Teoria demokracji a polaryzacja. Czy spolaryzowane społeczeństwo może być demokratyczne?
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.19.2022.77.09Keywords:
political polarization, human rights, hate speech, democracy, elections, political competitionAbstract
THEORY OF DEMOCRACY AND POLITICAL POLARIZATION: CAN A POLARIZED SOCIETY REMAINS DEMOCRATIC?
Polarization is a totalizing political tool. While the us versus them division has long fueled political competition, polarization is taking systemic struggle to the next level. Polarization divides the political landscape into two camps, where a compromise can only be found within a given group. The political scene in 21st century Europe is polarized. However, how does this situation affect European values and democratic principles of the rule of law, which protect the stability of democratic systems? Is a polarized state a place where citizens can fully enjoy the benefits of democracy? Can a polarized society reconcile political conflict with democratic values? The article analyzes the phenomenon of political polarization in theoretical terms related to the democratic principles, both classical and those of the contemporary liberal democracies. At the same time, using the example of Poland and other countries, the effects of polarizing actions and their impact on the internal political scene and the social situation are shown.
Downloads
PlumX Metrics of this article
References
Allcott H. [i in.], Polarization and Public Health. Partisan Differences in Social Distancing during the Coronavirus Pandemic, „Journal of Public Economics” 2020, vol. 191, https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2020.104254.
DOI: https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2020.104254
Google Scholar
Article 19, Polska. Reagowanie na mowę nienawiści. Raport, London 2018, [online] https://www.article19.org/wp-content/uploads/2018/04/Poland-Hate-Speech-report%E-2%80%94-Polish.pdf.
Google Scholar
Axelrod A., Daymude J.J., Forrest S., Preventing Extreme Polarization of Political Attitudes, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2021, vol. 118, nr 50, https://doi.org/10.1073/pnas.2102139118.
DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.2102139118
Google Scholar
Baar J.M. van, Halpern D.J., Feldman Hall O., Intolerance of Uncertainty Modulates Brain-to-Brain Synchrony during Politically Polarized Perception, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2021, vol. 118, nr 20.
DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.2022491118
Google Scholar
Bankowicz M., Demokracja. Zasady, procedury, instytucje, Kraków 2006.
Google Scholar
Bauer Z., Czy mediom obywatelskim zagraża tabloidyzacja?, [w:] „Stare” media w obliczu „nowych”, „nowe” w obliczu „starych”, red. K. Pokorna-Ignatowicz, J. Bierówka, Kraków 2011.
Google Scholar
Bednarczyk B., Granice władzy. Wybrane problemy praw i wolności człowieka, Kraków 2001.
Google Scholar
Bertelsmann Transformation Index, Transformation Index. Poland, 2020, [online] https://atlas.bti-project.org/1*2020*CV:CTC:SELPOL*CAT*POL*REG:TAB.
Google Scholar
Bisgaard M., Bias Will Find a Way. Economic Perceptions, Attributions of Blame, and Partisan-Motivated Reasoning during Crisis, „The Journal of Politics” 2015, vol. 77, nr 3, https://doi.org/10.1086/681591.
DOI: https://doi.org/10.1086/681591
Google Scholar
Boxell L., Gentzkow M., Shapiro J.M., Is the Internet Causing Political Polarization? Evidence from Demographics, Cambridge 2017, https://doi.org/10.3386/w23258.
DOI: https://doi.org/10.3386/w23258
Google Scholar
Brzoza-Kolorz K., Głuszek-Szafraniec D., Szostok-Nowacka P., Cóż tam, panie, w polityce? Czyli o wzajemnym postrzeganiu dziennikarzy i polityków w mediach, Katowice 2019.
Google Scholar
Chapman A., Pluralism Under Attack. The Assault on Press Freedom in Poland, Freedom House 2017, [online] https://freedomhouse.org/sites/default/files/2020-02/FH_Poland_Media_Report_Final_2017.pdf.
Google Scholar
Chrzczonowicz M., Czarny protest jak czarny marsz faszystów? Rzymkowskiemu feminizm kojarzy się z Mussolinim, OKO.Press, 26 IX 2016, [online] https://oko.press/czarnyprotest-marsz-faszystow-znow-posel-rzymkowski/.
Google Scholar
Chrzczonowicz M., Jakub i Iwona Hartwich z zakazem wstępu do Sejmu. „A przecież zapraszali nas na konsultacje”, OKO.Press, 14 VII 2018, [online] https://oko.press/jakub-i-iwonahartwich-z-zakazem-wstepu-do-sejmu-a-przeciez-zapraszali-nas-na-konsultacje/.
Google Scholar
Dahl R., O demokracji, przeł. M. Król, Kraków 2000.
Google Scholar
Dixit A.K., Weibull J.W., Political Polarization, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2007, vol. 104, nr 18, https://doi.org/10.1073/pnas.0702071104.
DOI: https://doi.org/10.1073/pnas.0702071104
Google Scholar
Dobek-Ostrowska B., Między politologią i komunikologią. Razem czy osobno? Przypadek studiów porównawczych nad relacjami polityki i mediów w Europie Środkowo-Wschodniej, „Politeja” 2015, vol. 12, nr 4 (36), https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.03.
DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.12.2015.36.03
Google Scholar
Doczekalski P. [i in.], Prezydent: dzisiaj próbuje się wciskać naszym dzieciom ideologię. To jest taki neobolszewizm, Polska Agencja Prasowa, 13 VI 2020, [online] https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C661832%2Cprezydent-dzisiaj-probuje-sie-wciskac-naszym-dzieciom-ideologie-jest-taki.
Google Scholar
Economist Intelligence Unit, Democracy Index 2020. In sickness and in Health?, 2021, [online] https://www.eiu.com/n/campaigns/democracy-index-2020/.
Google Scholar
EU Funding Withheld from Six Polish Towns over ‘LGBT-free’ Zones, Euronews, 30 VII 2020, [online] https://www.euronews.com/2020/07/29/eu-funding-withheld-from-six-polishtowns-over-lgbtq-free-zones.
Google Scholar
European Regulators Group for Audiovisual Media Services, Wewnętrzny pluralizm mediów w ramach audiowizualnych usług medialnych w UE. Zasady i praktyka, listopad 2018, [online]http://www.archiwum.krrit.gov.pl/Data/Files/_public/Portals/0/KRRiT/aktualnosci/raport-erga_pluralizm-wewnetrzny_wersja-pl_def.pdf.
Google Scholar
Federalna Ustawa Konstytucyjna Republiki Austrii z dnia 1 października 1920 r., BGBl. I, nr 235/2021, [online] http://biblioteka.sejm.gov.pl/wp-content/uploads/2015/05/Austria_pol010811.pdf.
Google Scholar
Freedom House, Nations in Transit. 2021. Poland, [online] https://freedomhouse.org/country/poland/nations-transit/2021.
Google Scholar
Gorazdowski K., Próba oceny karnoprawnych regulacji zwalczania mowy nienawiści w Polsce, „Studia Administracji i Bezpieczeństwa” 2019, nr 6.
Google Scholar
Górska P., Polaryzacja polityczna w Polsce. Jak bardzo jesteśmy podzieleni?, Warszawa 2019, [online] http://cbu.psychologia.pl/wp-content/uploads/sites/410/2021/02/Polaryzacja-polityczna-2.pdf.
Google Scholar
Grzesiok-Horosz A., Odpowiedzialność administracyjnoprawna dostawców usług medialnych za propagowanie mowy nienawiści, „Opolskie Studia Administracyjno-Prawne” 2020, vol. 18, nr 1, https://doi.org/10.25167/osap.2161.
DOI: https://doi.org/10.25167/osap.2161
Google Scholar
Habermas J., The Structural Transformation of the Public Sphere. An Inquiry into a Category of Bourgeois Society, Cambridge 1989.
Google Scholar
Hawkins C.B., Nosek B.A., Motivated Independence? Implicit Party Identity Predicts Political Judgments among Self-Proclaimed Independents, „Personality and Social Psychology Bulletin” 2012, vol. 38, nr 11, https://doi.org/10.1177/0146167212452313.
DOI: https://doi.org/10.1177/0146167212452313
Google Scholar
Jungkunz S., Political Polarization during the COVID-19 Pandemic, „Frontiers in Political Science” 2021, vol. 3, https://doi.org/10.3389/fpos.2021.622512.
DOI: https://doi.org/10.3389/fpos.2021.622512
Google Scholar
Kaczyński: pojęcie „mowa nienawiści” służy do cenzury prawicy. Ekspert: prawo karne mówi co innego, OKO.Press, 13 II 2019, [online] https://oko.press/kaczynski-pojecie-mowa-nienawisci-sluzy-do-cenzury-prawicy-ekspert-prawo-karne-mowi-co-innego/.
Google Scholar
Kazimierczuk A., Rafał Ziemkiewicz: sabat wariatek, „Rzeczpospolita” 2018, 24 III, [online] https://www.rp.pl/spoleczenstwo/art2046821-rafal-ziemkiewicz-sabat-wariatek.
Google Scholar
Klepka R., Media Political Bias. In Search of Conceptualization, „Athenaeum. Polskie studia politologiczne” 2019, vol. 64, nr 4, https://doi.org/10.15804/athena.2019.64.09.
DOI: https://doi.org/10.15804/athena.2019.64.03
Google Scholar
Komisja Europejska, Postępowania o uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego. Główne decyzje podjęte w lutym, Bruksela, 18 II 2021, [online] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/PL/INF_21_441.
Google Scholar
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483.
Google Scholar
Kopeć-Ziemczyk K., Polaryzacja mediów w Polsce. Analiza zawartości „Wiadomości” TVP i „Faktów” TVN w okresie kampanii samorządowej w 2018 roku, Warszawa 2020, [online] https://depotuw.ceon.pl/handle/item/3892.
Google Scholar
Körösényi A., Political Polarization and Its Consequences on Democratic Accountability, „Corvinus Journal of Sociology and Social Policy” 2013, vol. 4, nr 2, https://doi.org/10.14267/cjssp.2013.02.01.
DOI: https://doi.org/10.14267/cjssp.2013.02.01
Google Scholar
Kubas S., Geneza i współczesność partii politycznych na przykładzie państw Grupy Wyszehradzkiej – analiza porównawcza, „Athenaeum. Polskie studia politologiczne” 2014, vol. 42.
Google Scholar
Libura M., Władysiuk M., Roszewska K., Zapobiec społecznej katastrofie. Systemowy wymiar protestu opiekunów i osób niepełnosprawnych, Klub Jagielloński, 23 VI 2018, [online] https://klubjagiellonski.pl/2018/06/23/zapobiec-spolecznej-katastrofie-systemowy-wymiar-protestu-opiekunow-i-osob-niepelnosprawnych/.
Google Scholar
Malinowski P., Treści zoofilskie na konferencji. To stare nagranie z internetu, „Rzeczpospolita” 2021, 28 IX, [online] https://www.rp.pl/polityka/art18962751-tresci-zoofilskie-nakonferencji-to-stare-nagranie-z-internetu.
Google Scholar
McCoy J., Rahman T., Somer M., Polarization and the Global Crisis of Democracy. Common Patterns, Dynamics, and Pernicious Consequences for Democratic Polities, „American Behavioral Scientist” 2018, vol. 62, nr 1, https://doi.org/10.1177/0002764218759576.
DOI: https://doi.org/10.1177/0002764218759576
Google Scholar
Melnychenko N., Przestępstwa z nienawiści w Polsce w 2020 roku, Fundacja Otwarty Dialog, 2021, [online] https://odfoundation.eu/content/uploads/2021/08/hate-crimes-2021-byrtf_update_pl_3.pdf.
Google Scholar
Merkel W., Embedded and Defective Democracies, „Democratization” 2004, vol. 11, nr 5, https://doi.org/10.1080/13510340412331304598.
DOI: https://doi.org/10.1080/13510340412331304598
Google Scholar
Mounk Y., The End of History Revisited, „Journal of Democracy” 2020, vol. 31, nr 1, https://doi.org/10.1353/jod.2020.0002.
DOI: https://doi.org/10.1353/jod.2020.0002
Google Scholar
ODIHR Misja Specjalna Obserwacji Wyborów, Rzeczpospolita Polska – Wybory Prezydenckie 28 czerwca 2020 r. Stanowisko w sprawie wstępnych wniosków i ustaleń, 2020, [online] https://www.osce.org/files/f/documents/a/9/455773.pdf.
Google Scholar
ODIHR Misja Specjalna Obserwacji Wyborów, Rzeczpospolita Polska – Wybory Prezydenckie 28 czerwca 2020 r. i 12 lipca 2020. Stanowisko końcowe z misji specjalnej oceny wyborów ODIHR, Warszawa 2020, [online] https://www.osce.org/files/f/documents/7/f/471351.pdf.
Google Scholar
Palonen E., Political Polarisation and Populism in Contemporary Hungary, „Parliamentary Affairs” 2009, vol. 62, nr 2, https://doi.org/10.1093/pa/gsn048.
DOI: https://doi.org/10.1093/pa/gsn048
Google Scholar
Parlament Europejski, Parliament Strongly Condemns “LGBTI-free zones” in Poland, [online] https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20191212IPR68923/parliamentstrongly-condemns-lgbti-free-zones-in-poland.
Google Scholar
Pew Research Centre, Political Polarization in the American Public, 2014, [online] https://www.pewresearch.org/wp-content/uploads/sites/4/2014/06/6-12-2014-Political-Polarization-Release.pdf.
Google Scholar
Polish Election. Andrzej Duda Says LGBT ‘Ideology’ Worse than Communism, BBC News, 14 VI 2020, [online] https://www.bbc.com/news/world-europe-53039864.
Google Scholar
Przeworski A. [i in.], What Makes Democracies Endure?, „Journal of Democracy” 1996 , vol. 7, nr 1, https://doi.org/10.1353/jod.1996.0016.
DOI: https://doi.org/10.1353/jod.1996.0016
Google Scholar
Rafałowski W., Fragmentacja i polaryzacja systemów partyjnych w krajach pokomunistycznych, Warszawa 2014.
Google Scholar
Reporters without Borders, World Press Freedom Index. Poland 2021, [online] https://rsf.org/en/poland.
Google Scholar
Ruszkowski P., Przestalski A., Maranowski P., Polaryzacja światopoglądowa społeczeństwa polskiego a klasy i warstwy społeczne, Warszawa 2020.
Google Scholar
Rzecznik Praw Obywatelskich, Opinia Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara z 12.07.2021 na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, skierowana do Marszałek Sejmu RP Elżbiety Witek, [online] https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/LexTVN_opinia_RPO_Sejm_12.07.2021.pdf.
Google Scholar
Sartori G., Teoria demokracji, przeł. P. Amsterdamski, D. Grinberg, Warszawa 1998.
Google Scholar
Schmitt C., Teologia polityczna i inne pisma, przeł. M.A. Cichocki, Kraków–Warszawa 2000.
Google Scholar
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji, druk nr 1389.
Google Scholar
Sondaż dla „Faktów” TVN i TVN24. Rząd źle zareagował na protest opiekunów niepełnosprawnych, Fakty TVN, 26 IV 2018, [online] https://fakty.tvn24.pl/sondaze-dla-faktow-tvn-i-tvn24,106/sondaz-rzad-zle-zareagowal-na-protest-opiekunow-niepelnosprawnych,832723.html.
Google Scholar
Stewart A.J., McCarty N., Bryson J.J., Polarization under Rising Inequality and Economic Decline, „Science Advances” 2020, vol. 6, nr 50, https://doi.org/10.1126/sciadv.abd4201.
DOI: https://doi.org/10.1126/sciadv.abd4201
Google Scholar
Trappel J., Tomaz T., Democratic Performance of News Media. Dimensions and Indicators for Comparative Studies, [w:] The Media for Democracy Monitor 2021. How Leading News Media Survive Digital Transformation, red. J. Trappel, T. Tomaz, Göteborg 2021, https://doi.org/10.48335/9789188855404-1.
Google Scholar
Walker S., Polish President Issues Campaign Pledge to Fight ‘LGBT Ideology’, „The Guardian” 2020, 12 VI, [online] https://www.theguardian.com/world/2020/jun/12/polishpresident-issues-campaign-pledge-to-fight-lgbt-ideology.
Google Scholar
Werra Z., Katynizm, a mowa nienawiści w środowisku dziennikarskim – analiza przypadku, „Acta Politica Polonica” 2021, nr 2 (52), https://doi.org/10.18276/ap.2021.52-04.
DOI: https://doi.org/10.18276/ap.2021.52-04
Google Scholar
Wielgosz Ł., Trzy ujęcia polaryzacji politycznej, „Wrocławskie Studia Politologiczne” 2020, t. 28, https://doi.org/10.19195/1643-0328.28.3.
DOI: https://doi.org/10.19195/1643-0328.28.3
Google Scholar
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
