Pamięć i (nie)pamięć: O burzeniu cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu w 1938 roku
DOI:
https://doi.org/10.12797/Politeja.18.2021.70.02Keywords:
memory, non-memory, memory conflict, minority, OrthodoxyAbstract
Memory and (Non)Memory: The Destruction of Orthodox Churches in the Chełm Region and southern Podlasie in 1938
In the article, I will present the history of the destruction of Orthodox churches in the Chelm region and southern Podlasie in Poland in 1938. This incident is an important element in the process of symbolizing the existence of the Orthodox Church in Poland, which is why the memory of trauma is a feature of the memory of Orthodox people. This incident does not actually exist in the public discourse, it is unknown, and what is more, it does not fit the common polish perception of the Second Polish Republic. The trauma of this incident in the Orthodox community is part of the post-memory discourse, which means that the next generations also experience trauma.
Downloads
References
Abel (Popławski) abp., Słowo Prawosławnego Arcybiskupa Lubelskiego i Chełmskiego, [w:] Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu w 1938 roku. Uwarunkowania, przebieg konsekwencje, red. G. Kuprianowicz, przeł. M. Łukaszuk-Piekara, A. Saweneć, Chełm 2009.
Alexander J.C., Trauma kulturowa i tożsamość zbiorowa, [w:] tenże, Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej, przeł. S. Burdziej, J. Gądecki, Kraków 2010
Artwińska A., Transfer międzypokoleniowy, epigenetyka i „więzy krwi”: O Małej Zagładzie Anny Janko i Granicy zapomnienia Siergieja Lebiediewa, „Teksty Drugie. Teoria literatury, krytyka, interpretacja” 2016, nr 1, https://doi.org/10.18318/td.2016.1.2. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2016.1.2
Budyta-Budzyńska M., Mniejszości narodowe – bogactwo czy problem? Instytucjonalizacja mniejszości narodowych w Polsce w latach 1989-2002, Warszawa 2003.
Dylągowa H., Dzieje unii brzeskiej (1596-1918), Warszawa–Olsztyn 1996.
Grzesiak K., Akcja burzenia cerkwi na Lubelszczyźnie w roku 1938 – konsekwencje kulturowe, „Roczniki Kulturoznawcze” 2013, vol. 4, nr 1.
Grzesiak K., Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918-1939, Lublin 2010.
Historia Polski w liczbach. Ludność, terytorium, Główny Urząd Statystyczny, oprac. A. Wyczyński i in., red. F. Kubiczek i in., Warszawa 1993.
Hirsch M., The Generation of Postmemory, „Poetics Today” 2008, vol. 29, nr 1, https://doi.org/10.1215/03335372-2007-019. DOI: https://doi.org/10.1215/03335372-2007-019
Hirszowicz M., Neyman E., Społeczne ramy niepamięci, „Kultura i Społeczeństwo” 2001, vol. 45, nr 3-4.
Kapralski S., Naród z popiołów. Pamięć zagłady a tożsamość Romów, Warszawa 2012.
Kęsik J., Udział wojska w akcji rewindykacyjno-polonizacyjnej we wschodnich i południowych powiatach województwa lubelskiego w latach 1937-1939, „Kwartalnik Historyczny” 2014, vol. 121, nr 4, http://dx.doi.org/10.12775/KH.2014.121.4.03. DOI: https://doi.org/10.12775/KH.2014.121.4.03
Kinasz A., Proces likwidacji prawosławnych cerkwi na Lubelszczyźnie w latach 1937-1938 w świetle relacji świadków, „Studia Sandomierskie. Teologia, filozofia, historia” 2010, vol. 17, nr 1-2.
Kiryłowicz S., Z dziejów prawosławia w II Rzeczypospolitej Polskiej. Niektóre problemy na tle polityki wyznaniowej państwa 1918-1939, Warszawa 1985.
Korzeniewski B., Demokratyzacja pamięci wobec przewartościowań w pamięci Polaków po 1989 r., „Pamięć i Sprawiedliwość” 2013, vol. 22, nr 2.
Kula M., Nośniki pamięci historycznej, Warszawa 2002.
Kuprianowicz G., 1938. Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu, przeł. A. Saweneć, Chełm 2008.
LaCapra D., Historia w okresie przejściowym. Doświadczenie, tożsamość, teoria krytyczna, przeł. K. Bojarska, Kraków 2009.
Mironowicz A., Kościół prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Białystok 2005.
Mironowicz A., Kościół prawosławny w dziejach dawnej Rzeczypospolitej, Białystok 2001.
Moroz A., Między pamięcią a historią. Konflikt pamięci zbiorowych Polaków i Białorusinów na przykładzie Romualda Rajsa „Burego”, Warszawa 2016.
Papierzyńska-Turek M., Uwarunkowania i skutki polityczne masowego burzenia cerkwi prawosławnych u schyłku II Rzeczpospolitej, [w:] Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu w 1938 roku. Uwarunkowania, przebieg konsekwencje, red. G. Kuprianowicz, przeł. M. Łukaszuk-Piekara, A. Saweneć, Chełm 2009.
Poczykowski R., Lokalny wymiar pamięci. Pamięć zbiorowa i jej przemiany w północno-wschodniej Polsce, Białystok 2010.
Rykała A., O „topografii pustki” w krajobrazie kulturowym. Miejsca niepamięci i nie-miejsca pamięci w kontekście mordów dokonanych na Żydach w Polsce w pierwszych miesiącach po drugiej wojnie światowej, „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej” 2018, vol. 7, http://dx.doi.org/10.18778/2300-0562.07.04. DOI: https://doi.org/10.18778/2300-0562.07.04
Sawa (Hrycuniak) metropolita, Wstęp, [w:]: G. Kuprianowicz, 1938. Akcja burzenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie i południowym Podlasiu, przeł. A. Saweneć, Chełm 2008.
Stawecki P., Następcy komendanta. Wojsko a polityka wewnętrzna Drugiej Rzeczypospolitej w latach 1935-1939, Warszawa 1969.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
