp-content/uploads/2018/04/Poland-Hate-Speech-report%E-2%80%94-Polish.pdf.
Axelrod A., Daymude J.J., Forrest S., Preventing Extreme Polarization of Political Attitudes, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2021, vol. 118, nr 50, https://doi.org/10.1073/pnas.2102139118. DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.2102139118
Baar J.M. van, Halpern D.J., Feldman Hall O., Intolerance of Uncertainty Modulates Brain-to-Brain Synchrony during Politically Polarized Perception, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2021, vol. 118, nr 20. DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.2022491118
Bankowicz M., Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Kraków 2006.
Bauer Z., Czy mediom obywatelskim zagraża tabloidyzacja?, [w:] „Stare” media w obliczu „nowych”, „nowe” w obliczu „starych”, red. K. Pokorna-Ignatowicz, J. Bierówka, Kraków 2011.
Bednarczyk B., Granice władzy. Wybrane problemy praw i wolności człowieka, Kraków 2001.
Bertelsmann Transformation Index, Transformation Index. Poland, 2020, [online] https://atlas.bti-project.org/1*2020*CV:CTC:SELPOL*CAT*POL*REG:TAB.
Bisgaard M., Bias Will Find a Way. Economic Perceptions, Attributions of Blame, and Partisan-Motivated Reasoning during Crisis, „The Journal of Politics” 2015, vol. 77, nr 3, https://doi.org/10.1086/681591. DOI: https://doi.org/10.1086/681591
Boxell L., Gentzkow M., Shapiro J.M., Is the Internet Causing Political Polarization? Evidence from Demographics, Cambridge 2017, https://doi.org/10.3386/w23258. DOI: https://doi.org/10.3386/w23258
Brzoza-Kolorz K., Głuszek-Szafraniec D., Szostok-Nowacka P., Cóż tam, panie, w polityce? Czyli o wzajemnym postrzeganiu dziennikarzy i polityków w mediach, Katowice 2019.
Chapman A., Pluralism Under Attack. The Assault on Press Freedom in Poland, Freedom House 2017, [online] https://freedomhouse.org/sites/default/files/2020-02/FH_Poland_Media_Report_Final_2017.pdf.
Chrzczonowicz M., Czarny protest jak czarny marsz faszystów? Rzymkowskiemu feminizm kojarzy się z Mussolinim, OKO.Press, 26 IX 2016, [online] https://oko.press/czarnyprotest-marsz-faszystow-znow-posel-rzymkowski/.
Chrzczonowicz M., Jakub i Iwona Hartwich z zakazem wstępu do Sejmu. „A przecież zapraszali nas na konsultacje”, OKO.Press, 14 VII 2018, [online] https://oko.press/jakub-i-iwonahartwich-z-zakazem-wstepu-do-sejmu-a-przeciez-zapraszali-nas-na-konsultacje/.
Dahl R., O demokracji, przeł. M. Król, Kraków 2000.
Dixit A.K., Weibull J.W., Political Polarization, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2007, vol. 104, nr 18, https://doi.org/10.1073/pnas.0702071104. DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.0702071104
Dobek-Ostrowska B., Między politologią i komunikologią. Razem czy osobno? Przypadek studiów porównawczych nad relacjami polityki i mediów w Europie Środkowo-Wschodniej, „Politeja” 2015, vol. 12, nr 4 (36), https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.03. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.03
Doczekalski P. [i in.], Prezydent: dzisiaj próbuje się wciskać naszym dzieciom ideologię. To jest taki neobolszewizm, Polska Agencja Prasowa, 13 VI 2020, [online] https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C661832%2Cprezydent-dzisiaj-probuje-sie-wciskac-naszym-dzieciom-ideologie-jest-taki.
Economist Intelligence Unit, Democracy Index 2020. In sickness and in Health?, 2021, [online] https://www.eiu.com/n/campaigns/democracy-index-2020/.
EU Funding Withheld from Six Polish Towns over ‘LGBT-free’ Zones, Euronews, 30 VII 2020, [online] https://www.euronews.com/2020/07/29/eu-funding-withheld-from-six-polishtowns-over-lgbtq-free-zones.
European Regulators Group for Audiovisual Media Services, Wewnętrzny pluralizm mediów w ramach audiowizualnych usług medialnych w UE. Zasady i praktyka, listopad 2018, [online]http://www.archiwum.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/KRRiT/aktualnosci/raport-erga_pluralizm-wewnetrzny_wersja-pl_def.pdf.
Federalna Ustawa Konstytucyjna Republiki Austrii z dnia 1 października 1920 r., BGBl. I, nr 235/2021, [online] http://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2015/05/Austria_pol010811.pdf.
Freedom House, Nations in Transit. 2021. Poland, [online] https://freedomhouse.org/country/poland/nations-transit/2021.
Gorazdowski K., Próba oceny karnoprawnych regulacji zwalczania mowy nienawiści w Polsce, „Studia Administracji i Bezpieczeństwa” 2019, nr 6.
Górska P., Polaryzacja polityczna w Polsce. Jak bardzo jesteśmy podzieleni?, Warszawa 2019, [online] http://cbu.psychologia.pl/wp-content/uploads/sites/410/2021/02/Polaryzacja-polityczna-2.pdf.
Grzesiok-Horosz A., Odpowiedzialność administracyjnoprawna dostawców usług medialnych za propagowanie mowy nienawiści, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2020, vol. 18, nr 1, https://doi.org/10.25167/osap.2161. DOI: https://doi.org/10.25167/osap.2161
Habermas J., The Structural Transformation of the Public Sphere. An Inquiry into a Category of Bourgeois Society, Cambridge 1989.
Hawkins C.B., Nosek B.A., Motivated Independence? Implicit Party Identity Predicts Political Judgments among Self-Proclaimed Independents, „Personality and Social Psychology Bulletin” 2012, vol. 38, nr 11, https://doi.org/10.1177/0146167212452313. DOI: https://doi.org/10.1177/0146167212452313
Jungkunz S., Political Polarization during the COVID-19 Pandemic, „Frontiers in Political Science” 2021, vol. 3, https://doi.org/10.3389/fpos.2021.622512. DOI: https://doi.org/10.3389/fpos.2021.622512
Kaczyński: pojęcie „mowa nienawiści” służy do cenzury prawicy. Ekspert: prawo karne mówi co innego, OKO.Press, 13 II 2019, [online] https://oko.press/kaczynski-pojecie-mowa-nienawisci-sluzy-do-cenzury-prawicy-ekspert-prawo-karne-mowi-co-innego/.
Kazimierczuk A., Rafał Ziemkiewicz: sabat wariatek, „Rzeczpospolita” 2018, 24 III, [online] https://www.rp.pl/spoleczenstwo/art2046821-rafal-ziemkiewicz-sabat-wariatek.
Klepka R., Media Political Bias. In Search of Conceptualization, „Athenaeum. Polskie studia politologiczne” 2019, vol. 64, nr 4, https://doi.org/10.15804/athena.2019.64.09. DOI: https://doi.org/10.15804/athena.2019.64.03
Komisja Europejska, Postępowania o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego. Główne decyzje podjęte w lutym, Bruksela, 18 II 2021, [online] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/PL/INF_21_441.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.
Kopeć-Ziemczyk K., Polaryzacja mediów w Polsce. Analiza zawartości „Wiadomości” TVP i „Faktów” TVN w okresie kampanii samorządowej w 2018 roku, Warszawa 2020, [online] https://depotuw.ceon.pl/handle/item/3892.
Körösényi A., Political Polarization and Its Consequences on Democratic Accountability, „Corvinus Journal of Sociology and Social Policy” 2013, vol. 4, nr 2, https://doi.org/10.14267/cjssp.2013.02.01. DOI: https://doi.org/10.14267/cjssp.2013.02.01
Kubas S., Geneza i współczesność partii politycznych na przykładzie państw Grupy Wyszehradzkiej – analiza porównawcza, „Athenaeum. Polskie studia politologiczne” 2014, vol. 42.
Libura M., Władysiuk M., Roszewska K., Zapobiec społecznej katastrofie. Systemowy wymiar protestu opiekunów i osób niepełnosprawnych, Klub Jagielloński, 23 VI 2018, [online] https://klubjagiellonski.pl/2018/06/23/zapobiec-spolecznej-katastrofie-systemowy-wymiar-protestu-opiekunow-i-osob-niepelnosprawnych/.
Malinowski P., Treści zoofilskie na konferencji. To stare nagranie z internetu, „Rzeczpospolita” 2021, 28 IX, [online] https://www.rp.pl/polityka/art18962751-tresci-zoofilskie-nakonferencji-to-stare-nagranie-z-internetu.
McCoy J., Rahman T., Somer M., Polarization and the Global Crisis of Democracy. Common Patterns, Dynamics, and Pernicious Consequences for Democratic Polities, „American Behavioral Scientist” 2018, vol. 62, nr 1, https://doi.org/10.1177/0002764218759576. DOI: https://doi.org/10.1177/0002764218759576
Melnychenko N., Przestępstwa z nienawiści w Polsce w 2020 roku, Fundacja Otwarty Dialog, 2021, [online] https://odfoundation.eu/content/uploads/2021/08/hate-crimes-2021-byrtf_update_pl_3.pdf.
Merkel W., Embedded and Defective Democracies, „Democratization” 2004, vol. 11, nr 5, https://doi.org/10.1080/13510340412331304598. DOI: https://doi.org/10.1080/13510340412331304598
Mounk Y., The End of History Revisited, „Journal of Democracy” 2020, vol. 31, nr 1, https://doi.org/10.1353/jod.2020.0002. DOI: https://doi.org/10.1353/jod.2020.0002
ODIHR Misja Specjalna Obserwacji Wyborów, Rzeczpospolita Polska – Wybory Prezydenckie 28 czerwca 2020 r. Stanowisko w sprawie wstępnych wniosków i ustaleń, 2020, [online] https://www.osce.org/files/f/documents/a/9/455773.pdf.
ODIHR Misja Specjalna Obserwacji Wyborów, Rzeczpospolita Polska – Wybory Prezydenckie 28 czerwca 2020 r. i 12 lipca 2020. Stanowisko końcowe z misji specjalnej oceny wyborów ODIHR, Warszawa 2020, [online] https://www.osce.org/files/f/documents/7/f/471351.pdf.
Palonen E., Political Polarisation and Populism in Contemporary Hungary, „Parliamentary Affairs” 2009, vol. 62, nr 2, https://doi.org/10.1093/pa/gsn048. DOI: https://doi.org/10.1093/pa/gsn048
Parlament Europejski, Parliament Strongly Condemns “LGBTI-free zones” in Poland, [online] https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191212IPR68923/parliamentstrongly-condemns-lgbti-free-zones-in-poland.
Pew Research Centre, Political Polarization in the American Public, 2014, [online] https://www.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/4/2014/06/6-12-2014-Political-Polarization-Release.pdf.
Polish Election. Andrzej Duda Says LGBT ‘Ideology’ Worse than Communism, BBC News, 14 VI 2020, [online] https://www.bbc.com/news/world-europe-53039864.
Przeworski A. [i in.], What Makes Democracies Endure?, „Journal of Democracy” 1996 , vol. 7, nr 1, https://doi.org/10.1353/jod.1996.0016. DOI: https://doi.org/10.1353/jod.1996.0016
Rafałowski W., Fragmentacja i polaryzacja systemów partyjnych w krajach pokomunistycznych, Warszawa 2014.
Reporters without Borders, World Press Freedom Index. Poland 2021, [online] https://rsf.org/en/poland.
Ruszkowski P., Przestalski A., Maranowski P., Polaryzacja światopoglądowa społeczeństwa polskiego a klasy i warstwy społeczne, Warszawa 2020.
Rzecznik Praw Obywatelskich, Opinia Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara z 12.07.2021 na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, skierowana do Marszałek Sejmu RP Elżbiety Witek, [online] https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/LexTVN_opinia_RPO_Sejm_12.07.2021.pdf.
Sartori G., Teoria demokracji, przeł. P. Amsterdamski, D. Grinberg, Warszawa 1998.
Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, przeł. M.A. Cichocki, Kraków–Warszawa 2000.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, druk nr 1389.
Sondaż dla „Faktów” TVN i TVN24. Rząd źle zareagował na protest opiekunów niepełnosprawnych, Fakty TVN, 26 IV 2018, [online] https://fakty.tvn24.pl/sondaze-dla-faktow-tvn-i-tvn24,106/sondaz-rzad-zle-zareagowal-na-protest-opiekunow-niepelnosprawnych,832723.html.
Stewart A.J., McCarty N., Bryson J.J., Polarization under Rising Inequality and Economic Decline, „Science Advances” 2020, vol. 6, nr 50, https://doi.org/10.1126/sciadv.abd4201. DOI: https://doi.org/10.1126/sciadv.abd4201
Trappel J., Tomaz T., Democratic Performance of News Media. Dimensions and Indicators for Comparative Studies, [w:] The Media for Democracy Monitor 2021. How Leading News Media Survive Digital Transformation, red. J. Trappel, T. Tomaz, Göteborg 2021, https://doi.org/10.48335/9789188855404-1.
Walker S., Polish President Issues Campaign Pledge to Fight ‘LGBT Ideology’, „The Guardian” 2020, 12 VI, [online] https://www.theguardian.com/world/2020/jun/12/polishpresident-issues-campaign-pledge-to-fight-lgbt-ideology.
Werra Z., Katynizm, a mowa nienawiści w środowisku dziennikarskim – analiza przypadku, „Acta Politica Polonica” 2021, nr 2 (52), https://doi.org/10.18276/ap.2021.52-04. DOI: https://doi.org/10.18276/ap.2021.52-04
Wielgosz Ł., Trzy ujęcia polaryzacji politycznej, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2020, t. 28, https://doi.org/10.19195/1643-0328.28.3. DOI: https://doi.org/10.19195/1643-0328.28.3
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
